श्री दसाम ग्रंथ

पान - 652


ਪਰਮ ਪੁਰਖ ਪੂਰੋ ਬਡਭਾਗੀ ॥
परम पुरख पूरो बडभागी ॥

(तो) परमात्मा आणि सर्व-आशीर्वाद देणारा आहे

ਮਹਾ ਮੁਨੀ ਹਰਿ ਕੇ ਰਸ ਪਾਗੀ ॥
महा मुनी हरि के रस पागी ॥

ते एक महान ऋषी होते, ते परमपुरुषाच्या म्हणजेच परमेश्वराच्या प्रेमात लीन होते

ਬ੍ਰਹਮ ਭਗਤ ਖਟ ਗੁਨ ਰਸ ਲੀਨਾ ॥
ब्रहम भगत खट गुन रस लीना ॥

(तो) दैवी भक्ती आणि सहा सद्गुणांच्या सारात लीन आहे

ਏਕ ਨਾਮ ਕੇ ਰਸ ਸਉ ਭੀਨਾ ॥੨੦੬॥
एक नाम के रस सउ भीना ॥२०६॥

ते ब्राह्मणाचे भक्त होते, सहा शास्त्रांचे तत्त्वज्ञान जाणणारे आणि भगवंताच्या नावात लीन राहिलेले होते.206.

ਉਜਲ ਗਾਤ ਮਹਾ ਮੁਨਿ ਸੋਹੈ ॥
उजल गात महा मुनि सोहै ॥

(तो) महामुनींचे शुभ्र शरीर चमकत होते

ਸੁਰ ਨਰ ਮੁਨਿ ਸਭ ਕੋ ਮਨ ਮੋਹੈ ॥
सुर नर मुनि सभ को मन मोहै ॥

महान ऋषींचे पांढरे शरीर देव, पुरुष आणि ऋषींना मोहक होते

ਜਹ ਜਹ ਜਾਇ ਦਤ ਸੁਭ ਕਰਮਾ ॥
जह जह जाइ दत सुभ करमा ॥

ज्या ठिकाणी दत्त शुभ कर्म घेऊन गेले होते.

ਤਹ ਤਹ ਹੋਤ ਸਭੈ ਨਿਹਕਰਮਾ ॥੨੦੭॥
तह तह होत सभै निहकरमा ॥२०७॥

दत्त, चांगले कर्म करणारे ऋषी जिथे जिथे गेले, तिथे राहणाऱ्या सर्वांनी निष्कामपणा प्राप्त केला.207.

ਭਰਮ ਮੋਹ ਤਿਹ ਦੇਖਤ ਭਾਗੈ ॥
भरम मोह तिह देखत भागै ॥

त्याच्या दर्शनाने भ्रम व भ्रम नाहीसे होतात.

ਰਾਮ ਭਗਤਿ ਸਭ ਹੀ ਉਠਿ ਲਾਗੈ ॥
राम भगति सभ ही उठि लागै ॥

त्याला पाहून सर्व भ्रम, आसक्ती वगैरे पळून गेली आणि सर्व भगवंताच्या भक्तीत लीन झाले.

ਪਾਪ ਤਾਪ ਸਭ ਦੂਰ ਪਰਾਈ ॥
पाप ताप सभ दूर पराई ॥

सर्व पापे आणि उष्णता दूर होतात.

ਨਿਸਿ ਦਿਨ ਰਹੈ ਏਕ ਲਿਵ ਲਾਈ ॥੨੦੮॥
निसि दिन रहै एक लिव लाई ॥२०८॥

सर्वांची पापे, व्याधी नष्ट झाली, सर्व एकाच परमेश्वराच्या ध्यानात तल्लीन राहिले.208.

ਕਾਛਨ ਏਕ ਤਹਾ ਮਿਲ ਗਈ ॥
काछन एक तहा मिल गई ॥

तेथे (त्याला) एक कचन सापडला

ਸੋਆ ਚੂਕ ਪੁਕਾਰਤ ਭਈ ॥
सोआ चूक पुकारत भई ॥

ऋषींना तिथे एक माळी भेटली, जी सतत ओरडत होती

ਭਾਵ ਯਾਹਿ ਮਨ ਮਾਹਿ ਨਿਹਾਰਾ ॥
भाव याहि मन माहि निहारा ॥

तिचे शेत उध्वस्त झाले) ओरडत होते.

ਦਸਵੋ ਗੁਰੂ ਤਾਹਿ ਬੀਚਾਰਾ ॥੨੦੯॥
दसवो गुरू ताहि बीचारा ॥२०९॥

ऋषींनी तिच्या आरडाओरडाची कल्पना आपल्या मनात जाणवून तिला दहावे गुरु दत्तक घेतले.209.

ਜੋ ਸੋਵੈ ਸੋ ਮੂਲੁ ਗਵਾਵੈ ॥
जो सोवै सो मूलु गवावै ॥

जो झोपतो, (तो) मूळ गमावेल.

ਜੋ ਜਾਗੈ ਹਰਿ ਹ੍ਰਿਦੈ ਬਸਾਵੈ ॥
जो जागै हरि ह्रिदै बसावै ॥

जो परमेश्वराची सेवा करील, तो अहंकाराचा नाश करील, जो जगाची उत्पत्ती आहे

ਸਤਿ ਬੋਲਿ ਯਾ ਕੀ ਹਮ ਮਾਨੀ ॥
सति बोलि या की हम मानी ॥

खऱ्या मनासाठी त्याचे बोलणे अभिप्रेत आहे.

ਜੋਗ ਧਿਆਨ ਜਾਗੈ ਤੇ ਜਾਨੀ ॥੨੧੦॥
जोग धिआन जागै ते जानी ॥२१०॥

जो प्रत्यक्ष मायेच्या निद्रेतून जागे होईल, तो मायेच्या निद्रेतून परमेश्वराला धारण करील, तो भगवंताला हृदयात धारण करील, ऋषींनी त्या माळीची वाणी खरी आणि ज्ञानाची ज्योत प्रज्वलित करण्याची शक्ती म्हणून स्वीकारली. योग.210.

ਇਤਿ ਕਾਛਨ ਗੁਰੂ ਦਸਵੋ ਸਮਾਪਤੰ ॥੧੦॥
इति काछन गुरू दसवो समापतं ॥१०॥

लेडी-ग्रेडनरला दहावे गुरु म्हणून दत्तक घेण्याच्या वर्णनाचा शेवट.

ਅਥ ਸੁਰਥ ਯਾਰਮੋ ਗੁਰੂ ਕਥਨੰ ॥
अथ सुरथ यारमो गुरू कथनं ॥

आता अकरावा गुरु म्हणून सुरथला दत्तक घेण्याचे वर्णन सुरू होते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपाई

ਆਗੇ ਦਤ ਦੇਵ ਤਬ ਚਲਾ ॥
आगे दत देव तब चला ॥

दत्त देव पुढे गेले

ਸਾਧੇ ਸਰਬ ਜੋਗ ਕੀ ਕਲਾ ॥
साधे सरब जोग की कला ॥

मग ऋषी दत्त, योगाच्या सर्व कलांचा अभ्यास करत पुढे गेले

ਅਮਿਤ ਤੇਜ ਅਰੁ ਉਜਲ ਪ੍ਰਭਾਉ ॥
अमित तेज अरु उजल प्रभाउ ॥

(त्याचा) अमित तेज आणि उजला यांचा प्रभाव होता,

ਜਾਨੁਕ ਬਨਾ ਦੂਸਰ ਹਰਿ ਰਾਉ ॥੨੧੧॥
जानुक बना दूसर हरि राउ ॥२११॥

त्याचा महिमा अमर्याद होता आणि तो दुसरा देव वाटत होता.211.

ਸਭ ਹੀ ਕਲਾ ਜੋਗ ਕੀ ਸਾਧੀ ॥
सभ ही कला जोग की साधी ॥

(ज्याने) योगाची सर्व कला सिद्ध केली आहे,

ਮਹਾ ਸਿਧਿ ਮੋਨੀ ਮਨਿ ਲਾਧੀ ॥
महा सिधि मोनी मनि लाधी ॥

त्या महान पारंगत आणि मौन पाळणाऱ्या पुरुषाने योगाचे सर्व कौशल्य साधले

ਅਧਿਕ ਤੇਜ ਅਰੁ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾ ॥
अधिक तेज अरु अधिक प्रभावा ॥

(त्याच्याकडे) प्रचंड वेग आणि प्रभाव आहे,

ਜਾ ਲਖਿ ਇੰਦ੍ਰਾਸਨ ਥਹਰਾਵਾ ॥੨੧੨॥
जा लखि इंद्रासन थहरावा ॥२१२॥

त्याचे परम वैभव आणि प्रभाव पाहून इंद्राचे आसनही थरथर कापले.

ਮਧੁਭਾਰ ਛੰਦ ॥ ਤ੍ਵਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
मधुभार छंद ॥ त्वप्रसादि ॥

तुझ्या कृपेने मधुभार श्लोक

ਮੁਨਿ ਮਨਿ ਉਦਾਰ ॥
मुनि मनि उदार ॥

उदार मनाचा ऋषी

ਗੁਨ ਗਨ ਅਪਾਰ ॥
गुन गन अपार ॥

(ज्यात) असंख्य गुण आहेत,

ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਲੀਨ ॥
हरि भगति लीन ॥

हरिभक्तीत मग्न

ਹਰਿ ਕੋ ਅਧੀਨ ॥੨੧੩॥
हरि को अधीन ॥२१३॥

उदार ऋषी, असंख्य गुणांनी युक्त, परमेश्वराच्या भक्तीत लीन झाले आणि परमेश्वराच्या अधीन झाले.213.

ਤਜਿ ਰਾਜ ਭੋਗ ॥
तजि राज भोग ॥

राज्य भोगांचा त्याग करणे,

ਸੰਨ੍ਯਾਸ ਜੋਗ ॥
संन्यास जोग ॥

संन्यास योग (घेणे)

ਸੰਨ੍ਯਾਸ ਰਾਇ ॥
संन्यास राइ ॥

आणि संन्यासराज बनून

ਹਰਿ ਭਗਤ ਭਾਇ ॥੨੧੪॥
हरि भगत भाइ ॥२१४॥

योगी राजाने प्रभूच्या भक्ती आणि इच्छेसाठी संन्यास आणि योग अंगीकारले होते त्या राजेशाही भोगांचा त्याग करून.214.

ਮੁਖ ਛਬਿ ਅਪਾਰ ॥
मुख छबि अपार ॥

(त्याच्या) चेहऱ्यावर अफाट रूप आहे,

ਪੂਰਣ ਵਤਾਰ ॥
पूरण वतार ॥

त्या परिपूर्ण अवताराच्या चेहऱ्याचे सौंदर्य प्रचंड होते

ਖੜਗੰ ਅਸੇਖ ॥
खड़गं असेख ॥

(तो) खरग (कुशांग्राप्रमाणे) पूर्ण.

ਬਿਦਿਆ ਬਿਸੇਖ ॥੨੧੫॥
बिदिआ बिसेख ॥२१५॥

तो खंजरासारखा तीक्ष्ण होता आणि अनेक नामवंत शास्त्रांमध्येही तो निपुण होता.215.

ਸੁੰਦਰ ਸਰੂਪ ॥
सुंदर सरूप ॥

त्याचे रूप सुंदर आहे,

ਮਹਿਮਾ ਅਨੂਪ ॥
महिमा अनूप ॥

वैभव तुलनाशिवाय आहे,

ਆਭਾ ਅਪਾਰ ॥
आभा अपार ॥

अफाट आभा आहे,

ਮੁਨਿ ਮਨਿ ਉਦਾਰ ॥੨੧੬॥
मुनि मनि उदार ॥२१६॥

त्या मोहक ऋषीकडे अद्वितीय महानता, अमर्याद वैभव आणि उदार मन होते.216.