श्री दसाम ग्रंथ

पान - 317


ਅਥ ਚੀਰ ਚਰਨ ਕਥਨੰ ॥
अथ चीर चरन कथनं ॥

आता कपडे काढण्याचे वर्णन सुरू होते

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਨ੍ਰਹਾਵਨਿ ਲਾਗਿ ਜਬੈ ਗੁਪੀਆ ਤਬ ਲੈ ਪਟ ਕਾਨ ਚਰਿਯੋ ਤਰੁ ਊਪੈ ॥
न्रहावनि लागि जबै गुपीआ तब लै पट कान चरियो तरु ऊपै ॥

गोपी स्नान करू लागल्यावर कृष्ण त्यांची वस्त्रे काढून झाडावर चढला

ਤਉ ਮੁਸਕਯਾਨ ਲਗੀ ਮਧਿ ਆਪਨ ਕੋਇ ਪੁਕਾਰ ਕਰੇ ਹਰਿ ਜੂ ਪੈ ॥
तउ मुसकयान लगी मधि आपन कोइ पुकार करे हरि जू पै ॥

गोपी हसल्या आणि त्यांच्यापैकी काही ओरडून त्याला म्हणाले:

ਚੀਰ ਹਰੇ ਹਮਰੇ ਛਲ ਸੋ ਤੁਮ ਸੋ ਠਗ ਨਾਹਿ ਕਿਧੋ ਕੋਊ ਭੂ ਪੈ ॥
चीर हरे हमरे छल सो तुम सो ठग नाहि किधो कोऊ भू पै ॥

���तुम्ही फसवणूक करून आमचे कपडे चोरलेत, तुमच्यासारखा गुंड दुसरा कोणी नाही

ਹਾਥਨ ਸਾਥ ਸੁ ਸਾਰੀ ਹਰੀ ਦ੍ਰਿਗ ਸਾਥ ਹਰੋ ਹਮਰੋ ਤੁਮ ਰੂਪੈ ॥੨੫੧॥
हाथन साथ सु सारी हरी द्रिग साथ हरो हमरो तुम रूपै ॥२५१॥

तू तुझ्या हातांनी आमचे कपडे काढून घेतले आहेस आणि तू तुझ्या डोळ्यांनी आमचे सौंदर्य टिपत आहेस.���251.

ਗੋਪੀ ਬਾਚ ਕਾਨ ਜੂ ਸੋ ॥
गोपी बाच कान जू सो ॥

कृष्णाला उद्देशून गोपींचे भाषण:

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਸ੍ਯਾਮ ਕਹਿਯੋ ਮੁਖ ਤੇ ਗੁਪੀਆ ਇਹ ਕਾਨ੍ਰਹ ਸਿਖੇ ਤੁਮ ਬਾਤ ਭਲੀ ਹੈ ॥
स्याम कहियो मुख ते गुपीआ इह कान्रह सिखे तुम बात भली है ॥

गोपी म्हणाल्या, हे कृष्णा! तुम्ही हे चांगले काम शिकलात

ਨੰਦ ਕੀ ਓਰ ਪਿਖੋ ਤੁਮ ਹੂੰ ਦਿਖੋ ਭ੍ਰਾਤ ਕੀ ਓਰ ਕਿ ਨਾਮ ਹਲੀ ਹੈ ॥
नंद की ओर पिखो तुम हूं दिखो भ्रात की ओर कि नाम हली है ॥

तुम्ही नंदाकडे पाहू शकता, बंधू बलरामाकडे पाहू शकता

ਚੀਰ ਹਰੇ ਹਮਰੇ ਛਲ ਸੋ ਸੁਨਿ ਮਾਰਿ ਡਰੈ ਤੁਹਿ ਕੰਸ ਬਲੀ ਹੈ ॥
चीर हरे हमरे छल सो सुनि मारि डरै तुहि कंस बली है ॥

जेव्हा कंसाला कळेल की तू आमची वस्त्रे चोरली आहेस, तेव्हा तो पराक्रमी तुला मारील

ਕੋ ਮਰ ਹੈ ਹਮ ਕੋ ਤੁਮਰੋ ਨ੍ਰਿਪ ਤੋਰ ਡਰੈ ਜਿਮ ਕਉਲ ਕਲੀ ਹੈ ॥੨੫੨॥
को मर है हम को तुमरो न्रिप तोर डरै जिम कउल कली है ॥२५२॥

आम्हांला कोणीही काही बोलणार नाही राजा तुला कमळाप्रमाणे उपटून घेईल.���252.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਾਚ ਗੋਪੀ ਸੋ ॥
कान्रह बाच गोपी सो ॥

गोपींना उद्देशून कृष्णाचे भाषण:

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਹੀ ਤਿਨ ਕੋ ਇਹ ਬਾਤ ਨ ਦਿਓ ਪਟ ਹਉ ਨਿਕਰਿਯੋ ਬਿਨੁ ਤੋ ਕੋ ॥
कान्रह कही तिन को इह बात न दिओ पट हउ निकरियो बिनु तो को ॥

कृष्ण म्हणाला, तू बाहेर येईपर्यंत मी तुझे कपडे परत करणार नाही

ਕਿਉ ਜਲ ਬੀਚ ਰਹੀ ਛਪ ਕੈ ਤਨ ਕਾਹਿ ਕਟਾਵਤ ਹੋ ਪਹਿ ਜੋਕੋ ॥
किउ जल बीच रही छप कै तन काहि कटावत हो पहि जोको ॥

तुम्ही सगळे पाण्यात का लपून तुमच्या शरीराला जळू चावत आहात?

ਨਾਮ ਬਤਾਵਤ ਹੋ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਤਿਹ ਕੋ ਫੁਨਿ ਨਾਹਿ ਕਛੂ ਡਰੁ ਮੋ ਕੋ ॥
नाम बतावत हो न्रिप को तिह को फुनि नाहि कछू डरु मो को ॥

ज्या राजाला तुम्ही नाव देत आहात, त्याच्यापासून मला अजिबात भीती वाटत नाही

ਕੇਸਨ ਤੇ ਗਹਿ ਕੈ ਤਪ ਕੀ ਅਗਨੀ ਮਧਿ ਈਧਨ ਜਿਉ ਉਹਿ ਝੋਕੋ ॥੨੫੩॥
केसन ते गहि कै तप की अगनी मधि ईधन जिउ उहि झोको ॥२५३॥

मी त्याला (जमिनीवर) आगीत फेकल्याप्रमाणे केसांनी पकडीन.���253.

ਰੂਖਿ ਚਰੇ ਹਰਿ ਜੀ ਰਿਝ ਕੈ ਮੁਖ ਤੇ ਜਬ ਬਾਤ ਕਹੀ ਇਹ ਤਾ ਸੋ ॥
रूखि चरे हरि जी रिझ कै मुख ते जब बात कही इह ता सो ॥

कृष्णाने त्याला हे सांगितल्यावर (आनंदात) तो पुलावरून आणखी वर चढला.

ਤਉ ਰਿਸਿ ਬਾਤ ਕਹੀ ਉਨ ਹੂੰ ਇਹ ਜਾਇ ਕਹੈ ਤੁਹਿ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਸੋ ॥
तउ रिसि बात कही उन हूं इह जाइ कहै तुहि मात पिता सो ॥

असे बोलून कृष्ण रागाने पुढे झाडावर चढला, तेव्हा गोपी संतप्त होऊन म्हणाल्या, आम्ही तुझ्या आई-वडिलांना सांगू.

ਜਾਇ ਕਹੋ ਇਹ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਹੀ ਮਨ ਹੈ ਤੁਮਰੋ ਕਹਬੇ ਕਹੁ ਜਾ ਸੋ ॥
जाइ कहो इह कान्रह कही मन है तुमरो कहबे कहु जा सो ॥

कृष्ण म्हणाला, जा आणि ज्याला सांगायचे आहे त्याला सांग

ਜੋ ਸੁਨਿ ਕੋਊ ਕਹੈ ਹਮ ਕੋ ਇਹ ਤੋ ਹਮ ਹੂੰ ਸਮਝੈ ਫੁਨਿ ਵਾ ਸੋ ॥੨੫੪॥
जो सुनि कोऊ कहै हम को इह तो हम हूं समझै फुनि वा सो ॥२५४॥

मला माहीत आहे की, तुझे मन कोणाला काहीही सांगण्याइतके धाडस नाही, जर कोणी मला काही बोलले तर मी त्याच्याशी त्याप्रमाणे वागेन.���254.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਾਚ ॥
कान्रह बाच ॥

कृष्णाचे भाषण:

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਦੇਉ ਬਿਨਾ ਨਿਕਰੈ ਨਹਿ ਚੀਰ ਕਹਿਯੋ ਹਸਿ ਕਾਨ੍ਰਹ ਸੁਨੋ ਤੁਮ ਪਿਆਰੀ ॥
देउ बिना निकरै नहि चीर कहियो हसि कान्रह सुनो तुम पिआरी ॥

���हे प्रियजनांनो! तुला पाण्यातून बाहेर काढल्याशिवाय मी कपडे परत देणार नाही

ਸੀਤ ਸਹੋ ਜਲ ਮੈ ਤੁਮ ਨਾਹਕ ਬਾਹਰਿ ਆਵਹੋ ਗੋਰੀ ਅਉ ਕਾਰੀ ॥
सीत सहो जल मै तुम नाहक बाहरि आवहो गोरी अउ कारी ॥

तुम्ही निरुपयोगीपणे पाण्यात थंडी सहन करत आहात

ਦੇ ਅਪੁਨੇ ਅਗੂਆ ਪਿਛੂਆ ਕਰ ਬਾਰਿ ਤਜੋ ਪਤਲੀ ਅਰੁ ਭਾਰੀ ॥
दे अपुने अगूआ पिछूआ कर बारि तजो पतली अरु भारी ॥

हे गोऱ्या, काळ्या, सडपातळ आणि जड गोपींनो! समोर आणि मागे हात ठेवून बाहेर का येत आहात?

ਯੌ ਨਹਿ ਦੇਉ ਕਹਿਓ ਹਰਿ ਜੀ ਤਸਲੀਮ ਕਰੋ ਕਰ ਜੋਰਿ ਹਮਾਰੀ ॥੨੫੫॥
यौ नहि देउ कहिओ हरि जी तसलीम करो कर जोरि हमारी ॥२५५॥

तू हात जोडून माग, नाहीतर मी तुला कपडे देणार नाही.���255.

ਫੇਰਿ ਕਹੀ ਹਰਿ ਜੀ ਤਿਨ ਸੋ ਰਿਝ ਕੈ ਇਹ ਬਾਤ ਸੁਨੋ ਤੁਮ ਮੇਰੀ ॥
फेरि कही हरि जी तिन सो रिझ कै इह बात सुनो तुम मेरी ॥

तेव्हा कृष्ण थोड्याशा रागात म्हणाला, माझे म्हणणे ऐक, लाज सोड.

ਜੋਰਿ ਪ੍ਰਨਾਮ ਕਰੋ ਹਮਰੋ ਕਰ ਲਾਜ ਕੀ ਕਾਟਿ ਸਭੈ ਤੁਮ ਬੇਰੀ ॥
जोरि प्रनाम करो हमरो कर लाज की काटि सभै तुम बेरी ॥

पाण्यातून बाहेर या आणि हात जोडून माझ्यासमोर नतमस्तक व्हा

ਬਾਰ ਹੀ ਬਾਰ ਕਹਿਯੋ ਤੁਮ ਸੋ ਮੁਹਿ ਮਾਨਹੁ ਸੀਘ੍ਰ ਕਿਧੋ ਇਹ ਹੇ ਰੀ ॥
बार ही बार कहियो तुम सो मुहि मानहु सीघ्र किधो इह हे री ॥

मी तुम्हाला पुन्हा पुन्हा सांगतोय की मी जे बोलेन ते लवकर मान्य कर, नाहीतर मी जाऊन सगळ्यांना सांगेन

ਨਾਤੁਰ ਜਾਇ ਕਹੋ ਸਭ ਹੀ ਪਹਿ ਸਉਹ ਲਗੈ ਫੁਨਿ ਠਾਕੁਰ ਕੇਰੀ ॥੨੫੬॥
नातुर जाइ कहो सभ ही पहि सउह लगै फुनि ठाकुर केरी ॥२५६॥

मी माझ्या प्रभूची शपथ घेतो, मी जे काही बोलेन ते स्वीकारा.���256.

ਗੋਪੀ ਬਾਚ ਕਾਨ੍ਰਹ ਸੋ ॥
गोपी बाच कान्रह सो ॥

कृष्णाला उद्देशून गोपींचे भाषण:

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਜੋ ਤੁਮ ਜਾਇ ਕਹੋ ਤਿਨ ਹੀ ਪਹਿ ਤੋ ਹਮ ਬਾਤ ਬਨਾਵਹਿ ਐਸੇ ॥
जो तुम जाइ कहो तिन ही पहि तो हम बात बनावहि ऐसे ॥

जर तुम्ही जाऊन त्या लोकांना (आमच्याबद्दल) सांगितले तर आम्ही अशी कथा तयार करू.

ਚੀਰ ਹਰੇ ਹਮਰੇ ਹਰਿ ਜੀ ਦਈ ਬਾਰਿ ਤੇ ਨਿਆਰੀ ਕਢੈ ਹਮ ਕੈਸੇ ॥
चीर हरे हमरे हरि जी दई बारि ते निआरी कढै हम कैसे ॥

*तुम्ही जाऊन काहीही बोलाल तर आम्ही पण असेच म्हणू की कृष्णाने आमचे कपडे चोरले, आम्ही पाण्यातून कसे बाहेर येऊ?

ਭੇਦ ਕਹੈ ਸਭ ਹੀ ਜਸੁਧਾ ਪਹਿ ਤੋਹਿ ਕਰੈ ਸਰਮਿੰਦਤ ਵੈਸੇ ॥
भेद कहै सभ ही जसुधा पहि तोहि करै सरमिंदत वैसे ॥

(तुझी आई) सर्व रहस्य जसोदेला सांगेल आणि तुला तशी लाजवेल

ਜਿਉ ਨਰ ਕੋ ਗਹਿ ਕੈ ਤਿਰੀਯਾ ਹੂੰ ਸੁ ਮਾਰਤ ਲਾਤਨ ਮੂਕਨ ਜੈਸੇ ॥੨੫੭॥
जिउ नर को गहि कै तिरीया हूं सु मारत लातन मूकन जैसे ॥२५७॥

"आम्ही यशोदा आईला सर्व काही सांगू आणि स्त्रियांकडून चांगली मारहाण केल्यासारखी तुला लाज वाटू.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਾਚ ॥
कान्रह बाच ॥

कृष्णाचे भाषण:

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

डोहरा

ਬਾਤ ਕਹੀ ਤਬ ਇਹ ਹਰੀ ਕਾਹਿ ਬੰਧਾਵਤ ਮੋਹਿ ॥
बात कही तब इह हरी काहि बंधावत मोहि ॥

कृष्ण म्हणाला, तू मला व्यर्थ अडकवत आहेस

ਨਮਸਕਾਰ ਜੋ ਨ ਕਰੋ ਮੋਹਿ ਦੁਹਾਈ ਤੋਹਿ ॥੨੫੮॥
नमसकार जो न करो मोहि दुहाई तोहि ॥२५८॥

जर तू माझ्यापुढे नतमस्तक झाला नाहीस तर मी तुझ्याविरुद्ध शपथ घेतो.���258.

ਗੋਪੀ ਬਾਚ ॥
गोपी बाच ॥

गोपींचे भाषण:

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਕਾਹਿ ਖਿਝਾਵਤ ਹੋ ਹਮ ਕੋ ਅਰੁ ਦੇਤ ਕਹਾ ਜਦੁਰਾਇ ਦੁਹਾਈ ॥
काहि खिझावत हो हम को अरु देत कहा जदुराइ दुहाई ॥

हे यादवांच्या स्वामी ! तू आम्हाला का त्रास देतोस आणि तुला का त्रास देतोस?

ਜਾ ਬਿਧਿ ਕਾਰਨ ਬਾਤ ਬਨਾਵਤ ਸੋ ਬਿਧਿ ਹਮ ਹੂੰ ਲਖਿ ਪਾਈ ॥
जा बिधि कारन बात बनावत सो बिधि हम हूं लखि पाई ॥

गोपी म्हणाल्या, हे कृष्णा! तुम्ही आम्हाला त्रास देत आहात आणि आमच्याबद्दल शपथ का घेत आहात? हे सर्व तुम्ही कोणत्या उद्देशाने करत आहात, हे आम्हालाही कळले आहे

ਭੇਦ ਕਰੋ ਹਮ ਸੋ ਤੁਮ ਨਾਹਕ ਬਾਤ ਇਹੈ ਮਨ ਮੈ ਤੁਹਿ ਆਈ ॥
भेद करो हम सो तुम नाहक बात इहै मन मै तुहि आई ॥

जे तुम्ही आमच्यापासून व्यर्थ लपवता. तुमच्या मनात काय आहे (उघड करण्यासाठी)

ਸਉਹ ਲਗੈ ਹਮ ਠਾਕੁਰ ਕੀ ਜੁ ਰਹੈ ਤੁਮਰੀ ਬਿਨੁ ਮਾਤ ਸੁਨਾਈ ॥੨੫੯॥
सउह लगै हम ठाकुर की जु रहै तुमरी बिनु मात सुनाई ॥२५९॥

You आपल्या मनात समान कल्पना असेल (आपण आमच्या सर्वांचा ताबा घ्यायचा आहे), मग आपण आमच्याशी निरुपयोगी का करीत आहात? आम्ही परमेश्वराची शपथ घेतो की आई तुला याबद्दल काहीही बोलणार नाही.���259.