श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1087


ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਚਾਬਿ ਚਾਬਿ ਕਰਿ ਓਸਠ ਦੁਬਹਿਯਾ ਧਾਵਹੀ ॥
चाबि चाबि करि ओसठ दुबहिया धावही ॥

दोन्ही हात ओठ चावून शस्त्रधारी धावत आहेत.

ਬਜ੍ਰ ਬਾਨ ਬਿਛੂਅਨ ਕੇ ਬ੍ਰਿਨਨ ਲਗਾਵਹੀ ॥
बज्र बान बिछूअन के ब्रिनन लगावही ॥

बाजरीचे बाण, विंचू यामुळे जखमा होत आहेत.

ਟੂਕ ਟੂਕ ਹ੍ਵੈ ਗਿਰੈ ਨ ਮੋਰੈ ਨੇਕ ਮਨ ॥
टूक टूक ह्वै गिरै न मोरै नेक मन ॥

(योद्धे) तुकडे तुकडे पडत आहेत, (पण युद्धापासून) ते मागे हटत नाहीत.

ਹੋ ਤਨਿਕ ਤਨਿਕ ਲਗਿ ਗਏ ਅਸਿਨ ਕੀ ਧਾਰ ਤਨ ॥੧੪॥
हो तनिक तनिक लगि गए असिन की धार तन ॥१४॥

तलवारीच्या धारेने (त्यांचे) शरीर छिन्नविछिन्न झाले आहे. 14.

ਮੋਰਿ ਬਾਗ ਬਾਜਨ ਕੀ ਨੈਕ ਨ ਭਾਜਹੀ ॥
मोरि बाग बाजन की नैक न भाजही ॥

ते घोड्यांच्या गाड्या फिरवण्याइतके दूर नाहीत.

ਖਰੇ ਖੇਤ ਕੇ ਮਾਝ ਸਿੰਘ ਜ੍ਯੋਂ ਗਾਜਹੀ ॥
खरे खेत के माझ सिंघ ज्यों गाजही ॥

रणांगणात उभे राहून सिंहासारखे गर्जत होते.

ਖੰਡ ਖੰਡ ਹ੍ਵੈ ਗਿਰੇ ਖੰਡਿਸਨ ਖੰਡ ਕਰਿ ॥
खंड खंड ह्वै गिरे खंडिसन खंड करि ॥

तुटलेल्या तुकड्यांमध्ये ते खाली पडत आहेत.

ਹੋ ਖੰਡੇ ਖੜਗ ਕੀ ਧਾਰ ਗਏ ਭਵਿਸਿੰਧ ਤਰਿ ॥੧੫॥
हो खंडे खड़ग की धार गए भविसिंध तरि ॥१५॥

खरगाच्या काठाने तोडून त्यांनी भवसागर पार केला आहे. १५.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਭਕਭਕਾਹਿ ਘਾਯਲ ਕਹੂੰ ਰੁੰਡ ਮੁੰਡ ਬਿਕਰਾਰ ॥
भकभकाहि घायल कहूं रुंड मुंड बिकरार ॥

कुठेतरी जखमी झालेली डोकी आणि धड धडधडत आहेत.

ਤਰਫਰਾਹਿ ਲਾਗੇ ਕਹੂੰ ਛਤ੍ਰੀ ਛਤ੍ਰਨ ਧਾਰਿ ॥੧੬॥
तरफराहि लागे कहूं छत्री छत्रन धारि ॥१६॥

कुठेतरी छत्र्या धडपडत आहेत. 16.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਹਾਕਿ ਹਾਕਿ ਭਟ ਤਰੈ ਧਵਾਵਹਿ ॥
हाकि हाकि भट तरै धवावहि ॥

योद्धे घोड्यांना हिचकी लावतात.

ਗਹਿ ਗਹਿ ਅਸਿਨ ਅਰਿਨ ਬ੍ਰਿਣ ਲਾਵਹਿ ॥
गहि गहि असिन अरिन ब्रिण लावहि ॥

तलवारीने शत्रूंना घायाळ करतो.

ਚਟਪਟ ਸੁਭਟ ਬਿਕਟ ਕਟਿ ਮਰੈ ॥
चटपट सुभट बिकट कटि मरै ॥

झटपट वीर त्यांना कापून मरत आहेत.

ਚੁਨਿ ਚੁਨਿ ਐਨ ਅਪਛਰਾ ਬਰੇ ॥੧੭॥
चुनि चुनि ऐन अपछरा बरे ॥१७॥

अपचार चांगल्या निवडीने (त्यांना) वर्षाव करत आहेत. १७.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਦ੍ਰੁਗਤਿ ਸਿੰਘ ਕੇ ਸੂਰ ਸਕਲ ਭਾਜਤ ਭਏ ॥
द्रुगति सिंघ के सूर सकल भाजत भए ॥

द्रुगती सिंगचे सर्व वीर पळू लागले.

ਨ੍ਰਿਪ ਜੂਝੇ ਰਨ ਮਾਹਿ ਸੰਦੇਸਾ ਅਸ ਦਏ ॥
न्रिप जूझे रन माहि संदेसा अस दए ॥

(त्यांनी) राजा युद्धात मारला गेल्याचा संदेश दिला.

ਸੁਨਿ ਬਿਸੁਨਾਥ ਪ੍ਰਭਾ ਚਿਤ ਭੀਤਰਿ ਚਕਿ ਗਈ ॥
सुनि बिसुनाथ प्रभा चित भीतरि चकि गई ॥

हे (संदेश) ऐकून बिसुनाथ प्रभाला धक्काच बसला.

ਹੋ ਸ੍ਰੀ ਉਡਗਿੰਦ੍ਰ ਪ੍ਰਭਾ ਜਰਬੇ ਕਹ ਉਦਿਤ ਭਈ ॥੧੮॥
हो स्री उडगिंद्र प्रभा जरबे कह उदित भई ॥१८॥

आणि श्री उदगिंद्र प्रभा जाळण्यास तयार झाले (म्हणजे सती होणे).18.

ਜੋ ਧਨੁ ਤਾ ਕੋ ਹੁਤੋ ਸੁ ਦਿਯੋ ਲੁਟਾਇ ਕੈ ॥
जो धनु ता को हुतो सु दियो लुटाइ कै ॥

त्याच्याकडे जे पैसे होते, ते त्याने (लोकांमध्ये) वाटून दिले.

ਚਲੀ ਜਰਨ ਕੇ ਹੇਤ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ਕੈ ॥
चली जरन के हेत म्रिदंग बजाइ कै ॥

आणि जाळण्यासाठी मृदंग वाजवत निघून गेला.

ਪ੍ਰਾਨ ਨਾਥ ਜਿਤ ਗਏ ਤਹੀ ਮੈ ਜਾਇ ਹੌ ॥
प्रान नाथ जित गए तही मै जाइ हौ ॥

जिथे प्राणथ गेला तिथे मी जाणार.

ਹੋ ਜਿਯਤ ਨ ਆਵਤ ਧਾਮ ਮਰੇ ਤੇ ਪਾਇ ਹੌ ॥੧੯॥
हो जियत न आवत धाम मरे ते पाइ हौ ॥१९॥

जर ते जिवंत असते तर ते माझ्या घरी येणार नाहीत, पण ते मेल्यावर मी त्यांना स्वीकारेन. 19.

ਸ੍ਰੀ ਬਿਸੁਨਾਥ ਪ੍ਰਭਾ ਜਰਬੇ ਤੇ ਡਰਿ ਗਈ ॥
स्री बिसुनाथ प्रभा जरबे ते डरि गई ॥

श्री बिसुनाथ प्रभा जळण्याची भीती होती.

ਮਰਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੁਨਿ ਕਾਨ ਅਧਿਕ ਪੀਟਤ ਭਈ ॥
मरियो न्रिपति सुनि कान अधिक पीटत भई ॥

पतीच्या निधनाची बातमी ऐकून ती खूप अस्वस्थ झाली.

ਤਬ ਲੌ ਅਰਿਨ ਬਿਦਾਰਿ ਗਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਆਇ ਕੈ ॥
तब लौ अरिन बिदारि गयो न्रिप आइ कै ॥

तोपर्यंत शत्रूंचा पराभव करून राजा आला

ਹੋ ਹੇਰਿ ਸਤੀ ਕੀ ਮੀਚਿ ਰਹਿਯੋ ਬਿਸਮਾਇ ਕੈ ॥੨੦॥
हो हेरि सती की मीचि रहियो बिसमाइ कै ॥२०॥

आणि सतीच्या मृत्यूबद्दल ऐकून धक्का बसला. 20.

ਜਬ ਉਡਗਿੰਦ੍ਰ ਪ੍ਰਭਾ ਕੀ ਸੁਧਿ ਕਾਨਨ ਪਰੀ ॥
जब उडगिंद्र प्रभा की सुधि कानन परी ॥

जेव्हा उदगिंद्रप्रभाची बातमी (त्याच्या) कानापर्यंत पोहोचली

ਬਿਰਹ ਤਿਹਾਰੇ ਬਾਲ ਅਗਨਿ ਮੋ ਜਰਿ ਮਰੀ ॥
बिरह तिहारे बाल अगनि मो जरि मरी ॥

ती स्त्री तुझ्या कुशीत मेली आहे,

ਤਬ ਪਿਯ ਤਬ ਹੀ ਤਹਾ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਆਇ ਕੈ ॥
तब पिय तब ही तहा पहूच्यो आइ कै ॥

मग प्रेयसी पटकन वेगवान घोड्यांमध्ये

ਹੋ ਤਰਲ ਤੁਰੰਗਨ ਮਾਝ ਤੁਰੰਗ ਧਵਾਇ ਕੈ ॥੨੧॥
हो तरल तुरंगन माझ तुरंग धवाइ कै ॥२१॥

खूप वेगवान घोडा धावत तिथे पोहोचला. २१.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਨ੍ਰਿਪ ਆਵਤ ਲੌ ਮੂਰਖਨ ਦੀਨੀ ਚਿਤਾ ਜਰਾਇ ॥
न्रिप आवत लौ मूरखन दीनी चिता जराइ ॥

राजा येईपर्यंत मुर्खांनी चितेला अग्नी दिला होता.

ਜਿਯਤ ਮਰੇ ਪਤਿ ਕੀ ਕਛੂ ਸੁਧਿ ਨਹਿ ਲਈ ਬਨਾਇ ॥੨੨॥
जियत मरे पति की कछू सुधि नहि लई बनाइ ॥२२॥

नवरा जिवंत आहे की मेला हे न समजता त्यांनी (सर्व काही केले). 22.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਲੈ ਲੈ ਨਾਮੁ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਪੀਟਤ ਭਯੋ ॥
त्रिय को लै लै नामु न्रिपति पीटत भयो ॥

महिलेचे नाव घेऊन राजाने त्याला मारहाण करण्यास सुरुवात केली.

ਮੁਹਿ ਕਾਰਨ ਇਹ ਬਾਲ ਅਗਨਿ ਮਹਿ ਜਿਯ ਦਯੋ ॥
मुहि कारन इह बाल अगनि महि जिय दयो ॥

माझ्यासाठी या महिलेने आपल्या प्राणाची आहुती दिली आहे.

ਬਰਤ ਬਾਲ ਕੌ ਅਬ ਹੀ ਐਂਚਿ ਨਿਕਾਰਿ ਹੌ ॥
बरत बाल कौ अब ही ऐंचि निकारि हौ ॥

जळणाऱ्या बाईला मी आता बाहेर काढीन,

ਹੋ ਨਾਤਰ ਜਰਿ ਯਾਹੀ ਸੰਗ ਸ੍ਵਰਗ ਸਿਧਾਰਿ ਹੌ ॥੨੩॥
हो नातर जरि याही संग स्वरग सिधारि हौ ॥२३॥

अन्यथा, मी जाळून स्वर्गात जाईन. 23.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਅਬ ਹੀ ਤੁਰੰਗ ਅਗਨਿ ਮੈ ਡਾਰੌ ॥
अब ही तुरंग अगनि मै डारौ ॥

मी फक्त घोड्याला आगीत टाकतो.

ਜਰਤ ਪ੍ਰਿਯਾ ਕਹੁ ਐਚਿ ਨਿਕਾਰੋ ॥
जरत प्रिया कहु ऐचि निकारो ॥

जळत्या प्रेयसीला बाहेर काढा.

ਕੈ ਹਮਹੂੰ ਯਾਹੀ ਚਿਤ ਜਰਿ ਹੈ ॥
कै हमहूं याही चित जरि है ॥

किंवा मी या चितेत जळून मरेन

ਸੁਰ ਪੁਰ ਦੋਊ ਪਯਾਨੋ ਕਰਿ ਹੈ ॥੨੪॥
सुर पुर दोऊ पयानो करि है ॥२४॥

आणि दोघे स्वर्गात निघून जातात. २४.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी: