श्री दसाम ग्रंथ

पान - 150


ਕਟਿ ਗਏ ਗਜ ਬਾਜਨ ਕੇ ਬਰਮਾ ॥੮॥੨੬੧॥
कटि गए गज बाजन के बरमा ॥८॥२६१॥

कुठेतरी हत्ती आणि घोड्यांची शस्त्रे कापली गेली.8.261.

ਜੁਗਨ ਦੇਤ ਕਹੂੰ ਕਿਲਕਾਰੀ ॥
जुगन देत कहूं किलकारी ॥

कुठेतरी व्हॅम्प्स आनंदाने ओरडत होते

ਨਾਚਤ ਭੂਤ ਬਜਾਵਤ ਤਾਰੀ ॥
नाचत भूत बजावत तारी ॥

कुठेतरी भुते नाचत होती, तर कुठे टाळ्या वाजवत होत्या

ਬਾਵਨ ਬੀਰ ਫਿਰੈ ਚਹੂੰ ਓਰਾ ॥
बावन बीर फिरै चहूं ओरा ॥

बावन्न वीर आत्मे चारही दिशांना फिरत होते

ਬਾਜਤ ਮਾਰੂ ਰਾਗ ਸਿਦਉਰਾ ॥੯॥੨੬੨॥
बाजत मारू राग सिदउरा ॥९॥२६२॥

मारू वाद्य वाजत होता.9.262.

ਰਣ ਅਸ ਕਾਲ ਜਲਧ ਜਿਮ ਗਾਜਾ ॥
रण अस काल जलध जिम गाजा ॥

युद्ध इतक्या हिंसकपणे चालले होते की जणू समुद्राचा गडगडाट होत आहे

ਭੂਤ ਪਿਸਾਚ ਭੀਰ ਭੈ ਭਾਜਾ ॥
भूत पिसाच भीर भै भाजा ॥

भूत आणि पिशाच्चांचा जमाव मोठ्या पराक्रमाने पळून गेला.

ਰਣ ਮਾਰੂ ਇਹ ਦਿਸ ਤੇ ਬਾਜ੍ਯੋ ॥
रण मारू इह दिस ते बाज्यो ॥

या बाजूने मारू राग वाजविला गेला.

ਕਾਇਰੁ ਹੁਤੋ ਸੋ ਭੀ ਨਹਿ ਭਾਜ੍ਯੋ ॥੧੦॥੨੬੩॥
काइरु हुतो सो भी नहि भाज्यो ॥१०॥२६३॥

ज्याने भ्याडांनाही इतके शूर बनवले की ते रणांगणातून पळून गेले नाहीत.10.263.

ਰਹਿ ਗਈ ਸੂਰਨ ਖਗ ਕੀ ਟੇਕਾ ॥
रहि गई सूरन खग की टेका ॥

तलवारीचा आधार फक्त शूरवीरांकडेच राहिला.

ਕਟਿ ਗਏ ਸੁੰਡ ਭਸੁੰਡ ਅਨੇਕਾ ॥
कटि गए सुंड भसुंड अनेका ॥

अनेक हत्तींच्या सोंडे कापल्या गेल्या.

ਨਾਚਤ ਜੋਗਨ ਕਹੂੰ ਬਿਤਾਰਾ ॥
नाचत जोगन कहूं बितारा ॥

कुठेतरी व्हॅम्प आणि बैटल नाचले.

ਧਾਵਤ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤ ਬਿਕਰਾਰਾ ॥੧੧॥੨੬੪॥
धावत भूत प्रेत बिकरारा ॥११॥२६४॥

कुठेतरी भयानक भूत आणि पिशाच्च इकडे तिकडे धावत होते.11.264.

ਧਾਵਤ ਅਧ ਕਮਧ ਅਨੇਕਾ ॥
धावत अध कमध अनेका ॥

अर्धवट कापलेली अनेक खोडं चालू होती.

ਮੰਡਿ ਰਹੇ ਰਾਵਤ ਗਡਿ ਟੇਕਾ ॥
मंडि रहे रावत गडि टेका ॥

राजपुत्र लढत होते आणि आपली स्थिती स्थिर करत होते.

ਅਨਹਦ ਰਾਗ ਅਨਾਹਦ ਬਾਜਾ ॥
अनहद राग अनाहद बाजा ॥

संगीताच्या पद्धती इतक्या तीव्रतेने वाजल्या गेल्या,

ਕਾਇਰੁ ਹੁਤਾ ਵਹੈ ਨਹੀ ਭਾਜਾ ॥੧੨॥੨੬੫॥
काइरु हुता वहै नही भाजा ॥१२॥२६५॥

की भ्याडही शेतातून पळून गेले नाहीत.12.265.

ਮੰਦਰ ਤੂਰ ਕਰੂਰ ਕਰੋਰਾ ॥
मंदर तूर करूर करोरा ॥

लाखो ढोल आणि वाद्ये वाजवली.

ਗਾਜ ਸਰਾਵਤ ਰਾਗ ਸੰਦੋਰਾ ॥
गाज सरावत राग संदोरा ॥

या संगीतात हत्तीही आपल्या कर्णासह सामील झाले.

ਝਮਕਸਿ ਦਾਮਨ ਜਿਮ ਕਰਵਾਰਾ ॥
झमकसि दामन जिम करवारा ॥

तलवारी विजेसारख्या चमकल्या,

ਬਰਸਤ ਬਾਨਨ ਮੇਘ ਅਪਾਰਾ ॥੧੩॥੨੬੬॥
बरसत बानन मेघ अपारा ॥१३॥२६६॥

आणि शाफ्ट्स ढगांमधून पावसासारखे आले.13.266.

ਘੂਮਹਿ ਘਾਇਲ ਲੋਹ ਚੁਚਾਤੇ ॥
घूमहि घाइल लोह चुचाते ॥

रक्ताचे थेंब असलेले जखमी योद्धे फिरले,

ਖੇਲ ਬਸੰਤ ਮਨੋ ਮਦ ਮਾਤੇ ॥
खेल बसंत मनो मद माते ॥

जणू नशा झालेल्या व्यक्ती होळी खेळत आहेत.

ਗਿਰ ਗਏ ਕਹੂੰ ਜਿਰਹ ਅਰੁ ਜੁਆਨਾ ॥
गिर गए कहूं जिरह अरु जुआना ॥

कुठेतरी आरमार आणि योद्धे पडले होते

ਗਰਜਨ ਗਿਧ ਪੁਕਾਰਤ ਸੁਆਨਾ ॥੧੪॥੨੬੭॥
गरजन गिध पुकारत सुआना ॥१४॥२६७॥

कुठेतरी गिधाडे ओरडले आणि कुत्रे भुंकले.14.267.

ਉਨ ਦਲ ਦੁਹੂੰ ਭਾਇਨ ਕੋ ਭਾਜਾ ॥
उन दल दुहूं भाइन को भाजा ॥

दोन्ही भावांच्या सैन्याने मदतीचा हात पुढे केला.

ਠਾਢ ਨ ਸਕਿਯੋ ਰੰਕੁ ਅਰੁ ਰਾਜਾ ॥
ठाढ न सकियो रंकु अरु राजा ॥

तेथे (अजयसिंहापुढे) कोणीही दरिद्री व राजा उभे राहू शकत नव्हते.

ਤਕਿਓ ਓਡਛਾ ਦੇਸੁ ਬਿਚਛਨ ॥
तकिओ ओडछा देसु बिचछन ॥

धावणारे राजे त्यांच्या सैन्यासह ओरिसाच्या सुंदर देशात दाखल झाले.

ਰਾਜਾ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਤਿਲਕ ਸੁਭ ਲਛਨ ॥੧੫॥੨੬੮॥
राजा न्रिपति तिलक सुभ लछन ॥१५॥२६८॥

ज्याचा राजा ���टिळक��� हा उत्तम गुणांचा होता.15.268.

ਮਦ ਕਰਿ ਮਤ ਭਏ ਜੇ ਰਾਜਾ ॥
मद करि मत भए जे राजा ॥

दारूच्या नशेत असलेले राजे,

ਤਿਨ ਕੇ ਗਏ ਐਸ ਹੀ ਕਾਜਾ ॥
तिन के गए ऐस ही काजा ॥

त्यांची सर्व कामे अशा प्रकारे नष्ट होतात.

ਛੀਨ ਛਾਨ ਛਿਤ ਛਤ੍ਰ ਫਿਰਾਯੋ ॥
छीन छान छित छत्र फिरायो ॥

(अजयसिंग) राज्य बळकावले आणि त्याच्या डोक्यावर छत धरला.

ਮਹਾਰਾਜ ਆਪਹੀ ਕਹਾਯੋ ॥੧੬॥੨੬੯॥
महाराज आपही कहायो ॥१६॥२६९॥

त्याने स्वतःला महाराज म्हणवून घेतले.16.269.

ਆਗੇ ਚਲੇ ਅਸ੍ਵਮੇਧ ਹਾਰਾ ॥
आगे चले अस्वमेध हारा ॥

पराभूत असुमेध समोर धावत होता,

ਧਵਹਿ ਪਾਛੇ ਫਉਜ ਅਪਾਰਾ ॥
धवहि पाछे फउज अपारा ॥

आणि मोठे सैन्य त्याचा पाठलाग करत होते.

ਗੇ ਜਹਿ ਨ੍ਰਿਪਤ ਤਿਲਕ ਮਹਾਰਾਜਾ ॥
गे जहि न्रिपत तिलक महाराजा ॥

आसुमेध महाराजा टिळकांच्या राज्यात गेला.

ਰਾਜ ਪਾਟ ਵਾਹੂ ਕਉ ਛਾਜਾ ॥੧੭॥੨੭੦॥
राज पाट वाहू कउ छाजा ॥१७॥२७०॥

जो सर्वात योग्य राजा होता.17.270.

ਤਹਾ ਇਕ ਆਹਿ ਸਨਉਢੀ ਬ੍ਰਹਮਨ ॥
तहा इक आहि सनउढी ब्रहमन ॥

तेथे एक सनौधी ब्राह्मण राहत होता.

ਪੰਡਤ ਬਡੇ ਮਹਾ ਬਡ ਗੁਨ ਜਨ ॥
पंडत बडे महा बड गुन जन ॥

ते खूप महान पंडित होते आणि त्यात अनेक महान गुण होते.

ਭੂਪਹਿ ਕੋ ਗੁਰ ਸਭਹੁ ਕੀ ਪੂਜਾ ॥
भूपहि को गुर सभहु की पूजा ॥

तो राजाचा गुरू होता आणि सर्व त्याची पूजा करत.

ਤਿਹ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਮਾਨਹਿ ਦੂਜਾ ॥੧੮॥੨੭੧॥
तिह बिनु अवरु न मानहि दूजा ॥१८॥२७१॥

तेथे इतर कोणीही अभ्यस्त नव्हते.18.271.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
भुजंग प्रयात छंद ॥

भुजंग प्रार्थना श्लोक

ਕਹੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਬਾਨੀ ਕਰਹਿ ਬੇਦ ਚਰਚਾ ॥
कहूं ब्रहम बानी करहि बेद चरचा ॥

कुठे उपनिषदांचे पठण होते तर कुठे वेदांवर चर्चा होते.

ਕਹੂੰ ਬਿਪ੍ਰ ਬੈਠੇ ਕਰਹਿ ਬ੍ਰਹਮ ਅਰਚਾ ॥
कहूं बिप्र बैठे करहि ब्रहम अरचा ॥

कुठेतरी ब्राह्मण एकत्र बसून ब्राह्मणाची पूजा करत होते

ਤਹਾ ਬਿਪ੍ਰ ਸਨੌਢ ਤੇ ਏਕ ਲਛਨ ॥
तहा बिप्र सनौढ ते एक लछन ॥

तेथे सनौध ब्राह्मण अशा पात्रतेसह राहत होते:

ਕਰੈ ਬਕਲ ਬਸਤ੍ਰੰ ਫਿਰੈ ਬਾਇ ਭਛਨ ॥੧॥੨੭੨॥
करै बकल बसत्रं फिरै बाइ भछन ॥१॥२७२॥

त्याने बर्च झाडाची पाने आणि साल यांचे कपडे परिधान केले आणि फक्त हवेत राहून फिरले.1.272.

ਕਹੂੰ ਬੇਦ ਸਿਯਾਮੰ ਸੁਰੰ ਸਾਥ ਗਾਵੈ ॥
कहूं बेद सियामं सुरं साथ गावै ॥

कुठेतरी सामवेदाचे भजन सुरेलपणे गायले गेले

ਕਹੂੰ ਜੁਜਰ ਬੇਦੰ ਪੜੇ ਮਾਨ ਪਾਵੈ ॥
कहूं जुजर बेदं पड़े मान पावै ॥

कुठेतरी यजुर्वेदाचे पठण होत होते आणि मानसन्मान मिळत होता