श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1062


ਹੋ ਦੀਨੋ ਧਨੁਜ ਚਲਾਇ ਧਨੁਖ ਦ੍ਰਿੜ ਸਾਧਿ ਕਰਿ ॥੧੬॥
हो दीनो धनुज चलाइ धनुख द्रिड़ साधि करि ॥१६॥

आणि धनुष्य घट्ट धरून त्याने बाण सोडला. 16.

ਸੁਨੁ ਕੁਅਰ ਜੂ ਅਬ ਜੌ ਤੁਮ ਮੋ ਕੌ ਬਰੌ ॥
सुनु कुअर जू अब जौ तुम मो कौ बरौ ॥

अहो कुंवर जी! ऐक, तू आता माझ्याशी लग्न केलंस तर,

ਤੌ ਮੈ ਦੇਊ ਬਤਾਇ ਰਾਜ ਗੜ ਕੋ ਕਰੌ ॥
तौ मै देऊ बताइ राज गड़ को करौ ॥

तर मी तुम्हाला (गुप्त) गडावर राज्य कसे करायचे ते सांगेन.

ਪ੍ਰਥਮ ਬ੍ਯਾਹਿ ਮੋ ਸੌ ਕਰਿਬੋ ਠਹਰਾਇਯੈ ॥
प्रथम ब्याहि मो सौ करिबो ठहराइयै ॥

आधी माझ्याशी लग्न कर

ਹੋ ਤੈਸਹਿ ਪਤਿਯਾ ਸਰ ਸੋ ਬਾਧਿ ਚਲਾਇਯੈ ॥੧੭॥
हो तैसहि पतिया सर सो बाधि चलाइयै ॥१७॥

आणि त्याच प्रकारे पत्र बांधा आणि बाण सोडा. १७.

ਬ੍ਯਾਹ ਕੁਅਰ ਤਾ ਸੌ ਕਰਿਬੋ ਠਹਰਾਇਯੋ ॥
ब्याह कुअर ता सौ करिबो ठहराइयो ॥

कुंवरने त्या महिलेशी लग्न करण्यास होकार दिला.

ਵੈਸਹਿ ਪਤਿਯਾ ਸਰ ਸੌ ਬਾਧਿ ਬਗਾਇਯੋ ॥
वैसहि पतिया सर सौ बाधि बगाइयो ॥

त्याचप्रमाणे बाणाने पत्र बांधून पाठवले.

ਗੜ ਗਾੜੇ ਕੇ ਮਾਝ ਪਰਿਯੋ ਸਰ ਜਾਇ ਕਰਿ ॥
गड़ गाड़े के माझ परियो सर जाइ करि ॥

बाण मजबूत किल्ल्याच्या आत पडला.

ਹੋ ਨਿਰਖਿ ਅੰਕ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ਲਿਯੋ ਉਰ ਲਾਇ ਕਰਿ ॥੧੮॥
हो निरखि अंक तिह नारि लियो उर लाइ करि ॥१८॥

(पत्राची) अक्षरे पाहून त्या बाईने छातीवर लावले. १८.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਬਿਸਿਖ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਮੀਤ ਕੋ ਪਤਿਯਾ ਲੀਨੇ ਸੰਗ ॥
बिसिख पहूच्यो मीत को पतिया लीने संग ॥

पत्र घेऊन मित्राचा बाण तिथे पोहोचला.

ਆਂਖੇ ਅਤਿ ਨਿਰਮਲ ਭਈ ਨਿਰਖਤ ਵਾ ਕੋ ਅੰਗ ॥੧੯॥
आंखे अति निरमल भई निरखत वा को अंग ॥१९॥

अक्षरे ('अंग') पाहून (स्त्रीचे) डोळे अतिशय निर्मळ झाले. 19.

ਚਪਲ ਕਲਾ ਸੋ ਜਬ ਕੁਅਰ ਬ੍ਯਾਹ ਬਦ੍ਯੋ ਸੁਖ ਪਾਇ ॥
चपल कला सो जब कुअर ब्याह बद्यो सुख पाइ ॥

जेव्हा कुंवर आनंदाने चपल कलाशी लग्न करण्यास तयार झाला.

ਵੈਸਹਿ ਸਰ ਸੌ ਬਹੁਰਿ ਲਿਖਿ ਪਤਿਯਾ ਦਈ ਚਲਾਇ ॥੨੦॥
वैसहि सर सौ बहुरि लिखि पतिया दई चलाइ ॥२०॥

तर, तशाच प्रकारे पत्र लिहून बाणाने बांधून त्याला निरोप दिला. 20.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਪਤਿਯਾ ਬਿਖੈ ਇਹੈ ਲਿਖਿ ਡਾਰੋ ॥
पतिया बिखै इहै लिखि डारो ॥

तसे पत्रातही लिहिले होते

ਸੁਨੋ ਕੁਅਰ ਜੂ ਬਚਨ ਹਮਾਰੋ ॥
सुनो कुअर जू बचन हमारो ॥

की हे कुंवर जी! माझे ऐक.

ਪ੍ਰਥਮੈ ਬਾਰਿ ਬੰਦ ਇਹ ਕੀਜੈ ॥
प्रथमै बारि बंद इह कीजै ॥

प्रथम त्याचे (येणारे) पाणी ('बारी') बंद करा.

ਤਾ ਪਾਛੇ ਯਾ ਗੜ ਕੌ ਲੀਜੈ ॥੨੧॥
ता पाछे या गड़ कौ लीजै ॥२१॥

त्यानंतर गडाचा ताबा घ्यावा. २१.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਦਸੋ ਦਿਸਨ ਘੇਰੋ ਯਾ ਗੜ ਕੌ ਡਾਰਿਯੈ ॥
दसो दिसन घेरो या गड़ कौ डारियै ॥

किल्ल्याला दहा दिशांनी वेढा घाला.

ਹ੍ਯਾਂ ਤੇ ਜੋ ਨਰ ਨਿਕਸੈ ਤਾਹਿ ਸੰਘਾਰਿਯੈ ॥
ह्यां ते जो नर निकसै ताहि संघारियै ॥

येथून बाहेर आलेल्या व्यक्तीला ठार करा.

ਆਵੈ ਜੋ ਜਨ ਪਾਸ ਬੰਦ ਤਿਹ ਕੀਜਿਯੈ ॥
आवै जो जन पास बंद तिह कीजियै ॥

जवळ येणाऱ्या व्यक्तीला बंदिस्त करा (म्हणजे कैद करा).

ਹੋ ਬਹੁਰੋ ਦੁਰਗ ਛੁਰਾਇ ਛਿਨਕ ਮੌ ਲੀਜਿਯੈ ॥੨੨॥
हो बहुरो दुरग छुराइ छिनक मौ लीजियै ॥२२॥

मग छिन्नभर किल्ला सोडवा (म्हणजे ताब्यात घ्या). 22.

ਦਸੋ ਦਿਸਨ ਤਿਹ ਗੜ ਕੌ ਘੇਰਾ ਡਾਰਿਯੋ ॥
दसो दिसन तिह गड़ कौ घेरा डारियो ॥

त्याने किल्ल्याला चारही बाजूंनी वेढा घातला.

ਜੋ ਜਨ ਤਹ ਤੇ ਨਿਕਸੈ ਤਾਹਿ ਸੰਘਾਰਿਯੋ ॥
जो जन तह ते निकसै ताहि संघारियो ॥

जो कोणी बाहेर येईल त्याला मारले जाईल.

ਖਾਨ ਪਾਨ ਸਭ ਬੰਦ ਪ੍ਰਥਮ ਤਾ ਕੋ ਕਿਯੋ ॥
खान पान सभ बंद प्रथम ता को कियो ॥

प्रथम सर्व खाद्यपदार्थ थांबवा (आतला माहित).

ਹੋ ਬਹੁਰੌ ਦੁਰਗ ਛਿਨਾਇ ਛਿਨਕ ਭੀਤਰ ਲਿਯੋ ॥੨੩॥
हो बहुरौ दुरग छिनाइ छिनक भीतर लियो ॥२३॥

मग तो तुफान किल्ल्याच्या आत पोचला. 23.

ਲੀਨੋ ਦੁਰਗ ਛਿਨਾਇ ਗਜਨਿ ਸਹ ਘਾਇ ਕੈ ॥
लीनो दुरग छिनाइ गजनि सह घाइ कै ॥

गजानशहाला मारून किल्ला घेतला

ਲਯੋ ਕੁਅਰਿ ਕਹ ਜੀਤਿ ਪਰਮ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥
लयो कुअरि कह जीति परम सुख पाइ कै ॥

आणि कुमारिका जिंकून मोठा आनंद मिळवला.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਰਤਿ ਕਰੀ ਪ੍ਰੇਮ ਉਪਜਾਇ ਕਰਿ ॥
भाति भाति रति करी प्रेम उपजाइ करि ॥

(त्याच्याशी) प्रेमाने खेळलो.

ਹੋ ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਤ੍ਰਿਯ ਗਈ ਸੁ ਕੀਨੇ ਭੋਗ ਭਰਿ ॥੨੪॥
हो लपटि लपटि त्रिय गई सु कीने भोग भरि ॥२४॥

त्या बाईनेही तिच्याभोवती हात गुंडाळून भरपूर आनंद घेतला. २४.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਐਸੀ ਪ੍ਰੀਤ ਦੁਹਨ ਕੇ ਭਈ ॥
ऐसी प्रीत दुहन के भई ॥

(जेव्हा) दोघांमध्ये अशा प्रकारचे प्रेम झाले

ਅਬਲਾ ਔਰ ਬਿਸਰਿ ਸਭ ਗਈ ॥
अबला और बिसरि सभ गई ॥

(म्हणून तो) इतर सर्व स्त्रियांना विसरला.

ਏਕ ਨਾਰਿ ਹਸਿ ਬਚਨਿ ਉਚਾਰੋ ॥
एक नारि हसि बचनि उचारो ॥

एक बाई हसून म्हणाली

ਬਡੋ ਮੂਰਖ ਇਹ ਰਾਵ ਹਮਾਰੋ ॥੨੫॥
बडो मूरख इह राव हमारो ॥२५॥

की आमचा राजा खूप मूर्ख आहे. २५.

ਜਿਨ ਤ੍ਰਿਯ ਪ੍ਰਿਥਮ ਪਿਤਾ ਕਹ ਘਾਯੋ ॥
जिन त्रिय प्रिथम पिता कह घायो ॥

ज्या महिलेने प्रथम आपल्या वडिलांची हत्या केली

ਬਹੁਰਿ ਆਪਨੋ ਰਾਜ ਗਵਾਯੋ ॥
बहुरि आपनो राज गवायो ॥

आणि नंतर त्याचे राज्य गमावले.

ਤਾ ਸੌ ਮੂੜ ਪ੍ਰੀਤਿ ਉਪਜਾਈ ॥
ता सौ मूड़ प्रीति उपजाई ॥

मूर्ख (राजा) तिच्या प्रेमात पडला आहे.

ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਨਿਕਟ ਮ੍ਰਿਤੁ ਜਨ ਆਈ ॥੨੬॥
न्रिप की निकट म्रितु जन आई ॥२६॥

राजाचा मृत्यू जवळ आल्याचे दिसते. २६.

ਪਿਤਾ ਹਨਤ ਜਿਹ ਲਗੀ ਨ ਬਾਰਾ ॥
पिता हनत जिह लगी न बारा ॥

ज्याने वडिलांना मारायला वेळ लागला नाही,

ਤਿਹ ਆਗੇ ਕ੍ਯਾ ਨਾਥ ਬਿਚਾਰਾ ॥
तिह आगे क्या नाथ बिचारा ॥

त्याच्यासमोर आमचा नाथ विचार काय?

ਜਿਨ ਤ੍ਰਿਯ ਅਪਨੋ ਰਾਜੁ ਗਵਾਯੋ ॥
जिन त्रिय अपनो राजु गवायो ॥

ज्या स्त्रीने आपले राज्य गमावले आहे,

ਤਾ ਸੌ ਮੂਰਖ ਨੇਹ ਲਗਾਯੋ ॥੨੭॥
ता सौ मूरख नेह लगायो ॥२७॥

त्यामुळे त्याच्यावर प्रेम निर्माण झाले आहे. २७.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਜੋਬਨ ਖਾ ਸੁਨਿ ਏ ਬਚਨ ਮਨ ਮੈ ਰੋਸ ਬਢਾਇ ॥
जोबन खा सुनि ए बचन मन मै रोस बढाइ ॥

हे शब्द ऐकून जोबान खान संतापला