श्री दसाम ग्रंथ

पान - 890


ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਬਚਨ ਭ੍ਰਿਤ ਸੁਨਿ ਧਾਏ ॥
न्रिप को बचन भ्रित सुनि धाए ॥

राजाची परवानगी ऐकून सेवक पळून गेले

ਮੰਤ੍ਰੀ ਕੀ ਦੁਹਿਤਾ ਢਿਗ ਆਏ ॥
मंत्री की दुहिता ढिग आए ॥

राजाचा आदेश मिळताच सेवक मंत्र्याच्या मुलीकडे आले.

ਕੌਨ ਦੇਸ ਏਸ੍ਵਰ ਤੁਹਿ ਜਾਯੋ ॥
कौन देस एस्वर तुहि जायो ॥

(तो आला आणि म्हणाला-) तू कोणत्या देशाचा राजा आहेस?

ਚਲੋ ਰਾਵ ਜੂ ਬੋਲਿ ਪਠਾਯੋ ॥੧੭॥
चलो राव जू बोलि पठायो ॥१७॥

'कुठल्या देशात आलात आणि कोणाचा मुलगा आहेस? ये आमच्या राजाने तुला बोलावले आहे.'(१७)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਕੌਨ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੋ ਪੁਤ੍ਰ ਤੈ ਕ੍ਯੋ ਆਯੋ ਇਹ ਦੇਸ ॥
कौन न्रिपति को पुत्र तै क्यो आयो इह देस ॥

'तू कोणत्या राजाचा पुत्र आहेस आणि इथे का आला आहेस?

ਕ੍ਯੋ ਮੁਸਕੀ ਘੋਰਾ ਚਰਿਯੋ ਧਰਿਯੋ ਅਸਿਤ ਕ੍ਯੋ ਭੇਸ ॥੧੮॥
क्यो मुसकी घोरा चरियो धरियो असित क्यो भेस ॥१८॥

'तू एवढ्या भव्य घोड्यावर का बसला आहेस आणि काळे कपडे घातले आहेस?'(18)

ਛਪੈ ਛੰਦ ॥
छपै छंद ॥

छपे छंद

ਨ ਹੈ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੋ ਪੁਤ੍ਰ ਨ ਹੈ ਦੇਸਨ ਕੋ ਰਾਈ ॥
न है न्रिपति को पुत्र न है देसन को राई ॥

'ना मी राजाचा पुत्र आहे, ना मी राज्यकर्ता आहे.

ਤਵ ਮੰਤ੍ਰੀ ਕੀ ਸੁਤਾ ਲਖਨ ਕੌਤਕ ਕੌ ਆਈ ॥
तव मंत्री की सुता लखन कौतक कौ आई ॥

मी तुमच्या मंत्र्याच्या मुलीला भेटायला आलो आहे.

ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿਮ੍ਰਿਤਨ ਮਾਹਿ ਸਦਾ ਸ੍ਰਵਨਨ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥
सासत्र सिम्रितन माहि सदा स्रवनन सुनि पायो ॥

'शास्त्र आणि सिम्रतींमध्ये मूलभूत सत्ये सांगितली आहेत,

ਤਤੁ ਲਖਨ ਕੇ ਹੇਤ ਮੋਰ ਹਿਯਰਾ ਉਮਗਾਯੋ ॥
ततु लखन के हेत मोर हियरा उमगायो ॥

'मला त्यांचा सारांश समजला आहे.

ਤਬੈ ਉਚਰਿਹੌ ਬੈਨ ਜਬੈ ਨੇਤ੍ਰਨ ਸੋ ਲਹਿਹੋ ॥
तबै उचरिहौ बैन जबै नेत्रन सो लहिहो ॥

'जेव्हा मी माझ्या डोळ्यांनी त्यांचे निरीक्षण केले आहे, तेव्हा मी तुमच्याशी संवाद साधेन

ਬਿਨੁ ਨੇਤ੍ਰਨ ਕੇ ਲਹੇ ਭੇਦ ਨ੍ਰਿਪ ਤੁਮੈ ਨ ਕਹਿਹੋ ॥੧੯॥
बिनु नेत्रन के लहे भेद न्रिप तुमै न कहिहो ॥१९॥

'त्यांना पाहिल्याशिवाय मी ठरवू शकत नाही.'(l9)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਕਹਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਮੁਹਿ ਭੇਦ ਬਤਾਵਹੁ ॥
कहियो न्रिपति मुहि भेद बतावहु ॥

राजा म्हणाला, मला रहस्य सांग.

ਰੋਸਨ ਰਾਇ ਨ ਹ੍ਰਿਦੈ ਲਜਾਵਹੁ ॥
रोसन राइ न ह्रिदै लजावहु ॥

राजा म्हणाला, 'मला रहस्य सांग आणि अजिबात संकोच करू नकोस.

ਤੁਮਰੀ ਕਹੀ ਹ੍ਰਿਦੈ ਮੈ ਰਾਖੋ ॥
तुमरी कही ह्रिदै मै राखो ॥

(मी) तुझे शब्द माझ्या हृदयात ठेवीन

ਭੇਦ ਔਰ ਤਨ ਕਛੂ ਨ ਭਾਖੋ ॥੨੦॥
भेद और तन कछू न भाखो ॥२०॥

'तू मला जे काही सांगशील ते मी माझ्या हृदयात जपून ठेवीन आणि विश्वासघात करणार नाही.'(20)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਸੁਨ ਰਾਜਾ ਜੂ ਮੈ ਕਹੋਂ ਕਿਸੂ ਨ ਦੀਜਹੁ ਭੇਦ ॥
सुन राजा जू मै कहों किसू न दीजहु भेद ॥

'हे ऐक माझ्या राजा, मी तुझ्याशी जे काही संबंध ठेवतो ते कोणत्याही देहाला उघड करू नकोस.

ਜੁ ਕਛੁ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਕਹਤ ਔਰ ਉਚਾਰਤ ਬੇਦ ॥੨੧॥
जु कछु सासत्र सिम्रिति कहत और उचारत बेद ॥२१॥

'शास्त्रे आणि सिमृतींमध्ये जे लिहिले आहे ते मी तुला सांगेन.'(२१)

ਜਹਾ ਸਾਧ ਕਹ ਚੋਰ ਕਰਿ ਮਾਰਤ ਲੋਗ ਰਿਸਾਇ ॥
जहा साध कह चोर करि मारत लोग रिसाइ ॥

'ज्या भूमीत लोक संतांना चोर ठरवून मारतात.

ਤੁਰਤ ਧਰਨਿ ਤਿਹ ਠੌਰ ਕੀ ਧਸਕਿ ਰਸਾਤਲ ਜਾਇ ॥੨੨॥
तुरत धरनि तिह ठौर की धसकि रसातल जाइ ॥२२॥

'ती जमीन लवकरच (उद्ध्वस्त) खाली जाईल.'(२२)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਜੋ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿੰਮ੍ਰਤਨ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥
जो सासत्र सिंम्रतन सुनि पाई ॥

जे शास्त्र सिमृतींमध्ये ऐकले आहे (लिहिले आहे),

ਸੋ ਕੌਤਕ ਦੇਖਨ ਕਹ ਆਈ ॥
सो कौतक देखन कह आई ॥

'शास्त्र आणि सिमृतींमध्ये ते ज्या पद्धतीने व्यक्त केले आहे, ते मला कळले आहे.

ਦੇਖੋ ਕਹਾ ਇਹ ਠਾ ਅਬ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥
देखो कहा इह ठा अब ह्वै है ॥

या ठिकाणी काय होते ते पाहूया

ਫਟਿ ਹੈ ਧਰਨਿ ਕਿ ਨਾਹਿ ਫਟਿ ਜੈ ਹੈ ॥੨੩॥
फटि है धरनि कि नाहि फटि जै है ॥२३॥

'आता आपण पाहू की पृथ्वी खाली जाते की नाही.(23)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਜੁ ਕਛੁ ਕਥਾ ਸ੍ਰਵਨਨ ਸੁਨੀ ਸੁ ਕਛੁ ਕਹੀ ਤੁਯ ਦੇਵ ॥
जु कछु कथा स्रवनन सुनी सु कछु कही तुय देव ॥

'मी जे काही वर्णन ऐकले आहे, ते मी तुमच्याशी संबंधित आहे.

ਅਪਨੇ ਚਿਤ ਮੈ ਰਾਖਿਯੋ ਕਿਸੂ ਨ ਦੀਜਹੁ ਭੇਵ ॥੨੪॥
अपने चित मै राखियो किसू न दीजहु भेव ॥२४॥

'आता तुम्ही हे तुमच्या हृदयात ठेवा आणि कृपया कधीही उघड करू नका.'(24)

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤਾ ਕੇ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਨਿਕਟਿ ਬੋਲਿ ਤਿਹ ਲੀਨ ॥
सुनत बचन ता के न्रिपति निकटि बोलि तिह लीन ॥

बोलणे ऐकून त्याने त्याला जवळ बोलावले,

ਸ੍ਯਾਮ ਸਾਹ ਕੋ ਪੁਤ੍ਰ ਲਖਿ ਤੁਰਤ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਦੀਨ ॥੨੫॥
स्याम साह को पुत्र लखि तुरत बिदा करि दीन ॥२५॥

आणि, लगेच ओळखून, त्याने सयामच्या मुलाला सोडण्यास सांगितले.(25)

ਦੁਹਿਤਾ ਦਈ ਵਜੀਰ ਕੀ ਹੈ ਗੈ ਦਏ ਅਨੇਕ ॥
दुहिता दई वजीर की है गै दए अनेक ॥

मंत्र्याच्या मुलीबरोबरच त्याने त्याला अनेक हत्ती आणि घोडे दिले.

ਪਤਿ ਕੀਨੋ ਛਲਿ ਕੈ ਤੁਰਤ ਬਾਰ ਨ ਬਾਕਯੋ ਏਕ ॥੨੬॥
पति कीनो छलि कै तुरत बार न बाकयो एक ॥२६॥

क्रितारद्वारे, त्या मुलीने त्याला आपला पती बनवले आणि त्याला कोणतीही हानी होऊ दिली नाही. (26)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਝੂਠਾ ਤੇ ਸਾਚਾ ਕਰਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥
झूठा ते साचा करि डारियो ॥

खोटे खरे असल्याचे सिद्ध केले.

ਕਿਨਹੂੰ ਭੇਦ ਨ ਹ੍ਰਿਦੈ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
किनहूं भेद न ह्रिदै बिचारियो ॥

खोट्याचे सत्यात रूपांतर झाले आणि कोणतेही शरीर वास्तव शोधू शकले नाही.

ਸਾਮ ਦੇਸ ਲੈ ਤਾਹਿ ਸਿਧਾਈ ॥
साम देस लै ताहि सिधाई ॥

ती (रोशनी राय) (तिच्या पतीला) घेऊन सॅम देशात गेली

ਤੇਗ ਤਰੇ ਤੇ ਲਯੋ ਬਚਾਈ ॥੨੭॥
तेग तरे ते लयो बचाई ॥२७॥

त्याला आपल्यासोबत घेऊन ती सियाम देशाकडे निघून गेली आणि तलवारीच्या धारदार धारपासून त्याला वाचवले.(२७)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਅਤਿਭੁਤ ਗਤਿ ਬਨਿਤਾਨ ਕੀ ਜਿਹ ਨ ਸਕਤ ਕੋਉ ਪਾਇ ॥
अतिभुत गति बनितान की जिह न सकत कोउ पाइ ॥

स्त्रियांचे कर्तृत्व असे आहे की कोणीही मान्य करू शकत नाही.

ਭੇਦ ਹਾਥ ਆਵੈ ਨਹੀ ਕੋਟਿਨ ਕਿਯੇ ਉਪਾਇ ॥੨੮॥
भेद हाथ आवै नही कोटिन किये उपाइ ॥२८॥

अनेक प्रयत्न करूनही, त्यांचे रहस्य समजू शकत नाही.(२८)(I)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਛਿਆਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੬੬॥੧੧੭੨॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे छिआसठवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥६६॥११७२॥अफजूं॥

राजा आणि मंत्री यांच्या शुभ चरित्रांच्या संभाषणाची छष्टवी बोधकथा, आशीर्वादाने पूर्ण. (६६)(११७०)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਦਛਿਨ ਦੇਸ ਬਿਚਛਨ ਨਾਰੀ ॥
दछिन देस बिचछन नारी ॥

दक्षिणेतील स्त्रिया अद्वितीय आहेत.

ਜੋਗੀ ਗਏ ਭਏ ਘਰ ਬਾਰੀ ॥
जोगी गए भए घर बारी ॥

तपस्वीही त्यांच्या सहवासात गृहस्थ बनतात.

ਚਤੁਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜ ਤਹ ਭਾਰੋ ॥
चतुर सिंघ राज तह भारो ॥

एक बलवान राजा चतुरसिंह होता

ਚੰਦ੍ਰਬੰਸ ਮੈ ਰਹੈ ਉਜਿਯਾਰੋ ॥੧॥
चंद्रबंस मै रहै उजियारो ॥१॥

चंद्र बन्सी कुळात चटरसिंग नावाचा एक शासक होता.(१)

ਹੈ ਗੈ ਰਥ ਪੈਦਲ ਬਹੁ ਵਾ ਕੇ ॥
है गै रथ पैदल बहु वा के ॥

त्याच्याकडे अनेक घोडे, हत्ती, रथ आणि पाय (सैनिक) होते.

ਔਰ ਭੂਪ ਕੋਊ ਤੁਲਿ ਨ ਤਾ ਕੇ ॥
और भूप कोऊ तुलि न ता के ॥

त्याच्याकडे पुष्कळ हत्ती, घोडे आणि पायदळ होते आणि दुसरा कोणताही शासक त्याच्या बाजूचा नव्हता.

ਰੂਪ ਕਲਾ ਤਾ ਕੀ ਬਰ ਨਾਰੀ ॥
रूप कला ता की बर नारी ॥

त्याचे रूप कला नावाच्या सुंदर स्त्रीचे होते.

ਜਨੁ ਰਤਿ ਪਤਿ ਤੇ ਭਈ ਕੁਮਾਰੀ ॥੨॥
जनु रति पति ते भई कुमारी ॥२॥

रूप कला ही त्याची पत्नी होती, जी कामदेवाच्या विवाहातून जन्मलेली दिसते.(2)

ਅਧਿਕ ਰਾਵ ਤਾ ਕੇ ਬਸਿ ਰਹੈ ॥
अधिक राव ता के बसि रहै ॥

राजा बहुतेक त्याच्या निवासस्थानी राहत असे.

ਜੋ ਵਹੁ ਮੁਖ ਤੇ ਕਹੈ ਸੁ ਕਹੈ ॥
जो वहु मुख ते कहै सु कहै ॥

अनेक राजे त्याच्या अधिपत्याखाली होते.

ਰੂਪ ਮਤੀ ਤਿਹ ਤ੍ਰਾਸ ਨ ਡਰੈ ॥
रूप मती तिह त्रास न डरै ॥

रूप मती त्याला घाबरत नसे.

ਜੋ ਚਿਤ ਭਾਵੇ ਸੋਈ ਕਰੈ ॥੩॥
जो चित भावे सोई करै ॥३॥

पण रूप कलाने त्याला कधीही घाबरले नाही आणि तिने तिला वाटेल तसे वागले.(3)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਇਕ ਦਿਨ ਬੈਠੇ ਤ੍ਰਿਯਨ ਮੈ ਹੋਡ ਪਰੀ ਤਿਨ ਮਾਹਿ ॥
इक दिन बैठे त्रियन मै होड परी तिन माहि ॥

एके दिवशी स्त्रिया जमल्या आणि एक पैज लावली गेली.

ਪਿਯ ਦੇਖਤ ਕੋਊ ਜਾਰ ਸੋ ਭੋਗ ਸਕਤ ਕਰਿ ਨਾਹਿ ॥੪॥
पिय देखत कोऊ जार सो भोग सकत करि नाहि ॥४॥

पती पाहत असताना तिच्या प्रियकरावर कोण प्रेम करू शकेल.(4)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਰਾਨੀ ਬਾਤ ਚਿਤ ਮੈ ਰਾਖੀ ॥
रानी बात चित मै राखी ॥

ही बाब राणीने लक्षात ठेवली.

ਮੁਖ ਤੇ ਕਛੂ ਨ ਤਿਹ ਠਾ ਭਾਖੀ ॥
मुख ते कछू न तिह ठा भाखी ॥

राणीने हा संकेत आपल्या हृदयात ठेवला; तिने आवाज उठवला नाही.

ਏਕ ਦੋਇ ਜਬ ਮਾਸ ਬਿਤਾਯੋ ॥
एक दोइ जब मास बितायो ॥

एक-दोन महिने गेले तेव्हा

ਆਨ ਰਾਵ ਸੋ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥੫॥
आन राव सो बचन सुनायो ॥५॥

दोन महिने उलटून गेल्यावर ती आली आणि राजाला म्हणाली, (5)

ਸੁਨੁ ਨ੍ਰਿਪ ਮੈ ਸਿਵ ਪੂਜਨ ਗਈ ॥
सुनु न्रिप मै सिव पूजन गई ॥

हे राजन! ऐक, मी भगवान शंकराची पूजा करायला गेलो होतो.

ਬਾਨੀ ਮੋਹਿ ਤਹਾ ਤੈ ਭਈ ॥
बानी मोहि तहा तै भई ॥

'माझ्या राजा, ऐका, मी शिवाची शिकार करायला गेलो होतो आणि मला स्वर्गीय उच्चार प्राप्त झाले होते.

ਏਕ ਬਾਤ ਐਸੀ ਬਹਿ ਜੈਹੈ ॥
एक बात ऐसी बहि जैहै ॥

एक गोष्ट झाली की (इथे येऊन) कोण बसणार

ਸਭ ਕੋ ਭੋਗ ਕਰਤ ਦ੍ਰਿਸਟੈ ਹੈ ॥੬॥
सभ को भोग करत द्रिसटै है ॥६॥

'त्यात म्हटले आहे, "जो कोणी इथे येईल, प्रत्येक शरीर त्याच्याबरोबर लैंगिक खेळात मग्न होईल." (6)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਜੁ ਕਛੁ ਮੋਹਿ ਸਿਵਜੂ ਕਹਿਯੋ ਸੁ ਕਛੁ ਕਹਿਯੋ ਤੁਹਿ ਦੇਵ ॥
जु कछु मोहि सिवजू कहियो सु कछु कहियो तुहि देव ॥

'अरे, माझ्या राजा, शिवाने जे काही सांगितले ते मी तुला कळवले आहे.