श्री दसाम ग्रंथ

पान - 104


ਛੀਨ ਲਯੋ ਅਲਕੇਸ ਭੰਡਾਰਾ ॥
छीन लयो अलकेस भंडारा ॥

त्यांनी कुबेरांचा खजिना हिसकावून घेतला

ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ਜੀਤਿ ਨ੍ਰਿਪਾਰਾ ॥
देस देस के जीति न्रिपारा ॥

आणि विविध देशांचे राजे जिंकले.

ਜਹਾ ਤਹਾ ਕਰ ਦੈਤ ਪਠਾਏ ॥
जहा तहा कर दैत पठाए ॥

त्यांनी जिकडे तिकडे सैन्य पाठवले

ਦੇਸ ਬਿਦੇਸ ਜੀਤੇ ਫਿਰ ਆਏ ॥੭॥੪੫॥
देस बिदेस जीते फिर आए ॥७॥४५॥

अनेक देश जिंकून ते परतले.७.४५.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

डोहरा

ਦੇਵ ਸਬੈ ਤ੍ਰਾਸਤਿ ਭਏ ਮਨ ਮੋ ਕੀਯੋ ਬਿਚਾਰ ॥
देव सबै त्रासति भए मन मो कीयो बिचार ॥

सर्व देवांच्या मनात भीती आणि विचार आला

ਸਰਨ ਭਵਾਨੀ ਕੀ ਸਬੈ ਭਾਜਿ ਪਰੇ ਨਿਰਧਾਰ ॥੮॥੪੬॥
सरन भवानी की सबै भाजि परे निरधार ॥८॥४६॥

असहाय्य होऊन ते सर्व देवीच्या आश्रयाला धावले.८.४६.

ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥
नराज छंद ॥

नरज श्लोक

ਸੁ ਤ੍ਰਾਸ ਦੇਵ ਭਾਜੀਅੰ ॥
सु त्रास देव भाजीअं ॥

देव घाबरून पळत होते.

ਬਸੇਖ ਲਾਜ ਲਾਜੀਅੰ ॥
बसेख लाज लाजीअं ॥

देव भयभीत होऊन पळून गेले आणि त्यांना विशेष आत्म-अपमानाने लाज वाटली.

ਬਿਸਿਖ ਕਾਰਮੰ ਕਸੇ ॥
बिसिख कारमं कसे ॥

विषयुक्त बाण ('बिशिख') आणि धनुष्य ('करम') विषबाधा आहेत

ਸੁ ਦੇਵਿ ਲੋਕ ਮੋ ਬਸੇ ॥੯॥੪੭॥
सु देवि लोक मो बसे ॥९॥४७॥

त्यांनी आपल्या धनुष्यात विषारी दांडके बसवले होते आणि अशा प्रकारे ते देवीच्या नगरात वास्तव्यास गेले.9.47.

ਤਬੈ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੇਬਿ ਹੁਐ ॥
तबै प्रकोप देबि हुऐ ॥

तेव्हा देवी खूप कोपली

ਚਲੀ ਸੁ ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਲੈ ॥
चली सु ससत्र असत्र लै ॥

तेव्हा देवी प्रचंड क्रोधाने भरली आणि शस्त्रास्त्रांसह युद्धभूमीकडे कूच केली.

ਸੁ ਮੁਦ ਪਾਨਿ ਪਾਨ ਕੈ ॥
सु मुद पानि पान कै ॥

आनंदाने मदिरा ('पाणी') पिऊन

ਗਜੀ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਪਾਨਿ ਲੈ ॥੧੦॥੪੮॥
गजी क्रिपान पानि लै ॥१०॥४८॥

तिने आनंदात अमृत प्यायले आणि हातात तलवार घेऊन गर्जना केली.१०.४८.

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥
रसावल छंद ॥

रसाळ श्लोक

ਸੁਨੀ ਦੇਵ ਬਾਨੀ ॥
सुनी देव बानी ॥

देवांचें वचन ऐकून

ਚੜੀ ਸਿੰਘ ਰਾਨੀ ॥
चड़ी सिंघ रानी ॥

देवतांचे बोलणे ऐकून राणीने (देवी) सिंहाला मुरड घातली.

ਸੁਭੰ ਸਸਤ੍ਰ ਧਾਰੇ ॥
सुभं ससत्र धारे ॥

(त्याने सर्व प्रकारे) शुभ कवच धारण केले

ਸਭੇ ਪਾਪ ਟਾਰੇ ॥੧੧॥੪੯॥
सभे पाप टारे ॥११॥४९॥

तिने तिची सर्व शुभ शस्त्रे परिधान केली होती आणि ती सर्व पापे नष्ट करणारी आहे.11.49.

ਕਰੋ ਨਦ ਨਾਦੰ ॥
करो नद नादं ॥

(देवीच्या आज्ञेने) मोठमोठ्या शहरांतून गोंगाट केला

ਮਹਾ ਮਦ ਮਾਦੰ ॥
महा मद मादं ॥

देवीने आज्ञा दिली की अत्यंत मद्यपान करणारे कर्णे वाजले.

ਭਯੋ ਸੰਖ ਸੋਰੰ ॥
भयो संख सोरं ॥

(तेव्हा) आकड्यांचा आवाज होता

ਸੁਣਿਯੋ ਚਾਰ ਓਰੰ ॥੧੨॥੫੦॥
सुणियो चार ओरं ॥१२॥५०॥

मग शंखांनी मोठा आवाज निर्माण केला, जो ऐकू आला. चारही दिशांना.12.50.

ਉਤੇ ਦੈਤ ਧਾਏ ॥
उते दैत धाए ॥

तेथून मोठी फौज घेऊन

ਬਡੀ ਸੈਨ ਲਿਆਏ ॥
बडी सैन लिआए ॥

राक्षसांनी पुढे कूच केले आणि महान सैन्य आणले.

ਮੁਖੰ ਰਕਤ ਨੈਣੰ ॥
मुखं रकत नैणं ॥

तो लाल डोळ्यांनी

ਬਕੇ ਬੰਕ ਬੈਣੰ ॥੧੩॥੫੧॥
बके बंक बैणं ॥१३॥५१॥

त्यांचे चेहरे आणि डोळे रक्तासारखे लाल झाले होते आणि ते ओरडत होते.१३.५१.

ਚਵੰ ਚਾਰ ਢੂਕੇ ॥
चवं चार ढूके ॥

(सैन्य) चारही बाजूंनी जवळ आले

ਮੁਖੰ ਮਾਰੁ ਕੂਕੇ ॥
मुखं मारु कूके ॥

चार प्रकारचे सैन्य धावत आले आणि त्यांच्या तोंडातून ओरडले: मार, मार.

ਲਏ ਬਾਣ ਪਾਣੰ ॥
लए बाण पाणं ॥

त्यांच्या हातात बाण आहेत,

ਸੁ ਕਾਤੀ ਕ੍ਰਿਪਾਣੰ ॥੧੪॥੫੨॥
सु काती क्रिपाणं ॥१४॥५२॥

त्यांनी बाण, खंजीर आणि तलवारी हातात घेतल्या.14.52.

ਮੰਡੇ ਮਧ ਜੰਗੰ ॥
मंडे मध जंगं ॥

(ते) युद्धात गुंतले,

ਪ੍ਰਹਾਰੰ ਖਤੰਗੰ ॥
प्रहारं खतंगं ॥

ते सर्व युद्धात सक्रिय आहेत आणि बाण सोडतात.

ਕਰਉਤੀ ਕਟਾਰੰ ॥
करउती कटारं ॥

तलवारी ('करुती') भाले इ.

ਉਠੀ ਸਸਤ੍ਰ ਝਾਰੰ ॥੧੫॥੫੩॥
उठी ससत्र झारं ॥१५॥५३॥

तलवार आणि खंजीर सारखी शस्त्रे चमकतात.15.53.

ਮਹਾ ਬੀਰ ਢਾਏ ॥
महा बीर ढाए ॥

पराक्रमी प्रगत ।

ਸਰੋਘੰ ਚਲਾਏ ॥
सरोघं चलाए ॥

महान वीर पुढे सरसावले आणि त्यांच्यावर अनेकांनी बाण सोडले.

ਕਰੈ ਬਾਰਿ ਬੈਰੀ ॥
करै बारि बैरी ॥

ते शत्रूवर (अशा तीव्रतेने) हल्ला करायचे.

ਫਿਰੇ ਜ੍ਯੋ ਗੰਗੈਰੀ ॥੧੬॥੫੪॥
फिरे ज्यो गंगैरी ॥१६॥५४॥

ते पाणपक्ष्याप्रमाणे शत्रूवर जोरदार प्रहार करतात.16.54.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
भुजंग प्रयात छंद ॥

भुजंग प्रार्थना श्लोक

ਉਧਿਤ ਸਟਾਯੰ ਉਤੈ ਸਿੰਘ ਧਾਯੋ ॥
उधित सटायं उतै सिंघ धायो ॥

उंच शेपूट आणि रागाने भरलेला सिंह पुढे धावला.

ਇਤੇ ਸੰਖ ਲੈ ਹਾਥਿ ਦੇਵੀ ਬਜਾਯੋ ॥
इते संख लै हाथि देवी बजायो ॥

तिथे देवीने हातात शंख धरून तो फुंकला.

ਪੁਰੀ ਚਉਦਹੂੰਯੰ ਰਹਿਯੋ ਨਾਦ ਪੂਰੰ ॥
पुरी चउदहूंयं रहियो नाद पूरं ॥

त्याचा आवाज सर्व चौदा प्रदेशात घुमला.

ਚਮਕਿਯੋ ਮੁਖੰ ਜੁਧ ਕੇ ਮਧਿ ਨੂਰੰ ॥੧੭॥੫੫॥
चमकियो मुखं जुध के मधि नूरं ॥१७॥५५॥

रणांगणात देवीचा चेहरा तेजाने भरला होता.17.55.

ਤਬੈ ਧੂਮ੍ਰ ਨੈਣੰ ਮਚਿਯੋ ਸਸਤ੍ਰ ਧਾਰੀ ॥
तबै धूम्र नैणं मचियो ससत्र धारी ॥

तेव्हा शस्त्रास्त्रधारी धुमर नैन खूप उत्साहित झाला.

ਲਏ ਸੰਗ ਜੋਧਾ ਬਡੇ ਬੀਰ ਭਾਰੀ ॥
लए संग जोधा बडे बीर भारी ॥

त्याने अनेक शूर योद्ध्यांना सोबत घेतले.