श्री दसाम ग्रंथ

पान - 729


ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਨਾਮ ਮਾਲਾ ਪੁਰਾਣੇ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਨਾਮ ਤ੍ਰਿਤੀਯ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸੁਤ ॥੩॥
इति स्री नाम माला पुराणे स्री बान नाम त्रितीय धिआइ समापतम सतु सुभम सुत ॥३॥

शास्त्र नाम माला पुराणातील “श्री बाण” नावाच्या तिसऱ्या अध्यायाचा शेवट.

ਅਥ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਨਾਮ ॥
अथ स्री पासि के नाम ॥

आता श्री पाश (नूस) यांच्या नावांचे वर्णन सुरू होते.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

डोहरा

ਬੀਰ ਗ੍ਰਸਿਤਹੀ ਗ੍ਰੀਵ ਧਰ ਬਰੁਣਾਯੁਧ ਕਹਿ ਅੰਤ ॥
बीर ग्रसितही ग्रीव धर बरुणायुध कहि अंत ॥

शेवटी 'बीर ग्रासिथी', 'ग्रिवधर' आणि 'ब्रुनायुध' म्हणा.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਨਿਕਸਤ ਚਲੈ ਅਨੰਤ ॥੨੫੩॥
सकल नाम स्री पासि के निकसत चलै अनंत ॥२५३॥

"वीर-ग्रास्त, ग्रींधर आणि वरुणायुध" या शब्दांचा उच्चार केल्याने, पाशांची सर्व नावे विकसित होत राहतात.253.

ਗ੍ਰੀਵ ਗ੍ਰਸਿਤਨਿ ਭਵ ਧਰਾ ਜਲਧ ਰਾਜ ਹਥੀਆਰ ॥
ग्रीव ग्रसितनि भव धरा जलध राज हथीआर ॥

ग्रीव्ह हे ग्रासितनी, 'भाव धारा' आणि 'जलधा राज' यांचे शस्त्र आहे.

ਪਰੌ ਦੁਸਟ ਕੇ ਕੰਠ ਮੈ ਮੋਕਹੁ ਲੇਹੁ ਉਬਾਰ ॥੨੫੪॥
परौ दुसट के कंठ मै मोकहु लेहु उबार ॥२५४॥

हे गळ्यात भय निर्माण करणाऱ्या, पृथ्वीला भय देणारे, महासागराचे हत्यार! जुलमींच्या गळ्यावर प्रहार करा आणि मला सोडवा.254.

ਪ੍ਰਿਥਮ ਨਦਨ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਏਸ ਏਸ ਪਦ ਭਾਖਿ ॥
प्रिथम नदन के नाम लै एस एस पद भाखि ॥

आधी नद्यांची नावे घ्या, मग त्या सर्वांची 'एएस' स्थिती म्हणा.

ਸਸਤ੍ਰ ਉਚਰਿ ਸਭ ਪਾਸਿ ਕੇ ਨਾਮ ਚੀਨਿ ਚਿਤਿ ਰਾਖੁ ॥੨੫੫॥
ससत्र उचरि सभ पासि के नाम चीनि चिति राखु ॥२५५॥

प्रामुख्याने सर्व प्रवाहांची नावे ठेवल्याने आणि नंतर “ईश” आणि नंतर “शास्त्र” हा शब्द उच्चारल्याने पाशांची सर्व नावे मनात उमटतात.255.

ਗੰਗਾ ਏਸ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਈਸ ਸਸਤ੍ਰ ਕਹਿ ਅੰਤਿ ॥
गंगा एस बखानि कै ईस ससत्र कहि अंति ॥

प्रथम 'गंगा एस' (शब्द) म्हणा, नंतर 'एस शास्त्र' म्हणा.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਨਿਕਸਤ ਚਲੈ ਅਨੰਤ ॥੨੫੬॥
सकल नाम स्री पासि के निकसत चलै अनंत ॥२५६॥

“गंगेश” या शब्दासोबत “शास्त्र” हा शब्द जोडल्याने, पाशांची सर्व नावे विकसित होत राहतील.256.

ਜਟਜ ਜਾਨਵੀ ਕ੍ਰਿਤਹਾ ਗੰਗਾ ਈਸ ਬਖਾਨੁ ॥
जटज जानवी क्रितहा गंगा ईस बखानु ॥

(प्रथम) 'जटाज' (जटापासून जन्मलेली गंगा) जानवी (गंगा) कृता (पाप नाश करणारी, गंगा) हे शब्द म्हणा मग 'गंगा आहे' असे म्हणा.

ਆਯੁਧ ਅੰਤਿ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਕੇ ਜਾਨ ॥੨੫੭॥
आयुध अंति बखानीऐ नाम पासि के जान ॥२५७॥

“जटाज, जान्हवी आणि गंगा” हे शब्द उच्चारल्यानंतर, नंतर “ईश” हा शब्द जोडून आणि नंतर “आयुध” हा शब्द उच्चारल्यावर पाशाची नावे सांगितली जातात.२५७.

ਸਕਲ ਅਘਨ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਹਾ ਆਯੁਧ ਸੁ ਬਖਾਨ ॥
सकल अघन के नाम लै हा आयुध सु बखान ॥

सर्व पापांची नावे घेऊन (मग) 'ह' आणि 'आयुधा' या शब्दांचा उच्चार करा.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਮਹਿ ਜਾਨ ॥੨੫੮॥
सकल नाम स्री पासि के चतुर चित महि जान ॥२५८॥

सर्व पापांचे नामकरण करणे आणि नंतर "हा" हा शब्द उच्चारणे, ज्ञानी लोक त्यांच्या मनात पाशाची सर्व नावे समजून घेतात.258.

ਕਿਲਬਿਖ ਪਾਪ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਰਿਪੁ ਪਤਿ ਸਸਤ੍ਰ ਬਖਾਨ ॥
किलबिख पाप बखानि कै रिपु पति ससत्र बखान ॥

प्रथम 'किलविख' किंवा 'पाप' म्हणत (नंतर) 'रिपु पतिशास्त्र' म्हणा.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੨੫੯॥
सकल नाम स्री पासि के लीजहु चतुर पछान ॥२५९॥

सर्व पापांचे कथन करून नंतर “रिपु पतिशास्त्र” असे उच्चार करून हे ज्ञानी लोक! पाशाची सर्व नावे ओळखा.259.

ਅਧਰਮ ਪਾਪ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਨਾਸਨੀਸ ਅਸਤ੍ਰ ਭਾਖਿ ॥
अधरम पाप बखानि कै नासनीस असत्र भाखि ॥

प्रथम 'अधर्म' किंवा 'पाप' म्हणणे (नंतर) 'नास्नी अस्त्र' पाठ करणे.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਚੀਨ ਚਤੁਰ ਚਿਤਿ ਰਾਖਿ ॥੨੬੦॥
सकल नाम स्री पासि के चीन चतुर चिति राखि ॥२६०॥

“अधर्म आणि पाप” चे वर्णन करून आणि “नाश शत्रु” हे शब्द जोडल्यास पाशाची सर्व नावे मनात उमटतात.260.

ਸਕਲ ਜਟਨਿ ਕੋ ਨਾਮ ਲੈ ਜਾ ਪਤਿ ਅਸਤ੍ਰ ਬਖਾਨਿ ॥
सकल जटनि को नाम लै जा पति असत्र बखानि ॥

प्रथम जटनी (गंगा) चे नाव घेऊन, नंतर 'जा पति' आणि 'अस्त्र' या शब्दांचा उच्चार करा.

ਅਮਿਤ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸ ਕੇ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਮਹਿ ਜਾਨੁ ॥੨੬੧॥
अमित नाम स्री पास के चतुर चित महि जानु ॥२६१॥

सर्व मॅट केलेले कुलूप (जटाओन) नामकरण करणे आणि नंतर "जा, पति आणि अस्तर" हे शब्द उच्चारणे, पाशांची असंख्य नावे ज्ञात आहेत.261.

ਤਉਸਾਰਾ ਸਤ੍ਰੁ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਭੇਦਕ ਗ੍ਰੰਥ ਬਖਾਨ ॥
तउसारा सत्रु बखानि कै भेदक ग्रंथ बखान ॥

'तौसार शत्रु' (तुसाराचा शत्रू) म्हणत 'भेडक ग्रंथ' पाठ करा.

ਸਸਤ੍ਰ ਸਬਦ ਪੁਨਿ ਭਾਖੀਐ ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਪਹਿਚਾਨ ॥੨੬੨॥
ससत्र सबद पुनि भाखीऐ नाम पासि पहिचान ॥२६२॥

रणगाड्याच्या शत्रूचा नाश करणाऱ्या वरुणाशी “शास्त्र” हा शब्द जोडल्याने, पाशांची नावे ओळखली जातात.262.

ਗਿਰਿ ਪਦ ਪ੍ਰਿਥਮ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਨਾਸਨਿ ਨਾਥ ਬਖਾਨਿ ॥
गिरि पद प्रिथम बखानि कै नासनि नाथ बखानि ॥

प्रथम 'गिरी' हा शब्द उच्चारून (नंतर) 'नासनीनाथ' असा जप करावा.

ਸਸਤ੍ਰ ਸਬਦ ਪੁਨਿ ਭਾਖੀਐ ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਪਹਿਚਾਨ ॥੨੬੩॥
ससत्र सबद पुनि भाखीऐ नाम पासि पहिचान ॥२६३॥

“गिरी-नाशिनी आणि नाथ” हे शब्द उच्चारले आणि नंतर “शास्त्र” हा शब्द उच्चारल्याने पाशांची नावे ओळखली जातात.263.

ਫੋਕੀ ਨੋਕੀ ਪਖਧਰ ਪਤ੍ਰੀ ਪਰੀ ਬਖਾਨ ॥
फोकी नोकी पखधर पत्री परी बखान ॥

लोकगीत

ਪਛੀ ਪਛਿ ਅੰਤਕ ਕਹੋ ਸਕਲ ਪਾਸਿ ਕੇ ਨਾਮ ॥੨੬੪॥
पछी पछि अंतक कहो सकल पासि के नाम ॥२६४॥

विविध प्रकारच्या पक्ष्यांचा नाश करणारे शस्त्र, पाश.264 या नावाने ओळखले जाते.

ਕਸਟ ਸਬਦ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਉਚਰਿ ਅਘਨ ਸਬਦ ਕਹੁ ਅੰਤਿ ॥
कसट सबद प्रिथमै उचरि अघन सबद कहु अंति ॥

प्रथम 'कुस्त' हा शब्द उच्चार, (नंतर) शेवटी 'अघन' हा शब्द उच्चार.

ਪਤਿ ਸਸਤ੍ਰ ਭਾਖਹੁ ਪਾਸਿ ਕੇ ਨਿਕਸਹਿ ਨਾਮ ਅਨੰਤ ॥੨੬੫॥
पति ससत्र भाखहु पासि के निकसहि नाम अनंत ॥२६५॥

सुरवातीला “कष्ट” हा शब्द उच्चारला आणि शेवटी “अघन, पाटी आणि शास्त्र” हे शब्द जोडले तर ज्ञानी लोक पाशाची नावे समजतात.265.

ਪਬ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਿਥਮ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਭੇਦਨ ਈਸ ਬਖਾਨ ॥
पब्यां प्रिथम बखानि कै भेदन ईस बखान ॥

प्रथम 'पब्या' (नदी) म्हणा आणि नंतर 'भेदन (व्यापक) आहे' असे म्हणा.

ਸਸਤ੍ਰ ਸਬਦ ਪੁਨਿ ਭਾਖੀਐ ਨਾਮ ਪਾਸਿ ਪਹਿਚਾਨ ॥੨੬੬॥
ससत्र सबद पुनि भाखीऐ नाम पासि पहिचान ॥२६६॥

सुरुवातीला “पार्वती” हा शब्द उच्चारला, नंतर “मेदिनी” आणि “ईश शास्त्र” हे शब्द जोडल्यास पाशांची नावे कळतात.266.

ਜਲਨਾਇਕ ਬਾਰਸਤ੍ਰੁ ਭਨਿ ਸਸਤ੍ਰ ਸਬਦ ਪੁਨਿ ਦੇਹੁ ॥
जलनाइक बारसत्रु भनि ससत्र सबद पुनि देहु ॥

'जलनायक' किंवा 'बरास्त्र' म्हणुन मग 'शास्त्र' शब्द म्हणा.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਚੀਨ ਚਤੁਰ ਚਿਤਿ ਲੇਹੁ ॥੨੬੭॥
सकल नाम स्री पासि के चीन चतुर चिति लेहु ॥२६७॥

“जलनायक आणि वारी अस्तर” हे शब्द उच्चारले आणि नंतर “शास्त्र” हा शब्द जोडला की, ज्ञानी लोक पाशाची सर्व नावे ओळखतात.267.

ਸਭ ਗੰਗਾ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਪਤਿ ਕਹਿ ਸਸਤ੍ਰ ਬਖਾਨ ॥
सभ गंगा के नाम लै पति कहि ससत्र बखान ॥

(प्रथम) गंगेची सर्व नावे घेऊन 'पतिशास्त्र' पाठ करा.

ਸਭੈ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੨੬੮॥
सभै नाम स्री पासि के लीजहु चतुर पछान ॥२६८॥

"गंगा" ची सर्व नावे उच्चारल्याने आणि नंतर "पति-शास्त्र" म्हटल्याने पाशांची सर्व नावे समजतात.२६८.

ਜਮੁਨਾ ਪ੍ਰਿਥਮ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਏਸ ਅਸਤ੍ਰ ਕਹਿ ਅੰਤਿ ॥
जमुना प्रिथम बखानि कै एस असत्र कहि अंति ॥

प्रथम 'जमुना' नाव म्हणा आणि नंतर 'एस अस्त्र' म्हणा.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਨਿਕਸਤ ਚਲਤ ਅਨੰਤ ॥੨੬੯॥
सकल नाम स्री पासि के निकसत चलत अनंत ॥२६९॥

मुख्यतः "यमुना" हा शब्द उच्चारणे आणि नंतर "ईश-अस्तर" शब्द उच्चारणे, पाशांची सर्व नावे विकसित होत आहेत.269.

ਕਾਲਿੰਦ੍ਰੀ ਪਦ ਪ੍ਰਿਥਮ ਭਨਿ ਇੰਦ੍ਰ ਸਬਦ ਕਹਿ ਅੰਤਿ ॥
कालिंद्री पद प्रिथम भनि इंद्र सबद कहि अंति ॥

प्रथम 'कालिंद्री' हा शब्द म्हणा, (नंतर) शेवटी 'इंद्र' हा शब्द म्हणा.

ਅਸਤ੍ਰ ਬਹੁਰਿ ਕਹੁ ਪਾਸਿ ਕੇ ਨਿਕਸਹਿ ਨਾਮ ਅਨੰਤ ॥੨੭੦॥
असत्र बहुरि कहु पासि के निकसहि नाम अनंत ॥२७०॥

सुरुवातीला “कालिंदी” हा शब्द उच्चारला आणि नंतर “इंद्र-अस्तर” हे शब्द जोडले, नंतर पाशांची अनेक नावे विकसित होत राहिली.270.

ਕਾਲਿਨੁਜਾ ਪਦ ਪ੍ਰਿਥਮਹ ਕਹਿ ਇਸਰਾਸਤ੍ਰ ਪੁਨਿ ਭਾਖੁ ॥
कालिनुजा पद प्रिथमह कहि इसरासत्र पुनि भाखु ॥

प्रथम 'कलिनुज' (यमुना) म्हणा आणि नंतर 'इस्त्रास्त्र' (इस्राचे शस्त्र) पाठ करा.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸ ਕੇ ਚੀਨਿ ਚਤੁਰ ਚਿਤਿ ਰਾਖੁ ॥੨੭੧॥
सकल नाम स्री पास के चीनि चतुर चिति राखु ॥२७१॥

सुरुवातीला “काली अनुजा” हा शब्द उच्चारणे आणि नंतर “ईशार-अस्तर” हा शब्द उच्चारणे, ज्ञानी लोक पाशाची नावे समजून घेतात.271.

ਕ੍ਰਿਸਨ ਬਲਭਾ ਪ੍ਰਿਥਮ ਕਹਿ ਇਸਰਾਸਤ੍ਰ ਕਹਿ ਅੰਤਿ ॥
क्रिसन बलभा प्रिथम कहि इसरासत्र कहि अंति ॥

प्रथम 'कृष्ण बलभ' म्हणा (नंतर) शेवटी 'इस्त्रास्त्र' म्हणा.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਨਿਕਸਤ ਚਲਤ ਅਨੰਤ ॥੨੭੨॥
सकल नाम स्री पासि के निकसत चलत अनंत ॥२७२॥

सुरुवातीला "कृष्ण-वल्लभ" म्हणणे आणि नंतर "ईशार-अस्तर" शब्द उच्चारणे, पाशांची सर्व नावे विकसित होत राहतात.272.

ਸੂਰਜ ਪੁਤ੍ਰਿ ਕੋ ਪ੍ਰਿਥਮ ਕਹਿ ਪਤਿ ਕਹਿ ਸਸਤ੍ਰ ਬਖਾਨ ॥
सूरज पुत्रि को प्रिथम कहि पति कहि ससत्र बखान ॥

प्रथम 'सूरजपुत्री' बोलून, नंतर 'पति' आणि 'अस्त्र' या शब्दांचा उच्चार करा.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਪਾਸਿ ਕੇ ਲੀਜੀਅਹੁ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੨੭੩॥
सकल नाम स्री पासि के लीजीअहु चतुर पछान ॥२७३॥

सुरुवातीला "सूर्य-पुत्री" (यमुना) म्हणणे आणि नंतर "पति-अस्तर" हे शब्द उच्चारणे, ज्ञानी लोकांना पाशाची सर्व नावे माहित आहेत.273.

ਭਾਨੁ ਆਤਜਮਾ ਆਦਿ ਕਹਿ ਅੰਤ ਆਯੁਧ ਪਦ ਦੇਹੁ ॥
भानु आतजमा आदि कहि अंत आयुध पद देहु ॥

प्रथम 'भान आत्मजा' (सूर्याची कन्या) म्हणा आणि शेवटी 'आयुधा' घाला.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਏ ਪਾਸਿ ਕੇ ਚੀਨ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਲੇਹੁ ॥੨੭੪॥
सकल नाम ए पासि के चीन चतुर चित लेहु ॥२७४॥

प्रामुख्याने “भानु-आत्मज” हे शब्द उच्चारले आणि नंतर “आयुध” हा शब्द शेवटी जोडला, तर ज्ञानी लोकांना पाशांची सर्व नावे माहीत असतात. २७४.

ਸੂਰ ਆਤਜਮਾ ਆਦਿ ਕਹਿ ਅੰਤਿ ਸਸਤ੍ਰ ਪਦ ਦੀਨ ॥
सूर आतजमा आदि कहि अंति ससत्र पद दीन ॥

प्रथम 'सूर आत्मजा' म्हणा आणि 'शास्त्र' ने समाप्त करा.