श्री दसाम ग्रंथ

पान - 394


ਅਉਰ ਕਹੀ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਸੁਤਾ ਹਰਿ ਜੂ ਸੋਊ ਬਾਤ ਅਬੈ ਸੁਨਿ ਲਈਯੈ ॥
अउर कही ब्रिखभान सुता हरि जू सोऊ बात अबै सुनि लईयै ॥

�� पुढे ऐका

ਯੌ ਕਹਿਯੋ ਤ੍ਯਾਗ ਤੁਮੈ ਮਥੁਰਾ ਬਹੁਰੋ ਬ੍ਰਿਜ ਕੁੰਜਨ ਭੀਤਰ ਅਈਯੈ ॥
यौ कहियो त्याग तुमै मथुरा बहुरो ब्रिज कुंजन भीतर अईयै ॥

राधा म्हणाली, मथुरा सोडून ब्रजाच्या कुशीत ये.

ਜਿਉ ਹਮਰੇ ਸੰਗਿ ਖੇਲਤ ਥੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹਿਯੋ ਫਿਰਿ ਖੇਲ ਮਚਈਯੈ ॥
जिउ हमरे संगि खेलत थे इह भाति कहियो फिरि खेल मचईयै ॥

��� ���आणि तुम्ही पूर्वी करत असलेल्या या प्रेमळ नाटकाबद्दल मोठ्याने घोषणा करा

ਚਾਹ ਘਨੀ ਤੁਹਿ ਦੇਖਨ ਕੀ ਗ੍ਰਿਹ ਆਇ ਕਹਿਯੋ ਹਮ ਕੋ ਸੁਖ ਦਈਯੈ ॥੯੬੯॥
चाह घनी तुहि देखन की ग्रिह आइ कहियो हम को सुख दईयै ॥९६९॥

हे कृष्णा ! तुला पाहण्याची इच्छा प्रबळ होत आहे, कृपया या आणि आम्हाला आनंद द्या.969.

ਤੇਰੇ ਪਿਖੇ ਬਿਨੁ ਹੇ ਹਰਿ ਜੀ ਕਿਹੀ ਭਾਤਿ ਕਹਿਯੋ ਨਹੀ ਮੋ ਮਨ ਭੀਜੈ ॥
तेरे पिखे बिनु हे हरि जी किही भाति कहियो नही मो मन भीजै ॥

हे कृष्णा, तुला न पाहता माझे मन व्यथित झाले आहे

ਸੂਕਿ ਭਈ ਪੁਤਰੀ ਸੀ ਕਹਿਯੋ ਕਹੀ ਯੌ ਹਰਿ ਸੋ ਬਿਨਤੀ ਸੁਨ ਲੀਜੈ ॥
सूकि भई पुतरी सी कहियो कही यौ हरि सो बिनती सुन लीजै ॥

��� राधा कोमेजून सडपातळ झाली आहे आणि ती म्हणाली

ਬਾਤਨ ਮੋਹਿ ਨ ਹੋਤ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਕਹਿਯੋ ਘਨ ਸ੍ਯਾਮ ਪਿਖੇਈ ਪ੍ਰਸੀਜੈ ॥
बातन मोहि न होत प्रतीति कहियो घन स्याम पिखेई प्रसीजै ॥

हे कृष्णा ! माझी विनंती ऐक

ਆਨਨ ਮੈ ਸਮ ਚੰਦ ਨਿਹਾਰਿ ਚਕੋਰ ਸੀ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਕੋ ਸੁਖ ਦੀਜੈ ॥੯੭੦॥
आनन मै सम चंद निहारि चकोर सी ग्वारनि को सुख दीजै ॥९७०॥

मी केवळ बोलण्यातच तृप्त होत नाही, तुला पाहूनच तृप्त होईन, तुझ्या चंद्रासारख्या मुखाने तीतुसदृश्य गोपींना आनंद दे.

ਊਧਵ ਚੰਦ੍ਰਭਗਾ ਕੋ ਸੰਦੇਸ ਬਾਚ ॥
ऊधव चंद्रभगा को संदेस बाच ॥

उद्धवाला उद्देशून चंद्रभागेच्या संदेशासंबंधीचे भाषण:

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਯੌ ਤੁਮ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਚੰਦ੍ਰਭਗਾ ਹਰਿ ਜੂ ਅਪਨੋ ਮੁਖ ਚੰਦ ਦਿਖਈਯੈ ॥
यौ तुम सो कहियो चंद्रभगा हरि जू अपनो मुख चंद दिखईयै ॥

हे कृष्णा ! चंद्रभागा म्हणाली, मला तुझा चंद्रासारखा चेहरा दाखव

ਬ੍ਯਾਕੁਲ ਹੋਇ ਗਈ ਬਿਨੁ ਤ੍ਵੈ ਸੁ ਹਹਾ ਕਹਿਯੋ ਟੇਰਿ ਹਲੀਧਰ ਭਈਯੈ ॥
ब्याकुल होइ गई बिनु त्वै सु हहा कहियो टेरि हलीधर भईयै ॥

हे बंधू बलराम ! तिने सांगितले आहे की कृष्णाला न पाहता तिला खूप काळजी वाटू लागली होती

ਤਾਹੀ ਤੇ ਆਵਹੁ ਨ ਚਿਰ ਲਾਵਹੁ ਮੋ ਜੀਯ ਕੀ ਜਬ ਹੀ ਸੁਨ ਲਈਯੈ ॥
ताही ते आवहु न चिर लावहु मो जीय की जब ही सुन लईयै ॥

���म्हणून उशीर करू नका आणि माझ्या मनाचा आवाज ऐकायला या

ਹੇ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕਹਿਯੋ ਨੰਦ ਲਾਲ ਚਕੋਰਨ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਕੋ ਸੁਖ ਦਈਯੈ ॥੯੭੧॥
हे ब्रिजनाथ कहियो नंद लाल चकोरन ग्वारनि को सुख दईयै ॥९७१॥

हे कृष्णा ! ब्रजाचा देव! गोपींनी सांगितले आहे की, त्यांना सुख मिळो, स्त्री पितरांना.���971.

ਹੇ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕਹਿਯੋ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਰਿ ਹਹਾ ਨੰਦ ਲਾਲ ਨਹੀ ਚਿਰ ਕੀਜੈ ॥
हे ब्रिजनाथ कहियो ब्रिज नारि हहा नंद लाल नही चिर कीजै ॥

हे ब्रजाचे स्वामी! गोपी म्हणाल्या, आता उशीर करू नकोस

ਹੇ ਜਦੁਰਾ ਅਗ੍ਰਜ ਜਸੁਧਾ ਸੁਤ ਰਛੁਕ ਧੇਨੁ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨ ਲੀਜੈ ॥
हे जदुरा अग्रज जसुधा सुत रछुक धेनु कहियो सुन लीजै ॥

हे, यादवांच्या सरदारांमध्ये श्रेष्ठ! यशोदेचा पुत्र आणि गायींचा रक्षक! आमचे म्हणणे ऐका

ਸਾਪ ਕੇ ਨਾਥ ਅਸੁਰ ਬਧੀਯਾ ਅਰੁ ਆਵਨ ਗੋਕੁਲ ਨਾਥ ਨ ਛੀਜੈ ॥
साप के नाथ असुर बधीया अरु आवन गोकुल नाथ न छीजै ॥

काळ्या सर्पाचा वध करणारा! हे दैत्यांवर विजय मिळविणाऱ्या! आणि हे नाथ ! गोकाळात येऊन (काही) हानी झाली नाही.

ਕੰਸ ਬਿਦਾਰ ਅਬੈ ਕਰਤਾਰ ਚਕੋਰਨ ਗਾਰਨਿ ਕੋ ਸੁਖ ਦੀਜੈ ॥੯੭੨॥
कंस बिदार अबै करतार चकोरन गारनि को सुख दीजै ॥९७२॥

हे सर्प काली, हे राक्षसांच्या संहारक! गोकुळाचा स्वामी आणि कंसाचा वध करणारा! gie happy to partridge-like gopis.972.

ਹੇ ਨੰਦ ਨੰਦ ਕਹਿਯੋ ਸੁਖ ਕੰਦ ਮੁਕੰਦ ਸੁਨੋ ਬਤੀਯਾ ਗਿਰਧਾਰੀ ॥
हे नंद नंद कहियो सुख कंद मुकंद सुनो बतीया गिरधारी ॥

हे नंदलाल! हे सुखखंड ! हे मुकंद! हे गिरधारी ! (चंद्रभागा) म्हणाली माझे ऐक.

ਗੋਕੁਲ ਨਾਥ ਕਹੋ ਬਕ ਕੇ ਰਿਪੁ ਰੂਪ ਦਿਖਾਵਹੁ ਮੋਹਿ ਮੁਰਾਰੀ ॥
गोकुल नाथ कहो बक के रिपु रूप दिखावहु मोहि मुरारी ॥

हे नंदपुत्र, सुखाचे उगमस्थान आणि पर्वताचे वाहक! गोकुळाचे स्वामी आणि बकासुराचा वध करणारे, या आणि आम्हांला तुझे दर्शन दे

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਸੁਨੋ ਜਸੁਧਾ ਸੁਤ ਭੀ ਬਿਨੁ ਤ੍ਵੈ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਰਿ ਬਿਚਾਰੀ ॥
स्री ब्रिजनाथ सुनो जसुधा सुत भी बिनु त्वै ब्रिज नारि बिचारी ॥

हे ब्रजाचे स्वामी आणि यशोदेचे पुत्र

ਜਾਨਤ ਹੈ ਹਰਿ ਜੂ ਅਪਨੇ ਮਨ ਤੇ ਸਭ ਹੀ ਇਹ ਤ੍ਰੀਯ ਬਿਸਾਰੀ ॥੯੭੩॥
जानत है हरि जू अपने मन ते सभ ही इह त्रीय बिसारी ॥९७३॥

हे कृष्णा, तुझ्याशिवाय ब्रजाच्या स्त्रिया असहाय्य झाल्या आहेत हे ऐका! आम्हा सर्वांना माहीत आहे की तुम्ही आम्हा सर्वांना तुमच्या मनातून विसरलात.973.

ਕੰਸ ਕੇ ਮਾਰ ਸੁਨੋ ਕਰਤਾਰ ਬਕਾ ਮੁਖ ਫਾਰ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਿ ਲੈ ॥
कंस के मार सुनो करतार बका मुख फार कहियो सुनि लै ॥

�हे कृष्णा! तू कंसाचा वध करून बकासुराचे तोंड फाडले होतेस

ਸਭ ਦੋਖ ਨਿਵਾਰ ਸੁਨੋ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਅਬੈ ਇਨ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਰੂਪ ਦਿਖੈ ॥
सभ दोख निवार सुनो ब्रिजनाथ अबै इन ग्वारनि रूप दिखै ॥

हे ब्रजाचे स्वामी ! आम्हा सर्व दोषांची क्षमा कर, या गोपींना तुझे दर्शन दे.

ਘਨ ਸ੍ਯਾਮ ਕੀ ਮੂਰਤਿ ਪੇਖੇ ਬਿਨਾ ਨ ਕਛੂ ਇਨ ਕੇ ਮਨ ਬੀਚ ਰੁਚੈ ॥
घन स्याम की मूरति पेखे बिना न कछू इन के मन बीच रुचै ॥

���कारण तुला पाहिल्याशिवाय त्यांना काहीच आवडत नाही

ਤਿਹ ਤੇ ਹਰਿ ਜੂ ਤਜ ਕੈ ਮਥੁਰਾ ਇਨ ਕੈ ਸਭ ਸੋਕਨ ਕੋ ਹਰਿ ਦੈ ॥੯੭੪॥
तिह ते हरि जू तज कै मथुरा इन कै सभ सोकन को हरि दै ॥९७४॥

म्हणून हे कृष्णा ! आता मथुरा सोडा आणि त्यांचे सर्व दुःख दूर करण्यासाठी या.���974.

ਬਿਜੁਛਟਾ ਅਰੁ ਮੈਨਪ੍ਰਭਾ ਸੰਦੇਸ ਬਾਚ ॥
बिजुछटा अरु मैनप्रभा संदेस बाच ॥

विद्युचता आणि मेनप्रभा यांचे भाषण:

ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
स्वैया ॥

स्वय्या

ਬਿਜੁਛਟਾ ਅਰੁ ਮੈਨਪ੍ਰਭਾ ਸੰਗ ਤੋਹਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਿ ਐਸੇ ॥
बिजुछटा अरु मैनप्रभा संग तोहि स्याम कहियो सुनि ऐसे ॥

हे भगवान श्रीकृष्ण! बिजछता आणि मन प्रभा हे तुमच्याशी (असे) बोलले आहेत, (काळजीपूर्वक) ऐका.

ਪ੍ਰੀਤਿ ਬਢਾਇ ਇਤੀ ਇਨ ਸੋ ਅਬ ਤ੍ਯਾਗ ਗਏ ਕਹੁ ਕਾਰਨ ਕੈਸੇ ॥
प्रीति बढाइ इती इन सो अब त्याग गए कहु कारन कैसे ॥

हे कृष्णा ! विद्युछता आणि मेनप्रभा तुला हेच म्हणाल्या, ���तुझं एवढं प्रेम वाढलं, तेव्हा तू का सोडतोस?

ਆਵਹੁ ਸ੍ਯਾਮ ਨ ਢੀਲ ਲਗਾਵਹੁ ਖੇਲ ਕਰੋ ਹਮ ਸੋ ਫੁਨਿ ਵੈਸੇ ॥
आवहु स्याम न ढील लगावहु खेल करो हम सो फुनि वैसे ॥

�हे कृष्णा! आता उशीर करू नका, लवकर या आणि आमच्याबरोबर त्याच रसिक खेळात स्वतःला सामावून घ्या

ਮਾਨ ਕਰੈ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਸੁਤਾ ਪਠਵੋ ਹਮ ਕੋ ਤੁਮ ਵਾ ਬਿਧਿ ਜੈਸੇ ॥੯੭੫॥
मान करै ब्रिखभान सुता पठवो हम को तुम वा बिधि जैसे ॥९७५॥

राधा तुझ्यावर रागावली आहे, हे कृष्णा! काही प्रकारे तुम्ही आम्हाला कॉल करू शकता.975.

ਊਧਵ ਸ੍ਯਾਮ ਸੋ ਯੌ ਕਹਿਯੋ ਤੁਮਰੋ ਰਹਿਬੋ ਜਬ ਸ੍ਰਉਨ ਧਰੈਂਗੀ ॥
ऊधव स्याम सो यौ कहियो तुमरो रहिबो जब स्रउन धरैंगी ॥

हे उद्धवा! श्यामला अशा प्रकारे सांग की जेव्हा (आम्हाला) तिथे (तुझ्या वास्तव्याबद्दल) कानांनी ऐकू येईल.

ਤ੍ਯਾਗ ਤਬੈ ਅਪੁਨੇ ਸੁਖ ਕੋ ਅਤਿ ਹੀ ਮਨ ਭੀਤਰ ਸੋਕ ਕਰੈਂਗੀ ॥
त्याग तबै अपुने सुख को अति ही मन भीतर सोक करैंगी ॥

���हे उद्धवा! कृष्णाला सांग की तुझे कायमस्वरूपी तिथे वास्तव्य कळताच आम्ही सर्व सुखसोयींचा त्याग करून दुःखात जाऊ

ਜੋਗਿਨ ਬਸਤ੍ਰਨ ਕੋ ਧਰਹੈ ਕਹਿਯੋ ਬਿਖ ਖਾਇ ਕੈ ਪ੍ਰਾਨ ਪਰੈਂਗੀ ॥
जोगिन बसत्रन को धरहै कहियो बिख खाइ कै प्रान परैंगी ॥

योगाभ्यास करणारे वस्त्र परिधान करतील किंवा विश खाऊन प्राण सोडतील असे म्हणा.

ਤਾਹੀ ਤੇ ਹੇ ਹਰਿ ਜੂ ਤੁਮ ਸੋ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਸੁਤਾ ਫਿਰਿ ਮਾਨ ਕਰੈਂਗੀ ॥੯੭੬॥
ताही ते हे हरि जू तुम सो ब्रिखभान सुता फिरि मान करैंगी ॥९७६॥

���योगींचे वेष परिधान करून आपण विष पिऊन मरू आणि राधा पुन्हा तुमच्याशी अहंकारी होईल.���976.

ਯੌ ਤੁ ਕਹੀ ਉਨ ਹੂੰ ਤੁਮ ਕੋ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਸੁਤਾ ਜੁ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨ ਲੀਜੈ ॥
यौ तु कही उन हूं तुम को ब्रिखभान सुता जु कहियो सुन लीजै ॥

असे ते म्हणाले, पण आता राधा काय म्हणाली ते ऐका, कृष्ण आम्हाला सोडून गेला आहे

ਤ੍ਯਾਗ ਗਏ ਹਮ ਕੋ ਬ੍ਰਿਜ ਮੈ ਮਨੂਆ ਤੁਮਰੋ ਸੁ ਲਖੋ ਨ ਪ੍ਰਸੀਜੈ ॥
त्याग गए हम को ब्रिज मै मनूआ तुमरो सु लखो न प्रसीजै ॥

ब्रजात आपले मन शांत नसते

ਬੈਠ ਰਹੇ ਅਬ ਹੋ ਮਥੁਰਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹਿਯੋ ਮਨੂਆ ਜਬ ਖੀਜੈ ॥
बैठ रहे अब हो मथुरा इह भाति कहियो मनूआ जब खीजै ॥

���तुम्ही मातुरा येथे आहात आणि आमचे मन चिडले आहे

ਜਿਉ ਹਮ ਕੋ ਤੁਮ ਪੀਠ ਦਈ ਤੁਮ ਕੋ ਤੁਮਰੀ ਮਨ ਭਾਵਤ ਦੀਜੈ ॥੯੭੭॥
जिउ हम को तुम पीठ दई तुम को तुमरी मन भावत दीजै ॥९७७॥

हे कृष्णा ! ज्या पध्दतीने तू आम्हाला विसरलास, तशीच तुझ्या आवडत्या राणीलाही विसरु दे.977.

ਅਉਰ ਕਹੀ ਤੁਮ ਸੋ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕਹੀ ਅਬ ਊਧਵ ਸੋ ਸੁਨ ਲਈਯੈ ॥
अउर कही तुम सो ब्रिजनाथ कही अब ऊधव सो सुन लईयै ॥

हे भगवान श्रीकृष्ण! (एक) दुसरी गोष्टही सांगितली होती, आता उद्धव काय म्हणाले ते ऐका.

ਆਪ ਚਲੋ ਤੁ ਨਹੀ ਕਹਿਯੋ ਨਾਥ ਬੁਲਾਵਨ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਦੂਤ ਪਠਈਯੈ ॥
आप चलो तु नही कहियो नाथ बुलावन ग्वारनि दूत पठईयै ॥

हे ब्रजाचे स्वामी ! गोपींनी सांगितले आहे की एकतर तुम्ही स्वतः या किंवा आम्हाला निमंत्रण पाठवा

ਜੋ ਕੋਊ ਦੂਤ ਪਠੋ ਨ ਕਯੋ ਤਬ ਤੋ ਉਠਿ ਆਪਨ ਹੀ ਤਹਿ ਜਈਯੈ ॥
जो कोऊ दूत पठो न कयो तब तो उठि आपन ही तहि जईयै ॥

जर कोणी संदेशवाहक पाठवला नसेल, तर उठ आणि स्वतः तिथे जा.

ਨਾਤੁਰ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਕੋ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਹੂੰ ਕੋ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਅਬ ਦਾਨ ਦਿਵਈਯੈ ॥੯੭੮॥
नातुर ग्वारनि को द्रिड़ता हूं को स्याम कहै अब दान दिवईयै ॥९७८॥

जर दूत पाठवला नाही तर आपण स्वतः येऊ, नाहीतर हे कृष्णा! गोपींना मनाच्या निश्चयाचे दान द्या.���978.

ਤੇਰੋ ਹੀ ਧ੍ਯਾਨ ਧਰੈ ਹਰਿ ਜੂ ਅਰੁ ਤੇਰੋ ਹੀ ਲੈ ਕਰਿ ਨਾਮੁ ਪੁਕਾਰੈ ॥
तेरो ही ध्यान धरै हरि जू अरु तेरो ही लै करि नामु पुकारै ॥

हे कृष्णा ! ते तुझे ध्यान करतात आणि तुला तुझ्या नावाने हाक मारतात

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਕੀ ਨ ਲਾਜ ਕਰੈ ਹਰਿ ਸਾਇਤ ਸ੍ਯਾਮ ਹੀ ਸ੍ਯਾਮ ਚਿਤਾਰੈ ॥
मात पिता की न लाज करै हरि साइत स्याम ही स्याम चितारै ॥

त्यांनी आपल्या आई-वडिलांचा लाज सोडला आहे आणि प्रत्येक क्षणी ते तुझ्या नावाचा उच्चार करीत आहेत

ਨਾਮ ਅਧਾਰ ਤੇ ਜੀਵਤ ਹੈ ਬਿਨੁ ਨਾਮ ਕਹਿਯੋ ਛਿਨ ਮੈ ਕਸਟਾਰੈ ॥
नाम अधार ते जीवत है बिनु नाम कहियो छिन मै कसटारै ॥

ते फक्त तुझ्या नावानेच जिवंत आहेत आणि नावाशिवाय ते खूप दुःखात आहेत

ਯਾ ਬਿਧਿ ਦੇਖ ਦਸਾ ਉਨ ਕੀ ਅਤਿ ਬੀਚਿ ਬਢਿਯੋ ਜੀਯ ਸੋਕ ਹਮਾਰੈ ॥੯੭੯॥
या बिधि देख दसा उन की अति बीचि बढियो जीय सोक हमारै ॥९७९॥

त्यांना अशा अवस्थेत पाहून हे कृष्णा! माझ्या हृदयात वेदना वाढल्या आहेत.979.