श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1397


ਕਜ਼ੋ ਦੀਦਹ ਸ਼ੁਦ ਦੀਦਹੇ ਦੋਸਤ ਸਰਦ ॥੫੧॥
कज़ो दीदह शुद दीदहे दोसत सरद ॥५१॥

त्याला सिंहासनास पात्र केले.(५१)

ਕਿ ਯਕ ਮੁੰਗ ਯਕ ਸ਼ਹਿਰ ਜ਼ੋ ਕਾਮ ਸ਼ੁਦ ॥
कि यक मुंग यक शहिर ज़ो काम शुद ॥

असा माणूस सोनेरी छत, रॉयल स्टॅम्प आणि नाण्यांना पात्र होता,

ਕਿ ਮੂੰਗੀ ਪਟਨ ਸ਼ਹਿਰ ਓ ਨਾਮ ਸ਼ੁਦ ॥੫੨॥
कि मूंगी पटन शहिर ओ नाम शुद ॥५२॥

आणि त्याच्यावर हजारो सन्मान अर्पण केले गेले.(52)

ਕਿ ਨੀਮਿ ਨੁਖ਼ਦ ਰਾ ਦਿਗ਼ਰ ਸ਼ਹਿਰ ਬਸਤ ॥
कि नीमि नुक़द रा दिग़र शहिर बसत ॥

(इतर) तिघे मूर्ख होते आणि कलंकित मनाचे होते.

ਕਿ ਨਾਮੇ ਅਜ਼ੋ ਸ਼ਹਿਰ ਦਿਹਲੀ ਸ਼ੁਦ ਅਸਤ ॥੫੩॥
कि नामे अज़ो शहिर दिहली शुद असत ॥५३॥

त्यांची भाषा अडाणी होती आणि त्यांची चाल घृणास्पद होती.(53)

ਖ਼ੁਸ਼ ਆਮਦ ਬ ਤਦਬੀਰ ਮਾਨੋ ਮਹੀਪ ॥
क़ुश आमद ब तदबीर मानो महीप ॥

त्याने (राजा) आपली इच्छा प्रदर्शित केली, कारण त्याला (पुत्र) राज्य दिले जाणार होते,

ਖ਼ਿਤਾਬਸ਼ ਬਦੋ ਦਾਦ ਰਾਜਹ ਦਲੀਪ ॥੫੪॥
क़िताबश बदो दाद राजह दलीप ॥५४॥

तो आपली सर्व संपत्ती त्याला (मुलगा) उघड करेल, (54)

ਕਿ ਪੈਦਾ ਅਜ਼ੋ ਮਰਦ ਸ਼ਾਹਨ ਸ਼ਹੀ ॥
कि पैदा अज़ो मरद शाहन शही ॥

आणि तो सिंहासनावर बसण्यासाठी योग्य व्यक्ती असेल,

ਸਜ਼ਾਵਾਰ ਤਖ਼ਤ ਅਸਤੁ ਤਾਜੋ ਮਹੀ ॥੫੫॥
सज़ावार तक़त असतु ताजो मही ॥५५॥

त्याच्या उच्च बुद्धीमुळे (55)

ਬਜ਼ੇਬਦ ਅਜ਼ੋ ਮਰਦ ਤਾਜੋ ਨਗ਼ੀਂ ॥
बज़ेबद अज़ो मरद ताजो नग़ीं ॥

त्यानंतर, त्याने (चौथा राजकुमार) राजा दलीप ही पदवी प्राप्त केली,

ਬਰ ਆਂ ਅਕਲੁ ਤਦਬੀਰ ਹਜ਼ਾਰ ਆਫ਼ਰੀਂ ॥੫੬॥
बर आं अकलु तदबीर हज़ार आफ़रीं ॥५६॥

जसे राजाने त्याला राज्य बहाल केले होते.(56)

ਸਿ ਓ ਅਸਤ ਬੇਅਕਲ ਆਲੂਦਹ ਮਗ਼ਜ਼ ॥
सि ओ असत बेअकल आलूदह मग़ज़ ॥

इतर तिघांना प्रदेशातून हद्दपार करण्यात आले,

ਨ ਰਫ਼ਤਾਰ ਖ਼ੁਸ਼ਤਰ ਨ ਗ਼ੁਫ਼ਤਾਰ ਨਗ਼ਜ਼ ॥੫੭॥
न रफ़तार क़ुशतर न ग़ुफ़तार नग़ज़ ॥५७॥

कारण ते हुशार नव्हते किंवा वाईट गुणांपासून मुक्त नव्हते.(५७)

ਹਮੀ ਖ਼ਾਸਤ ਕਿ ਓਰਾ ਬਸ਼ਾਹੀ ਦਿਹਮ ॥
हमी क़ासत कि ओरा बशाही दिहम ॥

तो (दलीप) शाही आसनावर विराजमान झाला होता.

ਜ਼ਿ ਦੌਲਤ ਖ਼ੁਦਸ਼ਰਾ ਅਗਾਹੀ ਦਿਹਮ ॥੫੮॥
ज़ि दौलत क़ुदशरा अगाही दिहम ॥५८॥

आणि खजिन्याचा दरवाजा त्याच्यासाठी चावीने उघडला गेला.(58)

ਬਜ਼ੇਬਦ ਕਜ਼ੋ ਰੰਗ ਸ਼ਾਹਨਸ਼ਹੀ ॥
बज़ेबद कज़ो रंग शाहनशही ॥

(राजा) त्याला राज्य बहाल केले, आणि तो स्वत: स्वतंत्र झाला.

ਕਿ ਸਾਹਿਬ ਸ਼ਊਰ ਅਸਤ ਵ ਮਾਲਕ ਮਹੀ ॥੫੯॥
कि साहिब शऊर असत व मालक मही ॥५९॥

तपस्वीच्या वेषाला पूजून, त्याने जंगलाचा मार्ग धरला (एकांत).(59)

ਖ਼ਿਤਾਬਸ਼ ਕਜ਼ੋ ਗਸ਼ਤ ਰਾਜਹ ਦਲੀਪ ॥
क़िताबश कज़ो गशत राजह दलीप ॥

(कवी म्हणतो)

ਖ਼ਿਲਾਫ਼ਤ ਬਬਖ਼ਸ਼ੀਦ ਮਾਨੋ ਮਹੀਪ ॥੬੦॥
क़िलाफ़त बबक़शीद मानो महीप ॥६०॥

'अरे साकी, बारटेंडर, मला हिरवा (द्रव) भरलेला कप दे.

ਸਿ ਪਿਸਰਾ ਦਿਗ਼ਰ ਸ਼ਾਹਿ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਦ ॥
सि पिसरा दिग़र शाहि आज़ाद करद ॥

ज्याची मला संघर्षाच्या वेळी गरज भासेल,(60)

ਨ ਦਾਨਸ਼ ਪਰਸਤੋ ਨ ਆਜ਼ਾਦ ਮਰਦ ॥੬੧॥
न दानश परसतो न आज़ाद मरद ॥६१॥

'आणि मला हे द्या जेणेकरून मूल्यांकनाच्या वेळी,

ਕਿ ਓਰਾ ਬਰੋ ਜ਼ਰ ਸਿੰਘਾਸਨ ਨਿਸ਼ਾਦ ॥
कि ओरा बरो ज़र सिंघासन निशाद ॥

'मी माझ्या तलवारीचा वापर करू शकतो.(61)(2)

ਕਲੀਦੇ ਕੁਹਨ ਗੰਜ ਰਾ ਬਰ ਕੁਸ਼ਾਦ ॥੬੨॥
कलीदे कुहन गंज रा बर कुशाद ॥६२॥

आणि चावीने जुना खजिना उघडला. ६२.

ਬਦੋ ਦਾਦ ਸ਼ਾਹੀ ਖ਼ੁਦ ਆਜ਼ਾਦ ਗਸ਼ਤ ॥
बदो दाद शाही क़ुद आज़ाद गशत ॥

(राजा मांधाता) त्याग केला आणि बंधनातून मुक्त झाला.

ਬਪੋਸ਼ੀਦ ਦਲਕਸ਼ ਰਵਾ ਸ਼ੁਦ ਬਦਸ਼ਤ ॥੬੩॥
बपोशीद दलकश रवा शुद बदशत ॥६३॥

तो (भिक्षूंचा) मांडीवर घेऊन जंगलात गेला. ६३.

ਬਿਦਿਹ ਸਾਕੀਯਾ ਸਾਗ਼ਰੇ ਸਬਜ਼ ਰੰਗ ॥
बिदिह साकीया साग़रे सबज़ रंग ॥

हे साकी (भगवान!) मला एक प्याला हिरवा (भाव-हरीनाम) (दारू) दे

ਕਿ ਮਾਰਾ ਬਕਾਰ ਅਸਤ ਦਰ ਵਕਤ ਜੰਗ ॥੬੪॥
कि मारा बकार असत दर वकत जंग ॥६४॥

जे मला युद्धाच्या काळात उपयोगी पडेल. ६४.

ਬ ਮਨ ਦਿਹ ਕਿ ਬਖ਼ਤ ਆਜ਼ਮਾਈ ਕੁਨਮ ॥
ब मन दिह कि बक़त आज़माई कुनम ॥

मला (ही) देणगी द्या की मी माझे अवयव तपासू शकेन

ਜ਼ਿ ਤੇਗ਼ੇ ਖ਼ੁਦਸ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਕੁਨਮ ॥੬੫॥੨॥
ज़ि तेग़े क़ुदश कारवाई कुनम ॥६५॥२॥

आणि मी माझी तलवार वापरू शकतो. ६५.२.

ੴ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹ ॥
ੴ वाहिगुरू जी की फ़तह ॥

परमेश्वर एकच आहे आणि विजय हा खऱ्या गुरूंचा आहे.

ਖ਼ੁਦਾਵੰਦ ਦਾਨਸ਼ ਦਿਹੋ ਦਾਦਗਰ ॥
क़ुदावंद दानश दिहो दादगर ॥

देव सर्व बुद्धीचा आणि न्यायाचा दाता आहे.

ਰਜ਼ਾ ਬਖ਼ਸ਼ ਰੋਜ਼ੀ ਦਿਹੋ ਹਰ ਹੁਨਰ ॥੧॥
रज़ा बक़श रोज़ी दिहो हर हुनर ॥१॥

(तो) आनंद, जिवंतपणा आणि चातुर्य देतो.(१)

ਅਮਾ ਬਖ਼ਸ਼ ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦ ਓ ਦਸਤਗੀਰ ॥
अमा बक़श बक़शिंद ओ दसतगीर ॥

(तो) परोपकारी आणि सहाय्यक आहे,

ਕੁਸ਼ਾਯਸ਼ ਕੁਨੋ ਰਹਿ ਨੁਮਾਯਸ਼ ਪਜ਼ੀਰ ॥੨॥
कुशायश कुनो रहि नुमायश पज़ीर ॥२॥

(तो) बंधन विघटित करतो आणि आपल्या विचारांना मार्गदर्शन करतो.(२)

ਹਿਕਾਯਤ ਸ਼ੁਨੀਦਮ ਯਕੇ ਨੇਕ ਮਰਦ ॥
हिकायत शुनीदम यके नेक मरद ॥

आता ऐका एका दयाळू माणसाची कहाणी,

ਕਿ ਅਜ਼ ਦਉਰ ਦੁਸ਼ਮਨ ਬਰਾਵੁਰਦ ਗਰਦ ॥੩॥
कि अज़ दउर दुशमन बरावुरद गरद ॥३॥

ज्याने शत्रूंना धुळीत तुडवले.(3)

ਖ਼ਸਮ ਅਫ਼ਕਨੋ ਸ਼ਾਹਿ ਚੀਂ ਦਿਲ ਫ਼ਰਾਜ਼ ॥
क़सम अफ़कनो शाहि चीं दिल फ़राज़ ॥

तो, चीनचा राजा, अतिशय हुशार आणि मोकळे मनाचा होता.

ਗ਼ਰੀਬੁਲ ਨਿਵਾਜ਼ੋ ਗ਼ਨੀਮੁਲ ਗੁਦਾਜ਼ ॥੪॥
ग़रीबुल निवाज़ो ग़नीमुल गुदाज़ ॥४॥

त्याने गरीबांना उंच केले परंतु अहंकारी लोकांकडे दुर्लक्ष केले. (4)

ਜਿ ਰਜ਼ਮੋ ਬ ਬਜ਼ਮੋ ਹਮਹ ਬੰਦੁਬਸਤ ॥
जि रज़मो ब बज़मो हमह बंदुबसत ॥

तो युद्धात आणि सर्व (न्यायालयाच्या) व्यवस्थापनात पारंगत होता.

ਕਿ ਬਿਸਯਾਰ ਤੇਗ਼ ਅਸਤ ਹੁਸ਼ਯਾਰ ਦਸਤ ॥੫॥
कि बिसयार तेग़ असत हुशयार दसत ॥५॥

तलवारबाजीत, तो त्याच्या हाताच्या हालचालींमध्ये खूप वेगवान होता. (5)

ਨਿਵਾਲਹ ਪਿਯਾਲਹ ਜਿ ਰਜ਼ਮੋ ਬ ਬਜ਼ਮ ॥
निवालह पियालह जि रज़मो ब बज़म ॥

त्याची तलवार आणि बंदुकीच्या कृती खूपच निपुण होत्या.

ਤੁ ਗੁਫ਼ਤੀ ਕਿ ਦੀਗਰ ਯਲੇ ਸ਼ੁਦ ਬ ਬਜ਼ਮ ॥੬॥
तु गुफ़ती कि दीगर यले शुद ब बज़म ॥६॥

खाण्यापिण्यात आणि त्याच्या लढाईत आणि दरबारी वागण्यात तो दुस-यापेक्षा मागे नव्हता, तुम्हाला वाटेल, 'त्याच्यासारखा कोणी असू शकतो का?'(6)

ਜ਼ਿ ਤੀਰੋ ਤੁਫ਼ੰਗ ਹਮ ਚੁ ਆਮੁਖ਼ਤਹ ਸ਼ੁਦ ॥
ज़ि तीरो तुफ़ंग हम चु आमुक़तह शुद ॥

तो बाण फेकण्यात आणि तोफा मारण्यात इतका निपुण होता,

ਤੁ ਗੋਈ ਕਿ ਦਰ ਸ਼ਿਕਮ ਅੰਦੋਖ਼ਤਹ ਸ਼ੁਦ ॥੭॥
तु गोई कि दर शिकम अंदोक़तह शुद ॥७॥

तुम्ही प्रतिबिंबित कराल, त्याला त्याच्या आईच्या उदरात प्रशिक्षित केले गेले होते.(७)

ਚੁ ਮਾਲਸ਼ ਗਿਰਾਨਸ਼ ਮਤਾਯਸ਼ ਅਜ਼ੀਮ ॥
चु मालश गिरानश मतायश अज़ीम ॥

त्याच्याकडे भरपूर संपत्ती होती.

ਕਿ ਮੁਲਕਸ਼ ਬਸੇ ਅਸਤ ਬਖ਼ਸ਼ਸ਼ ਕਰੀਮ ॥੮॥
कि मुलकश बसे असत बक़शश करीम ॥८॥

त्याने करीम, द बौंटीफुलच्या माध्यमातून अनेक देशांवर राज्य केले.(8)

ਅਜ਼ੋ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਬ ਆਖ਼ਰ ਸ਼ੁਦਸਤ ॥
अज़ो बादशाही ब आक़र शुदसत ॥

(अचानक) त्याचे राज्य संपुष्टात आले.

ਨਿਸ਼ਸਤੰਦ ਵਜ਼ੀਰਾਨ ਓ ਪੇਸ਼ ਪਸਤ ॥੯॥
निशसतंद वज़ीरान ओ पेश पसत ॥९॥

आणि त्याचे सर्व मंत्री आले आणि त्याच्याभोवती उभे राहिले.(9)