श्री दसाम ग्रंथ

पान - 199


ਲਾਗੀ ਕਰਨ ਪਤਿ ਸੇਵ ॥
लागी करन पति सेव ॥

(ती) पतीची सेवा करू लागली,

ਯਾ ਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨਿ ਭਏ ਦੇਵ ॥੧੦॥
या ते प्रसंनि भए देव ॥१०॥

ते पुन्हा आपल्या पतींची सेवा करू लागले आणि यामुळे सर्व देव प्रसन्न झाले.10.

ਬਹੁ ਕ੍ਰਿਸਾ ਲਾਗੀ ਹੋਨ ॥
बहु क्रिसा लागी होन ॥

चंद्राच्या प्रकाशाकडे

ਲਖ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਕੀ ਜੌਨ ॥
लख चंद्रमा की जौन ॥

चंद्राला पाहताच लोक मोठ्या प्रमाणावर शेती करू लागले.

ਸਭ ਭਏ ਸਿਧ ਬਿਚਾਰ ॥
सभ भए सिध बिचार ॥

सर्व विचार पूर्ण झाले.

ਇਮ ਭਯੋ ਚੰਦ੍ਰ ਅਵਤਾਰ ॥੧੧॥
इम भयो चंद्र अवतार ॥११॥

सर्व विचारांचे कार्य पूर्ण झाले, अशा प्रकारे चंद्र अवतार झाला.11.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपाई.

ਇਮ ਹਰਿ ਧਰਾ ਚੰਦ੍ਰ ਅਵਤਾਰਾ ॥
इम हरि धरा चंद्र अवतारा ॥

अशा प्रकारे विष्णूने चंद्र अवतार धारण केला.

ਬਢਿਯੋ ਗਰਬ ਲਹਿ ਰੂਪ ਅਪਾਰਾ ॥
बढियो गरब लहि रूप अपारा ॥

अशाप्रकारे विष्णूने स्वतःला चंद्र अवतार म्हणून प्रकट केले, परंतु चंद्र देखील स्वतःच्या सौंदर्याबद्दल अहंकारी झाला.

ਆਨ ਕਿਸੂ ਕਹੁ ਚਿਤ ਨ ਲਿਆਯੋ ॥
आन किसू कहु चित न लिआयो ॥

त्याने इतर कोणाच्याही मनात आणले नसते.

ਤਾ ਤੇ ਤਾਹਿ ਕਲੰਕ ਲਗਾਯੋ ॥੧੨॥
ता ते ताहि कलंक लगायो ॥१२॥

त्याने इतर कोणाचेही ध्यान सोडले, म्हणून तो सुद्धा दोषमुक्त झाला.12.

ਭਜਤ ਭਯੋ ਅੰਬਰ ਕੀ ਦਾਰਾ ॥
भजत भयो अंबर की दारा ॥

(चंद्राने) ब्रहस्पतीच्या (अंबर) पत्नीशी संभोग केला होता.

ਤਾ ਤੇ ਕੀਯ ਮੁਨ ਰੋਸ ਅਪਾਰਾ ॥
ता ते कीय मुन रोस अपारा ॥

तो ऋषींच्या (गौतम) पत्नीमध्ये तल्लीन झाला होता, ज्यामुळे ऋषी त्याच्या मनात अत्यंत क्रोधित झाले.

ਕਿਸਨਾਰਜੁਨ ਮ੍ਰਿਗ ਚਰਮ ਚਲਾਯੋ ॥
किसनारजुन म्रिग चरम चलायो ॥

काळ्या (कृष्णार्जुन) हरणाच्या कातड्याने (चंद्रावर) प्रहार केला.

ਤਿਹ ਕਰਿ ਤਾਹਿ ਕਲੰਕ ਲਗਾਯੋ ॥੧੩॥
तिह करि ताहि कलंक लगायो ॥१३॥

ऋषींनी त्याच्या मृगाच्या कातडीने त्याला मारले, ज्यामुळे त्याच्या शरीरावर एक खूण निर्माण झाली आणि त्यामुळे तो डाग झाला.13.

ਸ੍ਰਾਪ ਲਗਯੋ ਤਾ ਕੋ ਮੁਨਿ ਸੰਦਾ ॥
स्राप लगयो ता को मुनि संदा ॥

दुसऱ्या गौतम मुनींनाही त्यांना शाप मिळाला होता.

ਘਟਤ ਬਢਤ ਤਾ ਦਿਨ ਤੇ ਚੰਦਾ ॥
घटत बढत ता दिन ते चंदा ॥

ऋषींच्या शापाने तो कमी होत राहतो

ਲਜਿਤ ਅਧਿਕ ਹਿਰਦੇ ਮੋ ਭਯੋ ॥
लजित अधिक हिरदे मो भयो ॥

(त्या दिवसापासून) (चंद्राचे) हृदय फार लज्जित झाले

ਗਰਬ ਅਖਰਬ ਦੂਰ ਹੁਐ ਗਯੋ ॥੧੪॥
गरब अखरब दूर हुऐ गयो ॥१४॥

या घटनेमुळे, त्याला अत्यंत लाज वाटली आणि त्याचा अभिमान अत्यंत चकनाचूर झाला.14.

ਤਪਸਾ ਕਰੀ ਬਹੁਰੁ ਤਿਹ ਕਾਲਾ ॥
तपसा करी बहुरु तिह काला ॥

त्यानंतर (चंद्राने) दीर्घकाळ तपश्चर्या केली.

ਕਾਲ ਪੁਰਖ ਪੁਨ ਭਯੋ ਦਿਆਲਾ ॥
काल पुरख पुन भयो दिआला ॥

त्यानंतर त्याने दीर्घकाळ तपस्या केली, ज्यामुळे अखंड भगवान त्याच्यावर कृपाळू झाले

ਛਈ ਰੋਗ ਤਿਹ ਸਕਲ ਬਿਨਾਸਾ ॥
छई रोग तिह सकल बिनासा ॥

त्याचा खंदक रोग (क्षयरोग) नष्ट केला.

ਭਯੋ ਸੂਰ ਤੇ ਊਚ ਨਿਵਾਸਾ ॥੧੫॥
भयो सूर ते ऊच निवासा ॥१५॥

त्याचा विनाशकारी व्याधी नष्ट झाला आणि परम अचल परमेश्वराच्या कृपेने त्याला सूर्यापेक्षा उच्च दर्जा प्राप्त झाला.15.

ਇਤਿ ਚੰਦ੍ਰ ਅਵਤਾਰ ਉਨੀਸਵੋਂ ॥੧੯॥ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥
इति चंद्र अवतार उनीसवों ॥१९॥ सुभम सतु ॥

एकोणिसाव्या अवताराच्या म्हणजेच चंद्राच्या वर्णनाचा शेवट. 19.