श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1376


ਕੇਤਿਕ ਮਰੇ ਮੂੰਡ ਕੀ ਪੀਰਾ ॥
केतिक मरे मूंड की पीरा ॥

डोकेदुखीने किती मरण पावले

ਕਿਤਕ ਬਾਇ ਤੇ ਭਏ ਅਧੀਰਾ ॥
कितक बाइ ते भए अधीरा ॥

आणि अनेकांना वाऱ्याच्या आजाराला बळी पडले.

ਕੇਤਿਕ ਛਈ ਰੋਗ ਛੈ ਕਿਯੋ ॥
केतिक छई रोग छै कियो ॥

क्षयरोगाने (क्षयरोग) अनेकांचा नाश झाला.

ਕੇਤਨ ਨਾਸ ਬਾਇ ਤੇ ਥਿਯੋ ॥੨੪੫॥
केतन नास बाइ ते थियो ॥२४५॥

आणि वायू (रोगाने) अनेकांचा नाश झाला. २४५.

ਦਾੜ ਪੀੜ ਕੇਤੇ ਮਰਿ ਗਏ ॥
दाड़ पीड़ केते मरि गए ॥

दातदुखीमुळे अनेकांचा मृत्यू झाला

ਬਾਇ ਭਏ ਬਵਰੇ ਕਈ ਭਏ ॥
बाइ भए बवरे कई भए ॥

आणि वायू (रोगामुळे) अनेकजण बहिरे झाले.

ਜਿਨ ਕੌ ਆਨਿ ਰੋਗ ਤਨ ਗ੍ਰਾਸਾ ॥
जिन कौ आनि रोग तन ग्रासा ॥

ज्याचे शरीर रोगाने जप्त केले होते,

ਤਾ ਕਾ ਪ੍ਰਾਨ ਦੇਹ ਤਜਿ ਨਾਸਾ ॥੨੪੬॥
ता का प्रान देह तजि नासा ॥२४६॥

त्याचा आत्मा शरीर सोडून पळून गेला. २४६.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਕਹਾ ਲਗੇ ਮੈ ਬਰਨ ਸੁਨਾਊ ॥
कहा लगे मै बरन सुनाऊ ॥

जोपर्यंत मी वर्णन आणि ऐकू शकतो,

ਗ੍ਰੰਥ ਬਢਨ ਤੇ ਅਤਿ ਡਰਪਾਊ ॥
ग्रंथ बढन ते अति डरपाऊ ॥

(कारण) मला ग्रंथ मोठा होण्याची भीती वाटते.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਭਯੋ ਦਾਨਵਨ ਨਾਸਾ ॥
इह बिधि भयो दानवन नासा ॥

अशा प्रकारे राक्षसांचा नाश झाला.

ਖੜਗਕੇਤੁ ਅਸੁ ਕਿਯਾ ਤਮਾਸਾ ॥੨੪੭॥
खड़गकेतु असु किया तमासा ॥२४७॥

खरग केतू (महान युग) या प्रकारचे कौतक केले. २४७.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਤਨ ਦਾਨਵ ਜਬ ਮਾਰੇ ॥
इह बिधि तन दानव जब मारे ॥

जेव्हा अशा प्रकारे राक्षसांना मारण्यात आले,

ਪੁਨਿ ਅਸਿਧੁਜ ਅਸ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰੇ ॥
पुनि असिधुज अस मंत्र बिचारे ॥

म्हणून असिधुजा (महाकला) असा विचार केला

ਜੋ ਇਨ ਕੋ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਰਨ ਆਸਾ ॥
जो इन को ह्वै है रन आसा ॥

की जर ते लढण्याची आशा करतात

ਮੁਝੈ ਦਿਖੈ ਹੈ ਕਵਨ ਤਮਾਸਾ ॥੨੪੮॥
मुझै दिखै है कवन तमासा ॥२४८॥

तरच ते मला तमाशा दाखवतील. २४८.

ਤਿਨ ਕਹ ਦੀਨ ਐਸ ਬਰਦਾਨਾ ॥
तिन कह दीन ऐस बरदाना ॥

तेव्हा (महायुगाने) त्यांना असे वरदान दिले

ਤੁਮਤੇ ਹੋਹਿ ਅਵਖਧੀ ਨਾਨਾ ॥
तुमते होहि अवखधी नाना ॥

तुमच्यापासून अनेक प्रकारच्या औषधी वनस्पती तयार होतील.

ਜਿਹ ਕੇ ਤਨ ਕੌ ਰੋਗ ਸੰਤਾਵੈ ॥
जिह के तन कौ रोग संतावै ॥

ज्याचे शरीर रोगाने ग्रस्त असेल,

ਤਾਹਿ ਅਵਖਧੀ ਬੇਗ ਜਿਯਾਵੈ ॥੨੪੯॥
ताहि अवखधी बेग जियावै ॥२४९॥

औषध त्याला लगेच जिवंत करेल. २४९.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਦਯੋ ਜਬੈ ਬਰਦਾਨਾ ॥
इह बिधि दयो जबै बरदाना ॥

जेव्हा (महान युगाने) असे वरदान दिले,

ਮਿਰਤਕ ਹੁਤੇ ਅਸੁਰ ਜੇ ਨਾਨਾ ॥
मिरतक हुते असुर जे नाना ॥

तर अनेक मृत राक्षसांपासून

ਤਿਨ ਤੇ ਅਧਿਕ ਅਵਖਧੀ ਨਿਕਸੀ ॥
तिन ते अधिक अवखधी निकसी ॥

भरपूर औषधी वनस्पती बाहेर आल्या.

ਅਪਨੇ ਸਕਲ ਗੁਨਨ ਕਹ ਬਿਗਸੀ ॥੨੫੦॥
अपने सकल गुनन कह बिगसी ॥२५०॥

ते त्यांच्या सर्व गुणवान घटकांसह विकसित (श्रीमंत) होते. 250.

ਜਾ ਕੇ ਦੇਹ ਪਿਤ੍ਰਯ ਦੁਖ ਦੇਈ ॥
जा के देह पित्रय दुख देई ॥

ज्याचे (राक्षसाचे) शरीर पित्ताने पीडाले होते,

ਸੋ ਭਖਿ ਜਰੀ ਬਾਤ ਕੀ ਲੇਈ ॥
सो भखि जरी बात की लेई ॥

तो वात औषधी खात असे.

ਜਿਹ ਦਾਨਵ ਕੌ ਬਾਇ ਸੰਤਾਵੈ ॥
जिह दानव कौ बाइ संतावै ॥

वाऱ्याने छळलेला राक्षस,

ਸੋ ਲੈ ਜਰੀ ਪਿਤ੍ਰਯ ਕੀ ਖਾਵੈ ॥੨੫੧॥
सो लै जरी पित्रय की खावै ॥२५१॥

तो पिटा (वारा) औषधी खात असे. २५१.

ਜਾ ਕੀ ਦੇਹਿਹ ਕਫ ਦੁਖ ਲ੍ਯਾਵੈ ॥
जा की देहिह कफ दुख ल्यावै ॥

ज्याच्या अंगात कफ दुखत असे,

ਸੋ ਲੈ ਕਫਨਾਸਨੀ ਚਬਾਵੈ ॥
सो लै कफनासनी चबावै ॥

तो 'कफनासनी' तण चघळायचा.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਅਸੁਰ ਭਏ ਬਿਨੁ ਰੋਗਾ ॥
इह बिधि असुर भए बिनु रोगा ॥

अशा प्रकारे दैत्य रोगांपासून मुक्त झाले.

ਮਾਡਤ ਭਏ ਜੁਧ ਤਜਿ ਸੋਗਾ ॥੨੫੨॥
माडत भए जुध तजि सोगा ॥२५२॥

(त्यांनी) दु:ख सोडले आणि युद्ध सुरू केले. २५२.

ਅਗਨਿ ਅਸਤ੍ਰ ਛਾਡਾ ਤਬ ਦਾਨਵ ॥
अगनि असत्र छाडा तब दानव ॥

मग राक्षसांनी अग्निबाण सोडले,

ਜਾ ਤੇ ਭਏ ਭਸਮ ਬਹੁ ਮਾਨਵ ॥
जा ते भए भसम बहु मानव ॥

ज्याने अनेकांचे सेवन केले.

ਬਾਰੁਣਾਸਤ੍ਰ ਤਬ ਕਾਲ ਚਲਾਯੋ ॥
बारुणासत्र तब काल चलायो ॥

मग कालाने वरुणाचे अस्त्र धारण केले

ਸਕਲ ਅਗਨਿ ਕੋ ਤੇਜ ਮਿਟਾਯੋ ॥੨੫੩॥
सकल अगनि को तेज मिटायो ॥२५३॥

(ज्याने) सर्व अग्नीचे तेज नाहीसे झाले. २५३.

ਰਾਛਸ ਪਵਨ ਅਸਤ੍ਰ ਸੰਧਾਨਾ ॥
राछस पवन असत्र संधाना ॥

दैत्यांनी पवन अस्त्र केले,

ਜਾ ਤੇ ਉਡਤ ਭਏ ਗਨ ਨਾਨਾ ॥
जा ते उडत भए गन नाना ॥

ज्यातून अनेक जीव उडून गेले.

ਭੂਧਰਾਸਤ੍ਰ ਤਬ ਕਾਲ ਪ੍ਰਹਾਰਾ ॥
भूधरासत्र तब काल प्रहारा ॥

मग कालाने भूधर (पर्वत) अस्त्र उडाले

ਸਭ ਸਿਵਕਨ ਕੋ ਪ੍ਰਾਨ ਉਬਾਰਾ ॥੨੫੪॥
सभ सिवकन को प्रान उबारा ॥२५४॥

आणि सर्व सेवकांचे प्राण वाचवले. २५४.

ਮੇਘ ਅਸਤ੍ਰ ਛੋਰਾ ਪੁਨਿ ਦਾਨਵ ॥
मेघ असत्र छोरा पुनि दानव ॥

मग राक्षसांनी मेघ अस्त्र सोडले

ਭੀਜ ਗਏ ਜਿਹ ਤੇ ਸਭ ਮਾਨਵ ॥
भीज गए जिह ते सभ मानव ॥

ज्याने सर्व पुरुष पळून गेले.

ਬਾਇ ਅਸਤ੍ਰ ਲੈ ਕਾਲ ਚਲਾਯੋ ॥
बाइ असत्र लै काल चलायो ॥

त्यानंतर कालने हवाई अस्त्र सोडले

ਸਭ ਮੇਘਨ ਤਤਕਾਲ ਉਡਾਯੋ ॥੨੫੫॥
सभ मेघन ततकाल उडायो ॥२५५॥

(ज्याने) सर्व पर्याय उडाले. २५५.

ਰਾਛਸਾਸਤ੍ਰ ਰਾਛਸਹਿ ਚਲਾਯੋ ॥
राछसासत्र राछसहि चलायो ॥

राक्षसांनी (तेव्हा) राक्षस (राक्षसी) शस्त्र सोडले.

ਬਹੁ ਅਸੁਰਨ ਤਾ ਤੇ ਉਪਜਾਯੋ ॥
बहु असुरन ता ते उपजायो ॥

त्याच्यापासून अनेक दिग्गजांचा जन्म झाला.

ਦੇਵਤਾਸਤ੍ਰ ਛੋਰਾ ਤਬ ਕਾਲਾ ॥
देवतासत्र छोरा तब काला ॥

मग कालाने अस्त्र देवाला सोडले.