श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1222


ਭਗਨੀ ਦਰਬ ਬਿਲੋਕਿ ਕੈ ਲੋਭ ਸਿੰਧ ਕੈ ਮਾਹਿ ॥
भगनी दरब बिलोकि कै लोभ सिंध कै माहि ॥

श्रीमंती पाहून बहिण लोभाच्या समुद्रात बुडते.

ਨਖ ਸਿਖ ਲੌ ਬੂਡਤ ਭਈ ਸੁਧਿ ਨ ਰਹੀ ਜਿਯ ਮਾਹਿ ॥੫॥
नख सिख लौ बूडत भई सुधि न रही जिय माहि ॥५॥

(ती) डोक्यापासून पायापर्यंत (लोभाच्या समुद्रात) बुडाली आणि तिच्या मनात कोणतेही स्पष्ट ज्ञान राहिले नाही.5.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਭ੍ਰਾਤ ਵਾਤ ਭਗਨੀ ਨ ਬਿਚਾਰਾ ॥
भ्रात वात भगनी न बिचारा ॥

(त्या) बहिणीला भावासारखे काहीही मानले नाही

ਫਾਸੀ ਡਾਰਿ ਕੰਠਿ ਮਹਿ ਮਾਰਾ ॥
फासी डारि कंठि महि मारा ॥

आणि गळ्यात फास घालून त्याचा खून केला.

ਲੀਨਾ ਲੂਟਿ ਸਕਲ ਤਿਹ ਧਨ ਕੌ ॥
लीना लूटि सकल तिह धन कौ ॥

त्याची सर्व संपत्ती लुटली

ਕਰਿਯੋ ਅਮੋਹ ਆਪਨੇ ਮਨ ਕੌ ॥੬॥
करियो अमोह आपने मन कौ ॥६॥

आणि त्याचे मन मोहून टाकले. 6.

ਪ੍ਰਾਤ ਭਏ ਰੋਵਨ ਤਬ ਲਾਗੀ ॥
प्रात भए रोवन तब लागी ॥

सकाळी ती रडायला लागली

ਜਬ ਸਭ ਪ੍ਰਜਾ ਗਾਵ ਕੀ ਜਾਗੀ ॥
जब सभ प्रजा गाव की जागी ॥

तेव्हा गावातील सर्व लोक जागे झाले.

ਮ੍ਰਿਤਕ ਬੰਧੁ ਤਬ ਸਭਨ ਦਿਖਾਯੋ ॥
म्रितक बंधु तब सभन दिखायो ॥

त्याने आपला मृत भाऊ सर्वांना दाखवला.

ਮਰਿਯੋ ਆਜੁ ਇਹ ਸਾਪ ਚਬਾਯੋ ॥੭॥
मरियो आजु इह साप चबायो ॥७॥

(आणि म्हणाला) तो साप चावल्याने मेला आहे.7.

ਭਲੀ ਭਾਤ ਤਨ ਤਾਹਿ ਗਡਾਯੋ ॥
भली भात तन ताहि गडायो ॥

त्याच्या अंगावर चांगले कपडे घातले होते

ਯੌ ਕਾਜੀ ਤਨ ਆਪੁ ਜਤਾਯੋ ॥
यौ काजी तन आपु जतायो ॥

आणि तो काझीला असे म्हणाला,

ਸਾਜ ਬਾਜਿ ਇਕ ਯਾ ਕੋ ਘੋਰੋ ॥
साज बाजि इक या को घोरो ॥

त्याची उपकरणे आणि घोडा

ਔਰ ਜੁ ਕਛੁ ਯਾ ਕੌ ਧਨੁ ਥੋਰੋ ॥੮॥
और जु कछु या कौ धनु थोरो ॥८॥

आणि थोडे पैसे (माझ्याकडे) ॥8॥

ਸੋ ਇਹ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਪਠਾਵਨ ਕੀਜੈ ॥
सो इह त्रियहि पठावन कीजै ॥

त्याने ते आपल्या पत्नीकडे पाठवले

ਫਾਰਖਤੀ ਹਮ ਕੌ ਲਿਖਿ ਦੀਜੈ ॥
फारखती हम कौ लिखि दीजै ॥

आणि मला फरखती (बेबकी) लिहा.

ਕਬੁਜ ਲਿਖਾ ਕਾਜੀ ਤੇ ਲਈ ॥
कबुज लिखा काजी ते लई ॥

(त्याने) काझीकडून पावती ('कबुज') लिहून घेतली

ਕਛੁ ਧਨ ਮ੍ਰਿਤਕ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕਹ ਦਈ ॥੯॥
कछु धन म्रितक त्रिया कह दई ॥९॥

आणि काही पैसे मृताच्या पत्नीला दिले. ९.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਇਹ ਛਲ ਅਪਨੋ ਭ੍ਰਾਤ ਹਤਿ ਲੀਨੀ ਕਬੁਜਿ ਲਿਖਾਇ ॥
इह छल अपनो भ्रात हति लीनी कबुजि लिखाइ ॥

या युक्तीने त्याने पावती लिहिण्यासाठी भावाचा खून केला.

ਨਿਸਾ ਕਰੀ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ਕੀ ਸਭ ਧਨ ਗਈ ਪਚਾਇ ॥੧੦॥
निसा करी तिह नारि की सभ धन गई पचाइ ॥१०॥

पत्नीचेही सांत्वन करून सर्व पैसे खाऊन टाकले. 10.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਸਤਾਸੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੮੭॥੫੪੫੧॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ सतासी चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२८७॥५४५१॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानातील त्रिचरित्र मंत्री भूप संबदाच्या २८७ व्या चरित्राचा शेवट येथे आहे, सर्व शुभ आहे. २८७.५४१. चालते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਯੂਨਾ ਸਹਿਰ ਰੂਮ ਮਹਿ ਜਹਾ ॥
यूना सहिर रूम महि जहा ॥

रम (देशात) जेथे युना नावाचे शहर आहे,

ਦੇਵ ਛਤ੍ਰ ਰਾਜਾ ਇਕ ਤਹਾ ॥
देव छत्र राजा इक तहा ॥

छत्रदेव नावाचा राजा होता.

ਛੈਲ ਦੇਇ ਦੁਹਿਤਾ ਤਾ ਕੇ ਇਕ ॥
छैल देइ दुहिता ता के इक ॥

त्यांना छैल देई नावाची मुलगी होती.

ਪੜੀ ਬ੍ਯਾਕਰਨ ਕੋਕ ਸਾਸਤ੍ਰਨਿਕ ॥੧॥
पड़ी ब्याकरन कोक सासत्रनिक ॥१॥

तिने व्याकरण आणि कोक शास्त्र खूप वाचले होते. १.

ਅਜਿਤ ਸੈਨ ਤਿਹ ਠਾ ਇਕ ਛਤ੍ਰੀ ॥
अजित सैन तिह ठा इक छत्री ॥

तेथे अजित सेन यांचे नाव घेतले

ਤੇਜਵਾਨ ਬਲਵਾਨ ਧਰਤ੍ਰੀ ॥
तेजवान बलवान धरत्री ॥

एक तेजस्वी, मजबूत आणि धारदार छत्री होती.

ਰੂਪਵਾਨ ਬਲਵਾਨ ਅਪਾਰਾ ॥
रूपवान बलवान अपारा ॥

(तो) अतिशय देखणा आणि शूर होता

ਪੂਰੋ ਪੁਰਖ ਜਗਤ ਉਜਿਯਾਰਾ ॥੨॥
पूरो पुरख जगत उजियारा ॥२॥

आणि जगात एक परिपूर्ण माणूस म्हणून समोर आले. 2.

ਤੇਜਵਾਨ ਦੁਤਿਵਾਨ ਅਤੁਲ ਬਲ ॥
तेजवान दुतिवान अतुल बल ॥

तो हुशार, देखणा आणि अफाट ताकदीचा होता.

ਅਰਿ ਅਨੇਕ ਜੀਤੇ ਜਿਨ ਦਲਿ ਮਲਿ ॥
अरि अनेक जीते जिन दलि मलि ॥

त्याने अनेक शत्रूंचा पराभव केला होता.

ਆਵਤ ਤਾਹਿ ਬਿਲੋਕ੍ਯੋ ਰਾਨੀ ॥
आवत ताहि बिलोक्यो रानी ॥

राणीने त्याला येताना पाहिले

ਦੁਹਿਤਾ ਸੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਖਾਨੀ ॥੩॥
दुहिता सो इह भाति बखानी ॥३॥

आणि मुलीला असे सांगितले. 3.

ਜੌ ਇਹ ਧਾਮ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੇ ਹੋਤੋ ॥
जौ इह धाम न्रिपति के होतो ॥

जर तो (अ) राजाच्या घरात (जन्म) झाला असता,

ਤੌ ਤੁਮਰੇ ਲਾਇਕ ਬਰ ਕੋ ਥੋ ॥
तौ तुमरे लाइक बर को थो ॥

त्यामुळे हे वर्ष तुमच्यासाठी चांगले होते.

ਅਬ ਮੈ ਅਸ ਕਹ ਕਰੌ ਉਪਾਊ ॥
अब मै अस कह करौ उपाऊ ॥

मी आता तेच करतो

ਐਸੋ ਬਰ ਤੁਹਿ ਆਨ ਮਿਲਾਊ ॥੪॥
ऐसो बर तुहि आन मिलाऊ ॥४॥

की मी तुला असे वर्ष शोधीन. 4.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਤਨਿਕ ਕੁਅਰਿ ਕੇ ਧੁਨਿ ਜਬ ਅਸਿ ਕਾਨਨ ਪਰੀ ॥
तनिक कुअरि के धुनि जब असि कानन परी ॥

जेव्हा राज कुमारीचे कान कडूपणाने भरले होते,

ਦੇਖਿ ਰਹੀ ਤਹਿ ਓਰ ਮੈਨ ਅਰੁ ਮਦ ਭਰੀ ॥
देखि रही तहि ओर मैन अरु मद भरी ॥

म्हणून, वासनेने आणि (सौंदर्याने) मोहित होऊन ती त्याच्याकडे पाहू लागली.

ਮੋਹਿ ਰਹੀ ਮਨ ਮਾਹਿ ਨ ਪ੍ਰਗਟ ਜਤਾਇਯੋ ॥
मोहि रही मन माहि न प्रगट जताइयो ॥

ती मनात रमली, पण ती कोणालाच उघड केली नाही.

ਹੋ ਪਲ ਪਲ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਤੀ ਦਿਵਸ ਗਵਾਇਯੋ ॥੫॥
हो पल पल बलि बलि जाती दिवस गवाइयो ॥५॥

तिने क्षणाक्षणाला त्याच्या प्रेमात दिवसभर घालवले. ५.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਰੈਨਿ ਭਏ ਸਹਚਰੀ ਬੁਲਾਈ ॥
रैनि भए सहचरी बुलाई ॥

रात्री त्याने मोलकरणीला बोलावले

ਚਿਤ ਬ੍ਰਿਥਾ ਤਿਹ ਸਕਲ ਸੁਨਾਈ ॥
चित ब्रिथा तिह सकल सुनाई ॥

आणि (त्याच्या) मनातील सर्व विचार त्याला सांगितले.