श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1135


ਦੁਹੂੰ ਹਾਥ ਦ੍ਰਿੜ ਬਦਨ ਧਰਤ ਭੀ ਜਾਇ ਕੈ ॥
दुहूं हाथ द्रिड़ बदन धरत भी जाइ कै ॥

ती (घरी) गेली आणि तिने (पतीच्या) चेहऱ्यावर दोन्ही हात घट्टपणे ठेवले.

ਬਾਇ ਭਈ ਮੁਰਰਾਯੌ ਦਈ ਉਡਾਇ ਕੈ ॥
बाइ भई मुररायौ दई उडाइ कै ॥

(माझ्या पतीला) बाई (रोगाने) ग्रासले होते (असे) उडवले.

ਮੂੰਦਿ ਮੂੰਦਿ ਮੁਖ ਰਖਤ ਕਹਾਊਾਂ ਕਰਤ ਹੈ ॥
मूंदि मूंदि मुख रखत कहाऊां करत है ॥

(ती) त्याचे तोंड घट्ट धरते (आणि म्हणते) तो काय करत आहे.

ਹੋ ਦੇਖਹੁ ਲੋਗ ਸਭਾਇ ਪਿਯਾ ਮੁਰ ਮਰਤ ਹੈ ॥੯॥
हो देखहु लोग सभाइ पिया मुर मरत है ॥९॥

प्रत्येकजण! पहा, माझा नवरा मरत आहे. ९.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਜ੍ਯੋਂ ਉਹ ਚਹਤ ਕਿ ਹਾਇ ਪੁਕਾਰੈ ॥
ज्यों उह चहत कि हाइ पुकारै ॥

त्याला 'हाय हाय' म्हणावंसं वाटताच

ਮੋਰਿ ਆਨਿ ਕੋਊ ਪ੍ਰਾਨ ਉਬਾਰੈ ॥
मोरि आनि कोऊ प्रान उबारै ॥

की कोणीतरी येऊन माझा जीव वाचवावा.

ਤ੍ਯੋਂ ਤ੍ਰਿਯ ਮੂੰਦਿ ਮੂੰਦਿ ਮੁਖ ਲੇਈ ॥
त्यों त्रिय मूंदि मूंदि मुख लेई ॥

त्यामुळे महिलेने तोंड बंद केले

ਨਿਕਸ ਨ ਸ੍ਵਾਸਨ ਬਾਹਰ ਦੇਈ ॥੧੦॥
निकस न स्वासन बाहर देई ॥१०॥

आणि श्वास सोडू देत नाही. 10.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਸ੍ਵਾਸਾਕੁਲ ਹ੍ਵੈ ਭੂਮਿ ਮੁਰਛਨਾ ਹ੍ਵੈ ਗਿਰਿਯੋ ॥
स्वासाकुल ह्वै भूमि मुरछना ह्वै गिरियो ॥

श्वास गुदमरल्याने (तो) बेहोश होऊन जमिनीवर पडला.

ਗ੍ਰਾਮ ਬਾਸਿਯਨ ਆਨਿ ਧਰਿਯੋ ਆਂਖਿਨ ਹਿਰਿਯੋ ॥
ग्राम बासियन आनि धरियो आंखिन हिरियो ॥

गावकऱ्यांनी येऊन त्याला पकडले आणि (सर्व काही) डोळ्यांनी पाहिले.

ਜਿਯਤ ਕਛੂ ਤ੍ਰਿਯ ਜਾਨਿ ਗਈ ਲਪਟਾਇ ਕੈ ॥
जियत कछू त्रिय जानि गई लपटाइ कै ॥

(त्याला) काहीसे जिवंत पाहून ती स्त्री (मग त्याला चिकटली).

ਹੋ ਮਲਿ ਦਲ ਚੂਤ੍ਰਨ ਸੌ ਪਿਯ ਦਯੋ ਖਪਾਇ ਕੈ ॥੧੧॥
हो मलि दल चूत्रन सौ पिय दयो खपाइ कै ॥११॥

आणि मसाला (किंवा पायदळी तुडवून) पतीला ढुंगणांनी (म्हणजे मारले). 11.

ਅਰਧ ਦੁਪਹਰੀ ਜਿਨ ਕਰ ਪਿਯਹਿ ਸੰਘਾਰਿਯੋ ॥
अरध दुपहरी जिन कर पियहि संघारियो ॥

दुपारी त्याने पतीला हाताने मारले

ਗ੍ਰਾਮ ਬਾਸਿਯਨ ਠਾਢੇ ਚਰਿਤ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥
ग्राम बासियन ठाढे चरित निहारियो ॥

आणि गावातील रहिवाशांनी उभे राहून (हे सर्व) चरित्र पाहिले.

ਮੂੰਦਿ ਮੂੰਦਿ ਮੁਖ ਨਾਕ ਹਹਾ ਕਹਿ ਕੈ ਰਹੀ ॥
मूंदि मूंदि मुख नाक हहा कहि कै रही ॥

तिचे तोंड आणि नाक 'हाय हाय' कुजबुजत राहिले.

ਹੋ ਬਾਤ ਰੋਗ ਪਤਿ ਮਰੇ ਨ ਬੈਦ ਮਿਲ੍ਯੋ ਦਈ ॥੧੨॥
हो बात रोग पति मरे न बैद मिल्यो दई ॥१२॥

तो (माझा) नवरा संधिवाताने आणि देवाच्या इच्छेने मरण पावला आहे (मला वैद्य सापडले नाहीत). 12.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਸਭਹਿਨ ਦੇਖਤ ਪਤਿ ਕੋ ਮਾਰਿਯੋ ॥
सभहिन देखत पति को मारियो ॥

सर्वांसमोर (बाईने) नवऱ्याचा खून केला.

ਗ੍ਰਾਮ ਬਾਸਿਯਨ ਕਛੂ ਨ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
ग्राम बासियन कछू न बिचारियो ॥

गावकऱ्यांना त्याचा काहीच विचार झाला नाही.

ਪਤਿ ਕੇ ਬ੍ਰਯੋਗ ਸਦਨ ਤਜਿ ਗਈ ॥
पति के ब्रयोग सदन तजि गई ॥

पती गमावल्यामुळे तिने घर सोडले

ਤਾ ਕੇ ਰਹਤ ਜਾਇ ਗ੍ਰਿਹ ਭਈ ॥੧੩॥
ता के रहत जाइ ग्रिह भई ॥१३॥

आणि त्याच्या (सैनिकाच्या) घरी जाऊन राहू लागला. 13.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਇਕਤੀਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੩੧॥੪੩੬੫॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ इकतीस चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२३१॥४३६५॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानच्या त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संवादाचा २३१ वा अध्याय येथे संपतो, सर्व शुभ आहे. २३१.४३६५. चालते

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਇਕ ਰਾਜਾ ਮੁਲਤਾਨ ਕੋ ਬਿਰਧ ਛਤ੍ਰ ਤਿਹ ਨਾਮ ॥
इक राजा मुलतान को बिरध छत्र तिह नाम ॥

मुलतानचा विरध छत्र नावाचा राजा होता.

ਬਿਰਧ ਦੇਹ ਤਾ ਕੋ ਰਹੈ ਜਾਨਤ ਸਿਗਰੋ ਗ੍ਰਾਮ ॥੧॥
बिरध देह ता को रहै जानत सिगरो ग्राम ॥१॥

त्याचे शरीर म्हातारे झाले आहे हे गावाला माहीत होते. १.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਤਾ ਕੇ ਧਾਮ ਪੁਤ੍ਰ ਨਹਿ ਭਯੋ ॥
ता के धाम पुत्र नहि भयो ॥

त्यांच्या घरी मुलगा झाला नाही

ਰਾਜਾ ਅਧਿਕ ਬਿਰਧ ਹ੍ਵੈ ਗਯੋ ॥
राजा अधिक बिरध ह्वै गयो ॥

राजा खूप म्हातारा झाला.

ਏਕ ਨਾਰਿ ਤਬ ਔਰ ਬ੍ਯਾਹੀ ॥
एक नारि तब और ब्याही ॥

त्यानंतर त्याने दुसरे लग्न केले,

ਅਧਿਕ ਰੂਪ ਜਾ ਕੇ ਤਨ ਆਹੀ ॥੨॥
अधिक रूप जा के तन आही ॥२॥

ज्याचे शरीर अतिशय सुडौल होते. 2.

ਸ੍ਰੀ ਬਡਡ੍ਰਯਾਛ ਮਤੀ ਜਗ ਕਹੈ ॥
स्री बडड्रयाछ मती जग कहै ॥

जगातील सर्व लोक त्यांना बड्ड्याच माती म्हणत.

ਜਿਹ ਲਖਿ ਮਦਨ ਥਕਿਤ ਹ੍ਵੈ ਰਹੈ ॥
जिह लखि मदन थकित ह्वै रहै ॥

तिचे सौंदर्य पाहून कामदेवही खचून जायचे (म्हणजे लाजायचे).

ਸੋ ਰਾਨੀ ਤਰੁਨੀ ਜਬ ਭਈ ॥
सो रानी तरुनी जब भई ॥

जेव्हा ती राणी तरुण झाली

ਮਦਨ ਕੁਮਾਰ ਨਿਰਖਿ ਕਰ ਲਈ ॥੩॥
मदन कुमार निरखि कर लई ॥३॥

तेव्हा त्याला मदन कुमार नावाचा माणूस दिसला. 3.

ਤਾ ਦਿਨ ਤੇ ਹਰ ਅਰਿ ਬਸ ਭਈ ॥
ता दिन ते हर अरि बस भई ॥

त्या दिवसापासून ती कामदेव ('हर अरि') चे निवासस्थान बनली.

ਗ੍ਰਿਹ ਕੀ ਭੂਲਿ ਸਕਲ ਸੁਧਿ ਗਈ ॥
ग्रिह की भूलि सकल सुधि गई ॥

आणि घरचे सगळे शहाणपण विसरले.

ਪਠੈ ਸਹਚਰੀ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਯੋ ॥
पठै सहचरी ताहि बुलायो ॥

(त्याने) सखीला पाठवून बोलावले

ਕਾਮ ਭੋਗ ਰੁਚਿ ਮਾਨਿ ਕਮਾਯੋ ॥੪॥
काम भोग रुचि मानि कमायो ॥४॥

आणि त्याच्याशी शारीरिक संबंध ठेवले. 4.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਤਰੁਨ ਪੁਰਖ ਕੌ ਤਰੁਨਿ ਜਦਿਨ ਤ੍ਰਿਯ ਪਾਵਈ ॥
तरुन पुरख कौ तरुनि जदिन त्रिय पावई ॥

ज्या दिवशी एका तरुणीला तरुण मिळतो

ਤਨਿਕ ਨ ਛੋਰਿਯੋ ਚਹਤ ਗਰੇ ਲਪਟਾਵਈ ॥
तनिक न छोरियो चहत गरे लपटावई ॥

तिला (त्याला) क्षणभरही सोडायचे नाही आणि (त्याच्या) गळ्याला चिकटून बसते.

ਨਿਰਖਿ ਮਗਨ ਹ੍ਵੈ ਰਹਤ ਸਜਨ ਕੇ ਰੂਪ ਮੈ ॥
निरखि मगन ह्वै रहत सजन के रूप मै ॥

त्या सज्जनाचे रूप पाहून (ती) मोहित होते,

ਹੋ ਜਨੁ ਧਨੁ ਚਲਿਯੋ ਹਰਾਇ ਜੁਆਰੀ ਜੂਪ ਮੈ ॥੫॥
हो जनु धनु चलियो हराइ जुआरी जूप मै ॥५॥

जणू जुगारात जुगाराने पैसे गमावले. ५.

ਬਿਰਧ ਛਤ੍ਰ ਤਬ ਲਗੇ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਆਨਿ ਕਰਿ ॥
बिरध छत्र तब लगे पहूच्यो आनि करि ॥

तोपर्यंत राजा विरध छत्र तेथे पोहोचला.

ਰਾਨੀ ਲਯੋ ਦੁਰਾਇ ਮਿਤ੍ਰ ਹਿਤ ਮਾਨਿ ਕਰਿ ॥
रानी लयो दुराइ मित्र हित मानि करि ॥

राणीने (त्याला) मित्राच्या बाजूने लपवले.

ਤਰੇ ਖਾਟ ਕੇ ਬਾਧਿ ਤਾਹਿ ਦ੍ਰਿੜ ਰਾਖਿਯੋ ॥
तरे खाट के बाधि ताहि द्रिड़ राखियो ॥

तो पलंगाखाली चांगलाच बांधला होता