श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1038


ਤਾ ਕੋ ਬੋਲਿ ਬਿਵਾਹਿਯੈ ਵਹੁ ਬਰ ਤੁਮਰੋ ਜੋਗ ॥੯॥
ता को बोलि बिवाहियै वहु बर तुमरो जोग ॥९॥

त्याला बोलावून लग्न कर, तो तुमच्या लायक आहे. ९.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਹਮ ਹੈ ਮਾਨ ਸਰੋਵਰ ਬਾਸੀ ॥
हम है मान सरोवर बासी ॥

आम्ही मानसरोवरचे रहिवासी आहोत.

ਹੰਸ ਜੋਨਿ ਦੀਨੀ ਅਬਿਨਾਸੀ ॥
हंस जोनि दीनी अबिनासी ॥

देवाने आपल्याला हंस दिला आहे.

ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ਚਰਿਤ ਬਿਚਾਰੈ ॥
देस देस के चरित बिचारै ॥

(आम्ही) देशाच्या चारित्र्याचा विचार करतो

ਰਾਵ ਰੰਕ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਨਿਹਾਰੈ ॥੧੦॥
राव रंक की प्रभा निहारै ॥१०॥

आणि राव आणि रंक यांचा महिमा आपण पाहतो. 10.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਧਨਦ ਧਨੀ ਹਮ ਲਹਿਯੋ ਤਪੀ ਇਕ ਰੁਦ੍ਰ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥
धनद धनी हम लहियो तपी इक रुद्र निहारियो ॥

आपण (अ) श्रीमंत मनुष्य (कुबेर) आणि एक तपस्वी रुद्र पाहिला आहे.

ਇੰਦ੍ਰ ਰਾਜ ਇਕ ਲਹਿਯੋ ਸੂਰ ਬਿਸੁਇਸਹਿ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
इंद्र राज इक लहियो सूर बिसुइसहि बिचारियो ॥

एक इंद्र-राजाही पाहिला आहे. (तो) जगाचा स्वामी मानला जातो.

ਲੋਕ ਚਤ੍ਰਦਸ ਬਿਖੈ ਤੁਹੀ ਸੁੰਦਰੀ ਨਿਹਾਰੀ ॥
लोक चत्रदस बिखै तुही सुंदरी निहारी ॥

चौदा लोकांमध्ये फक्त तूच सौंदर्य पाहिले आहेस.

ਹੋ ਰੂਪਮਾਨ ਨਲ ਰਾਜ ਤਾਹਿ ਤੁਮ ਬਰੋ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥੧੧॥
हो रूपमान नल राज ताहि तुम बरो प्यारी ॥११॥

नल खूप सुंदर आहे, अरे प्रिय! तू तिला घे. 11.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਦਮਵੰਤੀ ਏ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਹੰਸਹਿ ਦਯੋ ਉਡਾਇ ॥
दमवंती ए बचन सुनि हंसहि दयो उडाइ ॥

हे शब्द ऐकून दमवंतीला हसू फुटले

ਲਿਖਿ ਪਤਿਯਾ ਕਰ ਮੈ ਦਈ ਕਹਿਯਹੁ ਨਲ ਪ੍ਰਤਿ ਜਾਇ ॥੧੨॥
लिखि पतिया कर मै दई कहियहु नल प्रति जाइ ॥१२॥

आणि हातात चिठ्ठी दिली नलकडे जाऊन सांग. 12.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਬੋਲਿ ਪਿਤਾ ਕੌ ਕਾਲਿ ਸੁਯੰਬ੍ਰ ਬਨਾਇ ਹੌ ॥
बोलि पिता कौ कालि सुयंब्र बनाइ हौ ॥

मी उद्या फक्त माझ्या वडिलांसाठी सांबर तयार करत आहे.

ਬਡੇ ਬਡੇ ਰਾਜਨ ਕੋ ਬੋਲਿ ਪਠਾਇ ਹੌ ॥
बडे बडे राजन को बोलि पठाइ हौ ॥

(त्यात) मी मोठ्या राजांना आमंत्रित करतो.

ਪਤਿਯਾ ਕੇ ਬਾਚਤ ਤੁਮ ਹ੍ਯਾਂ ਉਠਿ ਆਇਯੈ ॥
पतिया के बाचत तुम ह्यां उठि आइयै ॥

पत्र वाचून तुम्ही इकडे या

ਹੋ ਨਿਜੁ ਨਾਰੀ ਕਰਿ ਮੋਹਿ ਸੰਗ ਲੈ ਜਾਇਯੈ ॥੧੩॥
हो निजु नारी करि मोहि संग लै जाइयै ॥१३॥

आणि मला त्याची बायको म्हणून घ्या. 13.

ਹੰਸ ਉਹਾ ਤੇ ਉਡਿਯੋ ਤਹਾ ਆਵਤ ਭਯੋ ॥
हंस उहा ते उडियो तहा आवत भयो ॥

हंस तिथून उडून तिथे आला

ਦਮਵੰਤ੍ਰਯਹਿ ਸੰਦੇਸ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਨਲ ਕੌ ਦਯੋ ॥
दमवंत्रयहि संदेस न्रिपति नल कौ दयो ॥

आणि दमवंतीचा निरोप राजा नलला दिला.

ਨਲ ਪਤਿਯਾ ਕੌ ਰਹਿਯੋ ਹ੍ਰਿਦੈ ਸੋ ਲਾਇ ਕੈ ॥
नल पतिया कौ रहियो ह्रिदै सो लाइ कै ॥

नलने (त्याचे) पत्र मनावर घेतले

ਹੋ ਜੋਰਿ ਸੈਨ ਤਿਤ ਚਲਿਯੋ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ਕੈ ॥੧੪॥
हो जोरि सैन तित चलियो म्रिदंग बजाइ कै ॥१४॥

आणि सैन्यात भरती होऊन आरडाओरडा करू लागला. 14.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਦੂਤ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਮੀਤ ਕੋ ਪਤਿਯਾ ਲੀਨੇ ਸੰਗ ॥
दूत पहूच्यो मीत को पतिया लीने संग ॥

प्रितमाचा दूत पत्र घेऊन आला.

ਆਖੈ ਅਤਿ ਨਿਰਮਲ ਭਈ ਨਿਰਖਤ ਵਾ ਕੇ ਅੰਗ ॥੧੫॥
आखै अति निरमल भई निरखत वा के अंग ॥१५॥

त्याला पाहताच त्याचे डोळे अगदी निर्मळ झाले. १५.

ਸੁਨਿ ਰਾਜਾ ਬਚ ਹੰਸ ਕੇ ਮਨ ਮੈ ਮੋਦ ਬਢਾਇ ॥
सुनि राजा बच हंस के मन मै मोद बढाइ ॥

राजहंसाचे बोलणे ऐकून राजाला मनातून खूप आनंद झाला.

ਬਿਦ੍ਰਭ ਦੇਸ ਕੌ ਉਠਿ ਚਲਿਯੋ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ॥੧੬॥
बिद्रभ देस कौ उठि चलियो ढोल म्रिदंग बजाइ ॥१६॥

मृदंगाचा ढोल वाजवत बिद्रभ उठला. 16.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਦੇਵਊ ਪਹੁਚੇ ਆਇ ਦੈਤ ਆਵਤ ਭਏ ॥
देवऊ पहुचे आइ दैत आवत भए ॥

देवांचे आगमन झाले आणि दैत्यांचेही आगमन झाले.

ਗੰਧ੍ਰਬ ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਸਭੈ ਚਲਿ ਤਹ ਗਏ ॥
गंध्रब जछ भुजंग सभै चलि तह गए ॥

गंधर्ब, यक्ष, भुजंग सगळे तिकडे गेले.

ਇੰਦ੍ਰ ਚੰਦ੍ਰ ਅਰ ਸੂਰਜ ਪਹੁਚੇ ਆਇ ਕਰਿ ॥
इंद्र चंद्र अर सूरज पहुचे आइ करि ॥

इंद्र, चंद्र आणि सूर्य तेथे पोहोचले.

ਹੋ ਧਨਧਿਈਸ ਜਲਿ ਰਾਵ ਬਦਿਤ੍ਰ ਬਜਾਇ ਕਰਿ ॥੧੭॥
हो धनधिईस जलि राव बदित्र बजाइ करि ॥१७॥

घंटा वाजवून कुबेर ('धंधीस') आणि वरुण ('जाली राव') आले. १७.

ਨਲ ਹੀ ਕੋ ਧਰਿ ਰੂਪ ਸਕਲ ਚਲਿ ਤਹ ਗਏ ॥
नल ही को धरि रूप सकल चलि तह गए ॥

नळाच्या रूपाने सर्वजण तेथे गेले.

ਨਲ ਕੋ ਕਰਿ ਹਰਿ ਦੂਤ ਪਠਾਵਤ ਤਹ ਭਏ ॥
नल को करि हरि दूत पठावत तह भए ॥

इंद्राने नलला तेथे दूत म्हणून पाठवले.

ਸੁਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ਏ ਬਚਨ ਚਲਿਯੋ ਤਹ ਧਾਇ ਕਰਿ ॥
सुनि न्रिप बर ए बचन चलियो तह धाइ करि ॥

(इंद्राचे) बोलणे ऐकून महान राजा तिकडे धावला.

ਹੋ ਕਿਨੀ ਨ ਹਟਕਿਯੋ ਤਾਹਿ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਜਾਇ ਕਰਿ ॥੧੮॥
हो किनी न हटकियो ताहि पहूच्यो जाइ करि ॥१८॥

(त्याला) कोणीही थांबवले नाही, तो तेथे पोहोचला. १८.

ਦਮਵੰਤੀ ਛਬਿ ਨਿਰਖਿ ਅਧਿਕ ਰੀਝਤ ਭਈ ॥
दमवंती छबि निरखि अधिक रीझत भई ॥

(तिची) प्रतिमा पाहून दमवंतीला खूप आनंद झाला.

ਜੁ ਕਛੁ ਹੰਸ ਕਹਿਯੋ ਸੁ ਸਭ ਸਾਚੀ ਭਈ ॥
जु कछु हंस कहियो सु सभ साची भई ॥

हंसने जे काही सांगितले ते खरे ठरले.

ਜਾ ਦਿਨ ਮੈ ਯਾ ਕੋ ਪਤਿ ਕਰਿ ਕਰਿ ਪਾਇ ਹੌ ॥
जा दिन मै या को पति करि करि पाइ हौ ॥

ज्या दिवशी मी तिला माझा पती म्हणून स्वीकारले,

ਹੋ ਤਦਿਨ ਘਰੀ ਕੇ ਸਖੀ ਸਹਿਤ ਬਲਿ ਜਾਇ ਹੌ ॥੧੯॥
हो तदिन घरी के सखी सहित बलि जाइ हौ ॥१९॥

त्या दिवसाच्या त्या घटकेपासून मी ज्ञान घेऊन वर्णाला जाईन. 19.

ਮਨ ਮੈ ਇਹੈ ਦਮਵੰਤੀ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
मन मै इहै दमवंती मंत्र बिचारियो ॥

असा विचार दमवंतीने मनात केला

ਸਭਹਿਨ ਕੇ ਬੈਠੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
सभहिन के बैठे इह भाति उचारियो ॥

आणि सर्व एकत्र बसलेले असे म्हणाले,

ਸੁਨੋ ਸਕਲ ਜਨ ਇਹੈ ਭੀਮਜਾ ਪ੍ਰਨ ਕਰਿਯੋ ॥
सुनो सकल जन इहै भीमजा प्रन करियो ॥

हे सर्वजण! ऐका! भीमसैनाची कन्या हे व्रत घेते

ਹੋ ਜੋ ਤੁਮ ਮੈ ਨਲ ਰਾਵ ਵਹੈ ਕਰਿ ਪਤਿ ਬਰਿਯੋ ॥੨੦॥
हो जो तुम मै नल राव वहै करि पति बरियो ॥२०॥

की तुमच्यामध्ये जो नल राजा आहे, त्याला मी पती म्हणून देईन. 20.

ਫੂਕ ਬਦਨ ਹ੍ਵੈ ਨ੍ਰਿਪਤ ਸਕਲ ਘਰ ਕੌ ਗਏ ॥
फूक बदन ह्वै न्रिपत सकल घर कौ गए ॥

सर्व राजांचे चेहरे पडले आणि ते घरी गेले.

ਕਲਿਜੁਗਾਦਿ ਜੇ ਹੁਤੇ ਦੁਖਿਤ ਚਿਤ ਮੈ ਭਏ ॥
कलिजुगादि जे हुते दुखित चित मै भए ॥

जे कलियुगात होते, (ते) मनाने फार व्यथित होते.

ਨਲਹਿ ਭੀਮਜਾ ਬਰੀ ਅਧਿਕ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥
नलहि भीमजा बरी अधिक सुख पाइ कै ॥

नलने भीमसैनाच्या मुलीचा आनंद साजरा केला