શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1038


ਤਾ ਕੋ ਬੋਲਿ ਬਿਵਾਹਿਯੈ ਵਹੁ ਬਰ ਤੁਮਰੋ ਜੋਗ ॥੯॥
taa ko bol bivaahiyai vahu bar tumaro jog |9|

તેને બોલાવો અને લગ્ન કરો, તે તમારા માટે લાયક છે. 9.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਹਮ ਹੈ ਮਾਨ ਸਰੋਵਰ ਬਾਸੀ ॥
ham hai maan sarovar baasee |

અમે માનસરોવરના રહેવાસી છીએ.

ਹੰਸ ਜੋਨਿ ਦੀਨੀ ਅਬਿਨਾਸੀ ॥
hans jon deenee abinaasee |

ભગવાને આપણને હંસ આપ્યો છે.

ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ਚਰਿਤ ਬਿਚਾਰੈ ॥
des des ke charit bichaarai |

(અમે) દેશના પાત્રને ધ્યાનમાં લઈએ છીએ

ਰਾਵ ਰੰਕ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਨਿਹਾਰੈ ॥੧੦॥
raav rank kee prabhaa nihaarai |10|

અને રાવ અને રાંકનો મહિમા આપણે જોઈએ છીએ. 10.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਧਨਦ ਧਨੀ ਹਮ ਲਹਿਯੋ ਤਪੀ ਇਕ ਰੁਦ੍ਰ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥
dhanad dhanee ham lahiyo tapee ik rudr nihaariyo |

અમે (અ) ધનવાન (કુબેર) અને તપસ્વી રુદ્રને જોયો છે.

ਇੰਦ੍ਰ ਰਾਜ ਇਕ ਲਹਿਯੋ ਸੂਰ ਬਿਸੁਇਸਹਿ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
eindr raaj ik lahiyo soor bisueiseh bichaariyo |

એક ઈન્દ્ર-રાજા પણ જોયા છે. (તેને) જગતનો સ્વામી માનવામાં આવે છે.

ਲੋਕ ਚਤ੍ਰਦਸ ਬਿਖੈ ਤੁਹੀ ਸੁੰਦਰੀ ਨਿਹਾਰੀ ॥
lok chatradas bikhai tuhee sundaree nihaaree |

ચૌદ લોકોમાં માત્ર તમે જ સુંદરતા જોઈ છે.

ਹੋ ਰੂਪਮਾਨ ਨਲ ਰਾਜ ਤਾਹਿ ਤੁਮ ਬਰੋ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥੧੧॥
ho roopamaan nal raaj taeh tum baro payaaree |11|

નલ ખૂબ સુંદર છે, ઓહ પ્રિય! તમે તેણીને લઈ જાઓ. 11.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਦਮਵੰਤੀ ਏ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਹੰਸਹਿ ਦਯੋ ਉਡਾਇ ॥
damavantee e bachan sun hanseh dayo uddaae |

આ શબ્દો સાંભળીને દમવંતી ખડખડાટ હસી પડી

ਲਿਖਿ ਪਤਿਯਾ ਕਰ ਮੈ ਦਈ ਕਹਿਯਹੁ ਨਲ ਪ੍ਰਤਿ ਜਾਇ ॥੧੨॥
likh patiyaa kar mai dee kahiyahu nal prat jaae |12|

અને હાથમાં એક પત્ર આપ્યો કે નલ પાસે જઈને કહે. 12.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਬੋਲਿ ਪਿਤਾ ਕੌ ਕਾਲਿ ਸੁਯੰਬ੍ਰ ਬਨਾਇ ਹੌ ॥
bol pitaa kau kaal suyanbr banaae hau |

હું કાલે જ મારા પિતા માટે સાંભર કંપોઝ કરી રહ્યો છું.

ਬਡੇ ਬਡੇ ਰਾਜਨ ਕੋ ਬੋਲਿ ਪਠਾਇ ਹੌ ॥
badde badde raajan ko bol patthaae hau |

(તેમાં) હું મહાન રાજાઓને આમંત્રણ આપું છું.

ਪਤਿਯਾ ਕੇ ਬਾਚਤ ਤੁਮ ਹ੍ਯਾਂ ਉਠਿ ਆਇਯੈ ॥
patiyaa ke baachat tum hayaan utth aaeiyai |

પત્ર વાંચીને તમે અહીં આવો

ਹੋ ਨਿਜੁ ਨਾਰੀ ਕਰਿ ਮੋਹਿ ਸੰਗ ਲੈ ਜਾਇਯੈ ॥੧੩॥
ho nij naaree kar mohi sang lai jaaeiyai |13|

અને મને તેની પત્ની તરીકે લે. 13.

ਹੰਸ ਉਹਾ ਤੇ ਉਡਿਯੋ ਤਹਾ ਆਵਤ ਭਯੋ ॥
hans uhaa te uddiyo tahaa aavat bhayo |

હંસ ત્યાંથી ઉડીને ત્યાં આવ્યો

ਦਮਵੰਤ੍ਰਯਹਿ ਸੰਦੇਸ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਨਲ ਕੌ ਦਯੋ ॥
damavantrayeh sandes nripat nal kau dayo |

અને રાજા નળને દમવંતીનો સંદેશો આપ્યો.

ਨਲ ਪਤਿਯਾ ਕੌ ਰਹਿਯੋ ਹ੍ਰਿਦੈ ਸੋ ਲਾਇ ਕੈ ॥
nal patiyaa kau rahiyo hridai so laae kai |

નલે (તેનો) પત્ર હૃદય પર લીધો

ਹੋ ਜੋਰਿ ਸੈਨ ਤਿਤ ਚਲਿਯੋ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ਕੈ ॥੧੪॥
ho jor sain tith chaliyo mridang bajaae kai |14|

અને સેનામાં જોડાઈને બૂમો પાડવા લાગ્યા. 14.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਦੂਤ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਮੀਤ ਕੋ ਪਤਿਯਾ ਲੀਨੇ ਸੰਗ ॥
doot pahoochayo meet ko patiyaa leene sang |

પ્રિતમાનો સંદેશવાહક પત્ર લઈને આવ્યો.

ਆਖੈ ਅਤਿ ਨਿਰਮਲ ਭਈ ਨਿਰਖਤ ਵਾ ਕੇ ਅੰਗ ॥੧੫॥
aakhai at niramal bhee nirakhat vaa ke ang |15|

તેને જોઈને તેની આંખો એકદમ નિર્મળ થઈ ગઈ. 15.

ਸੁਨਿ ਰਾਜਾ ਬਚ ਹੰਸ ਕੇ ਮਨ ਮੈ ਮੋਦ ਬਢਾਇ ॥
sun raajaa bach hans ke man mai mod badtaae |

રાજહંસની વાત સાંભળીને રાજા મનમાં ખૂબ પ્રસન્ન થયો.

ਬਿਦ੍ਰਭ ਦੇਸ ਕੌ ਉਠਿ ਚਲਿਯੋ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ॥੧੬॥
bidrabh des kau utth chaliyo dtol mridang bajaae |16|

બિદ્રભ મૃદંગાનો ઢોલ વગાડતો ઉભો થયો. 16.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਦੇਵਊ ਪਹੁਚੇ ਆਇ ਦੈਤ ਆਵਤ ਭਏ ॥
devaoo pahuche aae dait aavat bhe |

દેવો આવ્યા અને દૈત્યો પણ આવ્યા.

ਗੰਧ੍ਰਬ ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਸਭੈ ਚਲਿ ਤਹ ਗਏ ॥
gandhrab jachh bhujang sabhai chal tah ge |

ગંધર્વ, યક્ષ, ભુજંગ બધા ત્યાં ગયા.

ਇੰਦ੍ਰ ਚੰਦ੍ਰ ਅਰ ਸੂਰਜ ਪਹੁਚੇ ਆਇ ਕਰਿ ॥
eindr chandr ar sooraj pahuche aae kar |

ઇન્દ્ર, ચંદ્ર અને સૂર્ય ત્યાં પહોંચ્યા.

ਹੋ ਧਨਧਿਈਸ ਜਲਿ ਰਾਵ ਬਦਿਤ੍ਰ ਬਜਾਇ ਕਰਿ ॥੧੭॥
ho dhanadhiees jal raav baditr bajaae kar |17|

કુબેર ('ધાંધીસ') અને વરુણ ('જાલી રાવ') ઘંટ વગાડીને પહોંચ્યા. 17.

ਨਲ ਹੀ ਕੋ ਧਰਿ ਰੂਪ ਸਕਲ ਚਲਿ ਤਹ ਗਏ ॥
nal hee ko dhar roop sakal chal tah ge |

નળ સ્વરૂપે સૌ ત્યાં ગયા.

ਨਲ ਕੋ ਕਰਿ ਹਰਿ ਦੂਤ ਪਠਾਵਤ ਤਹ ਭਏ ॥
nal ko kar har doot patthaavat tah bhe |

ઈન્દ્રએ નલને ત્યાં સંદેશવાહક તરીકે મોકલ્યો.

ਸੁਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ਏ ਬਚਨ ਚਲਿਯੋ ਤਹ ਧਾਇ ਕਰਿ ॥
sun nrip bar e bachan chaliyo tah dhaae kar |

(ઇન્દ્રની) વાત સાંભળીને મહાન રાજા ત્યાં દોડી આવ્યા.

ਹੋ ਕਿਨੀ ਨ ਹਟਕਿਯੋ ਤਾਹਿ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਜਾਇ ਕਰਿ ॥੧੮॥
ho kinee na hattakiyo taeh pahoochayo jaae kar |18|

કોઈએ તેને રોક્યો નહીં, તે ત્યાં પહોંચ્યો. 18.

ਦਮਵੰਤੀ ਛਬਿ ਨਿਰਖਿ ਅਧਿਕ ਰੀਝਤ ਭਈ ॥
damavantee chhab nirakh adhik reejhat bhee |

દમવંતી (તેની) મૂર્તિ જોઈને ખૂબ ખુશ થઈ.

ਜੁ ਕਛੁ ਹੰਸ ਕਹਿਯੋ ਸੁ ਸਭ ਸਾਚੀ ਭਈ ॥
ju kachh hans kahiyo su sabh saachee bhee |

હન્સે જે કહ્યું તે બધું સાચું પડ્યું.

ਜਾ ਦਿਨ ਮੈ ਯਾ ਕੋ ਪਤਿ ਕਰਿ ਕਰਿ ਪਾਇ ਹੌ ॥
jaa din mai yaa ko pat kar kar paae hau |

જે દિવસે હું તેને મારા પતિ તરીકે મેળવીશ,

ਹੋ ਤਦਿਨ ਘਰੀ ਕੇ ਸਖੀ ਸਹਿਤ ਬਲਿ ਜਾਇ ਹੌ ॥੧੯॥
ho tadin gharee ke sakhee sahit bal jaae hau |19|

તે દિવસની તે ઘડીથી હું જ્ઞાન લઈને વર્ણમાં જઈશ. 19.

ਮਨ ਮੈ ਇਹੈ ਦਮਵੰਤੀ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
man mai ihai damavantee mantr bichaariyo |

દમવંતીએ મનમાં આ વિચાર્યું

ਸਭਹਿਨ ਕੇ ਬੈਠੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
sabhahin ke baitthe ih bhaat uchaariyo |

અને સાથે બેઠેલા બધાએ આમ કહ્યું,

ਸੁਨੋ ਸਕਲ ਜਨ ਇਹੈ ਭੀਮਜਾ ਪ੍ਰਨ ਕਰਿਯੋ ॥
suno sakal jan ihai bheemajaa pran kariyo |

હે દરેક વ્યક્તિ! સાંભળો! ભીમસાઇની પુત્રી આ વ્રત લે છે

ਹੋ ਜੋ ਤੁਮ ਮੈ ਨਲ ਰਾਵ ਵਹੈ ਕਰਿ ਪਤਿ ਬਰਿਯੋ ॥੨੦॥
ho jo tum mai nal raav vahai kar pat bariyo |20|

તમારામાં જે નળ રાજા છે, તેને હું પતિ તરીકે આપીશ. 20.

ਫੂਕ ਬਦਨ ਹ੍ਵੈ ਨ੍ਰਿਪਤ ਸਕਲ ਘਰ ਕੌ ਗਏ ॥
fook badan hvai nripat sakal ghar kau ge |

બધા રાજાઓના ચહેરા પડી ગયા અને તેઓ ઘરે ગયા.

ਕਲਿਜੁਗਾਦਿ ਜੇ ਹੁਤੇ ਦੁਖਿਤ ਚਿਤ ਮੈ ਭਏ ॥
kalijugaad je hute dukhit chit mai bhe |

જેઓ કળિયુગ વગેરેમાં હતા, (તેઓ) મનમાં ખૂબ જ વ્યથિત હતા.

ਨਲਹਿ ਭੀਮਜਾ ਬਰੀ ਅਧਿਕ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥
naleh bheemajaa baree adhik sukh paae kai |

નલે ભીમસાઇની પુત્રીની ખૂબ જ ખુશીથી ઉજવણી કરી