શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 965

ਸੂਰ ਸੈਨ ਰਾਜਾ ਹੁਤੋ ਸਮਰਕੰਦ ਕੇ ਮਾਹਿ ॥

soor sain raajaa huto samarakand ke maeh |

સૂરચંદ સમર કાંડનો રાજા હતો;

ਤਾ ਕੇ ਤੁਲਿ ਨਰੇਸ ਕੋ ਔਰ ਜਗਤ ਮੈ ਨਾਹਿ ॥੧॥

taa ke tul nares ko aauar jagat mai naeh |1|

તેના જેવું બીજું કોઈ નહોતું.(1)

ਚਿਤ੍ਰਕਲਾ ਰਾਨੀ ਹੁਤੀ ਬਡਭਾਗਨਿ ਤਿਹ ਠੌਰ ॥

chitrakalaa raanee hutee baddabhaagan tih tthauar |

ચતર કલા તેની રાણી હતી; તેણી ખૂબ નસીબદાર હતી.

ਰੂਪ ਸੀਲ ਲਜਾ ਗੁਨਨ ਤਾ ਕੇ ਤੁਲਿ ਨ ਔਰ ॥੨॥

roop seel lajaa gunan taa ke tul na aauar |2|

સૌંદર્ય, શાંતિ અને નમ્રતામાં કોઈ શરીર તેને હરાવી શક્યું નહીં.

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચોપાઈ

ਤਾ ਕੀ ਨ੍ਰਿਪ ਆਗ੍ਯਾ ਮਹਿ ਰਹਈ ॥

taa kee nrip aagayaa meh rahee |

રાજા તેની આજ્ઞામાં રહેતો હતો.

ਸੋਈ ਕਰੈ ਜੁ ਵਹ ਹਸ ਕਹਈ ॥

soee karai ju vah has kahee |

રાજા હંમેશા તેણીનું પાલન કરતો અને ખુશીથી તેણીની ઇચ્છાઓનું પાલન કરતો.

ਆਗ੍ਯਾ ਦੇਸ ਸਕਲ ਤਿਹ ਮਾਨੈ ॥

aagayaa des sakal tih maanai |

આખા દેશે (તેમની) પરવાનગીનું પાલન કર્યું

ਰਾਨੀ ਕੋ ਰਾਜਾ ਪਹਿਚਾਨੈ ॥੩॥

raanee ko raajaa pahichaanai |3|

પણ, આખો દેશ તેણીને અનુસરતો હતો અને રાણીને સાર્વભૌમ માનવામાં આવતી હતી.(3)

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહીરા

ਅਮਿਤ ਰੂਪ ਤਾ ਕੌ ਨਿਰਖਿ ਮਨ ਕ੍ਰਮ ਬਸਿ ਭਯੋ ਪੀਯ ॥

amit roop taa kau nirakh man kram bas bhayo peey |

તેના અનેક ગુણોથી પ્રભાવિત થઈને તેના પ્રેમીએ તેની આજ્ઞા સ્વીકારી લીધી.

ਨਿਸੁ ਦਿਨ ਗ੍ਰਿਹ ਤਾ ਕੇ ਰਹੈ ਔਰ ਨ ਹੇਰਤ ਤ੍ਰੀਯ ॥੪॥

nis din grih taa ke rahai aauar na herat treey |4|

હંમેશા તેણીની ફેકલ્ટી સ્વીકારી અને અન્ય કોઈ સ્ત્રીનું ધ્યાન રાખ્યું નહીં.(4)

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચોપાઈ

ਤਵਨ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਇਕ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥

tavan nripat ik triyeh nihaariyo |

(એક દિવસ) તે રાજાએ એક સ્ત્રીને જોઈ

ਭੋਗ ਕਰੌ ਤਿਹ ਸਾਥ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

bhog karau tih saath bichaariyo |

એકવાર તે સાર્વભૌમ બીજી સ્ત્રીને મળ્યો અને તેની સાથે પ્રેમ કરવાનું વિચાર્યું.

ਰੈਨਿ ਭਈ ਜਬ ਹੀ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥

rain bhee jab hee lakh paayo |

જ્યારે (તેણે) જોયું કે તે રાત હતી

ਪਠੈ ਦੂਤ ਗ੍ਰਿਹ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਯੋ ॥੫॥

patthai doot grih taeh bulaayo |5|

જ્યારે રાત નજીક આવી ત્યારે તેણે એક દૂત મોકલ્યો અને તેને આમંત્રણ આપ્યું.(5)

ਤਾ ਸੌ ਬੋਲਿ ਅਧਿਕ ਰਤਿ ਮਾਨੀ ॥

taa sau bol adhik rat maanee |

તેને બોલાવીને ખૂબ રમ્યા

ਪਰ ਤ੍ਰਿਯ ਕਰਿ ਅਪਨੀ ਪਹਿਚਾਨੀ ॥

par triy kar apanee pahichaanee |

ત્યાં, તેણે અન્ય વ્યક્તિની સ્ત્રીને પોતાની માનીને તેની સાથે પ્રેમ કર્યો.

ਤਾ ਕੌ ਚਹਤ ਸਦਨ ਮੈ ਲ੍ਯਾਵੈ ॥

taa kau chahat sadan mai layaavai |

તેને (તેના) મહેલમાં લાવવા માંગતો હતો,

ਨਿਜੁ ਨਾਰੀ ਤੇ ਅਤਿ ਡਰ ਪਾਵੈ ॥੬॥

nij naaree te at ddar paavai |6|

તે તેને ઘરે રાખવા માંગતો હતો પરંતુ તેની પત્નીથી ડરતો હતો.(6)

ਯਹੈ ਬਾਤ ਚਿਤ ਮੈ ਮਥਿ ਰਾਖੀ ॥

yahai baat chit mai math raakhee |

તેણે આ વાતને પોતાના મનમાં એક દંતકથા તરીકે લીધી

ਕੇਲ ਸਮੈ ਤਾ ਸੌ ਯੌ ਭਾਖੀ ॥

kel samai taa sau yau bhaakhee |

આને ધ્યાનમાં રાખીને, પ્રેમ કરતી વખતે તેણે કહ્યું,

ਤਾ ਕੌ ਕਹਿਯੋ ਬਕਤ੍ਰ ਤੇ ਬਰਿਹੋ ॥

taa kau kahiyo bakatr te bariho |

તેણે તેને કહ્યું કે તે (તારી સાથે) લગ્ન કરશે.

ਰਾਕਹੁ ਤੇ ਰਾਨੀ ਲੈ ਕਰਿਹੋ ॥੭॥

raakahu te raanee lai kariho |7|

'હું તારી સાથે લગ્ન કરીશ અને તને ગરીબીમાંથી બહાર કાઢીને હું તને રાણી બનાવીશ.'(7)

ਜਬ ਯੌ ਬਚਨ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥

jab yau bachan triyeh sun paayo |

જ્યારે (તે) સ્ત્રીએ આ શબ્દો સાંભળ્યા

ਰਾਜ ਹੇਤ ਹਿਯਰੋ ਹੁਲਸਾਯੋ ॥

raaj het hiyaro hulasaayo |

જ્યારે સ્ત્રીએ આ સાંભળ્યું, ત્યારે તે બેભાન થઈ ગઈ,

ਅਬ ਹੌ ਹ੍ਵੈ ਤ੍ਰਿਯ ਰਹੀ ਤਿਹਾਰੇ ॥

ab hau hvai triy rahee tihaare |

(અને કહેવા લાગ્યો) હવે હું તારી પત્ની બનીશ.

ਬਰਿਯੌ ਚਹੋ ਤਬ ਬਰੋ ਪਿਯਾਰੇ ॥੮॥

bariyau chaho tab baro piyaare |8|

અને જવાબ આપ્યો, 'હું તમારો છું. તમે ગમે ત્યારે મારી સાથે લગ્ન કરી શકો છો.(8)

ਏਕ ਬਾਤ ਮੈ ਤੁਮੈ ਬਖਾਨੋ ॥

ek baat mai tumai bakhaano |

હું તમને એક વાત કહું છું

ਮੇਰੋ ਬਚਨ ਸਾਚ ਜੌ ਮਾਨੋ ॥

mero bachan saach jau maano |

'પણ એક વાત મારે કહેવું જ જોઈએ, અને કૃપા કરીને તેને સાચું માનો,

ਜੌ ਜੀਯਤ ਲੌ ਨੇਹ ਨਿਬਾਹੋ ॥

jau jeeyat lau neh nibaaho |

જો જીવનભર પ્રેમ

ਤੋ ਤੁਮ ਆਜੁ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਮੁਹਿ ਬ੍ਰਯਾਹੋ ॥੯॥

to tum aaj nripat muhi brayaaho |9|

'જો તમે મને પ્રેમ કરવાનું ચાલુ રાખવા તૈયાર છો, તો તમારે આજે જ મારી સાથે લગ્ન કરવા જ જોઈએ.(9)

ਜਾ ਸੋ ਨੇਹੁ ਨੈਕਹੂੰ ਕੀਜੈ ॥

jaa so nehu naikahoon keejai |

સહેજ પણ પ્રેમમાં પડવું,

ਤਾ ਕੌ ਪੀਠਿ ਜਿਯਤ ਨਹਿ ਦੀਜੈ ॥

taa kau peetth jiyat neh deejai |

'જે કોઈને પૂજે છે, તેણે પીછેહઠ ન કરવી જોઈએ,

ਤਾ ਕੀ ਬਾਹ ਬਿਹਸਿ ਕਰਿ ਗਹਿਯੈ ॥

taa kee baah bihas kar gahiyai |

તેનો હાથ આનંદથી પકડવો જોઈએ

ਪ੍ਰਾਨ ਜਾਤ ਲੌ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨਿਬਹਿਯੈ ॥੧੦॥

praan jaat lau preet nibahiyai |10|

ભલે કોઈ વ્યક્તિ પોતાનો જીવ ગુમાવે.'(10)

ਯਹ ਰਾਨੀ ਜੋ ਧਾਮ ਤਿਹਾਰੈ ॥

yah raanee jo dhaam tihaarai |

આ રાણી જે તમારા ઘરમાં છે,

ਤਾ ਕੌ ਡਰ ਹੈ ਹਿਯੈ ਹਮਾਰੇ ॥

taa kau ddar hai hiyai hamaare |

'રાણી, તું ઘરે છે, મને એનાથી ડર લાગે છે.

ਤੁਮਹੂੰ ਅਤਿ ਤਾ ਕੇ ਬਸਿ ਪ੍ਯਾਰੇ ॥

tumahoon at taa ke bas payaare |

તમે તેના કબજામાં ખૂબ જ છો

ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਤੰਤ੍ਰਨ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥੧੧॥

jantr mantr tantran ke maare |11|

'જાદુઈ જોડણીથી તમે તેના નિયંત્રણમાં છો.(11)

ਹੌ ਅਬ ਏਕ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਨਾਊ ॥

hau ab ek charitr banaaoo |

હવે હું એક પાત્ર કરું છું

ਜਾ ਤੇ ਤੁਮ ਸੇ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਪਾਊ ॥

jaa te tum se nrip ko paaoo |

'હવે હું તમને એક ચમત્કાર બતાવીશ, જેના દ્વારા હું તમારા જેવો સાર્વભૌમ બની શકું.

ਸਕਲ ਸਤੀ ਕੋ ਸਾਜ ਸਵਰਿਹੌ ॥

sakal satee ko saaj savarihau |

સતીનો તમામ વેશ હું કરીશ

ਅਰੁਨ ਬਸਤ੍ਰ ਅੰਗਨ ਮੈ ਕਰਿਹੌ ॥੧੨॥

arun basatr angan mai karihau |12|

'હું સતીનો વેશ ધારણ કરીશ (જે પોતાના પતિના મૃતદેહ સાથે પોતાની જાતને અગ્નિદાહ આપે છે) અને લાલ વસ્ત્રો પહેરીશ.(12)

ਤੁਮ ਤਹ ਇਹ ਰਾਨੀ ਸੰਗ ਲੈ ਕੈ ॥

tum tah ih raanee sang lai kai |

તમે એ રાણીને તમારી સાથે લઈ જાઓ

ਐਯਹੁ ਆਪੁ ਚਿੰਡੋਲ ਚੜੈ ਕੈ ॥

aaiyahu aap chinddol charrai kai |

અને હિંડોળામાં બેઠેલી મારી પાસે આવી.

ਤੁਮਹੂੰ ਆਪੁ ਮੋਹਿ ਸਮਝੈਯਹੁ ॥

tumahoon aap mohi samajhaiyahu |

તમે જ મને સમજાવો

ਰਾਨੀ ਕੌ ਮਮ ਤੀਰ ਪਠੈਯਹੁ ॥੧੩॥

raanee kau mam teer patthaiyahu |13|

અને રાણીને મારી પાસે મોકલે છે. 13.

ਕਹਬੇ ਹੁਤੀ ਸਕਲ ਤਿਨ ਭਾਖੀ ॥

kahabe hutee sakal tin bhaakhee |

તેણે જે કહેવું હતું તે કહ્યું.

ਸੋ ਸਭ ਰਾਇ ਚਿਤ ਮੈ ਰਾਖੀ ॥

so sabh raae chit mai raakhee |

'રાણી તમારી સાથે, અને પાલખીમાં બેસીને, તમે તે જગ્યાએ આવો (જ્યાં ચિતા તૈયાર હશે).

ਨਿਸੁਪਤਿ ਛਪਿਯੋ ਦਿਨਿਸਿ ਚੜਿ ਆਯੋ ॥

nisupat chhapiyo dinis charr aayo |

ચંદ્ર નીચે ગયો અને સૂર્ય ઉગ્યો.

ਬਾਮ ਸਤੀ ਕੋ ਭੇਸ ਬਨਾਯੋ ॥੧੪॥

baam satee ko bhes banaayo |14|

'તમે મને મનાવવા માટે મારી પાસે આવો છો અને પછી રાનીને મારી પાસે મોકલો છો.'(14)

ਦਿਨ ਭੇ ਚਲੀ ਸਤੀ ਹਠ ਕੈ ਕੈ ॥

din bhe chalee satee hatth kai kai |

પરોઢિયે તમામ ઉંચા અને નીચા એક સાથે લેવા

ਊਚ ਨੀਚ ਸਭਹਿਨ ਸੰਗ ਲੈ ਕੈ ॥

aooch neech sabhahin sang lai kai |

જ્યારે દિવસ તૂટ્યો ત્યારે તેણી (ચિતા તરફ) કૂચ કરી અને બધા, ધનિક અને ગરીબ, તેની પાછળ ગયા.

ਤ੍ਰਿਯ ਸਹਿਤ ਰਾਜ ਹੂੰ ਆਯੋ ॥

triy sahit raaj hoon aayo |

રાજા પણ (તેની) પત્ની સાથે આવ્યો.

ਆਨਿ ਸਤੀ ਕੋ ਸੀਸ ਝੁਕਾਯੋ ॥੧੫॥

aan satee ko sees jhukaayo |15|

રાજા, રાણી સાથે આવીને તેની સામે માથું લટકાવીને ઊભા રહ્યા.(15)

ਨ੍ਰਿਪ ਤਿਹ ਕਹਿਯੋ ਸਤੀ ਨਹਿ ਹੂਜੈ ॥

nrip tih kahiyo satee neh hoojai |

રાજાએ તેને વ્યભિચાર ન કરવાનું કહ્યું.

ਮੋ ਤੈ ਅਮਿਤ ਦਰਬੁ ਕ੍ਯੋ ਨ ਲੀਜੈ ॥

mo tai amit darab kayo na leejai |

રાજાએ તેમને સતી ન બનવા વિનંતી કરી અને તેમની પાસેથી જેટલી ઈચ્છે તેટલી સંપત્તિ લો.

ਹੇ ਰਾਨੀ ਤੁਮਹੂੰ ਸਮਝਾਵੋ ॥

he raanee tumahoon samajhaavo |

રાણી! તમે પણ સમજો

ਜਰਤ ਅਗਨ ਤੇ ਯਾਹਿ ਬਚਾਵੋ ॥੧੬॥

jarat agan te yaeh bachaavo |16|

(તેણે તેની રાણીને પૂછ્યું) 'રાણી, તું તેણીને સમજવા અને અગ્નિમાં સળગતી બચાવે છે.'(16)

ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਨੀ ਤਾ ਕੌ ਸਮਝਾਯੋ ॥

nrip raanee taa kau samajhaayo |

રાણી અને રાજાએ તેને સમજાવ્યું,

ਬਿਹਸਿ ਸਤੀ ਯੌ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥

bihas satee yau bachan sunaayo |

જ્યારે રાની અને રાજાએ તેને સમજવાની કોશિશ કરી ત્યારે તેણે જવાબ આપ્યો, 'સાંભળો

ਯਹ ਧਨ ਹੈ ਕਿਹ ਕਾਜ ਹਮਾਰੇ ॥

yah dhan hai kih kaaj hamaare |

હું આ પૈસાનું શું કરું?

ਸੁਨੋ ਰਾਵ ਪ੍ਰਤਿ ਕਹੌ ਤਿਹਾਰੇ ॥੧੭॥

suno raav prat kahau tihaare |17|

મારા રાજા, હું પ્રેમથી કહું છું, આ સંપત્તિ મારા માટે શું સારી છે.(17)

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહીરા

ਸੁਨੁ ਰਾਨੀ ਤੋ ਸੌ ਕਹੌ ਬਾਤ ਸੁਨੋ ਮਹਾਰਾਜ ॥

sun raanee to sau kahau baat suno mahaaraaj |

'સાંભળો, મારી રાણી અને રાજા, હું મારા પ્રિયતમને ખાતર મારો પ્રાણ ત્યાગી રહ્યો છું.

ਪਿਯ ਕਾਰਨ ਜਿਯ ਮੈ ਤਜੌ ਯਹ ਧਨ ਹੈ ਕਿਹ ਕਾਜ ॥੧੮॥

piy kaaran jiy mai tajau yah dhan hai kih kaaj |18|

'હું આ સંપત્તિનું શું કરીશ?'(18)

ਪਰ ਧਨ ਗਨੌ ਪਖਾਨ ਸੋ ਪਰ ਪਤਿ ਪਿਤਾ ਸਮਾਨ ॥

par dhan ganau pakhaan so par pat pitaa samaan |

'બીજી વ્યક્તિની મિલકત પથ્થર જેવી અને બીજી વ્યક્તિનો પતિ પિતા જેવો.

ਪਿਯ ਕਾਰਨ ਜਿਯ ਮੈ ਤਜੌ ਸੁਰਪੁਰ ਕਰੌ ਪਯਾਨ ॥੧੯॥

piy kaaran jiy mai tajau surapur karau payaan |19|

'મારા પ્રિય માટે મારા જીવનનું બલિદાન, હું સ્વર્ગ માટે નિર્ધારિત છું.' (19)

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચોપાઈ

ਪੁਨਿ ਰਾਜੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੀ ॥

pun raajai ih bhaat uchaaree |

પછી રાજા આ રીતે બોલ્યા,

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428