શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 922


ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਬਿਕ੍ਰਮ ਮਾਧਵ ਬੋਲਿ ਪਠਾਯੋ ॥
bikram maadhav bol patthaayo |

બિક્રમજિતે માધવનાલને મોકલ્યો.

ਆਦਰੁ ਦੈ ਆਸਨੁ ਬੈਠਾਯੋ ॥
aadar dai aasan baitthaayo |

બિક્રિમે માધવનને બોલાવીને આદરપૂર્વક બેસવા કહ્યું.

ਕਹਸਿ ਦਿਜਾਗ੍ਰਯਾ ਦੇਹੁ ਸੁ ਕਰਿਹੌ ॥
kahas dijaagrayaa dehu su karihau |

(માધવને કહ્યું) 'બ્રાહ્મણ પાદરી ગમે તે આદેશ આપે,

ਪ੍ਰਾਨਨ ਲਗੇ ਹੇਤੁ ਤੁਹਿ ਲਰਿਹੋ ॥੩੯॥
praanan lage het tuhi lariho |39|

હું તેનું પાલન કરીશ, ભલે મારે લડવું પડે,'(39)

ਜਬ ਮਾਧਵ ਕਹਿ ਭੇਦ ਸੁਨਾਯੋ ॥
jab maadhav keh bhed sunaayo |

જ્યારે માધવને આખી વાત કહી,

ਤਬ ਬਿਕ੍ਰਮ ਸਭ ਸੈਨ ਬੁਲਾਯੋ ॥
tab bikram sabh sain bulaayo |

બિક્રિમે પોતાની બધી સેના બોલાવી.

ਸਾਜੇ ਸਸਤ੍ਰ ਕੌਚ ਤਨ ਧਾਰੇ ॥
saaje sasatr kauach tan dhaare |

પોતાને આર્મિંગ અને બખ્તર મૂકી

ਕਾਮਵਤੀ ਕੀ ਓਰ ਸਿਧਾਰੇ ॥੪੦॥
kaamavatee kee or sidhaare |40|

તેઓએ કામવતીની દિશામાં કૂચ શરૂ કરી.(40)

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

સોરઠા

ਦੂਤ ਪਠਾਯੋ ਏਕ ਕਾਮਸੈਨ ਨ੍ਰਿਪ ਸੌ ਕਹੈ ॥
doot patthaayo ek kaamasain nrip sau kahai |

તેણે તેના દૂતને (રાજા) કામ સેનને સંદેશો આપવા મોકલ્યો.

ਕਾਮਕੰਦਲਾ ਏਕ ਦੈ ਸਭ ਦੇਸ ਉਬਾਰਿਯੈ ॥੪੧॥
kaamakandalaa ek dai sabh des ubaariyai |41|

'તમારા દેશને બચાવવા માટે, તમે કામકાંડલાને સોંપો.' (41)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਕਾਮਵਤੀ ਭੀਤਰ ਦੂਤਾਯੋ ॥
kaamavatee bheetar dootaayo |

કામવતી નગરીમાં એક સંદેશવાહક આવ્યો.

ਕਾਮਸੈਨ ਜੂ ਕੋ ਸਿਰੁ ਨ੍ਯਾਯੋ ॥
kaamasain joo ko sir nayaayo |

કામવતીએ જાણ્યું કે દૂતે કામ સેનને શું જણાવ્યું હતું.

ਬਿਕ੍ਰਮ ਕਹਿਯੋ ਸੁ ਤਾਹਿ ਸੁਨਾਵਾ ॥
bikram kahiyo su taeh sunaavaa |

(શું) બિક્રમે કહ્યું હતું, તેને કહ્યું હતું.

ਅਧਿਕ ਰਾਵ ਕੋ ਦੁਖ ਉਪਜਾਵਾ ॥੪੨॥
adhik raav ko dukh upajaavaa |42|

બિક્રિમના સંદેશે રાજાને દુઃખી કર્યા હતા.(42)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਨਿਸਿਸਿ ਚੜੇ ਦਿਨ ਕੇ ਭਏ ਨਿਸਿ ਰਵਿ ਕਰੈ ਉਦੋਤ ॥
nisis charre din ke bhe nis rav karai udot |

(રાજા,) 'દિવસમાં ચંદ્ર ચમકે છે અને રાત્રે સૂર્ય આવે છે,

ਕਾਮਕੰਦਲਾ ਕੋ ਦਿਯਬ ਤਊ ਨ ਹਮ ਤੇ ਹੋਤ ॥੪੩॥
kaamakandalaa ko diyab taoo na ham te hot |43|

'પણ હું કામકંડલાને આપી શકીશ નહીં.'(43)

ਦੂਤੋ ਬਾਚ ॥
dooto baach |

દેવદૂતે કહ્યું:

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥
bhujang chhand |

ભુજંગ છંદ

ਸੁਨੋ ਰਾਜ ਕਹਾ ਨਾਰਿ ਕਾਮਾ ਬਿਚਾਰੀ ॥
suno raaj kahaa naar kaamaa bichaaree |

(દૂત,) 'સાંભળો રાજા, કામકંડલામાં શું ભવ્યતા છે.

ਕਹਾ ਗਾਠਿ ਬਾਧੀ ਤੁਮੈ ਜਾਨਿ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥
kahaa gaatth baadhee tumai jaan payaaree |

'તમે તેને તમારી જાત સાથે બાંધીને સુરક્ષિત કરો છો,

ਕਹੀ ਮਾਨਿ ਮੇਰੀ ਕਹਾ ਨਾਹਿ ਭਾਖੋ ॥
kahee maan meree kahaa naeh bhaakho |

'મારી સલાહ પ્રમાણે, તેને તમારી સાથે ન રાખો,

ਇਨੈ ਦੈ ਮਿਲੌ ਤਾਹਿ ਕੌ ਗਰਬ ਰਾਖੋ ॥੪੪॥
einai dai milau taeh kau garab raakho |44|

'અને તેણીને મોકલીને, તમારા સન્માનની રક્ષા કરો. (44)

ਹਠੀ ਹੈ ਹਮਾਰੀ ਸੁ ਤੁਮਹੂੰ ਪਛਾਨੋ ॥
hatthee hai hamaaree su tumahoon pachhaano |

અમારી સેના જિદ્દી છે, તે તમે જાણો છો.

ਦਿਸਾ ਚਾਰਿ ਜਾ ਕੀ ਸਦਾ ਲੋਹ ਮਾਨੋ ॥
disaa chaar jaa kee sadaa loh maano |

'અમે દ્રઢ રહીએ છીએ અને તમારે ઓળખવું જોઈએ, કારણ કે અમારી શક્તિ ચારેય દિશામાં (વિશ્વની) જાણીતી છે.'

ਬਲੀ ਦੇਵ ਆਦੇਵ ਜਾ ਕੌ ਬਖਾਨੈ ॥
balee dev aadev jaa kau bakhaanai |

જેને દેવો અને દાનવો બળવાન કહે છે.

ਕਹਾ ਰੋਕ ਤੂ ਤੌਨ ਸੋ ਜੁਧੁ ਠਾਨੈ ॥੪੫॥
kahaa rok too tauan so judh tthaanai |45|

શા માટે તમે (તેને) રોકવા અને તેની સાથે લડવા માંગો છો. 45.

ਬਜੀ ਦੁੰਦਭੀ ਦੀਹ ਦਰਬਾਰ ਭਾਰੇ ॥
bajee dundabhee deeh darabaar bhaare |

જ્યારે દેવદૂતે આ પ્રકારના શબ્દો કહ્યા

ਜਬੈ ਦੂਤ ਕਟੁ ਬੈਨ ਐਸੇ ਉਚਾਰੇ ॥
jabai doot katt bain aaise uchaare |

જ્યારે રાજદૂત કડક શબ્દોમાં બોલ્યો ત્યારે ડ્રમ્સ યુદ્ધની બૂમો પાડવા લાગ્યા.

ਹਠਿਯੋ ਬੀਰ ਹਾਠੌ ਕਹਿਯੋ ਜੁਧ ਮੰਡੋ ॥
hatthiyo beer haatthau kahiyo judh manddo |

હઠીલા રાજાએ યુદ્ધની ઘોષણા કરી અને

ਕਹਾ ਬਿਕ੍ਰਮਾ ਕਾਲ ਕੋ ਖੰਡ ਖੰਡੋ ॥੪੬॥
kahaa bikramaa kaal ko khandd khanddo |46|

બિક્રિમના ટુકડા કરવાનું નક્કી કર્યું.(46)

ਚੜਿਯੋ ਲੈ ਅਨੀ ਕੋ ਬਲੀ ਬੀਰ ਭਾਰੇ ॥
charriyo lai anee ko balee beer bhaare |

તે શકિતશાળી યોદ્ધાઓની સેના સાથે ચઢી ગયો,

ਖੰਡੇਲੇ ਬਘੇਲੇ ਪੰਧੇਰੇ ਪਵਾਰੇ ॥
khanddele baghele pandhere pavaare |

પોતાની સાથે બહાદુર ખંડેલાઓ, બઘેલાઓ અને પાંડેરાઓને લઈને, તેણે દરોડો પાડ્યો,

ਗਹਰਵਾਰ ਚੌਹਾਨ ਗਹਲੌਤ ਦੌਰੈ ॥
gaharavaar chauahaan gahalauat dauarai |

ખરવાર, ચૌહાણ, ગેહલોત વગેરે મહાન યોદ્ધાઓ (સમાવેલ)

ਮਹਾ ਜੰਗ ਜੋਧਾ ਜਿਤੇ ਨਾਹਿ ਔਰੈ ॥੪੭॥
mahaa jang jodhaa jite naeh aauarai |47|

અને તેની સેનામાં રહરવાર, ચોહાણો અને ઘાલૌત હતા, જેમણે મહાન લડાઈમાં ભાગ લીધો હતો.(47)

ਸੁਨ੍ਯੋ ਬਿਕ੍ਰਮਾ ਬੀਰ ਸਭ ਹੀ ਬੁਲਾਏ ॥
sunayo bikramaa beer sabh hee bulaae |

(જ્યારે) બિક્રમજિતે સાંભળ્યું, તેણે બધા યોદ્ધાઓને બોલાવ્યા.

ਠਟੇ ਠਾਟ ਗਾੜੇ ਚਲੇ ਖੇਤ ਆਏ ॥
tthatte tthaatt gaarre chale khet aae |

જ્યારે જિક્રીમને સમાચાર મળ્યા, ત્યારે તેણે બધા નીડર લોકોને ભેગા કર્યા.

ਦੁਹੂੰ ਓਰ ਤੇ ਸੂਰ ਸੈਨਾ ਉਮੰਗੈ ॥
duhoon or te soor sainaa umangai |

તેઓ બંને બહાદુરીથી લડ્યા,

ਮਿਲੇ ਜਾਇ ਜਮੁਨਾ ਮਨੌ ਧਾਇ ਗੰਗੈ ॥੪੮॥
mile jaae jamunaa manau dhaae gangai |48|

અને જમુના નદી અને ગેંગની જેમ એકીકૃત.(48)

ਕਿਤੇ ਬੀਰ ਕਰਵਾਰਿ ਕਾਢੈ ਚਲਾਵੈ ॥
kite beer karavaar kaadtai chalaavai |

ક્યાંક યોદ્ધાઓ તલવારો લઈને દોડી રહ્યા છે.

ਕਿਤੇ ਚਰਮ ਪੈ ਘਾਇ ਤਾ ਕੋ ਬਚਾਵੈ ॥
kite charam pai ghaae taa ko bachaavai |

ક્યાંક તેઓ ઢાલ પર પોતાનો સમય બચાવે છે.

ਕਿਤੋ ਬਰਮ ਪੈ ਚਰਮ ਰੁਪਿ ਗਰਮ ਝਾਰੈ ॥
kito baram pai charam rup garam jhaarai |

કેટલીકવાર તેઓ ઢાલ અને ઢાલ પર રમીને ગરમી ઉત્પન્ન કરે છે.

ਉਠੈ ਨਾਦ ਭਾਰੇ ਛੁਟੈ ਚਿੰਨਗਾਰੈ ॥੪੯॥
autthai naad bhaare chhuttai chinagaarai |49|

(તેમની પાસેથી) મોટો અવાજ આવે છે અને તણખા નીકળે છે. 49.

ਕਿਤੇ ਗੋਫਨੈ ਗੁਰਜ ਗੋਲਾ ਚਲਾਵੈ ॥
kite gofanai guraj golaa chalaavai |

ક્યાંક ગર્જના, ગર્જના અને શેલ છે

ਕਿਤੇ ਅਰਧ ਚੰਦ੍ਰਾਦਿ ਬਾਨਾ ਬਜਾਵੈ ॥
kite aradh chandraad baanaa bajaavai |

અને ક્યાંક અર્ધચંદ્રાકાર આકારના તીર છોડવામાં આવી રહ્યા છે.