શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 620


ਖੋਦਿ ਕੈ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਪੂਜਿ ਅਰਧ ਦਿਸਾਨ ॥
khod kai bahu bhaat prithavee pooj aradh disaan |

પૃથ્વીને ઘણી રીતે ખોદ્યા પછી, જ્યારે તેઓ અડધા રસ્તે પહોંચ્યા,

ਅੰਤਿ ਭੇਦ ਬਿਲੋਕੀਆ ਮੁਨਿ ਬੈਠਿ ਸੰਜੁਤ ਧ੍ਯਾਨ ॥
ant bhed bilokeea mun baitth sanjut dhayaan |

પૃથ્વીને વિવિધ રીતે ખોદતી વખતે, બધી દિશાઓ સ્કેન કરી, આખરે તેઓએ કપિલ ઋષિને દવામાં જોયા.

ਪ੍ਰਿਸਟ ਪਾਛ ਬਿਲੋਕ ਬਾਜ ਸਮਾਜ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ॥
prisatt paachh bilok baaj samaaj roop anoop |

(તેની) પીઠ પાછળ તેણે સંપૂર્ણ સજાવટ સાથેનો ઘોડો જોયો.

ਲਾਤ ਭੇ ਮੁਨਿ ਮਾਰਿਓ ਅਤਿ ਗਰਬ ਕੈ ਸੁਤ ਭੂਪ ॥੭੨॥
laat bhe mun maario at garab kai sut bhoop |72|

તેઓએ તેની પાછળના ઘોડાને અને તે રાજકુમારોને તેમના અભિમાનમાં જોયા, ઋષિને પગથી માર્યો.72.

ਧ੍ਰਯਾਨ ਛੂਟ ਤਬੈ ਮੁਨੀ ਦ੍ਰਿਗ ਜ੍ਵਾਲ ਮਾਲ ਕਰਾਲ ॥
dhrayaan chhoott tabai munee drig jvaal maal karaal |

ત્યારે ઋષિનું ધ્યાન ગયું અને (તેમની) આંખોમાંથી અગ્નિની ભીષણ જ્વાળાઓ નીકળી.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿਨ ਸੋ ਉਠੀ ਜਨੁ ਸਿੰਧ ਅਗਨਿ ਬਿਸਾਲ ॥
bhaat bhaatin so utthee jan sindh agan bisaal |

ઋષિની દવા ભાંગી પડી અને તેમની અંદરથી વિવિધ પ્રકારના પ્રચંડ અગ્નિ ઉત્પન્ન થયા

ਭਸਮਿ ਭੂਤ ਭਏ ਸਬੇ ਨ੍ਰਿਪ ਲਛ ਪੁਤ੍ਰ ਸੁ ਨੈਨ ॥
bhasam bhoot bhe sabe nrip lachh putr su nain |

(સાગર) રાજાના લાખ પુત્રો તેના નાન (અગ્નિ) સાથે ભૂત બન્યા.

ਬਾਜ ਰਾਜ ਸੁ ਸੰਪਦਾ ਜੁਤ ਅਸਤ੍ਰ ਸਸਤ੍ਰ ਸੁ ਸੈਨ ॥੭੩॥
baaj raaj su sanpadaa jut asatr sasatr su sain |73|

તે અગ્નિમાં રાજાના એક લાખ પુત્રો અને તેમના ઘોડા, શસ્ત્રો, શસ્ત્રો અને દળો ભસ્મીભૂત થઈ ગયા.73.

ਮਧੁਭਾਰ ਛੰਦ ॥
madhubhaar chhand |

મધુભાર સતાઝા

ਭਏ ਭਸਮਿ ਭੂਤ ॥
bhe bhasam bhoot |

વપરાશ

ਨ੍ਰਿਪ ਸਰਬ ਪੂਤ ॥
nrip sarab poot |

રાજા (સાગર) બધા રાજ કુમાર

ਜੁਤ ਸੁਭਟ ਸੈਨ ॥
jut subhatt sain |

સૈન્ય સહિત

ਸੁੰਦਰ ਸੁਬੈਨ ॥੭੪॥
sundar subain |74|

રાજાના બધા પુત્રો રાખ થઈ ગયા અને વિલાપ કરતી વખતે તેમની બધી શક્તિઓ નાશ પામી.74

ਸੋਭਾ ਅਪਾਰ ॥
sobhaa apaar |

(જેનો) વૈભવ અપાર હતો

ਸੁੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ॥
sundar kumaar |

અને જેઓ ખૂબ જ સુંદર હતા.

ਜਬ ਜਰੇ ਸਰਬ ॥
jab jare sarab |

જ્યારે બધા બળી ગયા

ਤਬ ਤਜਾ ਗਰਬ ॥੭੫॥
tab tajaa garab |75|

જ્યારે તે મહાન કીર્તિના ભાવો બળી ગયા ત્યારે સૌના અભિમાનનો નાશ થયો.75.

ਬਾਹੂ ਅਜਾਨ ॥
baahoo ajaan |

ઘૂંટણ સુધીના હાથ સાથે બળવું (જોવું) (સાથે ચાલ્યું),

ਸੋਭਾ ਮਹਾਨ ॥
sobhaa mahaan |

મહાન સુંદરતા,

ਦਸ ਚਾਰਿ ਵੰਤ ॥
das chaar vant |

ચૌદ ગુણો,

ਸੂਰਾ ਦੁਰੰਤ ॥੭੬॥
sooraa durant |76|

તે સૌથી શક્તિશાળી ભગવાન અત્યંત મહિમાવાન છે અને ચારેય દિશાઓના યોદ્ધાઓ તેનો ડર રાખે છે.76.

ਜਾਰਿ ਭਾਜੇ ਬੀਰ ॥
jaar bhaaje beer |

ખાડામાં યોદ્ધાઓને બળતા જોઈને (સાથે ગયા).

ਹੁਐ ਚਿਤਿ ਅਧੀਰ ॥
huaai chit adheer |

અધીરો થઈ ગયો

ਦਿਨੋ ਸੰਦੇਸ ॥
dino sandes |

અને જઈને (રાજકુમારોની હાલતનો) સંદેશો આપ્યો.

ਜਹ ਸਾਗਰ ਦੇਸ ॥੭੭॥
jah saagar des |77|

બળી ગયેલા કેટલાક યોદ્ધાઓ અધીરાઈથી રાજા તરફ દોડ્યા અને તેઓએ રાજા સાગરને આખી વાત જણાવી.77.

ਲਹਿ ਸਾਗਰ ਬੀਰ ॥
leh saagar beer |

સાગરે (તે) યોદ્ધાઓને ઓળખ્યા.

ਹ੍ਵੈ ਚਿਤਿ ਅਧੀਰ ॥
hvai chit adheer |

(પછી) ચિત્ત અધીર થઈ ગયો

ਪੁਛੇ ਸੰਦੇਸ ॥
puchhe sandes |

અને પુત્રોનું વર્તન

ਪੂਤਨ ਸੁਬੇਸ ॥੭੮॥
pootan subes |78|

જ્યારે રાજા સાગરે આ જોયું ત્યારે તેણે અધીરાઈથી તેના પુત્રોના સમાચાર પૂછ્યા.78.

ਕਰਿ ਜੋਰਿ ਸਰਬ ॥
kar jor sarab |

અભિમાન છોડવું

ਭਟ ਛੋਰਿ ਗਰਬ ॥
bhatt chhor garab |

અને હાથ જોડીને (યોદ્ધાઓ)

ਉਚਰੇ ਬੈਨ ॥
auchare bain |

શબ્દો બોલ્યા (પણ તેમની) આંખોમાં

ਜਲ ਚੁਅਤ ਨੈਨ ॥੭੯॥
jal chuat nain |79|

પછી બધાએ પોતપોતાની શક્તિની વાત કરી અને એ પણ કહ્યું કે કેવી રીતે પેલા યોદ્ધાઓનો પરાક્રમ નાશ પામ્યો, આ કહેતી વખતે તેમની આંખમાંથી આંસુ વહી ગયા.79.

ਭੂਅ ਫੇਰਿ ਬਾਜ ॥
bhooa fer baaj |

ઓ મહાન અને મહાન રાજા!

ਜਿਣਿ ਸਰਬ ਰਾਜ ॥
jin sarab raaj |

(તેઓ) આખી જમીન પર બલિદાન ઘોડા પર સવાર થયા

ਸਬ ਸੰਗ ਲੀਨ ॥
sab sang leen |

અને બધા રાજાઓને જીતીને

ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥੮੦॥
nrip bar prabeen |80|

સંદેશવાહકોએ આ કહ્યું કે તેમના પુત્રો, તેમના ઘોડાને આખી પૃથ્વી પર ખસેડવા માટે, બધા રાજાઓને જીતી લીધા હતા અને તેમને પોતાની સાથે લઈ ગયા હતા.80.

ਹਯ ਗਯੋ ਪਯਾਰ ॥
hay gayo payaar |

(પછી) ઘોડો નરકમાં ગયો.

ਤੁਅ ਸੁਤ ਉਦਾਰ ॥
tua sut udaar |

તમારા ઉદાર પુત્રો

ਭੂਅ ਖੋਦ ਸਰਬ ॥
bhooa khod sarab |

આખી પૃથ્વીનો નાશ થયો

ਅਤਿ ਬਢਾ ਗਰਬ ॥੮੧॥
at badtaa garab |81|

તમારા પુત્રોએ ઘોડો પરલોકમાં ગયો એમ વિચારીને આખી પૃથ્વી ખોદી નાખી અને આ રીતે તેમનું ગૌરવ ઘણું વધી ગયું.81.

ਤਹੰ ਮੁਨਿ ਅਪਾਰ ॥
tahan mun apaar |

અપાર (શક્તિ)ના (એક) ઋષિ હતા.

ਗੁਨਿ ਗਨ ਉਦਾਰ ॥
gun gan udaar |

જે પરોપકારી ગુણોથી સંપન્ન હતા.

ਲਖਿ ਮਧ ਧ੍ਯਾਨ ॥
lakh madh dhayaan |

ધ્યાન માં લીન થવું

ਮੁਨਿ ਮਨਿ ਮਹਾਨ ॥੮੨॥
mun man mahaan |82|

ત્યાં તે બધાએ સૌથી ભવ્ય ઋષિ (કપિલા) ને ધ્યાન માં લીન જોયા.82.

ਤਵ ਪੁਤ੍ਰ ਕ੍ਰੋਧ ॥
tav putr krodh |

તમારા પુત્રો ગુસ્સે છે

ਲੈ ਸੰਗਿ ਜੋਧ ॥
lai sang jodh |

અને યોદ્ધાઓને સાથે લઈને

ਲਤਾ ਪ੍ਰਹਾਰ ॥
lataa prahaar |

લતન પર મ્યુનિ