શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 589

ਬਾਜ ਉਠੇ ਤਹ ਕੋਟਿ ਨਗਾਰੇ ॥

baaj utthe tah kott nagaare |

લાખો નાગરો ત્યાં રમવા લાગ્યા.

ਰੁਝ ਗਿਰੇ ਰਣ ਜੁਝ ਨਿਹਾਰੇ ॥੩੭੭॥

rujh gire ran jujh nihaare |377|

ત્યાં ઘણા ટ્રમ્પેટ વાગ્યા અને યુદ્ધના દર્શકો પણ ભયભીત થઈ ગયા.377.

ਚਾਮਰ ਛੰਦ ॥

chaamar chhand |

ચમાર શ્લોક

ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਲੈ ਸਕੋਪ ਬੀਰ ਬੋਲਿ ਕੈ ਸਬੈ ॥

sasatr asatr lai sakop beer bol kai sabai |

બધા યોદ્ધાઓને બોલાવીને ક્રોધ સાથે બખ્તર લઈને

ਕੋਪ ਓਪ ਦੈ ਹਠੀ ਸੁ ਧਾਇ ਕੈ ਪਰੇ ਸਬੈ ॥

kop op dai hatthee su dhaae kai pare sabai |

બધા જ યોદ્ધાઓ ક્રોધે ભરાયેલા, હથિયારો અને શસ્ત્રો હાથમાં લઈને, દ્રઢતાથી આગળ વધ્યા અને જોરથી બૂમો પાડતા વિરોધીઓ પર પડ્યા.

ਕਾਨ ਕੇ ਪ੍ਰਮਾਨ ਬਾਨ ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਤੋਰ ਹੀ ॥

kaan ke pramaan baan taan taan tor hee |

તેઓ તેમને તેમના કાન સુધી ખેંચીને તીર મારે છે

ਸੁ ਜੂਝਿ ਜੂਝ ਕੈ ਪਰੈ ਨ ਨੈਕੁ ਮੁਖ ਮੋਰ ਹੀ ॥੩੭੮॥

su joojh joojh kai parai na naik mukh mor hee |378|

તેમના ધનુષ્યને તેમના કાન સુધી ખેંચી લીધા અને તેમના તીરો છોડ્યા અને સહેજ પણ પાછળ ગયા વિના તેઓ લડ્યા અને પડ્યા.378.

ਬਾਨ ਪਾਨਿ ਲੈ ਸਬੈ ਸਕ੍ਰੁਧ ਸੂਰਮਾ ਚਲੇ ॥

baan paan lai sabai sakrudh sooramaa chale |

હાથમાં બાણ લઈને બધા યોદ્ધાઓ ક્રોધે ભરાઈને ચાલ્યા ગયા.

ਬੀਨਿ ਬੀਨਿ ਜੇ ਲਏ ਪ੍ਰਬੀਨ ਬੀਰਹਾ ਭਲੇ ॥

been been je le prabeen beerahaa bhale |

ક્રોધે ભરાઈને ત્યાં હાથમાં એક તીર લઈને તેઓ ખસી ગયા અને ચિંતા કરનારાઓને ચૂપચાપ માર્યા ગયા.

ਸੰਕ ਛੋਰ ਕੈ ਭਿਰੈ ਨਿਸੰਕ ਘਾਇ ਡਾਰ ਹੀ ॥

sank chhor kai bhirai nisank ghaae ddaar hee |

સંગ નિઃસંકોચ લડે છે અને એકબીજા પર પ્રહાર કરે છે.

ਸੁ ਅੰਗ ਭੰਗ ਹੁਇ ਗਿਰੈਂ ਨ ਜੰਗ ਤੇ ਪਧਾਰ ਹੀ ॥੩੭੯॥

su ang bhang hue girain na jang te padhaar hee |379|

તેઓ બધા નિર્ભયપણે ઘા મારતા હતા અને તેમના અંગો નીચે પડી રહ્યા હતા, પરંતુ તેમ છતાં તેઓ યુદ્ધના મેદાનમાંથી ભાગ્યા ન હતા.379.

ਨਿਸਪਾਲਿਕ ਛੰਦ ॥

nisapaalik chhand |

નિષ્પાલક સ્ટેન્ઝા

ਆਨਿ ਸਰ ਤਾਨਿ ਅਰੁ ਮਾਨ ਕਰਿ ਛੋਰ ਹੀਂ ॥

aan sar taan ar maan kar chhor heen |

ધનુષ્ય દોરીને અને સંતોષ સાથે તીર ચલાવીને (લક્ષ્યને બાંધીને).

ਐਨ ਸਰ ਚੈਨ ਕਰਿ ਤੈਨ ਕਰਿ ਜੋਰ ਹੀਂ ॥

aain sar chain kar tain kar jor heen |

તેમના ધનુષ્યને ખેંચીને, યોદ્ધાઓ ગર્વથી તેમના તીરો છોડે છે અને પાછળના તીરોને ઝડપથી છોડતા તીરો સાથે તીરોને એક કરી રહ્યા છે.

ਘਾਵ ਕਰਿ ਚਾਵ ਕਰਿ ਆਨਿ ਕਰਿ ਲਾਗ ਹੀਂ ॥

ghaav kar chaav kar aan kar laag heen |

પછી (તીરંદાજ) તેના હાથથી વધુ (તીર) ખેંચે છે. (તીર) પ્રહાર કરે છે અને ઘાયલ કરે છે (યોદ્ધા).

ਛਾਡਿ ਰਣਿ ਖਾਇ ਬ੍ਰਿਣ ਬੀਰ ਬਰ ਭਾਗ ਹੀਂ ॥੩੮੦॥

chhaadd ran khaae brin beer bar bhaag heen |380|

તેઓ ઉત્સાહથી મારામારી કરી રહ્યા છે અને ઘાયલ થયેલા મહાન લડવૈયાઓ પણ ભાગી રહ્યા છે.380.

ਕ੍ਰੋਧ ਕਰਿ ਬੋਧਿ ਹਰਿ ਸੋਧਿ ਅਰਿ ਧਾਵਹੀਂ ॥

krodh kar bodh har sodh ar dhaavaheen |

(ઘણા) ક્રોધિત થઈને, જ્ઞાનને ભૂલીને, શત્રુને શોધવા ભટકે છે.

ਜੋਧ ਬਰ ਕ੍ਰੋਧ ਧਰਿ ਬਿਰੋਧਿ ਸਰ ਲਾਵਹੀਂ ॥

jodh bar krodh dhar birodh sar laavaheen |

ભગવાન (કલ્કિ) ક્રોધપૂર્વક અને સભાનપણે દુશ્મનોને મારીને આગળ વધી રહ્યા છે અને વિરોધીઓ પર પોતાના તીરો મારી રહ્યા છે.

ਅੰਗ ਭਟ ਭੰਗ ਹੁਐ ਜੰਗ ਤਿਹ ਡਿਗਹੀਂ ॥

ang bhatt bhang huaai jang tih ddigaheen |

જે યોદ્ધાનું અંગ તૂટી ગયું છે તે યુદ્ધના મેદાનમાં પડે છે.

ਸੰਗਿ ਬਿਨੁ ਰੰਗਿ ਰਣ ਸ੍ਰੋਣ ਤਨ ਭਿਗਹੀਂ ॥੩੮੧॥

sang bin rang ran sron tan bhigaheen |381|

કપાયેલા અંગો સાથેના યોદ્ધાઓ યુદ્ધના મેદાનમાં નીચે પડી રહ્યા છે અને તેમના શરીરમાંથી બધુ લોહી નીકળી રહ્યું છે.381.

ਧਾਇ ਭਟਿ ਆਇ ਰਿਸ ਖਾਇ ਅਸਿ ਝਾਰਹੀਂ ॥

dhaae bhatt aae ris khaae as jhaaraheen |

યોદ્ધાઓ દોડીને આવે છે અને ગુસ્સામાં તેમની તલવારો ખેંચે છે.

ਸੋਰ ਕਰਿ ਜੋਰਿ ਸਰ ਤੋਰ ਅਰਿ ਡਾਰਹੀਂ ॥

sor kar jor sar tor ar ddaaraheen |

યોદ્ધાઓ ક્રોધમાં આવે છે, તલવારો ચલાવે છે અને બૂમો પાડતા દુશ્મનોને મારી નાખે છે

ਪ੍ਰਾਨ ਤਜਿ ਪੈ ਨ ਭਜਿ ਭੂਮਿ ਰਨ ਸੋਭਹੀਂ ॥

praan taj pai na bhaj bhoom ran sobhaheen |

પ્રાણ હાર માની લે છે, પણ ભાગતા નથી અને યુદ્ધના મેદાનમાં પોતાને શણગારે છે.

ਪੇਖਿ ਛਬਿ ਦੇਖਿ ਦੁਤਿ ਨਾਰਿ ਸੁਰ ਲੋਭਹੀਂ ॥੩੮੨॥

pekh chhab dekh dut naar sur lobhaheen |382|

તેઓ તેમના અંતિમ શ્વાસ લે છે, પરંતુ યુદ્ધના મેદાનને છોડતા નથી અને આ રીતે ભવ્ય લાગે છે, તેમની સુંદરતા જોઈને દેવતાઓની સ્ત્રીઓ મોહિત થઈ રહી છે.382.

ਭਾਜ ਨਹ ਸਾਜਿ ਅਸਿ ਗਾਜਿ ਭਟ ਆਵਹੀਂ ॥

bhaaj nah saaj as gaaj bhatt aavaheen |

યોદ્ધાઓ તેમની તલવારો લઈને આવે છે અને ભાગતા નથી.

ਕ੍ਰੋਧ ਕਰਿ ਬੋਧ ਹਰਿ ਜੋਧ ਅਸਿ ਲਾਵਹੀਂ ॥

krodh kar bodh har jodh as laavaheen |

યોદ્ધાઓ તેમની તલવારોથી સજ્જ થઈને આવી રહ્યા છે અને આ બાજુ ભગવાન તેમના ક્રોધમાં વાસ્તવિક લડવૈયાઓને ઓળખી રહ્યા છે.

ਜੂਝਿ ਰਣਿ ਝਾਲਿ ਬ੍ਰਿਣ ਦੇਵ ਪੁਰਿ ਪਾਵਹੀਂ ॥

joojh ran jhaal brin dev pur paavaheen |

ઘા ખાધા પછી અને યુદ્ધના મેદાનમાં લડ્યા પછી, તેઓ દેવ-પુરી (સ્વર્ગ) માં (નિવાસ) શોધે છે.

ਜੀਤਿ ਕੈ ਗੀਤ ਕੁਲਿ ਰੀਤ ਜਿਮ ਗਾਵਹੀਂ ॥੩੮੩॥

jeet kai geet kul reet jim gaavaheen |383|

લડાઈ અને ઘાયલ થયા પછી, યોદ્ધાઓ દેવતાઓના વાસ તરફ પ્રયાણ કરે છે અને ત્યાં તેમનું સ્વાગત વિજયના ગીતો સાથે કરવામાં આવે છે.383.

ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥

naraaj chhand |

નારજ સ્તન્ઝા

ਸਾਜ ਸਾਜ ਕੈ ਸਬੈ ਸਲਾਜ ਬੀਰ ਧਾਵਹੀਂ ॥

saaj saaj kai sabai salaaj beer dhaavaheen |

બધા યોદ્ધાઓ સશસ્ત્ર છે અને ભાગી રહ્યા છે (યુદ્ધભૂમિમાં).

ਜੂਝਿ ਜੂਝ ਕੇ ਮਰੈ ਪ੍ਰਲੋਕ ਲੋਕ ਪਾਵਹੀਂ ॥

joojh joojh ke marai pralok lok paavaheen |

શરણ પામેલા બધા યોદ્ધાઓ શત્રુ પર પડે છે અને યુદ્ધમાં લડીને સ્વર્ગમાં પહોંચી જાય છે.

ਧਾਇ ਧਾਇ ਕੈ ਹਠੀ ਅਘਾਇ ਘਾਇ ਝੇਲਹੀਂ ॥

dhaae dhaae kai hatthee aghaae ghaae jhelaheen |

અણઘડ યોદ્ધાઓ ભાગી જાય છે અને તેમના ઘા રૂઝાય છે.

ਪਛੇਲ ਪਾਵ ਨ ਚਲੈ ਅਰੈਲ ਬੀਰ ਠੇਲਹੀਂ ॥੩੮੪॥

pachhel paav na chalai arail beer tthelaheen |384|

સતત યોદ્ધાઓ આગળ દોડે છે અને ઘાવની વેદના સહન કરે છે, તેમના પગ પાછા પડતા નથી અને તેઓ અન્ય યોદ્ધાઓને આગળ ચલાવે છે.384.

ਕੋਪ ਓਪ ਦੈ ਸਬੈ ਸਰੋਖ ਸੂਰ ਧਾਇ ਹੈਂ ॥

kop op dai sabai sarokh soor dhaae hain |

ક્રોધિત થઈને, બધા યોદ્ધાઓ ક્રોધથી ભરાઈને ભાગી જાય છે.

ਧਾਇ ਧਾਇ ਜੂਝ ਹੈਂ ਅਰੂਝਿ ਜੂਝਿ ਜਾਇ ਹੈਂ ॥

dhaae dhaae joojh hain aroojh joojh jaae hain |

બધા યોદ્ધાઓ ગુસ્સામાં આગળ વધી રહ્યા છે અને યુદ્ધના મેદાનમાં શહીદીને ભેટી રહ્યા છે

ਸੁ ਅਸਤ੍ਰ ਸਸਤ੍ਰ ਮੇਲ ਕੈ ਪ੍ਰਹਾਰ ਆਨਿ ਡਾਰਹੀਂ ॥

su asatr sasatr mel kai prahaar aan ddaaraheen |

તેઓ શસ્ત્રો અને બખ્તર એકઠા કરીને હુમલો કરે છે.

ਨ ਭਾਜਿ ਗਾਜ ਹੈ ਹਠੀ ਨਿਸੰਕ ਘਾਇ ਮਾਰਹੀਂ ॥੩੮੫॥

n bhaaj gaaj hai hatthee nisank ghaae maaraheen |385|

તેમના હથિયારો અને શસ્ત્રો સાથે અથડાતા, તેઓ પ્રહારો કરી રહ્યા છે અને સ્થિર યોદ્ધાઓ, જેઓ ભાગી જવાનું વિચારતા નથી, તેઓ પ્રહારો કરી રહ્યા છે, સતત નિર્ભયતાથી ગર્જના કરે છે.385.

ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਢੋਲ ਬਾਸੁਰੀ ਸਨਾਇ ਝਾਝ ਬਾਜ ਹੈਂ ॥

mridang dtol baasuree sanaae jhaajh baaj hain |

મૃદંગા, ઢોલ, વાંસળી, ખંજરી અને કરતાલ (વગેરે) વગાડવામાં આવે છે.

ਸੁ ਪਾਵ ਰੋਪ ਕੈ ਬਲੀ ਸਕੋਪ ਆਨਿ ਗਾਜ ਹੈਂ ॥

su paav rop kai balee sakop aan gaaj hain |

નાના-મોટા ઢોલ, વાંસળી, પાયલ વગેરે અવાજો સર્જી રહ્યા છે અને પૃથ્વી પર પગ મક્કમતાથી મુકી રહેલા યોદ્ધાઓ ક્રોધથી ગર્જના કરી રહ્યા છે.

ਸੁ ਬੂਝਿ ਬੂਝ ਕੈ ਹਠੀ ਅਰੂਝਿ ਆਨਿ ਜੂਝ ਹੈਂ ॥

su boojh boojh kai hatthee aroojh aan joojh hain |

મક્કમ યોદ્ધાઓ વિચારપૂર્વક યુદ્ધમાં જોડાય છે અને લડે છે.

ਸੁ ਅੰਧ ਧੁੰਧ ਹੁਇ ਰਹੀ ਦਿਸਾ ਵਿਸਾ ਨ ਸੂਝ ਹੈਂ ॥੩੮੬॥

su andh dhundh hue rahee disaa visaa na soojh hain |386|

બીજાઓને ઓળખતા સતત યોદ્ધાઓ તેમની સાથે ફસાઈ જાય છે અને યુદ્ધના મેદાનમાં એવી દોડધામ થાય છે કે દિશાઓ સમજાતી નથી.386.

ਸਰੋਖ ਕਾਲਿ ਕੇਸਰੀ ਸੰਘਾਰਿ ਸੈਣ ਧਾਇ ਹੈਂ ॥

sarokh kaal kesaree sanghaar sain dhaae hain |

દેવીનો સિંહ (અથવા સિંહનું નિહકલંક સ્વરૂપ) (શત્રુ) સેના પર હુમલો કરવા આસપાસ ફરે છે.

ਅਗਸਤ ਸਿੰਧੁ ਕੀ ਜਿਮੰ ਪਚਾਇ ਸੈਨ ਜਾਇ ਹੈਂ ॥

agasat sindh kee jiman pachaae sain jaae hain |

દેવી કાલીનો સિંહ, સેનાને મારવા માટે, આ રીતે ક્રોધિત થઈને દોડી રહ્યો છે અને આ રીતે સેનાનો નાશ કરવા માંગે છે, જેમ કે ઓગસ્ટ ઋષિએ સમુદ્રને સંપૂર્ણપણે પીધો હતો.