શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1041


ਔਰ ਰਾਨਿਯਨ ਕਬਹੂੰ ਨ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਬੁਲਾਵਈ ॥
aauar raaniyan kabahoon na nripat bulaavee |

રાજાએ બીજી રાણીઓને ક્યારેય બોલાવી નહીં

ਭੂਲਿ ਨ ਕਬਹੂੰ ਤਿਨ ਕੌ ਸਦਨ ਸੁਹਾਵਈ ॥
bhool na kabahoon tin kau sadan suhaavee |

અને ભૂલીને પણ, તેણે ક્યારેય તેમના મહેલની સુંદરતામાં વધારો કર્યો નથી.

ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਚਿਤ ਮਾਝ ਚੰਚਲਾ ਸਭ ਧਰੈ ॥
eih chintaa chit maajh chanchalaa sabh dharai |

બધી રાણીઓ આની ચિંતા કરતી હતી.

ਹੋ ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਅਰੁ ਤੰਤ੍ਰ ਰਾਵ ਸੌ ਸਭ ਕਰੈ ॥੨॥
ho jantr mantr ar tantr raav sau sabh karai |2|

તેથી જ તે બધા રાજા પર યુક્તિઓ, મંત્રો અને તંત્રો કરતા. 2.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਸਭ ਹੀ ਕਰਿ ਹਾਰੇ ॥
jantr mantr sabh hee kar haare |

તે તમામ સાધનો દૂર કરવામાં આવ્યા હતા

ਕੈਸੇ ਹੂੰ ਪਰੇ ਹਾਥ ਨਹਿ ਪ੍ਯਾਰੇ ॥
kaise hoon pare haath neh payaare |

પણ કોઈક રીતે પ્રિયતમ હાથમાં આવ્યો નહિ.

ਏਕ ਸਖੀ ਇਹ ਭਾਤ ਉਚਾਰੋ ॥
ek sakhee ih bhaat uchaaro |

ત્યારે એક સખીએ આમ કહ્યું,

ਸੁਨੁ ਰਾਨੀ ਤੈ ਬਚਨ ਹਮਾਰੋ ॥੩॥
sun raanee tai bachan hamaaro |3|

ઓ રાણી! તમે મારો (એક) શબ્દ સાંભળો. 3.

ਜੌ ਉਨ ਸੌ ਮੈ ਪ੍ਰੀਤਿ ਤੁਰਾਊ ॥
jau un sau mai preet turaaoo |

જો હું તેના કરતાં (રાજાનો) પ્રેમ તોડી નાખું

ਤੌ ਤੁਮ ਤੇ ਕਹੁ ਮੈ ਕਾ ਪਾਊ ॥
tau tum te kahu mai kaa paaoo |

તો મને તમારી પાસેથી શું મળશે (એટલે કે મને શું ઈનામ મળશે).

ਬੀਰ ਕਲਹਿ ਨ੍ਰਿਪ ਮੁਖ ਨ ਦਿਖਾਵੈ ॥
beer kaleh nrip mukh na dikhaavai |

(હું બતાવીશ કે) રાજા બીર કલાને મોઢું પણ નહિ બતાવે

ਤੁਮਰੇ ਪਾਸਿ ਰੈਨਿ ਦਿਨ ਆਵੈ ॥੪॥
tumare paas rain din aavai |4|

અને દિવસ અને રાત તમારી પાસે આવશે. 4.

ਯੌ ਕਹਿ ਜਾਤ ਤਹਾ ਤੇ ਭਈ ॥
yau keh jaat tahaa te bhee |

આટલું કહીને તે ચાલ્યો ગયો

ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ਕੇ ਮੰਦਿਰ ਮਹਿ ਗਈ ॥
nrip bar ke mandir meh gee |

અને મહાન રાજાના મહેલમાં પહોંચ્યા.

ਪਤਿ ਤ੍ਰਿਯ ਕੇ ਕਾਨਨ ਮਹਿ ਪਰੀ ॥
pat triy ke kaanan meh paree |

પતિ-પત્ની પ્રેમમાં પડ્યા

ਮੁਖ ਤੇ ਕਛੂ ਨ ਬਾਤ ਉਚਰੀ ॥੫॥
mukh te kachhoo na baat ucharee |5|

અને મોઢામાંથી કશું બોલવું નહિ. 5.

ਨ੍ਰਿਪ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹਿਯੋ ਤੋਹਿ ਕਾ ਕਹਿਯੋ ॥
nrip triy kahiyo tohi kaa kahiyo |

રાજાએ રાણીને પૂછ્યું કે તને શું કહ્યું?

ਸੁਨਿ ਪਤਿ ਬਚਨ ਮੋਨ ਹ੍ਵੈ ਰਹਿਯੋ ॥
sun pat bachan mon hvai rahiyo |

તેથી પતિ (રાજા) શબ્દો સાંભળીને શાંત થઈ ગયા.

ਪਤਿ ਪੂਛ੍ਯੋ ਤੁਹਿ ਇਹ ਕਾ ਕਹੀ ॥
pat poochhayo tuhi ih kaa kahee |

પતિએ પૂછ્યું (રાણી) તમે શું કહ્યું,

ਸੁਨ ਤ੍ਰਿਯ ਬਚਨ ਮੋਨ ਹ੍ਵੈ ਰਹੀ ॥੬॥
sun triy bachan mon hvai rahee |6|

પછી સ્ત્રી (રાણી) શબ્દો સાંભળીને શાંત થઈ ગઈ. 6.

ਪਤਿ ਜਾਨ੍ਯੋ ਤ੍ਰਿਯ ਬਾਤ ਦੁਰਾਈ ॥
pat jaanayo triy baat duraaee |

પતિ સમજી ગયો કે સ્ત્રીએ (કંઈક) છુપાવ્યું છે.

ਤ੍ਰਿਯ ਜਾਨ੍ਯੋ ਕਛੁ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਚੁਰਾਈ ॥
triy jaanayo kachh nripat churaaee |

અને રાણી સમજી ગઈ કે રાજાએ કંઈક છુપાવ્યું છે.

ਕੋਪ ਕਰਾ ਦੁਹੂੰਅਨ ਕੈ ਪਈ ॥
kop karaa duhoonan kai pee |

બંનેના મનમાં ગુસ્સાની કળા ફેલાઈ ગઈ

ਪ੍ਰੀਤਿ ਰੀਤ ਸਭ ਹੀ ਛੁਟਿ ਗਈ ॥੭॥
preet reet sabh hee chhutt gee |7|

અને પ્રેમના બધા રિવાજ છૂટી ગયા. 7.

ਵਾ ਰਾਨੀ ਸੋ ਨੇਹ ਬਢਾਯੋ ॥
vaa raanee so neh badtaayo |

રાજા એ રાણીના પ્રેમમાં પડી ગયો

ਜਿਨ ਚਰਿਤ੍ਰ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਨਾਯੋ ॥
jin charitr ih bhaat banaayo |

જેમણે આ રીતે પાત્ર ભજવ્યું.

ਵਾ ਸੋ ਪ੍ਰੀਤਿ ਰੀਤਿ ਉਪਜਾਈ ॥
vaa so preet reet upajaaee |

(હવે રાજા) તેણીને પ્રેમ કરવા લાગ્યો

ਬੀਰ ਕਲਾ ਚਿਤ ਤੇ ਬਿਸਰਾਈ ॥੮॥
beer kalaa chit te bisaraaee |8|

અને મનમાંથી બીયરની કળા ભૂલી ગયો. 8.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਉਨਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੫੯॥੩੧੫੬॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade ik sau unasatthavo charitr samaapatam sat subham sat |159|3156|afajoon|

અહીં શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંવાદના 159મા અધ્યાયનું સમાપન છે, બધું જ શુભ છે. 159.3156. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਬਲਵੰਡ ਸਿੰਘ ਤਿਰਹੁਤਿ ਕੋ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ॥
balavandd singh tirahut ko nrip bar |

બળવંત સિંહ તિરહુતના મહાન રાજા હતા.

ਜਨੁ ਬਿਧਿ ਕਰਿਯੋ ਦੂਸਰੋ ਤਮ ਹਰ ॥
jan bidh kariyo doosaro tam har |

(તેનું તેજ એવું હતું કે) જાણે વિધાતાએ તેને બીજો સૂર્ય બનાવ્યો હોય.

ਅਮਿਤ ਰੂਪ ਤਾ ਕੋ ਅਤਿ ਸੋਹੈ ॥
amit roop taa ko at sohai |

તે ખૂબ જ સુંદર હતો

ਖਗ ਮ੍ਰਿਗ ਜਛ ਭੁਜੰਗਨ ਮੋਹੈ ॥੧॥
khag mrig jachh bhujangan mohai |1|

જેમાં પક્ષીઓ, મીરગા (વન્ય પ્રાણીઓ), યક્ષ અને ભુજંગ મંત્રમુગ્ધ થયા હતા. 1.

ਰਾਨੀ ਸਾਠਿ ਸਦਨ ਤਿਹ ਮਾਹੀ ॥
raanee saatth sadan tih maahee |

તેના મહેલમાં સાઠ રાણીઓ હતી.

ਰੂਪਵਤੀ ਤਿਨ ਸਮ ਕਹੂੰ ਨਾਹੀ ॥
roopavatee tin sam kahoon naahee |

તેના જેવી સુંદર બીજી કોઈ સ્ત્રી નહોતી.

ਸਭਹਿਨ ਸੌ ਪਤਿ ਨੇਹ ਬਢਾਵਤ ॥
sabhahin sau pat neh badtaavat |

પતિ દરેકને પ્રેમ કરતો હતો

ਬਾਰੀ ਬਾਰੀ ਕੇਲ ਕਮਾਵਤ ॥੨॥
baaree baaree kel kamaavat |2|

અને સમયાંતરે તે રતિક્રીડા કરતો હતો. 2.

ਰੁਕਮ ਕਲਾ ਰਾਨੀ ਰਸ ਭਰੀ ॥
rukam kalaa raanee ras bharee |

રૂકુમ કલા રાની ખૂબ જ રસપ્રદ હતી.

ਜੋਬਨ ਜੇਬ ਸਭਨ ਤਿਨ ਹਰੀ ॥
joban jeb sabhan tin haree |

તેણે તેની તમામ નોકરી અને છબી ગુમાવી દીધી હતી.

ਆਨ ਮੈਨ ਜਬ ਤਾਹਿ ਸੰਤਾਵੈ ॥
aan main jab taeh santaavai |

જ્યારે વાસનાએ આવીને તેને ત્રાસ આપ્યો

ਪਠੈ ਸਹਚਰੀ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਬੁਲਾਵੈ ॥੩॥
patthai sahacharee nripat bulaavai |3|

એટલે દાસી મોકલીને રાજાને બોલાવતી. 3.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਕ੍ਰਿਸਨ ਕਲਾ ਇਕ ਸਹਚਰੀ ਪਠੈ ਦਈ ਨ੍ਰਿਪ ਤੀਰ ॥
krisan kalaa ik sahacharee patthai dee nrip teer |

ક્રિસન કલા નામની દાસીને રાજા પાસે મોકલવામાં આવી.

ਸੋ ਯਾ ਪਰ ਅਟਕਤ ਭਈ ਹਰਿਅਰਿ ਕਰੀ ਅਧੀਰ ॥੪॥
so yaa par attakat bhee hariar karee adheer |4|

તેથી તે તેના (રાજા) પર મોહિત થઈ ગઈ, જેને કામદેવે અધીર બનાવ્યો હતો. 4.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਸੁਨੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਜੂ ਬਾਤ ਹਮਾਰੀ ॥
suno nripat joo baat hamaaree |

(દાસી કહેવા લાગ્યા) હે રાજન! મને સાંભળો.