શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 721


ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਨਾਮ ਮਾਲਾ ਪੁਰਾਣੇ ਚਕ੍ਰ ਨਾਮ ਦੁਤੀਯ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨॥
eit sree naam maalaa puraane chakr naam duteey dhiaae samaapatam sat subham sat |2|

નામ-માલા પુરાણમાં “ચક્રનું નામ” શીર્ષક ધરાવતા બીજા અધ્યાયનો અંત.

ਅਥ ਸ੍ਰੀ ਬਾਣ ਕੇ ਨਾਮ ॥
ath sree baan ke naam |

હવે શ્રી બાણ (તીર) નું વર્ણન શરૂ થાય છે.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਬਿਸਿਖ ਬਾਣ ਸਰ ਧਨੁਜ ਭਨ ਕਵਚਾਤਕ ਕੇ ਨਾਮ ॥
bisikh baan sar dhanuj bhan kavachaatak ke naam |

બિશિખ (તીર) બાણ, સર, ધનુજ (ધનુષ, તીરમાંથી જન્મેલા)ને 'કવચંતક' (બખ્તર-વેધન, તીર) ના નામથી બોલાવવામાં આવે છે.

ਸਦਾ ਹਮਾਰੀ ਜੈ ਕਰੋ ਸਕਲ ਕਰੋ ਮਮ ਕਾਮ ॥੭੫॥
sadaa hamaaree jai karo sakal karo mam kaam |75|

હે નોંધપાત્ર બાણ (તીર), ધનુષના પુત્ર અને બખ્તરનો નાશ કરનાર! અમારા માટે વિજય પણ લાવો અને અમારા કાર્યો પૂર્ણ કરો.75.

ਧਨੁਖ ਸਬਦ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਉਚਰਿ ਅਗ੍ਰਜ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥
dhanukh sabad prithamai uchar agraj bahur uchaar |

પહેલા 'ધનુખ' શબ્દનો ઉચ્ચાર કરો અને પછી 'અગ્રજા' શબ્દ બોલો (ધનુષ્યમાંથી આગળનું તીર).

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਭੈ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਸੁਧਾਰ ॥੭੬॥
naam sileemukh ke sabhai leejahu chatur sudhaar |76|

પહેલા “ધનુષ” શબ્દ અને પછી “અગ્રજ” શબ્દ ઉચ્ચારવાથી બાનના તમામ નામો યોગ્ય રીતે સમજી શકાય છે.76.

ਪਨਚ ਸਬਦ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਉਚਰਿ ਅਗ੍ਰਜ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥
panach sabad prithamai uchar agraj bahur uchaar |

પહેલા 'પંચ' (ધનુષ્ય) શબ્દનો ઉચ્ચાર કરો અને પછી 'અગ્રજા' શબ્દ બોલો.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਭੈ ਨਿਕਸਤ ਚਲੈ ਅਪਾਰ ॥੭੭॥
naam sileemukh ke sabhai nikasat chalai apaar |77|

પહેલા શબ્દ "પંચ" અને પછી "અગ્રજ" શબ્દ ઉચ્ચારવાથી તે બાનના બધા નામો વિકસિત થતા રહે છે.77.

ਨਾਮ ਉਚਾਰਿ ਨਿਖੰਗ ਕੇ ਬਾਸੀ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
naam uchaar nikhang ke baasee bahur bakhaan |

(પ્રથમ) 'નિખાંગ' (ભટ્ટા) નામનો ઉચ્ચાર કરો અને પછી 'બાસી' (નિવાસી) શબ્દનો ઉચ્ચાર કરો.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਭੈ ਲੀਜਹੁ ਹ੍ਰਿਦੈ ਪਛਾਨ ॥੭੮॥
naam sileemukh ke sabhai leejahu hridai pachhaan |78|

નિખાંગના નામો ઉચ્ચારવાથી અને પછી “વંશી”નું વર્ણન કરવાથી બાનના તમામ નામ જાણી શકાય છે.78.

ਸਭ ਮ੍ਰਿਗਯਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਹਾ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥
sabh mrigayan ke naam keh haa pad bahur uchaar |

બધા 'મૃજ્ઞ' (પ્રાણીઓ) ના નામ બોલો અને પછી 'હા' શબ્દનો ઉચ્ચાર કરો.

ਨਾਮ ਸਭੈ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਣੁ ਹ੍ਰਿਦੈ ਨਿਰਧਾਰ ॥੭੯॥
naam sabhai sree baan ke jaan hridai niradhaar |79|

બધાં હરણોનાં નામ આપ્યા પછી અને પછી “હા” શબ્દ ઉચ્ચાર્યા પછી, બાનના બધા નામો મનમાં સમજાય છે.79.

ਸਕਲ ਕਵਚ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਭੇਦਕ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
sakal kavach ke naam keh bhedak bahur bakhaan |

કવચના બધા નામ લો અને પછી 'ભેદક' (વેધન) શબ્દ બોલો.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਨਿਕਸਤ ਚਲੈ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥੮੦॥
naam sakal sree baan ke nikasat chalai pramaan |80|

“કવચ” (બખ્તર) ના બધા નામો ઉચ્ચાર્યા પછી અને પછી તેમની સાથે “ભેડક” શબ્દ ઉમેર્યા પછી બાનના બધા નામો વિકસિત થતા રહે છે.80.

ਨਾਮ ਚਰਮ ਕੇ ਪ੍ਰਿਥਮ ਕਹਿ ਛੇਦਕ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
naam charam ke pritham keh chhedak bahur bakhaan |

પહેલા 'વશીકરણ' (ઢાલ) ના નામ બોલો અને પછી 'ચેડક' (વેધનાર) શબ્દ બોલો.

ਨਾਮ ਸਬੈ ਹੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਮੈ ਜਾਨੁ ॥੮੧॥
naam sabai hee baan ke chatur chit mai jaan |81|

“ચરમ” ના નામો ઉચ્ચાર્યા પછી અને “છેડક” શબ્દ ઉમેર્યા પછી, જ્ઞાની લોકો તેમના મનમાં બાનના બધા નામો જાણી લે છે.81.

ਸੁਭਟ ਨਾਮ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਹਾ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਸੁਨਾਇ ॥
subhatt naam uchaar kai haa pad bahur sunaae |

પહેલા 'સુભત' (સુરમા) નામનો ઉચ્ચાર કરો અને પછી 'હા' શબ્દનો પાઠ કરો.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਬੈ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਬਨਾਇ ॥੮੨॥
naam sileemukh ke sabai leejahu chatur banaae |82|

“સુભત” નામ ઉચ્ચાર્યા પછી અને પછી “હા” શબ્દ ઉમેર્યા પછી, જ્ઞાની લોકો બાનના બધા નામો કહે છે.82.

ਸਭ ਪਛਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਪਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
sabh pachhan ke naam keh par pad bahur bakhaan |

બધા પક્ષીઓના નામ કહો અને પછી 'પાર' (વરી) શબ્દ કહો.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਬੈ ਚਿਤ ਮੈ ਚਤੁਰਿ ਪਛਾਨ ॥੮੩॥
naam sileemukh ke sabai chit mai chatur pachhaan |83|

બધા પક્ષીઓના નામ ઉચ્ચારવા અને પછી તેમની સાથે "પાર" શબ્દ ઉમેરવાથી, જ્ઞાની લોકો બાનના નામ ઓળખે છે.83.

ਪੰਛੀ ਪਰੀ ਸਪੰਖ ਧਰ ਪਛਿ ਅੰਤਕ ਪੁਨਿ ਭਾਖੁ ॥
panchhee paree sapankh dhar pachh antak pun bhaakh |

પક્ષી, પરી (પાંખવાળો) સ્પાંખા (પાંખો સાથે) પચીધર (પાંખો ધારક) (કહેવું) પછી 'અંતક' (સમાપ્ત) શબ્દ બોલો.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਭੈ ਜਾਨ ਹ੍ਰਿਦੈ ਮੈ ਰਾਖੁ ॥੮੪॥
naam sileemukh ke sabhai jaan hridai mai raakh |84|

“પક્ષી, પરેશ અને પંખધર” શબ્દો સાથે “અંતક” શબ્દ ઉમેર્યા પછી બાના બધા નામો મનમાં ઓળખાય છે.84.

ਸਭ ਅਕਾਸ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਚਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
sabh akaas ke naam keh char pad bahur bakhaan |

આકાશનાં બધાં નામ કહો અને પછી 'ચાર' (વિખેરનાર) પદ કહો.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਭੈ ਲੀਜੈ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੮੫॥
naam sileemukh ke sabhai leejai chatur pachhaan |85|

"આકાશ" ના બધા નામો ઉચ્ચારવા અને પછી "ચાર" શબ્દ બોલવાથી, જ્ઞાની લોકો બાનના બધા નામો ઓળખે છે.85.

ਖੰ ਅਕਾਸ ਨਭਿ ਗਗਨ ਕਹਿ ਚਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰੁ ॥
khan akaas nabh gagan keh char pad bahur uchaar |

ખ, આકાશ, નભ અને ગગન (શબ્દો) કહો અને પછી 'ચાર' (ચલતા) શબ્દનો ઉચ્ચાર કરો.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਸੁ ਧਾਰ ॥੮੬॥
naam sakal sree baan ke leejahu chatur su dhaar |86|

“ખે, આકાશ, નભ અને ગગન” શબ્દો બોલ્યા પછી અને પછી “ચાર” શબ્દ ઉચ્ચાર્યા પછી, જ્ઞાની લોકો બાનના બધા નામો બરાબર સમજી શકે છે.86.

ਅਸਮਾਨ ਸਿਪਿਹਰ ਸੁ ਦਿਵ ਗਰਦੂੰ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੁ ॥
asamaan sipihar su div garadoon bahur bakhaan |

આકાશ, સિપિહાર, દિવ અને પછી ગાર્ડુન (ફરતું આકાશ) (શબ્દ) કહો.

ਪੁਨਿ ਚਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨ ॥੮੭॥
pun char sabad bakhaaneeai naam baan ke jaan |87|

"આસમાન, સિપીહિર, દિવ, ગાર્દૂન વગેરે" શબ્દો બોલ્યા પછી. અને પછી “ચાર” શબ્દ બોલવાથી બાનના નામો ઓળખાય છે.87.

ਪ੍ਰਿਥਮ ਨਾਮ ਕਹਿ ਚੰਦ੍ਰ ਕੇ ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰੋ ਦੇਹੁ ॥
pritham naam keh chandr ke dhar pad bahuro dehu |

પહેલા ચંદ્રોના નામ કહો, પછી 'ધર' (રિટેનર) શબ્દ ઉમેરો.

ਪੁਨਿ ਚਰ ਸਬਦ ਉਚਾਰੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੮੮॥
pun char sabad uchaareeai naam baan lakh lehu |88|

શરૂઆતમાં “ચંદ્ર” નામ ઉચ્ચારવાથી અને પછી “દેહ” શબ્દ ઉમેરવાથી અને પછી “ચાર” શબ્દ બોલવાથી બાનના નામો બને છે.88.

ਗੋ ਮਰੀਚ ਕਿਰਨੰ ਛਟਾ ਧਰ ਧਰ ਕਹਿ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
go mareech kiranan chhattaa dhar dhar keh man maeh |

જા, મારીચ, કિરણ, છટાધર (પ્રકાશ ધારણ કરનાર ચંદ્ર) (પછી) મનમાં 'ધર' શબ્દ બોલો.

ਚਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਹੁਇ ਜਾਹਿ ॥੮੯॥
char pad bahur bakhaaneeai naam baan hue jaeh |89|

"ગો, મારીચ, કિરણ, છટાધાર વગેરે" શબ્દોના અંતે "ચાર" શબ્દ ઉમેર્યા પછી, બાનના નામો બને છે.89.

ਰਜਨੀਸਰ ਦਿਨਹਾ ਉਚਰਿ ਧਰ ਧਰ ਪਦ ਕਹਿ ਅੰਤਿ ॥
rajaneesar dinahaa uchar dhar dhar pad keh ant |

(પહેલા) 'રજનીસાર' (ચંદ્ર) 'દીન્હા' (દિવસનો નાશ કરનાર) (શબ્દ), પછી (બે વાર) 'ધર ધર' શબ્દ કહો.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਨਿਕਰਤ ਜਾਹਿ ਅਨੰਤ ॥੯੦॥
naam sakal sree baan ke nikarat jaeh anant |90|

“રજનીશ્વર અને દીન્હા” શબ્દો ઉચ્ચાર્યા પછી અને અંતે “ધુરંધર” શબ્દ ઉમેર્યા પછી, બાનના નામો વિકસિત થાય છે.90.

ਰਾਤ੍ਰਿ ਨਿਸਾ ਦਿਨ ਘਾਤਨੀ ਚਰ ਧਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨ ॥
raatr nisaa din ghaatanee char dhar sabad bakhaan |

રાત્રી, નિસા, દિન ખટની, પછી 'ચાર' અને 'ધર' પદ બોલો.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਕਰੀਅਹੁ ਚਤੁਰ ਬਖਿਆਨ ॥੯੧॥
naam sakal sree baan ke kareeahu chatur bakhiaan |91|

"રાત્રી, નિશા અને દિન-ઘાટિની" શબ્દો સાથે "ચારધર" શબ્દ બોલવાથી, બાનના બધા નામો વિકસિત થાય છે.91.

ਸਸਿ ਉਪਰਾਜਨਿ ਰਵਿ ਹਰਨਿ ਚਰ ਕੋ ਲੈ ਕੈ ਨਾਮ ॥
sas uparaajan rav haran char ko lai kai naam |

શસી ઉપર્જની' (ચંદ્રના સર્જક) અને 'રવિ હરણી' (સૂર્યનો નાશ કરનાર) (આ શબ્દો પહેલા કહો, પછી) 'ચાર' શબ્દોનો ઉપયોગ કરો.

ਧਰ ਕਹਿ ਨਾਮ ਏ ਬਾਨ ਕੇ ਜਪੋ ਆਠਹੂੰ ਜਾਮ ॥੯੨॥
dhar keh naam e baan ke japo aatthahoon jaam |92|

“રાત્રી” નામ ઉચ્ચાર્યા પછી “ચાર” બોલવાથી અને પછી “ધર” શબ્દ બોલવાથી બાનના બધા નામો યાદ આવી શકે છે.92.

ਰੈਨ ਅੰਧਪਤਿ ਮਹਾ ਨਿਸਿ ਨਿਸਿ ਈਸਰ ਨਿਸਿ ਰਾਜ ॥
rain andhapat mahaa nis nis eesar nis raaj |

રણ અંધપતિ, 'મહા નિસ્પતિ', 'નિસી-ઈસર', 'નિસી રાજ' અને 'ચંદ્ર',

ਚੰਦ੍ਰ ਬਾਨ ਚੰਦ੍ਰਹਿ ਧਰ੍ਯੋ ਚਿਤ੍ਰਨ ਕੇ ਬਧ ਕਾਜ ॥੯੩॥
chandr baan chandreh dharayo chitran ke badh kaaj |93|

“રાત્રિ, અંધકારપતિ, નિસ્પતિ” વગેરે શબ્દો ચંદ્ર-બાણ નામથી ઓળખાય છે, જે “ચંદ્રમા” (ચંદ્ર)ના રૂપમાં અંધકારમાં ડૂબેલા સ્વરૂપોને મારી નાખે છે.93.

ਸਭ ਕਿਰਨਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥
sabh kiranan ke naam keh dhar pad bahur uchaar |

કિરણના બધા નામ કહો અને પછી 'ધર' શબ્દનો જાપ કરો.

ਪੁਨਿ ਧਰ ਕਹੁ ਸਭ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨੁ ਨਾਮ ਨਿਰਧਾਰ ॥੯੪॥
pun dhar kahu sabh baan ke jaan naam niradhaar |94|

બધા કિરણોના નામ બોલવાથી, પછી “ધર” શબ્દ ઉચ્ચારવાથી અને પછી ફરીથી “ધર” શબ્દનું પુનરાવર્તન કરવાથી બાનના બધા નામો જાણી શકાય છે.94.

ਸਭ ਸਮੁੰਦਰ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਅੰਤਿ ਸਬਦ ਸੁਤ ਦੇਹੁ ॥
sabh samundar ke naam lai ant sabad sut dehu |

બધા મહાસાગરોના નામ લો અને પછી અંતે 'સુત' શબ્દ બોલો.

ਪੁਨਿ ਧਰ ਸਬਦ ਉਚਾਰੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੯੫॥
pun dhar sabad uchaareeai naam baan lakh lehu |95|

“સમુદ્ર” (મહાસાગર) ના બધા નામો બોલીને, અંતે “શતદેહ” શબ્દ ઉમેરીને અને પછી “ધર” શબ્દ ઉચ્ચારવાથી, બાનના બધા નામ આગળ આવે છે.95.

ਜਲਪਤਿ ਜਲਾਲੈ ਨਦੀ ਪਤਿ ਕਹਿ ਸੁਤ ਪਦ ਕੋ ਦੇਹੁ ॥
jalapat jalaalai nadee pat keh sut pad ko dehu |

(પ્રથમ) 'જલપતિ', 'જલલાઈ' (પાણીનું સ્થાન) 'નાડી પતિ' (શબ્દ) બોલો અને પછી 'સુત' શબ્દ ઉમેરો.

ਪੁਨਿ ਧਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੯੬॥
pun dhar sabad bakhaaneeai naam baan lakh lehu |96|

“સમુદ્ર” (મહાસાગર) શબ્દ બોલ્યા પછી, “શતદેહ” શબ્દ ઉમેરીને અને પછી “ધર” શબ્દ બોલવાથી, બાનના બધા નામો સમજી શકાય છે.96.

ਨੀਰਾਲੈ ਸਰਤਾਧਿਪਤਿ ਕਹਿ ਸੁਤ ਪਦ ਕੋ ਦੇਹੁ ॥
neeraalai sarataadhipat keh sut pad ko dehu |

(પ્રથમ) 'નિરાલાઈ' 'સર્તાધિપતિ' (શબ્દ) કહો અને પછી 'સુત' શબ્દ ઉમેરો.

ਪੁਨਿ ਧਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੯੭॥
pun dhar sabad bakhaaneeai naam baan lakh lehu |97|

“નીરલ્ય અને સરિતાધપતિ” શબ્દો ઉચ્ચાર્યા પછી, પછી “શત” શબ્દ ઉમેરીને અને પછી “ધર” બોલ્યા પછી, બાનના નામનો ઉચ્ચાર થાય છે.97.

ਸਭੈ ਝਖਨ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਬਿਰੀਆ ਕਹਿ ਲੇ ਏਕ ॥
sabhai jhakhan ke naam lai bireea keh le ek |

ઝખાન (માછલીઓ) ના બધા નામ લો અને એક વાર 'બિરીયા' (સુખ આપનાર) બોલો.

ਸੁਤ ਧਰ ਕਹੁ ਸਭ ਨਾਮ ਸਰ ਨਿਕਸਤ ਜਾਹਿ ਅਨੇਕ ॥੯੮॥
sut dhar kahu sabh naam sar nikasat jaeh anek |98|

બધા વિવાદોને એક વાર નામ આપવું અને પછી “શતધર” શબ્દ બોલવાથી બાનના ઘણા નામો વિકસિત થાય છે.98.