શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 888


ਏਕ ਦਿਵਸ ਨ੍ਰਿਪ ਸਭਾ ਬਨਾਈ ॥
ek divas nrip sabhaa banaaee |

એક દિવસ રાજાની સભા હતી અને તેણે પોતાની બધી સ્ત્રીઓને બોલાવી.

ਸਭ ਇਸਤ੍ਰੀ ਗ੍ਰਿਹ ਬੋਲਿ ਪਠਾਈ ॥
sabh isatree grih bol patthaaee |

તેણે કહ્યું કે તેની પાસે છેલ્લી રિંગ હતી.

ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕਹੀ ਮੁੰਦ੍ਰੀ ਮਮ ਗਈ ॥
nripat kahee mundree mam gee |

રાજાએ કહ્યું મારી વીંટી ખોવાઈ ગઈ છે.

ਵਹੁ ਕਹਿ ਉਠੀ ਚੀਨਿ ਮੈ ਲਈ ॥੬॥
vahu keh utthee cheen mai lee |6|

નોકરડી ઊભી થઈ અને કહ્યું કે તે તેની પાસે છે.(6)

ਯਹ ਮੁੰਦ੍ਰਿਕਾ ਕਹਾ ਤੇ ਪਾਈ ॥
yah mundrikaa kahaa te paaee |

(રાજાએ પૂછ્યું-) આ વીંટી (તમને) ક્યાંથી મળી?

ਡਾਰੀ ਹੁਤੀ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਮਮ ਆਈ ॥
ddaaree hutee drisatt mam aaee |

'તને આ વીંટી ક્યાંથી મળી?' 'તે એક રીતે પડેલું હતું,

ਸੋ ਮੈ ਕਰਿ ਉਠਾਇ ਕਰ ਲਈ ॥
so mai kar utthaae kar lee |

મેં તેને મારા હાથથી ઉપાડ્યો.

ਲੈ ਰਾਜਾ ਜੀ ਤੁਮ ਕੌ ਦਈ ॥੭॥
lai raajaa jee tum kau dee |7|

'અને મેં તેને ઉપાડ્યો. હવે રાજા, કૃપા કરીને તમે તેને લો.'(7)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਜਾ ਕੋ ਪਰਮੇਸੁਰ ਦਈ ਮੈ ਤਾਹੂ ਕੋ ਦੀਨ ॥
jaa ko paramesur dee mai taahoo ko deen |

'જેને ભગવાને આપ્યું છે, મેં તેને પણ આપવા દીધું છે.'

ਭੇਦ ਨ ਕਾਹੂ ਤ੍ਰਿਯ ਲਹਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਛਲ ਗਯੋ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥੮॥
bhed na kaahoo triy lahiyo nrip chhal gayo prabeen |8|

રાજાએ જે છેતરપિંડી કરી હતી તે પત્ની ઓળખી શકતી ન હતી.(8)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਪੁਰਖ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਚੌਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੬੪॥੧੧੩੭॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane purakh charitre mantree bhoop sanbaade chauasatthavo charitr samaapatam sat subham sat |64|1137|afajoon|

આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ થયેલ રાજા અને મંત્રીના શુભ ચરિત્રના સંવાદની ચોસઠમી ઉપમા. (64)(1135)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਰਾਇਕ ਰਾਠ ਮਹੋਬੇ ਰਹੈ ॥
raaeik raatth mahobe rahai |

મહોબે શહેરમાં એક રાજપૂત રહેતો હતો.

ਮਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਜਾ ਕੋ ਜਗ ਕਹੈ ॥
mitr singh jaa ko jag kahai |

દુનિયામાં તેઓ મિતાર સિંહના નામથી જાણીતા હતા.

ਦਛਿਨ ਪੈਂਡ ਚਲਨ ਨਹਿ ਦੇਈ ॥
dachhin paindd chalan neh deee |

તેણે લોકોને દક્ષિણના રસ્તા પર ચાલવા ન દીધા

ਕੂਟਿ ਲੂਟਿ ਲੋਗਨ ਕਹ ਲੇਈ ॥੧॥
koott loott logan kah leee |1|

તે લોકોને ત્યાંથી જવા દેતો ન હતો અને માર માર્યા પછી લૂંટી લેતો હતો.

ਜੋ ਲਿੰਡਿਯਾਇ ਤਿਹ ਕੌ ਧਨ ਲ੍ਯਾਵੈ ॥
jo linddiyaae tih kau dhan layaavai |

જે કાયર હતો તે તેની પાસેથી પૈસા ચોરી લેતો

ਜੋ ਐਠੈ ਤਿਹ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਵੈ ॥
jo aaitthai tih maar giraavai |

તેણે કાયરોને લૂંટ્યા, અને, જેઓ ઝડપથી ઊભા હતા, તેમણે તેમને મારી નાખ્યા.

ਲੂਟਿ ਕੂਟਿ ਸਭ ਹੀ ਕੌ ਲੇਈ ॥
loott koott sabh hee kau leee |

(આમ) તે દરેકને લૂંટી લેશે

ਅਧਿਕ ਦਰਬੁ ਇਸਤ੍ਰੀ ਕੌ ਦੇਈ ॥੨॥
adhik darab isatree kau deee |2|

બધું લૂંટી લીધા પછી, તે આવીને સ્ત્રીને સંપત્તિ આપતો હતો. (2)

ਏਕ ਦਿਵਸ ਧਾਰਾ ਕੋ ਗਯੋ ॥
ek divas dhaaraa ko gayo |

એક દિવસ તે એક લૂંટારાને મારવા ગયો.

ਸੂਰਮਾਨ ਸੰਗ ਭੇਟਾ ਭਯੋ ॥
sooramaan sang bhettaa bhayo |

એકવાર, જ્યારે તે લૂંટ કરવા ગયો, ત્યારે તેને એક યોદ્ધા મળ્યો.

ਹੈ ਦੌਰਾਇ ਚਲਤ ਗਿਰ ਪਰਿਯੋ ॥
hai dauaraae chalat gir pariyo |

દોડતી વખતે ઘોડો પડી ગયો.

ਤਬ ਤਿਨ ਆਨ ਸੂਰਮਨ ਧਰਿਯੋ ॥੩॥
tab tin aan sooraman dhariyo |3|

ઝડપથી દોડવા માટે તેના ઘોડાનો પીછો કરતી વખતે, તે આડો પડી ગયો અને યોદ્ધાઓએ તેને પકડી લીધો.(3)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਬਾਧਿ ਕਾਲਪੀ ਲੈ ਗਏ ਤਾਹਿ ਹਨਨ ਕੇ ਭਾਇ ॥
baadh kaalapee lai ge taeh hanan ke bhaae |

તે તેને બાંધીને મારી નાખવા માટે 'કલાપી નગર' લઈ આવ્યો.

ਤਨਕ ਭਨਕ ਸੁਨਿ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯਾ ਤਹਾ ਪਹੂੰਚੀ ਆਇ ॥੪॥
tanak bhanak sun tih triyaa tahaa pahoonchee aae |4|

સમાચાર મળતાં તેની પત્ની પણ ત્યાં આવી પહોંચી.(4)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਚੁਨਿ ਚੁਨਿ ਗੋਬਰ ਹੈ ਪਰ ਧਰੈ ॥
chun chun gobar hai par dharai |

તેણે છાણ ઉપાડ્યું અને ઘોડા પર મૂક્યું

ਕਾਹੂ ਕੀ ਸੰਕਾ ਨਹਿ ਕਰੈ ॥
kaahoo kee sankaa neh karai |

તે ઘોડાના છાણની કેક એકઠી કરતી હતી જેથી કોઈ શરીર પર શંકા ન કરે.

ਪਤਿ ਕੌ ਬਧ ਨ ਹੋਇ ਯੌ ਧਾਈ ॥
pat kau badh na hoe yau dhaaee |

તેણીએ ઉતાવળ કરી જેથી તેના પતિની હત્યા ન થાય.

ਇਹ ਮਿਸਿ ਨਿਕਟਿ ਪਹੂਚੀ ਆਈ ॥੫॥
eih mis nikatt pahoochee aaee |5|

તેણી તેના પતિને ફાંસીથી બચાવવા માટે ત્યાં પહોંચવા માટે ઝડપથી દોડતી આવી.(5)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਝਟਕਿ ਬਾਹ ਤੇ ਨਿਜੁ ਪਤਿਹ ਹੈ ਪਰ ਲਯੋ ਚਰਾਇ ॥
jhattak baah te nij patih hai par layo charaae |

તેણીએ તેના (યોદ્ધાના) હાથને ધક્કો માર્યો અને તેના પતિને તેણીનો ઘોડો લઈ ગયો.

ਤਾਹੀ ਕੌ ਅਸਿ ਛੀਨਿ ਕੈ ਤਾਹਿ ਚੰਡਾਰਹਿ ਘਾਇ ॥੬॥
taahee kau as chheen kai taeh chanddaareh ghaae |6|

અને તેની તલવાર લઈને તેણે તેને (યોદ્ધા) મારી નાખ્યો.(6)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਜਵਨ ਸ੍ਵਾਰ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਤਿਹ ਮਾਰਿਯੋ ॥
javan svaar pahoonchayo tih maariyo |

જે સવાર પણ ત્યાં પહોંચ્યો તેણે તેને મારી નાખ્યો

ਏਕੈ ਬਾਨ ਮਾਰਿ ਹੀ ਡਾਰਿਯੋ ॥
ekai baan maar hee ddaariyo |

કોઈપણ ઘોડેસવાર જે આગળ આવ્યો, તેણીએ તેને તીરથી મારી નાખ્યો.

ਕਾਹੂ ਤੇ ਚਿਤ ਡਰਤ ਨ ਭਈ ॥
kaahoo te chit ddarat na bhee |

(તે) કોઈથી ડરતી નથી

ਨਿਜੁ ਪਤਿ ਲੈ ਪੁਰਵਾ ਕਹ ਗਈ ॥੭॥
nij pat lai puravaa kah gee |7|

તેણીએ શરીરની કોઈ પણ કાળજી લીધી ન હતી, તેણી તેના પતિને લઈ ગઈ અને તેને ઘરે લઈ આવી.(7)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਪੈਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੬੫॥੧੧੪੪॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade paisatthavo charitr samaapatam sat subham sat |65|1144|afajoon|

આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ થયેલ રાજા અને મંત્રીના શુભ ચરિત્રના સંવાદની ચોસઠમી ઉપમા. (64)(1135)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਦੁਹਿਤਾ ਏਕ ਵਜੀਰ ਕੀ ਰੂਪ ਸਹਰ ਕੇ ਮਾਹਿ ॥
duhitaa ek vajeer kee roop sahar ke maeh |

રૂપ શહેરમાં એક મંત્રીને એક પુત્રી હતી.

ਤਾ ਕੇ ਸਮ ਤਿਹੂੰ ਲੋਕ ਮੈ ਰੂਪਵਤੀ ਕਊ ਨਾਹਿ ॥੧॥
taa ke sam tihoon lok mai roopavatee kaoo naeh |1|

ત્રણેય વિશ્વમાં તેણી જેટલી સુંદર કોઈ ન હતી.(1)

ਅਗਨਤ ਧਨੁ ਬਿਧਿ ਘਰ ਦਯੋ ਅਮਿਤ ਰੂਪ ਕੌ ਪਾਇ ॥
aganat dhan bidh ghar dayo amit roop kau paae |

સુંદરતાની સાથે સાથે ભગવાને તેને અઢળક સંપત્તિ પણ આપી છે.

ਲੋਕ ਚੌਦਹੂੰ ਮੈ ਸਦਾ ਰੋਸਨ ਰੋਸਨ ਰਾਇ ॥੨॥
lok chauadahoon mai sadaa rosan rosan raae |2|

તેમનો પ્રભાવ તમામ ચૌદ ખંડોમાં ફેલાયો હતો.(2)

ਸਾਮ ਦੇਸ ਕੇ ਸਾਹ ਕੋ ਸੁੰਦਰ ਏਕ ਸਪੂਤ ॥
saam des ke saah ko sundar ek sapoot |

સિયામ દેશના શાહ પાસે સાન હતું,