શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1283


ਇਕ ਇਕ ਤੇ ਕਰਿ ਦ੍ਵੈ ਦ੍ਵੈ ਡਾਰੇ ॥
eik ik te kar dvai dvai ddaare |

એક પછી એક બે ટુકડા થઈ ગયા.

ਘੋਰਾ ਸਹਿਤ ਘਾਇ ਜੋ ਘਏ ॥
ghoraa sahit ghaae jo ghe |

માર્યા ગયેલા ઘોડાઓ સહિત,

ਦ੍ਵੈ ਤੇ ਚਾਰਿ ਟੂਕ ਤੇ ਭਏ ॥੧੫॥
dvai te chaar ttook te bhe |15|

તેઓ બે થી ચાર તૂટી ગયા હતા. 15.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਇਹ ਬਿਧਿ ਬੀਰ ਬਿਦਾਰ ਬਹੁ ਨਦੀ ਤੁਰੰਗ ਤਰਾਇ ॥
eih bidh beer bidaar bahu nadee turang taraae |

આમ અનેક યોદ્ધાઓને મારીને અને ઘોડાને નદીમાં તરીને

ਜਹਾ ਮਿਤ੍ਰ ਕੋ ਗ੍ਰਿਹ ਹੁਤੋ ਤਹੀ ਨਿਕਾਸ੍ਰਯੋ ਆਇ ॥੧੬॥
jahaa mitr ko grih huto tahee nikaasrayo aae |16|

તે મિત્રાનું ઘર હતું ત્યાં પહોંચી ગયો. 16.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਜਬ ਤਿਹ ਆਨਿ ਤੁਰੰਗਮ ਦੀਯੋ ॥
jab tih aan turangam deeyo |

જ્યારે તેણે આવીને ઘોડો આપ્યો

ਕਾਮ ਭੋਗ ਤਾ ਸੈ ਦ੍ਰਿੜ ਕੀਯੋ ॥
kaam bhog taa sai drirr keeyo |

તેથી તેણે તેની સાથે સારી રીતે વાતચીત પણ કરી.

ਜੌ ਪਾਛੇ ਤਿਨ ਫੌਜ ਨਿਹਾਰੀ ॥
jau paachhe tin fauaj nihaaree |

જ્યારે (મિત્ર)એ તેની પાછળ સૈન્ય (આવતું) જોયું,

ਇਹ ਬਿਧਿ ਸੌ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਉਚਾਰੀ ॥੧੭॥
eih bidh sau tih triyeh uchaaree |17|

તેથી મહિલાએ તેને આ રીતે કહ્યું. 17.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਬੁਰੋ ਕਰਮ ਹਮ ਕਰਿਯੋ ਤੁਰੰਗ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਹਰਿਯੋ ॥
buro karam ham kariyo turang nrip ko hariyo |

અમે રાજાનો ઘોડો ચોરીને ખરાબ કામ કર્યું છે.

ਆਪੁ ਆਪੁਨੇ ਪਗਨ ਕੁਹਾਰਾ ਕੌ ਮਰਿਯੋ ॥
aap aapune pagan kuhaaraa kau mariyo |

તેણે પોતાના પગ પર કુહાડી મારી છે.

ਅਬ ਏ ਤੁਰੰਗ ਸਮੇਤ ਪਕਰਿ ਲੈ ਜਾਇ ਹੈ ॥
ab e turang samet pakar lai jaae hai |

હવે તેઓ તેમને ઘોડા સાથે લઈ જશે.

ਹੋ ਫਾਸੀ ਦੈਹੈ ਦੁਹੂੰ ਕਿ ਸੂਰੀ ਦ੍ਰਯਾਇ ਹੈ ॥੧੮॥
ho faasee daihai duhoon ki sooree drayaae hai |18|

બંનેને ફાંસી અથવા દાવ પર લટકાવવામાં આવશે. 18.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਤ੍ਰਿਯ ਭਾਖ੍ਯੋ ਪਿਯ ਸੋਕ ਨ ਕਰੋ ॥
triy bhaakhayo piy sok na karo |

સ્ત્રીએ કહ્યું, હે પ્રિયતમ ! ઉદાસી ન બનો.

ਬਾਜ ਸਹਿਤ ਦੋਊ ਬਚੇ ਬਿਚਰੋ ॥
baaj sahit doaoo bache bicharo |

સમજો કે ઘોડાની સાથે બંનેનો પણ બચાવ થયો છે.

ਐਸੋ ਚਰਿਤ ਅਬੈ ਮੈ ਕਰਿ ਹੋ ॥
aaiso charit abai mai kar ho |

હું હવે આવા પાત્ર કરું છું

ਦੁਸਟਨ ਡਾਰਿ ਸਿਰ ਛਾਰਿ ਉਬਰਿ ਹੋ ॥੧੯॥
dusattan ddaar sir chhaar ubar ho |19|

કે દુષ્ટોના માથા પર રાખ નાખીને આપણે બચી જઈશું. 19.

ਤਹਾ ਪੁਰਖ ਕੋ ਭੇਸ ਬਨਾਇ ॥
tahaa purakh ko bhes banaae |

તેણે માણસનું બખ્તર પહેર્યું

ਦਲ ਕਹ ਮਿਲੀ ਅਗਮਨੇ ਜਾਇ ॥
dal kah milee agamane jaae |

અને સેના આગળ વધીને મળી.

ਕਹੀ ਹਮਾਰੋ ਸਤਰ ਉਬਾਰੋ ॥
kahee hamaaro satar ubaaro |

કહ્યું મારો પડદો બચાવો ('સત્ર').

ਔਰ ਗਾਵ ਤੇ ਸਕਲ ਨਿਹਾਰੋ ॥੨੦॥
aauar gaav te sakal nihaaro |20|

અને અમારા ગામને સારી રીતે જુઓ. 20.

ਮਿਲਿ ਦਲ ਧਾਮ ਅਗਮਨੇ ਜਾਇ ॥
mil dal dhaam agamane jaae |

સેનાને મળ્યા બાદ તે વહેલો ઘરે પહોંચી ગયો

ਬਾਜ ਪਾਇ ਝਾਝਰ ਪਹਿਰਾਇ ॥
baaj paae jhaajhar pahiraae |

અને ઘોડાના પગમાં કરતાલ મૂકો.

ਸਕਲ ਗਾਵ ਤਿਨ ਕਹ ਦਿਖਰਾਈ ॥
sakal gaav tin kah dikharaaee |

એમને આખું ગામ બતાવીને

ਫਿਰਿ ਤਿਹ ਠੌਰਿ ਤਿਨੈ ਲੈ ਆਈ ॥੨੧॥
fir tih tthauar tinai lai aaee |21|

પછી તેણી તેમને ત્યાં લાવ્યો. 21.

ਪਰਦਾ ਲੇਤ ਤਾਨਿ ਆਗੇ ਤਿਨ ॥
paradaa let taan aage tin |

તેણે તેમની આગળ પડદો લંબાવ્યો

ਦੇਖਹੁ ਜਾਇ ਜਨਾਨਾ ਕਹਿ ਜਿਨ ॥
dekhahu jaae janaanaa keh jin |

કે મહિલાઓને કોઈએ જોઈ નથી.

ਆਗੇ ਕਰਿ ਸਭਹਿਨ ਕੇ ਬਾਜਾ ॥
aage kar sabhahin ke baajaa |

બધાની સામે ઘોડો કરીને

ਇਹ ਛਲ ਬਾਮ ਨਿਕਾਰਿਯੋ ਰਾਜਾ ॥੨੨॥
eih chhal baam nikaariyo raajaa |22|

તે સ્ત્રીએ આ યુક્તિથી રાજાથી છુટકારો મેળવ્યો. 22.

ਸੋ ਆਂਗਨ ਲੈ ਤਿਨੈ ਦਿਖਾਵੈ ॥
so aangan lai tinai dikhaavai |

તેણી તેમને (એ) પેશિયો બતાવતી હતી

ਆਗੇ ਬਹੁਰਿ ਕਨਾਤ ਤਨਾਵੈ ॥
aage bahur kanaat tanaavai |

અને પછી દોરડું વધુ લંબાશે.

ਆਗੇ ਕਰਿ ਕਰਿ ਬਾਜ ਨਿਕਾਰੈ ॥
aage kar kar baaj nikaarai |

આગળ ધકેલવાથી તે ઘોડાને વધુ આગળ ધકેલતી.

ਨੇਵਰ ਕੇ ਬਾਜਤ ਝਨਕਾਰੈ ॥੨੩॥
nevar ke baajat jhanakaarai |23|

તેના કરતાલનો અવાજ આવી રહ્યો હતો. 23.

ਬਹੂ ਬਧੂ ਤਿਨ ਕੀ ਵਹੁ ਜਾਨੈ ॥
bahoo badhoo tin kee vahu jaanai |

તે ઘોડો તેની પત્ની અથવા પુત્રવધૂ હોવાનું માનવામાં આવતું હતું

ਬਾਜੀ ਕਹ ਮੂਰਖ ਨ ਪਛਾਨੈ ॥
baajee kah moorakh na pachhaanai |

અને મૂર્ખ લોકો ઘોડાને ઓળખી શક્યા નહિ.

ਨੇਵਰ ਕੈ ਬਾਜਤ ਝਨਕਾਰਾ ॥
nevar kai baajat jhanakaaraa |

ઘંટ વાગી રહ્યા હતા

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਜਾਤ ਬਿਚਾਰਾ ॥੨੪॥
bhed abhed na jaat bichaaraa |24|

અને કોઈ રહસ્ય સમજાતું ન હતું. 24.

ਦੁਹਿਤਾ ਬਹੂ ਤਿਨੈ ਕਰਿ ਜਾਨੈ ॥
duhitaa bahoo tinai kar jaanai |

તેઓ તેને દીકરી કે વહુ માનતા હતા

ਸੁਨਿ ਸੁਨਿ ਧੁਨਿ ਨੇਵਰ ਕੀ ਕਾਨੈ ॥
sun sun dhun nevar kee kaanai |

તેણે તેના કાન વડે કરતાલનો અવાજ સાંભળ્યો.

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕਛੂ ਨ ਬਿਚਾਰੀ ॥
bhed abhed kachhoo na bichaaree |

તેઓ આડેધડ કંઈપણ ધ્યાનમાં લેતા ન હતા.

ਇਹ ਛਲ ਛਲੈ ਪੁਰਖ ਸਭ ਨਾਰੀ ॥੨੫॥
eih chhal chhalai purakh sabh naaree |25|

આ રીતે તે મહિલાએ તમામ પુરુષોને છેતર્યા. 25.

ਜਵਨ ਰੁਚਾ ਜ੍ਯੋਂ ਤ੍ਯੋਂ ਤਿਹ ਭਜਾ ॥
javan ruchaa jayon tayon tih bhajaa |

(સ્ત્રીને) જે ગમે છે, તે કેવી રીતે મેળવે છે.

ਜਿਯ ਜੁ ਨ ਭਾਯੋ ਤਿਹ ਕੌ ਤਜਾ ॥
jiy ju na bhaayo tih kau tajaa |

મનને જે ન ગમે તે જવા દે.

ਇਨ ਇਸਤ੍ਰੀਨ ਕੇ ਚਰਿਤ ਅਪਾਰਾ ॥
ein isatreen ke charit apaaraa |

આ સ્ત્રીઓના પાત્રો અપાર છે.