શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 839


ਮੋ ਅਪਰਾਧ ਛਿਮਾਪਨ ਕਰਿਯਹੁ ॥੧੧॥
mo aparaadh chhimaapan kariyahu |11|

'આવી યુક્તિ ફરી ક્યારેય કરવાનો પ્રયાસ કરશો નહીં અને આ વખતે હું તમારા ઉલ્લંઘનને માફ કરું છું.'(11)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਛਿਮਾ ਕਰਹੁ ਅਬ ਤ੍ਰਿਯ ਹਮੈ ਬਹੁਰਿ ਨ ਕਰਿਯਹੁ ਰਾਧਿ ॥
chhimaa karahu ab triy hamai bahur na kariyahu raadh |

'હવે, સ્ત્રી, તું મને પણ દોષમુક્ત કરી દે, કારણ કે હું વિવાદમાં લંબવા માંગતો નથી.'

ਬੀਸ ਸਹੰਸ ਟਕਾ ਤਿਸੈ ਦਈ ਛਿਮਾਹੀ ਬਾਧਿ ॥੧੨॥
bees sahans ttakaa tisai dee chhimaahee baadh |12|

ત્યારે તેણીને દર છ મહિને વીસ હજાર ટાકાનું પેન્શન મળતું હતું. (12) (1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੇਈਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੩॥੪੬੦॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitro mantree bhoop sanbaade teeesavo charitr samaapatam sat subham sat |23|460|afajoon|

રાજા અને મંત્રીના શુભ ચરિત્ર સંવાદની ત્રીસમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (23)(460)

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

સોરઠા

ਦੀਨੋ ਬਹੁਰਿ ਪਠਾਇ ਬੰਦਸਾਲ ਪਿਤ ਪੂਤ ਕਉ ॥
deeno bahur patthaae bandasaal pit poot kau |

પિતાએ ફરીથી પુત્રને જેલમાં મોકલ્યો,

ਲੀਨੋ ਬਹੁਰਿ ਬੁਲਾਇ ਭੋਰ ਹੋਤ ਅਪੁਨੇ ਨਿਕਟਿ ॥੧॥
leeno bahur bulaae bhor hot apune nikatt |1|

અને, સવાર થતાંની સાથે જ તેણે તેને પાછો બોલાવ્યો.(1)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਪੁਨਿ ਮੰਤ੍ਰੀ ਇਕ ਕਥਾ ਉਚਾਰੀ ॥
pun mantree ik kathaa uchaaree |

પછી મંત્રીએ એક વાર્તા કહી

ਸੁਨਹੁ ਰਾਇ ਇਕ ਬਾਤ ਹਮਾਰੀ ॥
sunahu raae ik baat hamaaree |

મંત્રીએ વાર્તા શરૂ કરી અને કહ્યું, 'મારા રાજા, બીજો ટુચકો સાંભળો.

ਏਕ ਚਰਿਤ ਤ੍ਰਿਯ ਤੁਮਹਿ ਸੁਨਾਊ ॥
ek charit triy tumeh sunaaoo |

(હું) તમને ત્રિ-ચરિત્ર સંભળાવું,

ਤਾ ਤੇ ਤੁਮ ਕੌ ਅਧਿਕ ਰਿਝਾਊ ॥੨॥
taa te tum kau adhik rijhaaoo |2|

હું તમને બીજું ચિતાર કહીશ, જે તમને આનંદિત કરશે -2

ਉਤਰ ਦੇਸ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਇਕ ਭਾਰੋ ॥
autar des nripat ik bhaaro |

ઉત્તર દેશમાં એક મહાન રાજા હતો.

ਸੂਰਜ ਬੰਸ ਮਾਹਿ ਉਜਿਯਾਰੋ ॥
sooraj bans maeh ujiyaaro |

ઉત્તરના એક દેશમાં, એક રાજા રહેતા હતા જે આદરણીય સૂર્ય કુળના હતા.

ਚੰਦ੍ਰਮਤੀ ਤਾ ਕੀ ਪਟਰਾਨੀ ॥
chandramatee taa kee pattaraanee |

તેની પાસે ચંદ્રમતી નામની પટરાણી હતી.

ਮਾਨਹੁ ਛੀਰ ਸਿੰਧ ਮਥਿਆਨੀ ॥੩॥
maanahu chheer sindh mathiaanee |3|

ચંદ્રમાતી તેમની મુખ્ય રાણી હતી, જેમણે દૂધની ખીરમાંથી મંથન કર્યું હતું (3)

ਏਕ ਸੁਤਾ ਤਾ ਕੇ ਭਵ ਲਯੋ ॥
ek sutaa taa ke bhav layo |

તેમના ઘરે દીકરીનો જન્મ થયો,

ਜਾਨਕ ਡਾਰਿ ਗੋਦ ਰਵਿ ਦਯੋ ॥
jaanak ddaar god rav dayo |

તેઓને એક પુત્રીનો આશીર્વાદ મળ્યો હતો, જે ભગવાન સૂર્ય દ્વારા તેમના ખોળામાં સંપન્ન હતી.

ਜੋਬਨ ਜੇਬ ਅਧਿਕ ਤਿਹ ਬਾਢੀ ॥
joban jeb adhik tih baadtee |

તેમના કામનો મહિમા મહાન હતો,

ਮਾਨਹੁ ਚੰਦ੍ਰ ਸਾਰ ਮਥਿ ਕਾਢੀ ॥੪॥
maanahu chandr saar math kaadtee |4|

તેણીની સુંદરતાને કોઈ સીમા નહોતી તે ચંદ્રની શાંતિ જેવી હતી.(4)

ਧਰਿਯੋ ਸੁਮੇਰ ਕੁਅਰਿ ਤਿਹ ਨਾਮਾ ॥
dhariyo sumer kuar tih naamaa |

તેણીનું નામ સમીર કુરી હતું.

ਜਾ ਸਮ ਔਰ ਨ ਜਗ ਮੈ ਬਾਮਾ ॥
jaa sam aauar na jag mai baamaa |

તેણીને સુમેર કૌરનું નામ આપવામાં આવ્યું હતું, તેના જેવું વિશ્વમાં બીજું કોઈ નહોતું.

ਸੁੰਦਰਿ ਤਿਹੂੰ ਭਵਨ ਮਹਿ ਭਈ ॥
sundar tihoon bhavan meh bhee |

(તે) ત્રણ લોકોમાં (સૌથી મહાન) સુંદરતા હતી,

ਜਾਨੁਕ ਕਲਾ ਚੰਦ੍ਰ ਕੀ ਵਈ ॥੫॥
jaanuk kalaa chandr kee vee |5|

તેણીની સુંદરતા ત્રણેય વિશ્વમાં પ્રચલિત હતી, કારણ કે તેણી પાસે ચંદ્ર જેવા ગુણો હતા (5)

ਜੋਬਨ ਜੇਬ ਅਧਿਕ ਤਿਹ ਧਰੀ ॥
joban jeb adhik tih dharee |

તેમના કામમાં ઘણી છબી હતી

ਮੈਨ ਸੁਨਾਰ ਭਰਨੁ ਜਨੁ ਭਰੀ ॥
main sunaar bharan jan bharee |

તેણી એટલી સુંદર હતી કે, કામદેવ પણ તેના માટે કામકાજ ચલાવતો હતો.

ਵਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਜਾਤ ਨਹਿ ਕਹੀ ॥
vaa kee prabhaa jaat neh kahee |

તેની સુંદરતા વર્ણવી શકાતી નથી

ਜਾਨਕ ਫੂਲ ਮਾਲਤੀ ਰਹੀ ॥੬॥
jaanak fool maalatee rahee |6|

તેણીના વશીકરણને સમજાવી શકાયું નથી કારણ કે તેણી ફૂલોના ગુલદસ્તા જેવી દેખાતી હતી.(6)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਜਗੈ ਜੁਬਨ ਕੀ ਜੇਬ ਕੇ ਝਲਕਤ ਗੋਰੇ ਅੰਗ ॥
jagai juban kee jeb ke jhalakat gore ang |

યુવાની જાગવાની સાથે, તેણીનો ઉપાંગ તેના ગોરા રંગ દ્વારા પ્રતિબિંબિત થયો,

ਜਨੁ ਕਰਿ ਛੀਰ ਸਮੁੰਦ੍ਰ ਮੈ ਦਮਕਤ ਛੀਰ ਤਰੰਗ ॥੭॥
jan kar chheer samundr mai damakat chheer tarang |7|

બરફીલા મોજાની જેમ, જે દરિયાના પાણીમાં ઉપર અને નીચે કૂદકો મારતો હતો.(7)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਦਛਿਨ ਦੇਸ ਨ੍ਰਿਪਤ ਵਹ ਬਰੀ ॥
dachhin des nripat vah baree |

તેણીએ દક્ષિણ દેશના રાજા (એ) સાથે લગ્ન કર્યા હતા

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਭੋਗਨ ਕਰੀ ॥
bhaat bhaat ke bhogan karee |

તેણીના લગ્ન દક્ષિણના રાજા સાથે થયા હતા અને તેણીએ પરિવર્તનશીલ દૈહિક આનંદ માણવાનું શરૂ કર્યું હતું.

ਦੋਇ ਪੁਤ੍ਰ ਕੰਨ੍ਯਾ ਇਕ ਭਈ ॥
doe putr kanayaa ik bhee |

(તેના ગર્ભમાંથી) બે પુત્રો અને એક પુત્રીનો જન્મ થયો,

ਜਾਨੁਕ ਰਾਸਿ ਰੂਪਿ ਕੀ ਵਈ ॥੮॥
jaanuk raas roop kee vee |8|

તેણીએ બે પુત્રો અને એક પુત્રીને જન્મ આપ્યો, જેઓ પણ વૈભવનું પ્રતિક હતા.(8)

ਕਿਤਕਿ ਦਿਨਨ ਰਾਜਾ ਵਹੁ ਮਰਿਯੋ ॥
kitak dinan raajaa vahu mariyo |

થોડા સમય પછી એ રાજાનું અવસાન થયું.

ਤਿਹ ਸਿਰ ਛਤ੍ਰੁ ਪੂਤ ਬਿਧਿ ਧਰਿਯੋ ॥
tih sir chhatru poot bidh dhariyo |

રાજાના મૃત્યુ પછી તરત જ, પુત્રના માથા પર સાર્વભૌમત્વનો મુગટ મૂકવામાં આવ્યો,

ਕੋ ਆਗ੍ਯਾ ਤਾ ਕੀ ਤੇ ਟਰੈ ॥
ko aagayaa taa kee te ttarai |

તેની પરવાનગી કોણ ટાળી શકે?

ਜੋ ਭਾਵੇ ਚਿਤ ਮੈ ਸੋ ਕਰੈ ॥੯॥
jo bhaave chit mai so karai |9|

અને પછી જેના આદેશનું કોઈ શરીર ખંડન કરી શકતું નથી અને તે ગમે તે રીતે કરી શકે છે (9)

ਐਸ ਭਾਤਿ ਬਹੁ ਕਾਲ ਬਿਹਾਨ੍ਰਯੋ ॥
aais bhaat bahu kaal bihaanrayo |

આ રીતે ઘણો સમય વીતી ગયો.

ਚੜਿਯੋ ਬਸੰਤ ਸਭਨ ਜਿਯ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥
charriyo basant sabhan jiy jaanayo |

લાંબો સમય પસાર થયો, અને વસંત ઋતુ પ્રચલિત થઈ.

ਤਾ ਤੇ ਪਿਯ ਬਿਨ ਰਹਿਯੋ ਨ ਪਰੈ ॥
taa te piy bin rahiyo na parai |

તેણી (વિધવા રાની) તેના પ્રેમી વિના સહન કરી શકતી ન હતી

ਬਿਰਹ ਬਾਨ ਭਏ ਹਿਯਰਾ ਜਰੈ ॥੧੦॥
birah baan bhe hiyaraa jarai |10|

જેમ કે તેનું હૃદય અલગતાના તીરોથી છલકાતું હતું.(10)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਬਿਰਹ ਬਾਨ ਗਾੜੇ ਲਗੇ ਕੈਸਕ ਬੰਧੈ ਧੀਰ ॥
birah baan gaarre lage kaisak bandhai dheer |

જ્યારે વિખવાદના તીર તેને પીંચી નાખે ત્યારે તે કેવી રીતે સહન કરી શકે અને પોતાને સમાવી શકે?

ਮੁਖ ਫੀਕੀ ਬਾਤੈ ਕਰੈ ਪੇਟ ਪਿਯਾ ਕੀ ਪੀਰ ॥੧੧॥
mukh feekee baatai karai pett piyaa kee peer |11|

તેણીએ રૂઢિગત રીતે વાત કરી, પરંતુ હૃદયમાં તેણીને તેણીની પત્ની માટે પસંદ કરવામાં આવી હતી.(11)