શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 275


ਗਣੰ ਦੇਵ ਹਰਖੇ ਪ੍ਰਬਰਖੰਤ ਫੂਲੰ ॥
ganan dev harakhe prabarakhant foolan |

દેવતાઓ આકાશમાં પ્રસન્ન થયા અને ફૂલોની વર્ષા કરવા લાગ્યા

ਹਤਯੋ ਦੈਤ ਦ੍ਰੋਹੀ ਮਿਟਯੋ ਸਰਬ ਸੂਲੰ ॥੭੧੩॥
hatayo dait drohee mittayo sarab soolan |713|

આ જીવલેણ રાક્ષસના વધ સાથે, તેમની બધી યાતનાઓનો અંત આવ્યો.713.

ਲਵੰ ਨਾਸੁਰੈਯੰ ਲਵੰ ਕੀਨ ਨਾਸੰ ॥
lavan naasuraiyan lavan keen naasan |

લાવણ નામના રાક્ષસના વિનાશથી બધા સંતો પ્રસન્ન થયા

ਸਭੈ ਸੰਤ ਹਰਖੇ ਰਿਪੰ ਭੇ ਉਦਾਸੰ ॥
sabhai sant harakhe ripan bhe udaasan |

દુશ્મનો હતાશ થઈ ગયા,

ਭਜੈ ਪ੍ਰਾਨ ਲੈ ਲੈ ਤਜਯੋ ਨਗਰ ਬਾਸੰ ॥
bhajai praan lai lai tajayo nagar baasan |

અને શહેર છોડીને ભાગી ગયો હતો

ਕਰਯੋ ਮਾਥੁਰੇਸੰ ਪੁਰੀਵਾ ਨਵਾਸੰ ॥੭੧੪॥
karayo maathuresan pureevaa navaasan |714|

શત્રુઘ્ન મથુરા શહેરમાં રહ્યા.714.

ਭਯੋ ਮਾਥੁਰੇਸੰ ਲਵੰਨਾਸ੍ਰ ਹੰਤਾ ॥
bhayo maathuresan lavanaasr hantaa |

શત્રુઘ્ન મથુરાના રાજા બન્યા

ਸਭੈ ਸਸਤ੍ਰ ਗਾਮੀ ਸੁਭੰ ਸਸਤ੍ਰ ਗੰਤਾ ॥
sabhai sasatr gaamee subhan sasatr gantaa |

લાવણનો નાશ કર્યા પછી, શત્રુઘ્ન મથુરા પર શાસન કર્યું અને તમામ શસ્ત્રધારકોએ તેમને શુભકામનાઓના આશીર્વાદ આપ્યા.

ਭਏ ਦੁਸਟ ਦੂਰੰ ਕਰੂਰੰ ਸੁ ਠਾਮੰ ॥
bhe dusatt dooran karooran su tthaaman |

તે જગ્યાએથી કઠણ દુષ્ટો ચાલ્યા ગયા.

ਕਰਯੋ ਰਾਜ ਤੈਸੋ ਜਿਮੰ ਅਉਧ ਰਾਮੰ ॥੭੧੫॥
karayo raaj taiso jiman aaudh raaman |715|

તેણે તમામ અત્યાચારીઓનો અંત લાવ્યો અને મથુરા પર શાસન કર્યું જેમ કે રામ અવધ પર શાસન કરે છે.715.

ਕਰਿਯੋ ਦੁਸਟ ਨਾਸੰ ਪਪਾਤੰਤ ਸੂਰੰ ॥
kariyo dusatt naasan papaatant sooran |

વીરોના સંહારક શત્રુઘ્ને દુષ્ટોનો નાશ કર્યો.

ਉਠੀ ਜੈ ਧੁਨੰ ਪੁਰ ਰਹੀ ਲੋਗ ਪੂਰੰ ॥
autthee jai dhunan pur rahee log pooran |

અત્યાચારી શાસકનો નાશ કરવા પર, ચારેય દિશાના લોકોએ શત્રુઘ્નને વધાવ્યો અને તેની કીર્તિ બધી દિશાઓમાં સરસ રીતે ફેલાઈ ગઈ.

ਗਈ ਪਾਰ ਸਿੰਧੰ ਸੁ ਬਿੰਧੰ ਪ੍ਰਹਾਰੰ ॥
gee paar sindhan su bindhan prahaaran |

અને બિંધ્યાચલથી આગળ સમુદ્રમાં ગયો છે.

ਸੁਨਿਯੋ ਚਕ੍ਰ ਚਾਰੰ ਲਵੰ ਲਾਵਣਾਰੰ ॥੭੧੬॥
suniyo chakr chaaran lavan laavanaaran |716|

અને લોકોને ખૂબ જ ઉત્સાહથી ખબર પડી કે લાવણ રાક્ષસને મારી નાખવામાં આવ્યો છે.716.

ਅਥ ਸੀਤਾ ਕੋ ਬਨਬਾਸ ਦੀਬੋ ॥
ath seetaa ko banabaas deebo |

હવે સીતાના વનવાસ વિશેનું વર્ણન શરૂ થાય છે:

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

પછી એવું થયું અને આ બાજુ રામે સીતાને પ્રેમથી કહ્યું:

ਭਈ ਏਮ ਤਉਨੈ ਇਤੈ ਰਾਵਣਾਰੰ ॥
bhee em taunai itai raavanaaran |

આ રીતે સીતાએ કહ્યું

ਕਹੀ ਜਾਨਕੀ ਸੋ ਸੁਕਥੰ ਸੁਧਾਰੰ ॥
kahee jaanakee so sukathan sudhaaran |

રામે ખૂબ જ સુંદર રીતે કહ્યું

ਰਚੇ ਏਕ ਬਾਗੰ ਅਭਿਰਾਮੰ ਸੁ ਸੋਭੰ ॥
rache ek baagan abhiraaman su sobhan |

સુંદર બગીચો બનાવવો, તેની સુંદરતા જોઈ

ਲਖੇ ਨੰਦਨੰ ਜਉਨ ਕੀ ਕ੍ਰਾਤ ਛੋਭੰ ॥੭੧੭॥
lakhe nandanan jaun kee kraat chhobhan |717|

એક વન રચાય, જેને જોઈને નંદન વન (સ્વર્ગનું) તેજ ઝાંખું થઈ જાય.���717.

ਸੁਨੀ ਏਮ ਬਾਨੀ ਸੀਆ ਧਰਮ ਧਾਮੰ ॥
sunee em baanee seea dharam dhaaman |

જ્યારે ધર્મ-ધામ (રામ) એ સીતાની આવી વાણી સાંભળી

ਰਚਿਯੋ ਏਕ ਬਾਗੰ ਮਹਾ ਅਭਰਾਮੰ ॥
rachiyo ek baagan mahaa abharaaman |

ધર્મના નિવાસસ્થાન રામની આજ્ઞા સાંભળીને ખૂબ જ સુંદર બગીચાનું નિર્માણ થયું

ਮਣੀ ਭੂਖਿਤੰ ਹੀਰ ਚੀਰੰ ਅਨੰਤੰ ॥
manee bhookhitan heer cheeran anantan |

તેમાં અસંખ્ય હીરા અને મોતી જડેલા હતા

ਲਖੇ ਇੰਦ੍ਰ ਪਥੰ ਲਜੇ ਸ੍ਰੋਭ ਵੰਤੰ ॥੭੧੮॥
lakhe indr pathan laje srobh vantan |718|

તે બગીચો રત્નો અને હીરાથી સજ્જ જેવો દેખાતો હતો અને તેની આગળ ઈન્દ્રનું વન શરમાઈ રહ્યું હતું.718.

ਮਣੀ ਮਾਲ ਬਜ੍ਰੰ ਸਸੋਭਾਇ ਮਾਨੰ ॥
manee maal bajran sasobhaae maanan |

તેમાં મોતી અને હીરાના તાર દેખાતા હતા.

ਸਭੈ ਦੇਵ ਦੇਵੰ ਦੁਤੀ ਸੁਰਗ ਜਾਨੰ ॥
sabhai dev devan dutee surag jaanan |

આ રીતે તેને ઝવેરાત, માળા અને હીરાથી શણગારવામાં આવ્યું હતું કે બધા દેવતાઓએ તેને બીજું સ્વર્ગ માન્યું હતું.

ਗਏ ਰਾਮ ਤਾ ਮੋ ਸੀਆ ਸੰਗ ਲੀਨੇ ॥
ge raam taa mo seea sang leene |

શ્રીરામ સીતાને તે બગીચામાં લઈ ગયા.

ਕਿਤੀ ਕੋਟ ਸੁੰਦਰੀ ਸਭੈ ਸੰਗਿ ਕੀਨੇ ॥੭੧੯॥
kitee kott sundaree sabhai sang keene |719|

રામચંદર સીતા અને ઘણી સુંદર સ્ત્રીઓ સાથે ત્યાં રહેવા ગયા.719.

ਰਚਯੋ ਏਕ ਮੰਦ੍ਰੰ ਮਹਾ ਸੁਭ੍ਰ ਠਾਮੰ ॥
rachayo ek mandran mahaa subhr tthaaman |

એ જ સુંદર જગ્યાએ એક મહેલ (મંદિર) બાંધવામાં આવ્યો હતો.

ਕਰਯੋ ਰਾਮ ਸੈਨੰ ਤਹਾ ਧਰਮ ਧਾਮੰ ॥
karayo raam sainan tahaa dharam dhaaman |

ત્યાં એક સુંદર મહેલ બનાવવામાં આવ્યો હતો જ્યાં રામ, ધર્મનું નિવાસસ્થાન હતું.

ਕਰੀ ਕੇਲ ਖੇਲੰ ਸੁ ਬੇਲੰ ਸੁ ਭੋਗੰ ॥
karee kel khelan su belan su bhogan |

વિવિધ રમતો, ભોગવિલાસો અને વિલાસ ત્યાં કરવામાં આવ્યા હતા.

ਹੁਤੋ ਜਉਨ ਕਾਲੰ ਸਮੈ ਜੈਸ ਜੋਗੰ ॥੭੨੦॥
huto jaun kaalan samai jais jogan |720|

જુદા જુદા સમયે વિવિધ રીતે સૂવા અને માણવા માટે વપરાય છે.720.

ਰਹਯੋ ਸੀਅ ਗਰਭੰ ਸੁਨਯੋ ਸਰਬ ਬਾਮੰ ॥
rahayo seea garabhan sunayo sarab baaman |

સીતા (તે સમયે) ગર્ભવતી થઈ, (આ) બધી સ્ત્રીઓએ સાંભળી.

ਕਹੇ ਏਮ ਸੀਤਾ ਪੁਨਰ ਬੈਨ ਰਾਮੰ ॥
kahe em seetaa punar bain raaman |

કેટલીકવાર બધી સ્ત્રીઓએ સાંભળ્યું કે સીતા ગર્ભવતી છે, ત્યારે સીતાએ રામને કહ્યું:

ਫਿਰਯੋ ਬਾਗ ਬਾਗੰ ਬਿਦਾ ਨਾਥ ਦੀਜੈ ॥
firayo baag baagan bidaa naath deejai |

મેં બગીચામાં ઘણો સમય લીધો, હવે મને વિદાય આપો.

ਸੁਨੋ ਪ੍ਰਾਨ ਪਿਆਰੇ ਇਹੈ ਕਾਜ ਕੀਜੈ ॥੭੨੧॥
suno praan piaare ihai kaaj keejai |721|

���હું આ જંગલમાં પૂરતો ભટક્યો છું, હે મહારાજ, મને વિદાય આપો.721.

ਦੀਯੌ ਰਾਮ ਸੰਗੰ ਸੁਮਿਤ੍ਰਾ ਕੁਮਾਰੰ ॥
deeyau raam sangan sumitraa kumaaran |

શ્રીરામે લછમણને સાથે મોકલ્યો

ਦਈ ਜਾਨਕੀ ਸੰਗ ਤਾ ਕੇ ਸੁਧਾਰੰ ॥
dee jaanakee sang taa ke sudhaaran |

રામે સીતાને લક્ષ્મણની સાથે મોકલ્યા

ਜਹਾ ਘੋਰ ਸਾਲੰ ਤਮਾਲੰ ਬਿਕ੍ਰਾਲੰ ॥
jahaa ghor saalan tamaalan bikraalan |

જ્યાં વિશાળ સાલ અને તમાલની ભયંકર પાંખો હતી,

ਤਹਾ ਸੀਅ ਕੋ ਛੋਰ ਆਇਯੋ ਉਤਾਲੰ ॥੭੨੨॥
tahaa seea ko chhor aaeiyo utaalan |722|

લક્ષ્મણે તેણીને વિહાર જંગલમાં છોડી દીધી, જ્યાં સાલ અને તમાલના કાયદેસર વૃક્ષો હતા.722.

ਬਨੰ ਨਿਰਜਨੰ ਦੇਖ ਕੈ ਕੈ ਅਪਾਰੰ ॥
banan nirajanan dekh kai kai apaaran |

અપાર નિર્જન બન જોઈ, સીતા જાણ્યા

ਬਨੰਬਾਸ ਜਾਨਯੋ ਦਯੋ ਰਾਵਣਾਰੰ ॥
bananbaas jaanayo dayo raavanaaran |

પોતાને નિર્જન જંગલમાં શોધીને, સીતા સમજી ગયા કે રામે તેને દેશનિકાલ કર્યો છે

ਰੁਰੋਦੰ ਸੁਰ ਉਚੰ ਪਪਾਤੰਤ ਪ੍ਰਾਨੰ ॥
rurodan sur uchan papaatant praanan |

(એક જ વારમાં) તે જોરથી રડવા લાગી અને નીચે પડી ગઈ (આમ) જીવનથી રહિત,

ਰਣੰ ਜੇਮ ਵੀਰੰ ਲਗੇ ਮਰਮ ਬਾਨੰ ॥੭੨੩॥
ranan jem veeran lage maram baanan |723|

ત્યાં તે યોદ્ધાને ગુપ્ત અંગો પર તીર મારતા હોય તેવા ઉંચા અવાજમાં ઘાતક અવાજમાં રડવા લાગી.723.

ਸੁਨੀ ਬਾਲਮੀਕੰ ਸ੍ਰੁਤੰ ਦੀਨ ਬਾਨੀ ॥
sunee baalameekan srutan deen baanee |

બાલ્મીકે સીતાની દીન બાની પોતાના કાનથી સાંભળી

ਚਲਯੋ ਕਉਕ ਚਿਤੰ ਤਜੀ ਮੋਨ ਧਾਨੀ ॥
chalayo kauk chitan tajee mon dhaanee |

વાલ્મીકિ ઋષિએ આ અવાજ સાંભળ્યો અને પોતાનું મૌન છોડીને આશ્ચર્યથી બૂમો પાડતા સીતા તરફ ગયા.

ਸੀਆ ਸੰਗਿ ਲੀਨੇ ਗਯੋ ਧਾਮ ਆਪੰ ॥
seea sang leene gayo dhaam aapan |

તે સીતા સાથે તેના સ્થાને ગયો

ਮਨੋ ਬਚ ਕਰਮੰ ਦੁਰਗਾ ਜਾਪ ਜਾਪੰ ॥੭੨੪॥
mano bach karaman duragaa jaap jaapan |724|

તે સીતા સાથે મન, વાણી અને કર્મથી શ્રુગના નામનું પુનરાવર્તન કરતા પોતાના ઘરે પરત ફર્યા.724.