શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1190


ਚਿਤ੍ਰ ਕੌਚ ਇਕ ਨ੍ਰਿਪ ਹੁਤੋ ਢਾਕਾ ਸਹਿਰ ਮੰਝਾਰ ॥
chitr kauach ik nrip huto dtaakaa sahir manjhaar |

ઢાકા શહેરમાં ચિત્રા કોચ નામનો રાજા હતો

ਜਾ ਸਮ ਸੁੰਦ੍ਰ ਨ ਹੋਇਗੋ ਭਯੋ ਨ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ॥੨॥
jaa sam sundr na hoeigo bhayo na raaj kumaar |2|

સુંદર રાજકુમાર જેવો કોઈ ન હતો અને કોઈ હશે પણ નહીં. 2.

ਜਾਤ੍ਰਾ ਤੀਰਥਨ ਕੀ ਨਿਮਿਤ ਗਯੋ ਤਹ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ॥
jaatraa teerathan kee nimit gayo tah raaj kumaar |

તેઓ રાજકુમાર (એકવાર) તીર્થયાત્રાએ ગયા હતા.

ਜਾਨੁਕ ਚਲਾ ਸਿੰਗਾਰ ਯਹ ਨੌ ਸਤ ਸਾਜ ਸਿੰਗਾਰ ॥੩॥
jaanuk chalaa singaar yah nau sat saaj singaar |3|

(એવું લાગતું હતું કે) જાણે સુંદરીએ સોળ પ્રકારની સુંદરતા કરી હોય. 3.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਜਹਾ ਝਰੋਖਾ ਰਾਖਾ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੁਧਾਰਿ ਕੈ ॥
jahaa jharokhaa raakhaa nripat sudhaar kai |

(રાણા માટે) જ્યાં રાજાએ બારી બનાવી હતી,

ਤਿਹ ਮਗ ਨਿਕਸਾ ਨ੍ਰਿਪ ਸੌ ਸਤ ਸਿੰਗਾਰਿ ਕੈ ॥
tih mag nikasaa nrip sau sat singaar kai |

તે માર્ગમાંથી રાજા સોળ શણગાર સાથે પસાર થયા.

ਨਿਰਖਿ ਪ੍ਰਭਾ ਤਿਹ ਤਰੁਨਿ ਅਧਿਕ ਬੌਰੀ ਭਈ ॥
nirakh prabhaa tih tarun adhik bauaree bhee |

તેની સુંદરતા જોઈને તે સ્ત્રી કમલી બની ગઈ

ਹੋ ਘਰ ਬਾਹਰ ਕੀ ਸੁਧਿ ਛੁਟਿ ਕਰਿ ਸਿਗਰੀ ਗਈ ॥੪॥
ho ghar baahar kee sudh chhutt kar sigaree gee |4|

અને તે ઘરની બધી સ્વચ્છતા ભૂલી ગયો. 4.

ਨਿਕਸਿ ਠਾਢਿ ਭੀ ਨੌ ਸਤ ਕੁਅਰਿ ਸਿੰਗਾਰ ਕਰਿ ॥
nikas tthaadt bhee nau sat kuar singaar kar |

એ રાજ કુમારી પણ સોળ આભૂષણો પહેરીને બહાર નીકળીને ઊભી રહી

ਜੋਰਿ ਰਹੀ ਚਖੁ ਚਾਰਿ ਸੁ ਲਾਜ ਬਿਸਾਰਿ ਕਰਿ ॥
jor rahee chakh chaar su laaj bisaar kar |

અને પોતાની શરમ ભૂલીને તે ચાર (એટલે સુંદર) આંખો જોડવા લાગી.

ਨਿਰਖਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਚਕਿ ਰਹਾ ਤਰੁਨਿ ਕੇਤੇ ਜਤਨ ॥
nirakh nripat chak rahaa tarun kete jatan |

રાજ કુમારીના પ્રયત્નો જોઈને રાજા આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા.

ਹੋ ਨਰੀ ਨਾਗਨੀ ਨਗੀ ਬਿਚਾਰੀ ਕੌਨ ਮਨ ॥੫॥
ho naree naaganee nagee bichaaree kauan man |5|

તે મનમાં વિચારવા લાગ્યો કે આ મનુષ્ય કોણ છે, સાપ કે પર્વતની સ્ત્રી? 5.

ਚਾਰੁ ਚਿਤ੍ਰਨੀ ਚਿਤ੍ਰ ਕੀ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਜਾਨਿਯੈ ॥
chaar chitranee chitr kee pratimaa jaaniyai |

તે એક સુંદર છબી, અથવા છબી અથવા મૂર્તિ છે

ਪਰੀ ਪਦਮਿਨੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤਿ ਪਾਰਬਤੀ ਮਾਨਿਯੈ ॥
paree padaminee prakrit paarabatee maaniyai |

અથવા પરી, પદ્મણી, પ્રકૃતિ (માયા) પાર્વતી સમજવી જોઈએ.

ਏਕ ਬਾਰ ਜੌ ਐਸੀ ਭੇਟਨ ਪਾਇਯੈ ॥
ek baar jau aaisee bhettan paaeiyai |

જો એકવાર આવી સ્ત્રી પ્રાપ્ત થાય

ਹੋ ਆਠ ਜਨਮ ਲਗਿ ਪਲ ਪਲ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਇਯੈ ॥੬॥
ho aatth janam lag pal pal bal bal jaaeiyai |6|

તો ચાલો આઠ જન્મો માટે ક્ષણે ક્ષણે બલિહાર જઈએ. 6.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਉਤੈ ਕੁਅਰਿ ਕਹ ਚਾਹਿ ਭਈ ਇਹ ॥
autai kuar kah chaeh bhee ih |

ત્યાં કુંવરના મનમાં આ ઈચ્છા જાગી.

ਇਹ ਕੌ ਬਾਛਾ ਭਈ ਅਧਿਕ ਤਿਹ ॥
eih kau baachhaa bhee adhik tih |

અને અહીં પણ રાણીના મનમાં ચા ('બચા')નો જન્મ થયો.

ਪ੍ਰਗਟ ਠਾਢ ਹ੍ਵੈ ਹੇਰਤ ਦੋਊ ॥
pragatt tthaadt hvai herat doaoo |

બંને ઉભા થયા અને (એકબીજા તરફ) જોવા લાગ્યા.

ਇਤ ਉਤ ਪਲ ਨ ਟਰਤ ਭਯੋ ਕੋਊ ॥੭॥
eit ut pal na ttarat bhayo koaoo |7|

અને એક ક્ષણ માટે પણ કોઈ અહીં અને ત્યાં ખસેડ્યું નહીં.7.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਇਤ ਉਤ ਠਾਢੇ ਹੇਰ ਦ੍ਵੈ ਪ੍ਰੇਮਾਤੁਰ ਹ੍ਵੈ ਤੌਨ ॥
eit ut tthaadte her dvai premaatur hvai tauan |

અહીં અને ત્યાં તેઓ બંને ઉભા હતા અને પ્રેમમાં ખોવાયેલા જોઈ રહ્યા હતા.

ਜਨੁ ਸਨਮੁਖ ਰਨ ਭਟ ਭਏ ਭਾਜਿ ਚਲੇ ਕਹੁ ਕੌਨ ॥੮॥
jan sanamukh ran bhatt bhe bhaaj chale kahu kauan |8|

(આવું દેખાતું હતું) જાણે કે યુદ્ધમાં બે વીર સામસામે હતા, (હવે જુઓ) કયો ભાગી જાય છે.8.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਲਾਗਤਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਦੁਹੁਨ ਕੀ ਭਈ ॥
laagat preet duhun kee bhee |

બંને પ્રેમમાં પડ્યા.

ਅਥਿਯੋ ਸੂਰ ਰੈਨਿ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥
athiyo soor rain hvai gee |

સૂરજ આથમી ગયો અને રાત થઈ ગઈ.

ਰਾਨੀ ਦੂਤਿਕ ਤਹਾ ਪਠਾਯੋ ॥
raanee dootik tahaa patthaayo |

રાણીએ ત્યાં દૂત મોકલ્યો

ਅਧਿਕ ਸਜਨ ਸੌ ਨੇਹ ਜਤਾਯੋ ॥੯॥
adhik sajan sau neh jataayo |9|

અને સજ્જન (રાજ કુમાર) પ્રત્યે ખૂબ પ્રેમ વ્યક્ત કર્યો. 9.

ਤਿਹ ਰਾਨੀ ਸੌ ਪਤਿ ਕੋ ਅਤਿ ਹਿਤ ॥
tih raanee sau pat ko at hit |

પતિને એ રાણી સાથે ખૂબ પ્રેમ હતો.

ਨਿਸਿ ਕਹ ਤਾਹਿ ਨ ਛਾਡਤ ਇਤ ਉਤ ॥
nis kah taeh na chhaaddat it ut |

તેને રાત્રે અહી-ત્યાં જવા દેવામાં આવતો ન હતો.

ਸੋਤ ਸਦਾ ਤਿਹ ਗਰੇ ਲਗਾਏ ॥
sot sadaa tih gare lagaae |

તે તેને ગળે લગાવીને સૂતો હતો

ਭਾਤਿ ਅਨਿਕ ਸੌ ਹਰਖ ਬਢਾਏ ॥੧੦॥
bhaat anik sau harakh badtaae |10|

અને તે ઘણી રીતે આનંદમાં વધારો કરે છે. 10.

ਰਾਨੀ ਘਾਤ ਕੋਊ ਨਹਿ ਪਾਵੈ ॥
raanee ghaat koaoo neh paavai |

રાનીને કોઈ તક મળી રહી ન હતી

ਜਿਹ ਛਲ ਤਾ ਸੌ ਭੋਗ ਕਮਾਵੈ ॥
jih chhal taa sau bhog kamaavai |

તે કઈ યુક્તિથી તે રીઝવી શકે છે.

ਰਾਜਾ ਸਦਾ ਸੋਤ ਸੰਗ ਤਾ ਕੇ ॥
raajaa sadaa sot sang taa ke |

રાજા હંમેશા તેની સાથે સૂતો હતો.

ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਸੰਗ ਮਿਲੈ ਇਹ ਵਾ ਕੇ ॥੧੧॥
kih bidh sang milai ih vaa ke |11|

(હવે) તેઓ કેવી રીતે ગયા અને તેમને મળ્યા. 11.

ਬਿਨਾ ਮਿਲੇ ਤਿਹ ਕਲ ਨਹਿ ਪਰਈ ॥
binaa mile tih kal neh paree |

તેને (રાણીને) મળ્યા વિના શાંતિ મળતી ન હતી.

ਰਾਜਾ ਸੋਤ ਸੰਗ ਤੇ ਡਰਈ ॥
raajaa sot sang te ddaree |

તે રાજા સાથે સૂતા ડરતી હતી.

ਜਬ ਸ੍ਵੈ ਗਯੋ ਪਤਿਹਿ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥
jab svai gayo patihi lakh paayo |

જ્યારે (તેણે) પતિને સૂતો જોયો,

ਵਹੈ ਘਾਤ ਲਖਿ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਯੋ ॥੧੨॥
vahai ghaat lakh taeh bulaayo |12|

તેથી તેણે તે તક ઝડપી લીધી અને તેને બોલાવ્યો. 12.

ਪਠੈ ਸਹਚਰੀ ਲਯੋ ਬੁਲਾਈ ॥
patthai sahacharee layo bulaaee |

નોકરાણીને મોકલીને બોલાવી.

ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਤਾਹਿ ਕਹਾ ਸਮੁਝਾਈ ॥
bahu bidh taeh kahaa samujhaaee |

બહુ સરસ રીતે સમજાવ્યું.

ਰਾਨੀ ਕਹਾ ਰਾਵ ਸੋ ਸੋਈ ॥
raanee kahaa raav so soee |

રાણીએ (પ્રેમી) રાજાને આ રીતે સમજાવ્યું

ਯੌ ਭਜਿਯਹੁ ਜ੍ਯੋਂ ਜਗੈ ਨ ਕੋਈ ॥੧੩॥
yau bhajiyahu jayon jagai na koee |13|

એવી રીતે માણવું કે કોઈ જાગે નહીં. 13.

ਚਿਤ੍ਰ ਕੌਚ ਤਿਹ ਠਾ ਤਬ ਆਯੋ ॥
chitr kauach tih tthaa tab aayo |

પછી ચિત્ર કોચ (રાજા) તે જગ્યાએ આવ્યા.

ਰਾਜਾ ਰਾਨੀ ਜਾਨਿ ਨ ਪਾਯੋ ॥
raajaa raanee jaan na paayo |

(અંધારામાં) ખબર ન પડી કે કયો રાજા અને કયો રાણી?