શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1359


ਨ ਹਾਥੈ ਪਸਾਰਾ ਤਹਾ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਆਵੈ ॥
n haathai pasaaraa tahaa drisatt aavai |

લંબાયેલો હાથ ત્યાં દેખાતો ન હતો.

ਕਛੂ ਭੂਮਿ ਆਕਾਸ ਹੇਰੋ ਨ ਜਾਵੈ ॥੨੫॥
kachhoo bhoom aakaas hero na jaavai |25|

ધરતી અને આકાશે પણ કશું દેખાડ્યું નહિ. 25.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਤੀਸ ਸਹਸ ਛੂਹਨਿ ਦਲ ਜਬ ਜੂਝਤ ਭਯੋ ॥
tees sahas chhoohan dal jab joojhat bhayo |

જ્યારે ત્રીસ હજાર અસ્પૃશ્ય લડતા લડતા મરી ગયા,

ਦੁਹੂੰ ਨ੍ਰਿਪਨ ਕੇ ਕੋਪ ਅਧਿਕ ਤਬ ਹੀ ਭਯੋ ॥
duhoon nripan ke kop adhik tab hee bhayo |

ત્યારે બંને રાજાઓનો ક્રોધ ખૂબ જ વધી ગયો.

ਪੀਸਿ ਪੀਸਿ ਰਦਨਛਦ ਬਿਸਿਖ ਪ੍ਰਹਾਰਹੀ ॥
pees pees radanachhad bisikh prahaarahee |

(તેઓ) દાંત પીસીને તીર મારતા હતા

ਹੋ ਜੋ ਜੀਯ ਭੀਤਰ ਕੋਪ ਸੁ ਪ੍ਰਗਟ ਦਿਖਾਰਹੀ ॥੨੬॥
ho jo jeey bheetar kop su pragatt dikhaarahee |26|

અને મનનો આક્રોશ વ્યક્ત કરતા હતા. 26.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਬੀਸ ਬਰਸ ਨਿਸੁ ਦਿਨ ਰਨ ਕਰਾ ॥
bees baras nis din ran karaa |

તેઓ વીસ વર્ષ સુધી રાત-દિવસ લડ્યા.

ਦੁਹੂੰ ਨ੍ਰਿਪਨ ਤੇ ਏਕ ਨ ਟਰਾ ॥
duhoon nripan te ek na ttaraa |

પણ બંને રાજાઓમાંથી એકેય નમતું નહોતું.

ਅੰਤ ਕਾਲ ਤਿਨ ਦੁਹੂੰ ਖਪਾਯੋ ॥
ant kaal tin duhoon khapaayo |

અંતે, દુકાળે બંનેનો નાશ કર્યો.

ਉਹਿ ਕੌ ਇਹ ਇਹ ਕੌ ਉਹਿ ਘਾਯੋ ॥੨੭॥
auhi kau ih ih kau uhi ghaayo |27|

તેણે તેને મારી નાખ્યો અને તેણે તેને મારી નાખ્યો. 27.

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥
bhujang chhand |

ભુજંગ શ્લોક:

ਜਬੈ ਛੂਹਨੀ ਤੀਸ ਸਾਹਸ੍ਰ ਮਾਰੇ ॥
jabai chhoohanee tees saahasr maare |

જ્યારે ત્રીસ હજાર અસ્પૃશ્યોની હત્યા કરવામાં આવી હતી

ਦੋਊ ਰਾਵਈ ਰਾਵ ਜੂਝੇ ਕਰਾਰੇ ॥
doaoo raavee raav joojhe karaare |

(પછી) બંને રાજાઓ (એકબીજા સાથે) ઉગ્રતાથી લડ્યા.

ਮਚਿਯੋ ਲੋਹ ਗਾਢੌ ਉਠੀ ਅਗਨਿ ਜ੍ਵਾਲਾ ॥
machiyo loh gaadtau utthee agan jvaalaa |

(પછી) ભયંકર યુદ્ધ થયું અને તેમાંથી અગ્નિ ઉત્પન્ન થયો.

ਭਈ ਤੇਜ ਤੌਨੇ ਹੁਤੇ ਏਕ ਬਾਲਾ ॥੨੮॥
bhee tej tauane hute ek baalaa |28|

તે તેજમાંથી એક 'બાલા' (સ્ત્રી)નો જન્મ થયો. 28.

ਤਿਸੀ ਕੋਪ ਕੀ ਅਗਨਿ ਤੇ ਬਾਲ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ॥
tisee kop kee agan te baal hvai kai |

એ ક્રોધની અગ્નિમાંથી બાલાનો જન્મ થયો

ਹਸੀ ਹਾਥ ਮੈ ਸਸਤ੍ਰ ਔ ਅਸਤ੍ਰ ਲੈ ਕੈ ॥
hasee haath mai sasatr aau asatr lai kai |

અને હાથમાં હથિયાર લઈને હસવા લાગ્યો.

ਮਹਾ ਰੂਪ ਆਨੂਪ ਤਾ ਕੋ ਬਿਰਾਜੈ ॥
mahaa roop aanoop taa ko biraajai |

તેમનું મહાન સ્વરૂપ અનન્ય હતું.

ਲਖੇ ਤੇਜ ਤਾ ਕੋ ਸਸੀ ਸੂਰ ਲਾਜੈ ॥੨੯॥
lakhe tej taa ko sasee soor laajai |29|

સૂર્ય અને ચંદ્ર પણ તેનું તેજ જોઈને શરમાતા હતા. 29.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਚਾਰਹੁ ਦਿਸਾ ਫਿਰੀ ਜਬ ਬਾਲਾ ॥
chaarahu disaa firee jab baalaa |

જ્યારે બાળક ચારેય ચોગ્ગા પર ચાલવા લાગ્યો

ਜਾਨੋ ਨਾਗ ਰੂਪ ਕੀ ਮਾਲਾ ॥
jaano naag roop kee maalaa |

(તે એવું દેખાતું હતું) જાણે સાપ-સ્વરૂપની માળા હોય (શાબ્દિક રીતે 'રાગ-સ્વરૂપ').

ਐਸ ਨ ਕਤਹੂੰ ਪੁਰਖ ਨਿਹਾਰਾ ॥
aais na katahoon purakh nihaaraa |

એવો કોઈ માણસ ક્યાંય જોવા મળ્યો ન હતો.

ਨਾਥ ਕਰੈ ਜਿਹ ਆਪੁ ਸੁਧਾਰਾ ॥੩੦॥
naath karai jih aap sudhaaraa |30|

જેને (તે) પોતાનો નાથ બનાવી શકે. 30.

ਫਿਰ ਜਿਯ ਮੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਚਾਰੀ ॥
fir jiy mai ih bhaat bichaaree |

પછી તેના મનમાં આ વિચાર આવ્યો

ਬਰੌ ਜਗਤ ਕੇ ਪਤਿਹਿ ਸੁਧਾਰੀ ॥
barau jagat ke patihi sudhaaree |

જગતના સ્વામી સાથે જ લગ્ન કરવા.

ਤਾ ਤੇ ਕਰੌ ਦੀਨ ਹ੍ਵੈ ਸੇਵਾ ॥
taa te karau deen hvai sevaa |

જેથી હું (તેમની) સંપૂર્ણ નમ્રતાથી સેવા કરું

ਹੋਇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਾਲਿਕਾ ਦੇਵਾ ॥੩੧॥
hoe prasan kaalikaa devaa |31|

(જે કરવાથી) મહાકાલ ('કાલિકા દેવ') પ્રસન્ન થશે. 31.

ਅਧਿਕ ਸੁਚਿਤ ਹ੍ਵੈ ਕੀਏ ਸੁਮੰਤ੍ਰਾ ॥
adhik suchit hvai kee sumantraa |

તેણે વધુ ધ્યાનથી વિચાર્યું

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਨ ਲਿਖਿ ਲਿਖਿ ਜੰਤ੍ਰਾ ॥
bhaat bhaat tan likh likh jantraa |

અને વિવિધ સાધનો લખ્યા.

ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੀ ਜਗ ਮਾਤ ਭਵਾਨੀ ॥
kripaa karee jag maat bhavaanee |

જગત માતા ભવાનીએ (તેમને) ભીખ માંગી.

ਇਹ ਬਿਧ ਬਤਿਯਾ ਤਾਹਿ ਬਖਾਨੀ ॥੩੨॥
eih bidh batiyaa taeh bakhaanee |32|

અને તેને આ રીતે સમજાવ્યું. 32.

ਕਰਿ ਜਿਨਿ ਸੋਕ ਹ੍ਰਿਦੈ ਤੈ ਪੁਤ੍ਰੀ ॥
kar jin sok hridai tai putree |

(ભવાનીએ કહ્યું) હે દીકરી! તમારા હૃદયમાં ઉદાસી ન થાઓ.

ਨਿਰੰਕਾਰ ਬਰਿ ਹੈ ਤੁਹਿ ਅਤ੍ਰੀ ॥
nirankaar bar hai tuhi atree |

નિરંકાર અસ્ત્રાધારી તમારી (આવશ) સાથે લગ્ન કરશે.

ਤਾ ਕਾ ਧ੍ਯਾਨ ਆਜੁ ਨਿਸਿ ਧਰਿਯਹੁ ॥
taa kaa dhayaan aaj nis dhariyahu |

તમે આજે રાત્રે તેની સંભાળ રાખો.

ਕਹਿਹੈ ਜੁ ਕਛੁ ਸੋਈ ਤੁਮ ਕਰਿਯਹੁ ॥੩੩॥
kahihai ju kachh soee tum kariyahu |33|

તે જે કહે તે તમે પણ કરો. 33.

ਜਬ ਅਸ ਬਰ ਤਿਹ ਦਿਯੋ ਭਵਾਨੀ ॥
jab as bar tih diyo bhavaanee |

જ્યારે ભવાનીએ તેને આવું વરદાન આપ્યું,

ਪ੍ਰਫੁਲਿਤ ਭਈ ਜਗਤ ਕੀ ਰਾਨੀ ॥
prafulit bhee jagat kee raanee |

(પછી તે) જગતની રાણી ખુશ થઈ ગઈ.

ਅਤਿ ਪਵਿਤ੍ਰ ਨਿਸਿ ਹ੍ਵੈ ਛਿਤ ਸੋਈ ॥
at pavitr nis hvai chhit soee |

તે અત્યંત પવિત્ર થઈ ગઈ અને રાત્રે જમીન પર સૂઈ ગઈ.

ਜਿਹ ਠਾ ਔਰ ਨ ਦੂਸਰ ਕੋਈ ॥੩੪॥
jih tthaa aauar na doosar koee |34|

જ્યાં બીજું કોઈ નહોતું. 34.

ਅਰਧ ਰਾਤ੍ਰਿ ਬੀਤਤ ਭੀ ਜਬ ਹੀ ॥
aradh raatr beetat bhee jab hee |

જ્યારે અડધી રાત વીતી ગઈ,

ਆਗ੍ਯਾ ਭਈ ਨਾਥ ਕੀ ਤਬ ਹੀ ॥
aagayaa bhee naath kee tab hee |

ત્યારે જ પ્રભુની અનુમતિ આવી.

ਸ੍ਵਾਸ ਬੀਰਜ ਦਾਨਵ ਜਬ ਮਰਿ ਹੈ ॥
svaas beeraj daanav jab mar hai |

જ્યારે સ્વસ બિરજા નામના વિશાળને મારી નાખવામાં આવશે,

ਤਿਹ ਪਾਛੇ ਸੁੰਦਰਿ ਮੁਹਿ ਬਰਿ ਹੈ ॥੩੫॥
tih paachhe sundar muhi bar hai |35|

તે પછી, ઓહ સુંદરતા! (તમે) મને પ્રેમ કરશો. 35.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਤਿਹ ਆਗ੍ਯਾ ਜਬ ਭਈ ॥
eih bidh tih aagayaa jab bhee |

જ્યારે તેને આવી પરવાનગી મળી,

ਦਿਨਮਨਿ ਚੜਿਯੋ ਰੈਨਿ ਮਿਟਿ ਗਈ ॥
dinaman charriyo rain mitt gee |

તેથી સૂર્ય ઉગ્યો અને રાત વીતી ગઈ.