શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1104


ਚਾਤੁਰਤਾ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਸਿਖਾਵਤ ਇਹ ਭਈ ॥
chaaturataa bahu bhaat sikhaavat ih bhee |

તેણે ઘણી યુક્તિઓ શીખવી.

ਬਸਤ੍ਰ ਮਲੀਨ ਉਤਾਰਿ ਭਲੇ ਪਹਿਰਾਇ ਕੈ ॥
basatr maleen utaar bhale pahiraae kai |

(તેના) ગંદા કપડા ઉતારવામાં આવ્યા અને તેને સારા કપડા આપવામાં આવ્યા.

ਹੋ ਤਹ ਲ੍ਯਾਵਤ ਤਿਹ ਭਈ ਸੁ ਭੇਸ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥੨੬॥
ho tah layaavat tih bhee su bhes banaae kai |26|

તેણીએ તેનું સુંદર રૂપ બનાવ્યું અને તેને ત્યાં લાવ્યો. 26.

ਮਨ ਭਾਵਤ ਜਬ ਮੀਤ ਤਰੁਨਿ ਤਿਨ ਪਾਇਯੋ ॥
man bhaavat jab meet tarun tin paaeiyo |

જ્યારે મહિલાને તે જોઈતો મિત્ર મળ્યો.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਾ ਕੌ ਗਹਿ ਗਰੇ ਲਗਾਇਯੋ ॥
bhaat bhaat taa kau geh gare lagaaeiyo |

તેને ઘણી રીતે પકડીને ગળે લગાડવામાં આવ્યો હતો.

ਆਸਨ ਚੁੰਬਨ ਕਰੇ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ਕੈ ॥
aasan chunban kare harakh upajaae kai |

ખુશીથી પ્રણામ કરીને તેને ચુંબન કર્યું.

ਹੋ ਤਵਨ ਸਖੀ ਕੋ ਦਾਰਿਦ ਸਕਲ ਮਿਟਾਇ ਕੈ ॥੨੭॥
ho tavan sakhee ko daarid sakal mittaae kai |27|

(રાણીએ) એ સખીની બધી ગરીબીનો અંત કર્યો. 27.

ਦਿਜਿਕ ਦ੍ਰੁਗਾ ਕੀ ਪੂਜਾ ਕਰੀ ਰਿਝਾਇਯੋ ॥
dijik drugaa kee poojaa karee rijhaaeiyo |

એક બ્રાહ્મણે દેવી દુર્ગાની પૂજા કરીને તેમને પ્રસન્ન કર્યા.

ਤਾ ਕੈ ਕਰ ਤੇ ਏਕ ਅਮਰ ਫਲ ਪਾਇਯੋ ॥
taa kai kar te ek amar fal paaeiyo |

તેમના હાથમાંથી અમર ફળ પ્રાપ્ત થયું.

ਤਿਨਿ ਲੈ ਕੈ ਭਰਥਰਿ ਰਾਜਾ ਜੂ ਕੋ ਦਿਯੋ ॥
tin lai kai bharathar raajaa joo ko diyo |

તે ફળ લઈને (તેણે) રાજા ભરથરીને આપ્યું.

ਹੋ ਜਬ ਲੌ ਪ੍ਰਿਥੀ ਅਕਾਸ ਨ੍ਰਿਪਤ ਤਬ ਲੌ ਜਿਯੋ ॥੨੮॥
ho jab lau prithee akaas nripat tab lau jiyo |28|

(જેથી) જ્યાં સુધી પૃથ્વી અને આકાશ ટકી રહે ત્યાં સુધી રાજા જીવે. 28.

ਦੁਰਗ ਦਤ ਫਲ ਅਮਰ ਜਬੈ ਨ੍ਰਿਪ ਕਰ ਪਰਿਯੋ ॥
durag dat fal amar jabai nrip kar pariyo |

જ્યારે દુર્ગાએ આપેલું ફળ રાજાના હાથમાં પડ્યું

ਭਾਨ ਮਤੀ ਕੋ ਦੇਉ ਇਹੈ ਚਿਤ ਮੈ ਕਰਿਯੋ ॥
bhaan matee ko deo ihai chit mai kariyo |

તેથી, મનમાં વિચારીને, તેણે (તે ફળ) ભાણ માટીને આપ્યું (તે લાંબા સમય સુધી જીવશે અને સેવા કરશે).

ਤ੍ਰਿਯ ਕਿਯ ਮਨਹਿ ਬਿਚਾਰ ਕਿ ਮਿਤ੍ਰਹਿ ਦੀਜੀਯੈ ॥
triy kiy maneh bichaar ki mitreh deejeeyai |

સ્ત્રીએ વિચાર્યું (આ ફળ) મિત્રાને આપવું જોઈએ,

ਹੋ ਸਦਾ ਤਰੁਨ ਸੋ ਰਹੈ ਕੇਲ ਅਤਿ ਕੀਜੀਯੈ ॥੨੯॥
ho sadaa tarun so rahai kel at keejeeyai |29|

જે હંમેશા જુવાન હતો અને (તેની સાથે) ખૂબ જ રમતો હતો. 29.

ਮਨ ਭਾਵੰਤ ਮੀਤ ਜਦਿਨ ਸਖਿ ਪਾਈਯੈ ॥
man bhaavant meet jadin sakh paaeeyai |

સખી! જે દિવસે આપણને જોઈતો મિત્ર મળે

ਤਨ ਮਨ ਧਨ ਸਭ ਵਾਰਿ ਬਹੁਰੁ ਬਲਿ ਜਾਈਯੈ ॥
tan man dhan sabh vaar bahur bal jaaeeyai |

તેથી તેણે પોતાનું તન, મન અને ધન છોડીને ફરીથી બલિહાર જવું જોઈએ.

ਮੋ ਮਨ ਲਯੋ ਚੁਰਾਇ ਪ੍ਰੀਤਮਹਿ ਆਜੁ ਸਭ ॥
mo man layo churaae preetameh aaj sabh |

(મારા) પ્રેમીએ દરેક રીતે મારું મન ચોરી લીધું છે.

ਹੋ ਰਹੈ ਤਰੁਨ ਚਿਰੁ ਜਿਯੈ ਦਿਯੌ ਫਲ ਤਾਹਿ ਲਭ ॥੩੦॥
ho rahai tarun chir jiyai diyau fal taeh labh |30|

તે યુવાન હતો અને લાંબો જીવતો હતો. (તેથી) ફળ શોધીને (અર્થ મેળવીને) તેને આપ્યું. 30.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਚਿਤ ਰਾਨੀ ਹਰ ਲਯੋ ॥
nrip ko chit raanee har layo |

રાજાનું હૃદય રાણીએ લઈ લીધું.

ਅਬਲਾ ਮਨੁ ਤਾ ਕੈ ਕਰ ਦਯੋ ॥
abalaa man taa kai kar dayo |

સ્ત્રી (રાણી) એ તેનું હૃદય તેને (ચંદલ) આપ્યું.

ਵਹੁ ਅਟਕਤ ਬੇਸ੍ਵਾ ਪਰ ਭਯੋ ॥
vahu attakat besvaa par bhayo |

તેને એક વેશ્યા પર હૂક કરવામાં આવ્યો હતો.

ਫਲ ਲੈ ਕੈ ਤਾ ਕੇ ਕਰ ਦਯੋ ॥੩੧॥
fal lai kai taa ke kar dayo |31|

(તેણે તે) ફળ લીધું અને વેશ્યાને આપ્યું. 31.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਰਹੀ ਤਰੁਨਿ ਸੋ ਰੀਝਿ ਅੰਗ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਨਿਰਖਿ ॥
rahee tarun so reejh ang nrip ke nirakh |

તે સ્ત્રી (વેશ્યા) રાજાનું શરીર (સૌંદર્ય) જોઈને (તેના પર) મોહિત થઈ ગઈ.

ਚਾਰੁ ਕੀਏ ਚਖ ਰਹੈ ਸਰੂਪ ਅਮੋਲ ਲਖਿ ॥
chaar kee chakh rahai saroop amol lakh |

તેની સુંદર આંખો તેના અમૂલ્ય રૂપને જોઈ રહી હતી.

ਫਲ ਸੋਈ ਲੈ ਹਾਥ ਰੁਚਿਤ ਰੁਚਿ ਸੌ ਦਿਯੋ ॥
fal soee lai haath ruchit ruch sau diyo |

તે જ ફળ પોતાના હાથમાં લઈને તેણે આતુરતાથી તે (રાજાને) આપ્યું.

ਹੋ ਜਬ ਲੌ ਪ੍ਰਿਥੀ ਅਕਾਸ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਤਬ ਲੌ ਜਿਯੋ ॥੩੨॥
ho jab lau prithee akaas nripat tab lau jiyo |32|

કે જ્યાં સુધી પૃથ્વી અને આકાશ છે ત્યાં સુધી રાજા જીવે. 32.

ਲੈ ਬੇਸ੍ਵਾ ਫਲ ਦਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੌ ਆਨਿ ਕੈ ॥
lai besvaa fal diyo nripat kau aan kai |

વેશ્યાએ આવીને રાજાને ફળ આપ્યું.

ਰੂਪ ਹੇਰਿ ਬਸਿ ਭਈ ਪ੍ਰੀਤਿ ਅਤਿ ਠਾਨਿ ਕੈ ॥
roop her bas bhee preet at tthaan kai |

(રાજાનું) સ્વરૂપ જોઈને તે તેના પ્રેમમાં પડી ગઈ.

ਲੈ ਰਾਜੈ ਤਿਹ ਹਾਥ ਚਿੰਤ ਚਿਤ ਮੈ ਕਿਯੋ ॥
lai raajai tih haath chint chit mai kiyo |

રાજાએ (ફળ) હાથમાં લીધું અને મનમાં વિચાર કર્યો

ਹੋ ਯਹ ਸੋਈ ਦ੍ਰੁਮ ਜਾਹਿ ਜੁ ਮੈ ਤ੍ਰਿਯ ਕੌ ਦਿਯੋ ॥੩੩॥
ho yah soee drum jaeh ju mai triy kau diyo |33|

કે આ એ જ ફળ ('ડ્રમ') છે જે મેં મહિલા (રાણી)ને આપ્યું હતું. 33.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਿਹ ਲੀਨੋ ਸੋਧ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥
bhaat bhaat tih leeno sodh banaae kai |

તેણે ઘણી રીતે તેની તપાસ કરી.

ਤਿਹ ਬੇਸ੍ਵਾ ਕੋ ਪੂਛ੍ਯੋ ਨਿਕਟਿ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥
tih besvaa ko poochhayo nikatt bulaae kai |

તે વેશ્યાને બોલાવી અને પૂછ્યું,

ਸਾਚ ਕਹੋ ਮੁਹਿ ਯਹ ਫਲ ਤੈ ਕਹ ਤੇ ਲਹਿਯੋ ॥
saach kaho muhi yah fal tai kah te lahiyo |

સાચું કહો, તમને આ ફળ કોની પાસેથી મળ્યું?

ਹੋ ਹਾਥ ਜੋਰਿ ਤਿਨ ਬਚਨ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੌ ਯੌ ਕਹਿਯੋ ॥੩੪॥
ho haath jor tin bachan nripat sau yau kahiyo |34|

તેણે હાથ જોડીને રાજાને આ રીતે કહ્યું. 34.

ਤੁਮ ਅਪਨੇ ਚਿਤ ਜਿਹ ਰਾਨੀ ਕੇ ਕਰ ਦਿਯੋ ॥
tum apane chit jih raanee ke kar diyo |

(હે રાજા!) તમે તમારી છાતીમાંથી (ફળ) રાણીના હાથમાં આપ્યું.

ਤਾ ਕੌ ਏਕ ਚੰਡਾਰ ਮੋਹਿ ਕਰਿ ਮਨੁ ਲਿਯੋ ॥
taa kau ek chanddaar mohi kar man liyo |

એ રાણીનું મન એક ચાંડાલથી મોહિત થઈ ગયું.

ਤਵਨ ਨੀਚ ਮੁਹਿ ਊਪਰ ਰਹਿਯੋ ਬਿਕਾਇ ਕੈ ॥
tavan neech muhi aoopar rahiyo bikaae kai |

એ નીચ (ચાંડાલ) પણ મારા પર વેચાઈ ગઈ.

ਤਵ ਤ੍ਰਿਯ ਤਿਹ ਦਿਯ ਤਿਨ ਮੁਹਿ ਦਯੋ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥੩੫॥
tav triy tih diy tin muhi dayo banaae kai |35|

તમારી પત્નીએ તેને આપ્યું અને તેણે મને આપ્યું. 35.

ਮੈ ਲਖਿ ਤੁਮਰੌ ਰੂਪ ਰਹੀ ਉਰਝਾਇ ਕੈ ॥
mai lakh tumarau roop rahee urajhaae kai |

તારું રૂપ જોઈને હું અટકી ગયો છું.

ਹਰਅਰਿ ਸਰ ਤਨ ਬਧੀ ਸੁ ਗਈ ਬਿਕਾਇ ਕੈ ॥
harar sar tan badhee su gee bikaae kai |

હું શિવના શત્રુ કામદેવના તીરોથી વીંધાયેલો (તમને) વેચાયો છું.

ਸਦਾ ਤਰਨਿ ਤਾ ਕੋ ਫਲੁ ਹਮ ਤੇ ਲੀਜਿਯੈ ॥
sadaa taran taa ko fal ham te leejiyai |

મારી પાસેથી આ ફળ લઈ લે જે તને કાયમ યુવાન રાખે

ਹੋ ਕਾਮ ਕੇਲ ਮੁਹਿ ਸਾਥ ਹਰਖ ਸੋ ਕੀਜਿਯੈ ॥੩੬॥
ho kaam kel muhi saath harakh so keejiyai |36|

અને મારી સાથે ખુશીથી રમો. 36.

ਤੁਮ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯ ਜੋ ਦਯੋ ਫਲ ਅਤਿ ਰੁਚਿ ਮਾਨਿ ਕੈ ॥
tum tih triy jo dayo fal at ruch maan kai |

તમે આ ફળ તે સ્ત્રી (રાણી)ને ખૂબ જ ખુશ કરી આપ્યું.

ਤਿਨ ਲੈ ਦਿਯੋ ਚੰਡਾਰਹਿ ਅਤਿ ਹਿਤੁ ਠਾਨਿ ਕੈ ॥
tin lai diyo chanddaareh at hit tthaan kai |

તેણી ચાંડાલના પ્રેમમાં પડી અને (તેને) આપી.

ਉਨ ਮੁਹਿ ਮੈ ਤੁਹਿ ਦਿਯੋ ਸੁ ਬਿਰਹਾ ਕੀ ਦਹੀ ॥
aun muhi mai tuhi diyo su birahaa kee dahee |

તેણે (ચાંડાલે) મને ફળ આપ્યું અને મેં, અયોગ્ય રીતે સડેલું, તમને આપ્યું.