શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 829


ਤਾ ਦਿਨ ਤੇ ਪਰ ਨਾਰਿ ਕੌ ਹੇਰਤ ਕਬਹੂੰ ਨਾਹਿ ॥੫੦॥
taa din te par naar kau herat kabahoon naeh |50|

'આ જ નિશ્ચય મારા મનમાં રહે છે અને હું ક્યારેય બીજાની સ્ત્રી સાથે મુલાકાત કરીશ નહીં.(50)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਖੋੜਸਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੬॥੩੧੫॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade khorrasamo charitr samaapatam sat subham sat |16|315|afajoon|

રાજા અને મંત્રીની શુભ ચરિત્રની વાતચીતની સોળમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (16)(315)

ਅੜਿਲ ॥
arril |

એરિલ

ਬੰਦਿਸਾਲ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਕੋ ਦਿਯੋ ਪਠਾਇ ਕੈ ॥
bandisaal nrip sut ko diyo patthaae kai |

રાજાએ તેના પુત્રને જેલમાં મોકલ્યો.

ਭੋਰ ਹੋਤ ਪੁਨ ਲਿਯੋ ਸੁ ਨਿਕਟਿ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥
bhor hot pun liyo su nikatt bulaae kai |

રાજાએ તેના પુત્રને જેલમાં મોકલ્યો અને સવારે તેને પાછો બોલાવ્યો.

ਮੰਤ੍ਰੀ ਤਬ ਹੀ ਕਥਾ ਉਚਾਰੀ ਆਨਿ ਕੈ ॥
mantree tab hee kathaa uchaaree aan kai |

-49

ਹੋ ਬਢ੍ਯੋ ਭੂਪ ਕੇ ਭਰਮ ਅਧਿਕ ਜਿਯ ਜਾਨਿ ਕੈ ॥੧॥
ho badtayo bhoop ke bharam adhik jiy jaan kai |1|

પછી મંત્રીએ બીજો ટુચકો સંભળાવ્યો અને રાજાને વધુ ખાતરી થઈ.(1)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਸਹਰ ਬਦਖਸਾ ਮੈ ਹੁਤੀ ਏਕ ਮੁਗਲ ਕੀ ਬਾਲ ॥
sahar badakhasaa mai hutee ek mugal kee baal |

બદખાશન શહેરમાં એક મુગલની સ્ત્રી રહેતી હતી.

ਤਾ ਸੌ ਕਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤਿਨ ਸੋ ਤੁਮ ਸੁਨਹੁ ਨ੍ਰਿਪਾਲ ॥੨॥
taa sau kiyaa charitr tin so tum sunahu nripaal |2|

હવે, મારા રાજા, તેના નાટકોની ચાલાકીથી સાંભળો.(2)

ਬਿਤਨ ਮਤੀ ਇਕ ਚੰਚਲਾ ਹਿਤੂ ਮੁਗਲ ਕੀ ਏਕ ॥
bitan matee ik chanchalaa hitoo mugal kee ek |

બિતન માટી નામની સ્ત્રી મુઘલને પ્રેમ કરતી હતી.

ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਅਰੁ ਬਸੀਕਰ ਜਾਨਤ ਹੁਤੀ ਅਨੇਕ ॥੩॥
jantr mantr ar baseekar jaanat hutee anek |3|

તેણીને વિવિધ પ્રકારના જાદુ અને આભૂષણો આપવામાં આવ્યા હતા.(3)

ਅੜਿਲ ॥
arril |

એરિલ

ਏਕ ਦਿਵਸ ਤਿਨ ਲੀਨੀ ਸਖੀ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥
ek divas tin leenee sakhee bulaae kai |

એક દિવસ તેણે સખીને બાળી નાખી.

ਪਰਿ ਗਈ ਤਿਨ ਮੈ ਹੋਡ ਸੁ ਐਸੇ ਆਇ ਕੈ ॥
par gee tin mai hodd su aaise aae kai |

એક દિવસ તેણે બીજી સ્ત્રીને બોલાવી અને તેની સાથે શરત પતાવી,

ਕਾਲਿ ਸਜਨ ਕੇ ਬਾਗ ਕਹਿਯੋ ਚਲਿ ਜਾਇਹੋਂ ॥
kaal sajan ke baag kahiyo chal jaaeihon |

'કાલે, હું આ મિત્ર સાથે બગીચામાં જઈશ, અને જ્યારે આ

ਹੋ ਇਹ ਮੂਰਖ ਕੇ ਦੇਖਤ ਭੋਗ ਕਮਾਇ ਹੋ ॥੪॥
ho ih moorakh ke dekhat bhog kamaae ho |4|

મૂર્ખ જોઈ રહ્યો છે, હું કોઈ બીજા સાથે પ્રેમ કરીશ.'(4)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਦੁਤੀਯ ਸਖੀ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨੁ ਸਖੀ ਬਚਨ ਹਮਾਰ ॥
duteey sakhee aaise kahiyo sun sakhee bachan hamaar |

પણ બીજાએ કહ્યું, 'સાંભળો મિત્ર! હું એક સાથે પ્રેમ કરીશ

ਭੋਗ ਕਮੈਹੋ ਯਾਰ ਸੋ ਨਾਰ ਬਧੈਹੌ ਜਾਰ ॥੫॥
bhog kamaiho yaar so naar badhaihau jaar |5|

પાર્ટનર અને બીજાને મારી કમર-પટ્ટી બાંધવા માટે બનાવો.'(5)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਅਸਤਾਚਲ ਸੂਰਜ ਜਬ ਗਯੋ ॥
asataachal sooraj jab gayo |

સાંજે જ્યારે સૂરજ આથમી ગયો

ਪ੍ਰਾਚੀ ਦਿਸ ਤੇ ਸਸਿ ਪ੍ਰਗਟਯੋ ॥
praachee dis te sas pragattayo |

સાંજે જ્યારે સૂર્ય અસ્ત થયો અને ચંદ્ર પશ્ચિમમાંથી ઉગ્યો,

ਭਾਗਵਤਿਨ ਉਪਜ੍ਯੋ ਸੁਖ ਭਾਰੋ ॥
bhaagavatin upajayo sukh bhaaro |

પછી ભાગ્યશાળીઓએ સર્વોચ્ચ સુખ-સુવિધાઓ પ્રાપ્ત કરી, પરંતુ ચંદ્ર-

ਬਿਰਹਿਣਿ ਕੌ ਸਾਇਕ ਸਸਿ ਮਾਰੋ ॥੬॥
birahin kau saaeik sas maaro |6|

કિરણોએ વિખૂટા પડેલાઓને વ્યથિત કર્યા.(6)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਅਸਤਾਚਲ ਸੂਰਜ ਗਯੋ ਰਹਿਯੋ ਚੰਦ੍ਰ ਮੰਡਰਾਇ ॥
asataachal sooraj gayo rahiyo chandr manddaraae |

સૂર્ય આથમી ગયો હતો, અને ચંદ્ર તેની સંપૂર્ણ ઉડાન પર હતો.

ਲਪਟਿ ਰਹਿਯੋ ਪਿਯ ਤ੍ਰਿਯਨ ਸੋ ਤ੍ਰਿਯਾ ਪਿਯਨ ਲਪਟਾਇ ॥੭॥
lapatt rahiyo piy triyan so triyaa piyan lapattaae |7|

નર અને માદા એકબીજાને આલિંગન આપવા લાગ્યા.(7)

ਉਡਗ ਤਗੀਰੀ ਰਵਿ ਅਥਨ ਪ੍ਰਭਾ ਪ੍ਰਵਾਨਾ ਪਾਇ ॥
auddag tageeree rav athan prabhaa pravaanaa paae |

અમીરની ગેરહાજરીમાં ભટકી જતા ક્ષુદ્ર પોલીસની જેમ, ધ

ਜਾਨੁਕ ਚੰਦ੍ਰ ਅਮੀਨ ਕੇ ਫਿਰੇ ਬਿਤਾਲੀ ਆਇ ॥੮॥
jaanuk chandr ameen ke fire bitaalee aae |8|

મુખ્ય, સૂર્યોદય થાય ત્યાં સુધી તારાઓ છુપાયેલા રહે છે.(8)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਅਸਤਾ ਸੋ ਭੋਗਨ ਤਿਨ ਮਾਨੇ ॥
asataa so bhogan tin maane |

(આમ) સૂર્યાસ્ત થતાં જ તેઓ સંભોગ કરવા લાગ્યા.

ਚਾਰਿ ਜਾਮ ਘਟਿਕਾ ਇਕ ਜਾਨੇ ॥
chaar jaam ghattikaa ik jaane |

સૂર્યાસ્ત સાથે, લોકો પ્રેમમાં જોડાયા અને ચાર ઘડિયાળો એકની જેમ પસાર થઈ.

ਚੌਥੇ ਜਾਮ ਸੋਇ ਕਰ ਰਹੇ ॥
chauathe jaam soe kar rahe |

ચાર કલાક સૂઈ રહ્યો

ਚਤੁਰਨ ਕੇ ਗ੍ਰੀਵਾ ਕੁਚ ਗਹੇ ॥੯॥
chaturan ke greevaa kuch gahe |9|

ચારેય ઘડિયાળો દરમિયાન યુગલો આડા પડ્યા અને સ્મોચ કરતા રહ્યા.(9)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਨਾਨ ਖਾਨ ਅਰੁ ਦਾਨ ਹਿਤ ਦਿਨਿ ਦਿਖਿ ਜਗਿ ਹੈ ਰਾਜ ॥
naan khaan ar daan hit din dikh jag hai raaj |

દિવસનો વિરામ સ્નાન, નાસ્તો અને સખાવતી સંસ્થાઓને સોંપવા માટે થાય છે.

ਦੁਜਨ ਦਲਨ ਦੀਨੋਧਰਨ ਦੁਸਟਨ ਦਾਹਿਬੇ ਕਾਜ ॥੧੦॥
dujan dalan deenodharan dusattan daahibe kaaj |10|

આ દિવસ ઘૃણાસ્પદ આત્માઓનો વિનાશ અને પાપીઓનો સંહાર અને ન્યાયી લોકોની મુક્તિ લાવે છે.(10)

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સવૈયા

ਜਾਨਿ ਪਯਾਨ ਬਿਛੋਹ ਤ੍ਰਿਯਾਨ ਕੇ ਛੋਭ ਬਡ੍ਯੋ ਉਰ ਭੀਤਰ ਭਾਰੀ ॥
jaan payaan bichhoh triyaan ke chhobh baddayo ur bheetar bhaaree |

જેમ જેમ રાત વીતતી ગઈ તેમ મહિલા વ્યથિત થઈ ગઈ.

ਅੰਚਰ ਡਾਰਿ ਕੈ ਮੋਤਿਨ ਹਾਰ ਦੁਰਾਵਤ ਜਾਨਿ ਭਯੋ ਉਜਿਯਾਰੀ ॥
anchar ddaar kai motin haar duraavat jaan bhayo ujiyaaree |

એવું લાગતું હતું કે પ્રભાત, સ્પ્રેડશીટ્સ સાથે, ઝવેરાતથી જડેલા તમામ તારાઓને એકત્ર કરી રહી છે.

ਪਾਨ ਹੂੰ ਪੋਛਤ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕੋ ਤਨ ਕੈਸੇ ਰਹੈ ਇਹ ਚਾਹਤ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥
paan hoon pochhat preetam ko tan kaise rahai ih chaahat payaaree |

છોકરીએ ચંદ્રને કાયમ ચમકતો રહે તેવી ઈચ્છા કરી જેથી તેણી

ਚੰਦ ਚੜਿਯੋ ਸੁ ਚਹੈ ਚਿਰ ਲੌ ਚਿਤ ਦੇਤ ਦਿਵਾਕਰ ਕੀ ਦਿਸਿ ਗਾਰੀ ॥੧੧॥
chand charriyo su chahai chir lau chit det divaakar kee dis gaaree |11|

સુંદર તારા જેવા સફેદ ટીપાં પર જઈ શકે છે. તેણે વિક્ષેપ માટે સૂર્યનો દુરુપયોગ કર્યો.(11)

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥
bhujang chhand |

ભુજંગ છંદ

ਚਲੋ ਪ੍ਰਾਨ ਪ੍ਯਾਰੇ ਫੁਲੇ ਫੂਲ ਆਛੇ ॥
chalo praan payaare fule fool aachhe |

(સ્ત્રી સવારે ઉઠીને કહે છે) હે પ્રિય આત્મા! આવો, ખૂબ સુંદર ફૂલો ખીલે છે.

ਦਿਪੈ ਚਾਰੁ ਮਾਨੋ ਢਰੇ ਮੈਨ ਸਾਛੇ ॥
dipai chaar maano dtare main saachhe |

'ચાલ, મારા પ્રિય, ચાલો, સુંદર ફૂલો સંપૂર્ણ ખીલે છે.

ਕਿਧੋ ਗੀਰਬਾਣੇਸਹੂੰ ਕੇ ਸੁਧਾਰੇ ॥
kidho geerabaanesahoon ke sudhaare |

'તેઓ કામદેવના સીધા તીરોની જેમ ચૂંટી રહ્યા છે.

ਸੁਨੇ ਕਾਨ ਐਸੇ ਨ ਵੈਸੇ ਨਿਹਾਰੇ ॥੧੨॥
sune kaan aaise na vaise nihaare |12|

'ભગવાન કૃષ્ણએ પણ તેમને સાંભળ્યા નહોતા અને જોયા પણ નહોતા.'(12)