શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 346

ਜੋ ਰਿਪੁ ਪੈ ਮਗ ਜਾਤ ਚਲਿਯੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਉਪਮਾ ਚਲਿ ਦੇਖਤ ਓਊ ॥

jo rip pai mag jaat chaliyo sun kai upamaa chal dekhat oaoo |

તેમના માર્ગ પર ચાલતો દુશ્મન, કૃષ્ણને જોવા માટે વિચલિત થાય છે

ਅਉਰ ਕੀ ਬਾਤ ਕਹਾ ਕਹੀਯੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁਰਾਦਿਕ ਰੀਝਤ ਸੋਊ ॥੫੧੯॥

aaur kee baat kahaa kaheeyai kab sayaam suraadik reejhat soaoo |519|

બીજા લોકોની તો શું વાત કરું, કૃષ્ણને જોઈને દેવતાઓ પણ પ્રસન્ન થાય છે.519.

ਗੋਪਿਨ ਸੰਗ ਤਹਾ ਭਗਵਾਨ ਮਨੈ ਅਤਿ ਹੀ ਹਿਤ ਕੋ ਕਰ ਗਾਵੈ ॥

gopin sang tahaa bhagavaan manai at hee hit ko kar gaavai |

ત્યાં, ગોપીઓ સાથે ભળીને અને તેમના હૃદયમાં ખૂબ પ્રેમ ધરાવતા, શ્રી કૃષ્ણ ગાય છે.

ਰੀਝ ਰਹੈ ਖਗ ਠਉਰ ਸਮੇਤ ਸੁ ਯਾ ਬਿਧਿ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਕਾਨ੍ਰਹ ਰਿਝਾਵੈ ॥

reejh rahai khag tthaur samet su yaa bidh gvaarin kaanrah rijhaavai |

કૃષ્ણ ગોપીઓ સાથે અત્યંત પ્રેમથી ગાય છે અને તેઓને એવી રીતે મોહિત કરી રહ્યા છે કે તેમને જોઈને પક્ષીઓ પણ ગતિહીન થઈ ગયા.

ਜਾ ਕਹੁ ਖੋਜਿ ਕਈ ਗਣ ਗੰਧ੍ਰਬ ਕਿੰਨਰ ਭੇਦ ਨ ਰੰਚਕ ਪਾਵੈ ॥

jaa kahu khoj kee gan gandhrab kinar bhed na ranchak paavai |

જેને ઘણા ગણ, ગંધર્વ અને કિન્નરો શોધે છે, પણ (તેમને) જરાય પારખી શકતા નથી.

ਗਾਵਤ ਸੋ ਹਰਿ ਜੂ ਤਿਹ ਜਾ ਤਜ ਕੈ ਮ੍ਰਿਗਨੀ ਚਲਿ ਕੈ ਮ੍ਰਿਗ ਆਵੈ ॥੫੨੦॥

gaavat so har joo tih jaa taj kai mriganee chal kai mrig aavai |520|

જે ભગવાનનું રહસ્ય ગણો, ગંધર્વો, કિન્નરો વગેરેને ખબર નથી, તે ભગવાન ગાય છે અને તેમને ગાતા સાંભળીને, તેઓ તેમના હરણનો ત્યાગ કરીને આવે છે.520.

ਗਾਵਤ ਸਾਰੰਗ ਸੁਧ ਮਲਾਰ ਬਿਭਾਸ ਬਿਲਾਵਲ ਅਉ ਫੁਨਿ ਗਉਰੀ ॥

gaavat saarang sudh malaar bibhaas bilaaval aau fun gauree |

(શ્રી કૃષ્ણ) સારંગ, શુદ્ધ મલ્હાર, બિભાસ, બિલાવલ અને પછી ગૌડી (અન્ય રાગો માટે) ગાય છે.

ਜਾ ਸੁਰ ਸ੍ਰੋਨਨ ਮੈ ਸੁਨ ਕੈ ਸੁਰ ਭਾਮਿਨ ਧਾਵਤ ਡਾਰਿ ਪਿਛਉਰੀ ॥

jaa sur sronan mai sun kai sur bhaamin dhaavat ddaar pichhauree |

તે સારંગ, સુદ્ધ મલ્હાર, વિભાસ, બિલાવલ અને ગૌરીના સંગીતમય ગીતો ગાઈ રહ્યો છે અને તેની ધૂન સાંભળી રહ્યો છે, દેવોની પત્નીઓ પણ આવી રહી છે, માથું-વસ્ત્રો ત્યજી રહી છે.

ਸੋ ਸੁਨ ਕੈ ਸਭ ਗ੍ਵਾਰਨਿਯਾ ਰਸ ਕੈ ਸੰਗ ਹੋਇ ਗਈ ਜਨੁ ਬਉਰੀ ॥

so sun kai sabh gvaaraniyaa ras kai sang hoe gee jan bauree |

તે (ગીત) સાંભળીને બધી ગોપીઓ (પ્રેમ) રસથી તંદ્રાગ્રસ્ત થઈ ગઈ.

ਤਿਆਗ ਕੈ ਕਾਨਨ ਤਾ ਸੁਨ ਕੈ ਮ੍ਰਿਗ ਲੈ ਮ੍ਰਿਗਨੀ ਚਲਿ ਆਵਤ ਦਉਰੀ ॥੫੨੧॥

tiaag kai kaanan taa sun kai mrig lai mriganee chal aavat dauree |521|

ગોપીઓ પણ એ રસિક અવાજ સાંભળીને પાગલ થઈ ગઈ અને હરણના સંગમાં દોડી આવી અને જંગલ છોડીને નીકળી ગઈ.521.

ਏਕ ਨਚੈ ਇਕ ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਬਜਾਵਤ ਤਾਲ ਦਿਖਾਵਤ ਭਾਵਨ ॥

ek nachai ik gaavat geet bajaavat taal dikhaavat bhaavan |

કોઈ નૃત્ય કરી રહ્યું છે, કોઈ ગાયનમાં તો કોઈ પોતાની લાગણીઓને વિવિધ રીતે પ્રદર્શિત કરી રહ્યું છે

ਰਾਸ ਬਿਖੈ ਅਤਿ ਹੀ ਰਸ ਸੋ ਸੁ ਰਿਝਾਵਨ ਕਾਜ ਸਭੈ ਮਨ ਭਾਵਨਿ ॥

raas bikhai at hee ras so su rijhaavan kaaj sabhai man bhaavan |

તે રમૂજી પ્રદર્શનમાં બધા મનમોહક રીતે એકબીજાને આકર્ષે છે

ਚਾਦਨੀ ਸੁੰਦਰ ਰਾਤਿ ਬਿਖੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਸੁ ਬਿਖੈ ਰੁਤ ਸਾਵਨ ॥

chaadanee sundar raat bikhai kab sayaam kahai su bikhai rut saavan |

કવિ શ્યામ કહે છે, સાવન ઋતુની સુંદર ચાંદની રાતમાં ગોપી નગર છોડીને.

ਗ੍ਵਾਰਨਿਯਾ ਤਜਿ ਕੈ ਪੁਰ ਕੋ ਮਿਲਿ ਖੇਲਿ ਕਰੈ ਰਸ ਨੀਕਨਿ ਠਾਵਨ ॥੫੨੨॥

gvaaraniyaa taj kai pur ko mil khel karai ras neekan tthaavan |522|

કવિ શ્યામ કહે છે કે વરસાદની મોસમ અને ચાંદની રાતમાં શહેરનો ત્યાગ કરીને ગોપીઓ કૃષ્ણ સાથે સરસ જગ્યાએ રમી રહી છે.522.

ਸੁੰਦਰ ਠਉਰ ਬਿਖੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਮਿਲਿ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਖੇਲ ਕਰਿਯੋ ਹੈ ॥

sundar tthaur bikhai kab sayaam kahai mil gvaarin khel kariyo hai |

કવિ શ્યામ કહે છે, (તે) સુંદર જગ્યાએ બધી ગોપીઓ એક સાથે રમી છે.

ਮਾਨਹੁ ਆਪ ਹੀ ਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਸੁਰ ਮੰਡਲ ਸੁਧਿ ਬਨਾਇ ਧਰਿਯੋ ਹੈ ॥

maanahu aap hee te brahamaa sur manddal sudh banaae dhariyo hai |

કવિ શ્યામ કહે છે કે ગોપીઓ કૃષ્ણ સાથે સરસ જગ્યાએ રમી છે અને એવું લાગે છે કે બ્રહ્માએ દેવતાઓનો ગોળો બનાવ્યો છે.

ਜਾ ਪਿਖ ਕੇ ਖਗ ਰੀਝ ਰਹੈ ਮ੍ਰਿਗ ਤਿਆਗ ਤਿਸੈ ਨਹੀ ਚਾਰੋ ਚਰਿਯੋ ਹੈ ॥

jaa pikh ke khag reejh rahai mrig tiaag tisai nahee chaaro chariyo hai |

આ નજારો જોઈને પંખીઓ ખુશ થઈ ગયા, હરણો ખોરાક-પાણી પ્રત્યે હોશ ઉડી ગયા

ਅਉਰ ਕੀ ਬਾਤ ਕਹਾ ਕਹੀਯੇ ਜਿਹ ਕੇ ਪਿਖਏ ਭਗਵਾਨ ਛਰਿਯੋ ਹੈ ॥੫੨੩॥

aaur kee baat kahaa kaheeye jih ke pikhe bhagavaan chhariyo hai |523|

બીજું શું કહેવું, પ્રભુ પોતે છેતરાયા છે.523.

ਇਤ ਤੇ ਨੰਦਲਾਲ ਸਖਾ ਲੀਏ ਸੰਗਿ ਉਤੈ ਫੁਨਿ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਜੂਥ ਸਬੈ ॥

eit te nandalaal sakhaa lee sang utai fun gvaarin jooth sabai |

આ બાજુ કૃષ્ણ સાથે તેના છોકરા-મિત્રો હતા અને તે બાજુ ગોપીઓ ભેગી થઈ અને શરૂઆત કરી.

ਬਹਸਾ ਬਹਸੀ ਤਹ ਹੋਨ ਲਗੀ ਰਸ ਬਾਤਨ ਸੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਤਬੈ ॥

bahasaa bahasee tah hon lagee ras baatan so kab sayaam tabai |

કવિ શ્યામના જણાવ્યા મુજબ આનંદને લગતા વિવિધ મુદ્દાઓ પર સંવાદ થયો:

ਜਿਹ ਕੋ ਬ੍ਰਹਮਾ ਨਹੀ ਅੰਤ ਲਖੈ ਨਹ ਨਾਰਦ ਪਾਵਤ ਜਾਹਿ ਛਬੈ ॥

jih ko brahamaa nahee ant lakhai nah naarad paavat jaeh chhabai |

ભગવાનનું રહસ્ય બ્રહ્મા અને નારદ ઋષિ પણ જાણી શક્યા ન હતા

ਮ੍ਰਿਗ ਜਿਉ ਮ੍ਰਿਗਨੀ ਮਹਿ ਰਾਜਤ ਹੈ ਹਰਿ ਤਿਉ ਗਨ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਬੀਚ ਫਬੈ ॥੫੨੪॥

mrig jiau mriganee meh raajat hai har tiau gan gvaarin beech fabai |524|

જેમ હરણની વચ્ચે ભવ્ય દેખાય છે, તેવી જ રીતે ગોપીઓમાં કૃષ્ણ.524.

ਨੰਦ ਲਾਲ ਲਲਾ ਇਤ ਗਾਵਤ ਹੈ ਉਤ ਤੇ ਸਭ ਗ੍ਵਾਰਨਿਯਾ ਮਿਲਿ ਗਾਵੈ ॥

nand laal lalaa it gaavat hai ut te sabh gvaaraniyaa mil gaavai |

આ બાજુ કૃષ્ણ ગાઈ રહ્યા છે અને એ બાજુ ગોપીઓ ગાઈ રહી છે

ਫਾਗੁਨ ਕੀ ਰੁਤਿ ਊਪਰਿ ਆਬਨ ਮਾਨਹੁ ਕੋਕਿਲਕਾ ਕੁਕਹਾਵੈ ॥

faagun kee rut aoopar aaban maanahu kokilakaa kukahaavai |

તેઓ ફાગણની મોસમમાં આંબાના ઝાડ પર ગાતા નાઇટિંગલ્સ જેવા લાગે છે

ਤੀਰ ਨਦੀ ਸੋਊ ਗਾਵਤ ਗੀਤ ਜੋਊ ਉਨ ਕੇ ਮਨ ਭੀਤਰ ਭਾਵੈ ॥

teer nadee soaoo gaavat geet joaoo un ke man bheetar bhaavai |

તેઓ તેમના મનપસંદ ગીતો ગાય છે

ਨੈਨ ਨਛਤ੍ਰ ਪਸਾਰਿ ਪਿਖੈ ਸੁਰ ਦੇਵ ਬਧੂ ਮਿਲਿ ਦੇਖਨਿ ਆਵੈ ॥੫੨੫॥

nain nachhatr pasaar pikhai sur dev badhoo mil dekhan aavai |525|

આકાશના તારાઓ ખુલ્લી આંખોથી તેમનો વૈભવ નિહાળી રહ્યા છે. દેવોની પત્નીઓ પણ તેમને જોવા આવી રહી છે.525.

ਮੰਡਲ ਰਾਸ ਬਚਿਤ੍ਰ ਮਹਾ ਸਮ ਜੇ ਹਰਿ ਕੀ ਭਗਵਾਨ ਰਚਿਯੋ ਹੈ ॥

manddal raas bachitr mahaa sam je har kee bhagavaan rachiyo hai |

રમૂજી નાટકનો તે અખાડો અદ્ભુત છે, જ્યાં ભગવાન કૃષ્ણ નૃત્ય કરતા હતા

ਤਾਹੀ ਕੇ ਬੀਚ ਕਹੈ ਕਬਿ ਇਉ ਰਸ ਕੰਚਨ ਕੀ ਸਮਤੁਲਿ ਮਚਿਯੋ ਹੈ ॥

taahee ke beech kahai kab iau ras kanchan kee samatul machiyo hai |

તે અખાડામાં, સોનાની જેમ ભવ્ય મેળાવડાએ, રમૂજી નાટકને લઈને હોબાળો મચાવ્યો હતો.

ਤਾ ਸੀ ਬਨਾਇਬੇ ਕੋ ਬ੍ਰਹਮਾ ਨ ਬਨੀ ਕਰਿ ਕੈ ਜੁਗ ਕੋਟਿ ਪਚਿਯੋ ਹੈ ॥

taa see banaaeibe ko brahamaa na banee kar kai jug kott pachiyo hai |

આવો અદ્ભુત અખાડો, બ્રહ્મા પણ પોતાના કરોડો યુગોના પ્રયત્નોથી બનાવી શકતા નથી

ਕੰਚਨ ਕੇ ਤਨਿ ਗੋਪਨਿ ਕੋ ਤਿਹ ਮਧਿ ਮਨੀ ਮਨ ਤੁਲਿ ਗਚਿਯੋ ਹੈ ॥੫੨੬॥

kanchan ke tan gopan ko tih madh manee man tul gachiyo hai |526|

ગોપીઓના શરીર સોના જેવા છે અને તેમના મન મોતી જેવા ભવ્ય લાગે છે.526.

ਜਲ ਮੈ ਸਫਰੀ ਜਿਮ ਕੇਲ ਕਰੈ ਤਿਮ ਗ੍ਵਾਰਨਿਯਾ ਹਰਿ ਕੇ ਸੰਗਿ ਡੋਲੈ ॥

jal mai safaree jim kel karai tim gvaaraniyaa har ke sang ddolai |

જેવી રીતે માછલી પાણીમાં ફરે છે, તેવી જ રીતે ગોપીઓ પણ કૃષ્ણ સાથે ફરે છે

ਜਿਉ ਜਨ ਫਾਗ ਕੋ ਖੇਲਤ ਹੈ ਤਿਹ ਭਾਤਿ ਹੀ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੇ ਸਾਥ ਕਲੋਲੈ ॥

jiau jan faag ko khelat hai tih bhaat hee kaanrah ke saath kalolai |

જે રીતે લોકો નિર્ભયતાથી હોળી રમે છે તેવી જ રીતે ગોપીઓ કૃષ્ણ સાથે ચેનચાળા કરે છે

ਕੋਕਿਲਕਾ ਜਿਮ ਬੋਲਤ ਹੈ ਤਿਮ ਗਾਵਤ ਤਾ ਕੀ ਬਰਾਬਰ ਬੋਲੈ ॥

kokilakaa jim bolat hai tim gaavat taa kee baraabar bolai |

જેમ કોયલ બોલે છે, તેમ બોલનાર (ગોપીઓ) ગાય છે.

ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਸਭ ਗ੍ਵਾਰਨਿਯਾ ਇਹ ਭਾਤਨ ਸੋ ਰਸ ਕਾਨ੍ਰਹਿ ਨਿਚੋਲੈ ॥੫੨੭॥

sayaam kahai sabh gvaaraniyaa ih bhaatan so ras kaanreh nicholai |527|

તેઓ બધા કોકિલાની જેમ વલખાં મારતા હોય છે અને કૃષ્ણ-અમૃતને છલકાવી રહ્યા હોય છે.527.

ਰਸ ਕੀ ਚਰਚਾ ਤਿਨ ਸੋ ਭਗਵਾਨ ਕਰੀ ਹਿਤ ਸੋ ਨ ਕਛੂ ਕਮ ਕੈ ॥

ras kee charachaa tin so bhagavaan karee hit so na kachhoo kam kai |

ભગવાન કૃષ્ણે તેમની સાથે મનોરંજક આનંદ વિશે મુક્ત ચર્ચા કરી

ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹਿਯੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਤੁਮਰੇ ਮਾਹਿ ਖੇਲ ਬਨਿਓ ਹਮ ਕੈ ॥

eih bhaat kahiyo kab sayaam kahai tumare maeh khel banio ham kai |

કવિ કહે છે કે કૃષ્ણે ગોપીઓને કહ્યું, ‘હું તમારા માટે નાટક જેવો બની ગયો છું

ਕਹਿ ਕੈ ਇਹ ਬਾਤ ਦੀਯੋ ਹਸਿ ਕੈ ਸੁ ਪ੍ਰਭਾ ਸੁਭ ਦੰਤਨ ਯੌ ਦਮਕੈ ॥

keh kai ih baat deeyo has kai su prabhaa subh dantan yau damakai |

એમ કહીને (શ્રી કૃષ્ણ) હસવા લાગ્યા, (પછી) દાંતની સુંદર સુંદરતા આ રીતે ચમકવા લાગી,

ਜਨੁ ਦਿਉਸ ਭਲੇ ਰੁਤਿ ਸਾਵਨ ਕੀ ਅਤਿ ਅਭ੍ਰਨ ਮੈ ਚਪਲਾ ਚਮਕੈ ॥੫੨੮॥

jan diaus bhale rut saavan kee at abhran mai chapalaa chamakai |528|

એમ કહીને કૃષ્ણ હસ્યા અને તેમના દાંત સાવન મહિનામાં વાદળોમાં વીજળીના ચમકારાની જેમ ચમક્યા.528.

ਐਹੋ ਲਲਾ ਨੰਦ ਲਾਲ ਕਹੈ ਸਭ ਗ੍ਵਾਰਨਿਯਾ ਅਤਿ ਮੈਨ ਭਰੀ ॥

aaiho lalaa nand laal kahai sabh gvaaraniyaa at main bharee |

વાસનાથી ભરેલી ગોપીઓ કહેવા લાગી કે હે નંદલાલ! આવો

ਹਮਰੇ ਸੰਗ ਆਵਹੁ ਖੇਲ ਕਰੋ ਨ ਕਛੂ ਮਨ ਭੀਤਰ ਸੰਕ ਕਰੀ ॥

hamare sang aavahu khel karo na kachhoo man bheetar sank karee |

લંપટ ગોપીઓ કૃષ્ણને બોલાવે છે અને કહે છે, ��કૃષ્ણ! આવો અને ખચકાટ વિના અમારી સાથે (સેક્સ) રમો

ਨੈਨ ਨਚਾਇ ਕਛੂ ਮੁਸਕਾਇ ਕੈ ਭਉਹ ਦੁਊ ਕਰਿ ਟੇਢਿ ਧਰੀ ॥

nain nachaae kachhoo musakaae kai bhauh duaoo kar ttedt dharee |

તેઓ તેમની આંખોને નૃત્ય કરવા માટે કારણભૂત છે, તેઓ તેમની ભમરને નમાવી રહ્યા છે

ਮਨ ਯੌ ਉਪਜੀ ਉਪਮਾ ਰਸ ਕੀ ਮਨੋ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੇ ਕੰਠਹਿ ਫਾਸਿ ਡਰੀ ॥੫੨੯॥

man yau upajee upamaa ras kee mano kaanrah ke kanttheh faas ddaree |529|

એવું લાગે છે કે આસક્તિનું નાક કૃષ્ણની ગરદન પર આવી ગયું છે.529.

ਖੇਲਤ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਮਧਿ ਸੋਊ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਹਰਿ ਜੂ ਛਬਿ ਵਾਰੋ ॥

khelat gvaarin madh soaoo kab sayaam kahai har joo chhab vaaro |

ગોપીઓ વચ્ચે રમી રહેલા કૃષ્ણના સુંદર દર્શન પર હું બલિદાન છું (કવિ કહે છે)

ਖੇਲਤ ਹੈ ਸੋਊ ਮੈਨ ਭਰੀ ਇਨ ਹੂੰ ਪਰ ਮਾਨਹੁ ਚੇਟਕ ਡਾਰੋ ॥

khelat hai soaoo main bharee in hoon par maanahu chettak ddaaro |

વાસનાથી ભરપૂર, તેઓ જાદુઈ આભૂષણો હેઠળ એકની રીતે રમે છે

ਤੀਰ ਨਦੀ ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਮਿ ਬਿਖੈ ਅਤਿ ਹੋਤ ਹੈ ਸੁੰਦਰ ਭਾਤਿ ਅਖਾਰੋ ॥

teer nadee brij bhoom bikhai at hot hai sundar bhaat akhaaro |

બ્રજ-ભૂમિમાં નદી (જમના) કિનારે ખૂબ જ સુંદર અખાડો બની રહ્યો છે.

ਰੀਝ ਰਹੈ ਪ੍ਰਿਥਮੀ ਕੇ ਸਭੈ ਜਨ ਰੀਝ ਰਹਿਯੋ ਸੁਰ ਮੰਡਲ ਸਾਰੋ ॥੫੩੦॥

reejh rahai prithamee ke sabhai jan reejh rahiyo sur manddal saaro |530|

બ્રજની ભૂમિમાં અને નદીના કિનારે આ સુંદર અખાડો રચાયો છે અને તેને જોઈને પૃથ્વીવાસીઓ અને સમગ્ર દેવતાઓ પ્રસન્ન થાય છે.530.

ਗਾਵਤ ਏਕ ਨਚੈ ਇਕ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਤਾਰਿਨ ਕਿੰਕਨ ਕੀ ਧੁਨਿ ਬਾਜੈ ॥

gaavat ek nachai ik gvaaran taarin kinkan kee dhun baajai |

કોઈ ગોપી નૃત્ય કરી રહી છે, કોઈ ગાય છે, કોઈ તંતુવાદ્ય વગાડે છે અને કોઈ વાંસળી વગાડી રહ્યું છે.

ਜਿਉ ਮ੍ਰਿਗ ਰਾਜਤ ਬੀਚ ਮ੍ਰਿਗੀ ਹਰਿ ਤਿਉ ਗਨ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਬੀਚ ਬਿਰਾਜੈ ॥

jiau mrig raajat beech mrigee har tiau gan gvaarin beech biraajai |

જેમ હરણની વચ્ચે સુંદર દેખાય છે, તેવી જ રીતે ગોપીઓમાં કૃષ્ણ પણ છે.

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428