શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 464

ਯੌ ਬਰਖੈ ਸਰ ਜਾਲ ਮਨੋ ਪਰਲੇ ਘਨ ਆਏ ॥੧੬੬੪॥

yau barakhai sar jaal mano parale ghan aae |1664|

બાર સૂર્યોએ તેમના ધનુષ્ય ખેંચ્યા અને કયામતના વરસાદી વાદળોની જેમ તેમના તીરો છોડ્યા.1664.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਬਾਨਨ ਸੋ ਬਾਨਨ ਕਟੇ ਕੋਪ ਤਚੇ ਜੁਗ ਨੈਨ ॥

baanan so baanan katte kop tache jug nain |

તીરોથી તીરો કાપી નાખ્યા છે અને બંને આંખો ક્રોધથી ઉંચી છે.

ਸ੍ਰੀ ਹਰਿ ਸੋ ਖੜਗੇਸ ਤਬ ਰਿਸ ਕਰਿ ਬੋਲਿਯੋ ਬੈਨ ॥੧੬੬੫॥

sree har so kharrages tab ris kar boliyo bain |1665|

રાજાએ તીરો વડે તીરોને અટકાવ્યા અને ક્રોધથી જોતા તેણે કૃષ્ણને કહ્યું, 1665

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਕਿਉ ਰੇ ਗੁਮਾਨ ਕਰੈ ਘਨ ਸ੍ਯਾਮ ਅਬੈ ਰਨ ਤੇ ਪੁਨਿ ਤੋਹਿ ਭਜੈਹੋ ॥

kiau re gumaan karai ghan sayaam abai ran te pun tohi bhajaiho |

“હે કૃષ્ણ! તમે અહંકારી કેમ છો? હું તને યુદ્ધના મેદાનમાંથી ભાગી જઈશ

ਕਾਹੇ ਕੌ ਆਨਿ ਅਰਿਯੋ ਸੁਨ ਰੇ ਸਿਰ ਕੇਸਨਿ ਤੇ ਬਹੁਰੋ ਗਹਿ ਲੈਹੋ ॥

kaahe kau aan ariyo sun re sir kesan te bahuro geh laiho |

તમે મારો વિરોધ કેમ કરો છો? હું તમને ફરીથી તમારા વાળથી પકડીશ

ਐ ਰੇ ਅਹੀਰ ਅਧੀਰ ਡਰੇ ਨਹਿ ਤੋ ਕਹਿ ਜੀਵਤ ਜਾਨ ਨ ਦੈਹੋ ॥

aai re aheer adheer ddare neh to keh jeevat jaan na daiho |

“ઓ ગુર્જર! તમને ડર નથી લાગતો? હું તને જીવતો નહિ જવા દઉં અને

ਇੰਦ੍ਰ ਬਿਰੰਚ ਕੁਬੇਰ ਜਲਾਧਿਪ ਕੋ ਸਸਿ ਕੋ ਸਿਵ ਕੋ ਹਤ ਕੈ ਹੋ ॥੧੬੬੬॥

eindr biranch kuber jalaadhip ko sas ko siv ko hat kai ho |1666|

ઇન્દ્ર, બ્રહ્મા, કુબેર, વરુણ, ચંદ્ર, શિવ વગેરે સહિત બધાને મારી નાખો.”1666.

ਤਉ ਹੀ ਲਉ ਬੀਰ ਮਹੋਤ ਕਟ ਸਿੰਘ ਹੁਤੋ ਰਨ ਮੈ ਮਨਿ ਕੋਪ ਭਰਿਓ ॥

tau hee lau beer mahot katt singh huto ran mai man kop bhario |

તે સમયે, પરાક્રમી યોદ્ધા કાતા સિંહ, તેના મનમાં ગુસ્સે થઈને અને

ਕਰ ਮੈ ਕਰਵਾਰਿ ਲੈ ਧਾਇ ਚਲਿਓ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਡਰਿਓ ॥

kar mai karavaar lai dhaae chalio kab sayaam kahai nahee naik ddario |

નિર્ભયતાથી પોતાની તલવાર હાથમાં લઈને રાજા પર પડી, બંનેએ ભયંકર યુદ્ધ કર્યું,

ਅਸਿ ਜੁਧ ਦੁਹੂੰ ਨ੍ਰਿਪ ਕੀਨ ਬਡੋ ਨ ਕੋਊ ਰਨ ਤੇ ਪਗ ਏਕ ਟਰਿਓ ॥

as judh duhoon nrip keen baddo na koaoo ran te pag ek ttario |

તેમાંથી કોઈએ એક ડગલું પણ પાછું ખેંચ્યું નહીં

ਖੜਗੇਸ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕੀ ਤਾਨਿ ਦਈ ਬਿਨੁ ਪ੍ਰਾਨ ਕਰਿਓ ਗਿਰ ਭੂਮਿ ਪਰਿਓ ॥੧੬੬੭॥

kharrages kripaan kee taan dee bin praan kario gir bhoom pario |1667|

આખરે ખડગ સિંહે તેની તલવાર વડે એક ફટકો માર્યો અને તેને નિર્જીવ બનાવી દેવાથી તે પૃથ્વી પર પડી ગયો.1667.

ਦੇਖਿ ਦਸਾ ਤਿਹ ਸਿੰਘ ਬਚਿਤ੍ਰ ਸੁ ਠਾਢੋ ਹੁਤੋ ਰਿਸ ਕੈ ਵਹ ਧਾਯੋ ॥

dekh dasaa tih singh bachitr su tthaadto huto ris kai vah dhaayo |

તેની હાલત જોઈને બાજુમાં ઉભેલા બચિત્ર સિંહે ગુસ્સે થઈને તેના પર હુમલો કર્યો હતો.

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਧਨੁ ਬਾਨਨ ਲੈ ਤਿਹ ਭੂਪਤਿ ਸਿਉ ਅਤਿ ਜੁਧ ਮਚਾਯੋ ॥

sayaam bhanai dhan baanan lai tih bhoopat siau at judh machaayo |

તેમની આ દુર્દશા જોઈને ત્યાં ઊભેલા વિચિત્ર સિંહે આગળ આવીને પોતાના ધનુષ અને બાણ વડે રાજા સાથે ભયંકર યુદ્ધ કર્યું.

ਸ੍ਰੀ ਖੜਗੇਸ ਬਲੀ ਧਨ ਤਾਨਿ ਮਹਾ ਬਰ ਬਾਨ ਪ੍ਰਕੋਪ ਚਲਾਯੋ ॥

sree kharrages balee dhan taan mahaa bar baan prakop chalaayo |

પરાક્રમી ખડગ સિંહે પોતાનું ધનુષ્ય દોર્યું અને ખૂબ જ ગુસ્સે થઈને એક શક્તિશાળી તીર ચલાવ્યું.

ਲਾਗਿ ਗਯੋ ਤਿਹ ਕੇ ਉਰ ਮੈ ਸਰ ਘੂਮਿ ਗਿਰਿਓ ਧਰਿ ਇਉ ਅਰਿ ਘਾਯੋ ॥੧੬੬੮॥

laag gayo tih ke ur mai sar ghoom girio dhar iau ar ghaayo |1668|

પરાક્રમી યોદ્ધા ખડગ સિંહે ગુસ્સામાં પોતાનું ધનુષ્ય ખેંચ્યું અને તીર એવી રીતે છોડ્યું કે તે તેના હૃદયમાં વાગ્યું અને તેનું માથું કાપીને નીચે પડી ગયું.1668.

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચૌપાઈ

ਤਬ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਆਪ ਹੀ ਧਾਯੋ ॥

tab ajeet singh aap hee dhaayo |

ત્યારબાદ અજીત સિંહે પોતાના પર હુમલો કર્યો હતો

ਧਨੁਖ ਬਾਨ ਲੈ ਰਨ ਮਧਿ ਆਯੋ ॥

dhanukh baan lai ran madh aayo |

ત્યારપછી અજિત સિંહ પોતે ધનુષ અને બાણ લઈને યુદ્ધના મેદાનમાં પહોંચ્યા

ਭੂਪਤਿ ਕੋ ਤਿਨ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥

bhoopat ko tin bachan sunaayo |

તેણે રાજાને આ શબ્દો કહ્યા

ਤੋ ਬਧ ਹਿਤ ਸਿਵ ਮੁਹਿ ਉਪਜਾਯੋ ॥੧੬੬੯॥

to badh hit siv muhi upajaayo |1669|

તેણે રાજાને કહ્યું, “શિવએ મને ફક્ત તમને મારવાના હેતુથી જ બનાવ્યો છે.” 1669.

ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਯੌ ਬਚਨ ਉਚਾਰਿਓ ॥

ajeet singh yau bachan uchaario |

અજિત સિંહે આવા શબ્દો ઉચ્ચાર્યા

ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਰਨ ਮਾਹਿ ਹਕਾਰਿਓ ॥

kharrag singh ran maeh hakaario |

આમ કહીને અજિત સિંહે ખડગ સિંહને લડવા માટે પડકાર ફેંક્યો

ਨ੍ਰਿਪ ਏ ਬੈਨ ਸੁਨਤ ਨਹੀ ਡਰਿਓ ॥

nrip e bain sunat nahee ddario |

રાજા (ખડગ સિંહ) આ શબ્દો સાંભળીને ડરતા નથી,

ਮਹਾਬੀਰ ਪਗੁ ਆਗੈ ਧਰਿਓ ॥੧੬੭੦॥

mahaabeer pag aagai dhario |1670|

આ સાંભળીને રાજા ગભરાયા નહિ અને તે પરાક્રમી આગળ આવ્યો.1670.

ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰਛਾ ਹਿਤ ਧਾਏ ॥

ajeet singh rachhaa hit dhaae |

(તેઓ) અજિત સિંહને બચાવવા દોડ્યા છે.

ਗ੍ਯਾਰਹ ਰੁਦ੍ਰ ਭਾਨ ਸਭ ਆਏ ॥

gayaarah rudr bhaan sabh aae |

અજિતસિંહના રક્ષણ માટે અગિયાર રુદ્ર અને સૂર્ય ત્યાં પહોંચ્યા

ਇੰਦ੍ਰ ਕ੍ਰਿਸਨ ਜਮ ਬਸੁ ਰਿਸ ਭਰੇ ॥

eindr krisan jam bas ris bhare |

ઇન્દ્ર, કૃષ્ણ, યમ અને આઠ બસો,

ਬਰੁਨ ਕੁਬੇਰ ਘੇਰਿ ਸਭ ਖਰੇ ॥੧੬੭੧॥

barun kuber gher sabh khare |1671|

ઇન્દ્ર, કૃષ્ણ, યમ, વરુણ, કુબેર વગેરે બધાએ તેમને ઘેરી લીધા હતા.1671.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਸਿੰਘ ਅਜੀਤ ਜਬੈ ਖੜਗੇਸ ਸੋ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਅਤਿ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥

singh ajeet jabai kharrages so sayaam kahai at judh machaayo |

(કવિ) શ્યામ કહે છે, જ્યારે અજિત સિંહે ખડગ સિંહ સાથે ભયંકર યુદ્ધ કર્યું,

ਸੰਗਿ ਸਿਵਾਦਿਕ ਸੂਰਜਿ ਤੇ ਅਰਿ ਮਾਰਨ ਕੋ ਤਿਹ ਹਾਥ ਉਚਾਯੋ ॥

sang sivaadik sooraj te ar maaran ko tih haath uchaayo |

જ્યારે અજિત સિંહે ખડગ સિંહ સાથે ભયંકર યુદ્ધ કર્યું, ત્યારે તેની સાથે આવેલા તમામ બળવાન યોદ્ધાઓ જેવા કે શિવ વગેરેએ દુશ્મનને મારવા માટે તેમના શસ્ત્રો બહાર કાઢ્યા.

ਬਾਨ ਚਲੇ ਅਤਿ ਹੀ ਰਨ ਮੈ ਨ੍ਰਿਪ ਕਾਟਿ ਸਬੈ ਮਨਿ ਰੋਸਿ ਤਚਾਯੋ ॥

baan chale at hee ran mai nrip kaatt sabai man ros tachaayo |

યુદ્ધના મેદાનમાં તીરોનો વરસાદ કરવામાં આવ્યો, પરંતુ રાજાએ તેના ક્રોધમાં, બધા તીરોને અટકાવી દીધા.

ਲੈ ਧਨੁ ਬਾਨ ਮਹਾ ਬਲਵਾਨ ਹਨ੍ਯੋ ਭਟ ਕੋ ਕਿਨਹੂੰ ਨ ਬਚਾਯੋ ॥੧੬੭੨॥

lai dhan baan mahaa balavaan hanayo bhatt ko kinahoon na bachaayo |1672|

તે પરાક્રમી યોદ્ધા, ધનુષ અને તીર લઈને કોઈને છોડ્યું નહીં અને બધા યોદ્ધાઓને મારી નાખ્યા.1672.

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચૌપાઈ

ਜਬ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥

jab ajeet singh maar giraayo |

જ્યારે અજીત સિંહની હત્યા કરવામાં આવી હતી.

ਸੁ ਭਟਨ ਮਨ ਭਟਕਿਓ ਡਰ ਪਾਯੋ ॥

su bhattan man bhattakio ddar paayo |

(પછી બધા) યોદ્ધાઓ ગભરાઈ ગયા અને (બધા) ભયભીત થયા.

ਬਹੁਰੋ ਭੂਪਤਿ ਖੜਗ ਸੰਭਾਰਿਓ ॥

bahuro bhoopat kharrag sanbhaario |

પછી રાજાએ ગાદી સંભાળી.

ਚਕ੍ਰਤ ਤੇ ਸਬਹੂੰ ਬਲੁ ਹਾਰਿਓ ॥੧੬੭੩॥

chakrat te sabahoon bal haario |1673|

જ્યારે અજિત સિંહે યોદ્ધાઓને મારી નાખ્યા, ત્યારે અન્ય યોદ્ધાઓ તેમના મનમાં ભયભીત થઈ ગયા, રાજાએ ફરીથી તેની તલવાર ઉપાડી, બધા લોકો તેના યુદ્ધથી આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા અને તેમનું પરાક્રમ ગુમાવ્યું.1673.

ਤਬ ਹਰਿ ਹਰਿ ਬਿਧਿ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿਓ ॥

tab har har bidh mantr bichaario |

પછી વિષ્ણુ, શિવ અને બ્રહ્માએ સલાહ લીધી

ਮਰੈ ਨ ਜਰੈ ਅਗਨ ਤੇ ਜਾਰਿਓ ॥

marai na jarai agan te jaario |

તે (તે) મરતું નથી અને આગથી બળતું નથી.

ਤਾ ਤੇ ਜਤਨ ਕਛੂ ਅਬ ਕੀਜੈ ॥

taa te jatan kachhoo ab keejai |

તો બીજો પ્રયાસ કરવો જોઈએ,

ਯਾ ਤੇ ਮਾਰਿ ਭੂਪ ਇਹ ਲੀਜੈ ॥੧੬੭੪॥

yaa te maar bhoop ih leejai |1674|

પછી કૃષ્ણ અને બ્રહ્માએ પરસ્પર સલાહ લીધી અને કહ્યું, "આ રાજાને ધગધગતી અગ્નિથી પણ મારી નાખવામાં આવશે નહીં, તેથી થોડો પ્રયત્ન કરીને તેને મારી નાખવો જોઈએ."1674.

ਬ੍ਰਹਮੇ ਕਹਿਓ ਸੁ ਇਹ ਬਿਧਿ ਕੀਜੈ ॥

brahame kahio su ih bidh keejai |

બ્રહ્માએ કહ્યું આ રીત કરો

ਮੋਹਿਤ ਹ੍ਵੈ ਮਨ ਤਬ ਬਲੁ ਛੀਜੈ ॥

mohit hvai man tab bal chheejai |

જો તેનું મન મોહિત થઈ જશે, તો (તેની) શક્તિ છીનવાઈ જશે.

ਜਬ ਇਹ ਭੂਪ ਗਿਰਿਓ ਲਖਿ ਲਈਯੈ ॥

jab ih bhoop girio lakh leeyai |

જ્યારે આપણે આ રાજાને પડતો જોયો,

ਤਬ ਇਹ ਜਮ ਕੋ ਧਾਮ ਪਠਈਯੈ ॥੧੬੭੫॥

tab ih jam ko dhaam pattheeyai |1675|

બ્રહ્માએ કહ્યું, “જ્યારે તે સ્વર્ગીય કુમારિકાઓ દ્વારા આકર્ષિત થઈને તેની શક્તિ ગુમાવશે અને આ રીતે, જ્યારે આપણે તેને ક્ષીણ થતા જોઈશું, ત્યારે તેને યમના ધામમાં મોકલવામાં આવશે.1675.