શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 917


ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਆਪ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੋ ਬਚਨ ਉਚਾਰੋ ॥
aap nripat so bachan uchaaro |

મેં રાજાને કહેવાનું શરૂ કર્યું,

ਸੁਨ ਨਾਥ ਇਹ ਸ੍ਵਾਨ ਤਿਹਾਰੋ ॥
sun naath ih svaan tihaaro |

પછી તેણે રાજાને કહ્યું, 'સાંભળો, મારા ગુરુ, આ કૂતરો તમારો.

ਮੋ ਕੌ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰਾਨ ਤੇ ਪ੍ਯਾਰੋ ॥
mo kau adhik praan te payaaro |

હું નશ્વર કરતાં પણ વહાલો છું.

ਯਾ ਕੌ ਜਿਨਿ ਪਾਹਨ ਤੁਮ ਮਾਰੋ ॥੬॥
yaa kau jin paahan tum maaro |6|

'મારા માટે કિંમતી છે, મારા જીવન કરતાં પણ વધુ. કૃપા કરીને તેને મારશો નહીં.'(6)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਸਤਿ ਸਤਿ ਤਬ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹਿਯੋ ਤਾਹਿ ਟੂਕਰੋ ਡਾਰਿ ॥
sat sat tab nrip kahiyo taeh ttookaro ddaar |

'હું તારી વાત માનું છું' રાજાએ કહ્યું, 'તે સાચું છે' અને તેને બ્રેડનો ટુકડો આપ્યો.

ਆਗੇ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ਨਿਕਸਿਯੋ ਸਕਿਯੋ ਨ ਮੂੜ ਬਿਚਾਰਿ ॥੭॥
aage hvai kai nikasiyo sakiyo na moorr bichaar |7|

તેની આંખો સામેથી પસાર થઈ જાઓ, પરંતુ મૂર્ખ રાજાને સમજાયું નહીં.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਸਤਾਸੀਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੮੭॥੧੫੩੭॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade sataaseevo charitr samaapatam sat subham sat |87|1537|afajoon|

રાજા અને મંત્રીના શુભ ચરિત્ર સંવાદની 87મી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (87)(1535)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਇੰਦ੍ਰ ਦਤ ਰਾਜਾ ਹੁਤੋ ਗੋਖਾ ਨਗਰ ਮਝਾਰ ॥
eindr dat raajaa huto gokhaa nagar majhaar |

ગોખા નગરમાં ચંદ્ર દત્ત નામનો રાજા હતો.

ਕੰਜ ਪ੍ਰਭਾ ਰਾਨੀ ਰਹੈ ਜਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥੧॥
kanj prabhaa raanee rahai jaa ko roop apaar |1|

કંજ પ્રભા તેની પત્ની હતી; તે ખૂબ જ સુંદર હતી.(1)

ਸਰਬ ਮੰਗਲਾ ਕੌ ਭਵਨ ਗੋਖਾ ਸਹਿਰ ਮੰਝਾਰ ॥
sarab mangalaa kau bhavan gokhaa sahir manjhaar |

દેવી સરબ મંગલાનું મંદિર ગોખા શહેરમાં હતું.

ਊਚ ਨੀਚ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਜਾ ਸਭ ਤਿਹ ਕਰਤ ਜੁਹਾਰ ॥੨॥
aooch neech raajaa prajaa sabh tih karat juhaar |2|

અહીં ઉંચા અને નીચા બધા જ રાજા અને પ્રજાને પ્રણામ કરતા હતા.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਤਾ ਕੇ ਭਵਨ ਸਕਲ ਚਲਿ ਆਵਹਿ ॥
taa ke bhavan sakal chal aaveh |

દરેક જણ તેના (દેવી) મંદિરે ચાલતા જતા હતા

ਆਨਿ ਗੋਰ ਕੌ ਸੀਸ ਝੁਕਾਵਹਿ ॥
aan gor kau sees jhukaaveh |

બધા માથું નમાવવા સ્થળ પર ચાલતા હતા,

ਕੁੰਕਮ ਔਰ ਅਛਤਨ ਲਾਵਹਿ ॥
kunkam aauar achhatan laaveh |

(તે) કેસર અને ચોખા રોપતા હતા

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੋ ਧੂਪ ਜਗਾਵਹਿ ॥੩॥
bhaat bhaat ko dhoop jagaaveh |3|

તેઓ અલગ-અલગ સાર સળગાવવાની સાથે તેમના કપાળ પર પવિત્ર ચિહ્નો મૂકશે.(3)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਦੈ ਪ੍ਰਕ੍ਰਮਾ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸਿਰ ਨ੍ਯਾਇ ॥
bhaat bhaat dai prakramaa bhaat bhaat sir nayaae |

તેઓ વિવિધ સ્વરૂપોમાં પરિક્રમા કરશે અને તેમની પ્રણામ કરશે.

ਪੂਜ ਭਵਾਨੀ ਕੌ ਭਵਨ ਬਹੁਰਿ ਬਸੈ ਗ੍ਰਿਹ ਆਇ ॥੪॥
pooj bhavaanee kau bhavan bahur basai grih aae |4|

દેવી ભવાનીને પ્રાર્થના કર્યા પછી, તેઓ તેમના ઘરે પાછા ફરશે.(4)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਨਰ ਨਾਰੀ ਸਭ ਤਹ ਚਲਿ ਜਾਹੀ ॥
nar naaree sabh tah chal jaahee |

બધા સ્ત્રી-પુરુષો ત્યાં જતા

ਅਛਤ ਧੂਪ ਕੁੰਕਮਹਿ ਲਾਹੀ ॥
achhat dhoop kunkameh laahee |

પુરૂષો અને સ્ત્રીઓ ધૂપ સળગાવતા અને કેસરી છાંટતા સ્થળ પર જતા.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਗੀਤਨ ਗਾਵੈ ॥
bhaat bhaat ke geetan gaavai |

તેઓ એકબીજાના ગીતો ગાતા હતા

ਸਰਬ ਮੰਗਲਾ ਕੋ ਸਿਰ ਨਯਾਵੈ ॥੫॥
sarab mangalaa ko sir nayaavai |5|

તેઓ દેવી મંગલને પ્રસન્ન કરવા માટે વિવિધ ગીતો સંભળાવતા.(5)

ਜੋ ਇਛਾ ਕੋਊ ਮਨ ਮੈ ਧਰੈ ॥
jo ichhaa koaoo man mai dharai |

જે પોતાના હૃદયમાં ઈચ્છે છે,

ਜਾਇ ਭਵਾਨੀ ਭਵਨ ਉਚਰੈ ॥
jaae bhavaanee bhavan ucharai |

તેઓના મનમાં જે ઈચ્છા થતી તે તેઓ ભવાની પાસે જઈને વ્યક્ત કરતા.

ਪੂਰਨ ਭਾਵਨਾ ਤਿਨ ਕੀ ਹੋਈ ॥
pooran bhaavanaa tin kee hoee |

તેની લાગણી પૂરી થઈ હશે.

ਬਾਲ ਬ੍ਰਿਧ ਜਾਨਤ ਸਭ ਕੋਈ ॥੬॥
baal bridh jaanat sabh koee |6|

અને ભવાની યુવાન અને વૃદ્ધ સૌને પ્રસન્ન કરશે.(6)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਫਲਤ ਆਪਨੀ ਭਾਵਨਾ ਯਾ ਮੈ ਭੇਦ ਨ ਕੋਇ ॥
falat aapanee bhaavanaa yaa mai bhed na koe |

વ્યક્તિ જે ઈચ્છે છે, તે સિદ્ધ થશે

ਭਲੋ ਭਲੋ ਕੋ ਹੋਤ ਹੈ ਬੁਰੋ ਬੁਰੇ ਕੋ ਹੋਇ ॥੭॥
bhalo bhalo ko hot hai buro bure ko hoe |7|

પછી ભલે તે સારું હોય, ખરાબ હોય કે અન્ય કોઈપણ સ્વરૂપમાં.(7)

ਚੇਤ੍ਰ ਅਸਟਮੀ ਕੇ ਦਿਵਸ ਉਤਸਵ ਤਿਹ ਠਾ ਹੋਇ ॥
chetr asattamee ke divas utasav tih tthaa hoe |

ચેત (માર્ચ એપ્રિલ) મહિનાના અષ તિમિના દિવસે એક ઉત્સવ યોજવામાં આવશે,

ਊਚ ਨੀਚ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਜਾ ਰਹੈ ਨ ਘਰ ਮੈ ਕੋਇ ॥੮॥
aooch neech raajaa prajaa rahai na ghar mai koe |8|

અને કોઈ પણ, ઉચ્ચ, નીચ, શાસક અને વિષય, ઘરે પાછા રહેશે નહીં.(8)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਦਿਵਸ ਅਸਟਮੀ ਕੋ ਜਬ ਆਯੋ ॥
divas asattamee ko jab aayo |

જ્યારે અષ્ટમીનો દિવસ આવ્યો,

ਜਾਤ੍ਰੀ ਏਕ ਰਾਨਿਯਹਿ ਭਾਯੋ ॥
jaatree ek raaniyeh bhaayo |

એકવાર અષ્ટમીના દિવસે રાની એક પ્રવાસીને મળી.

ਤਾ ਸੌ ਭੋਗ ਕਰਤ ਮਨ ਭਾਵੈ ॥
taa sau bhog karat man bhaavai |

તેણી તેની સાથે મજા કરવા માંગતી હતી,

ਘਾਤ ਏਕਹੂੰ ਹਾਥ ਨ ਆਵੈ ॥੯॥
ghaat ekahoon haath na aavai |9|

તેણીને તેની સાથે સંભોગ કરવાનું મન થયું પરંતુ તેણીને તક મળી ન હતી, (9)

ਯਹੈ ਬਿਹਾਰ ਚਿਤ ਮਹਿ ਆਯੋ ॥
yahai bihaar chit meh aayo |

આ વિચાર મનમાં આવ્યો

ਜਾਤ੍ਰੀ ਕਹ ਪਿਛਵਾਰ ਸਦਾਯੋ ॥
jaatree kah pichhavaar sadaayo |

આને ધ્યાનમાં રાખીને, તેણીએ પ્રવાસીને સ્થળની પાછળ બોલાવવાની યોજના વિચારી.

ਤਾ ਸੋ ਘਾਤ ਯਹੈ ਬਦਿ ਰਾਖੀ ॥
taa so ghaat yahai bad raakhee |

તેની સાથે આ દાવ મિથ્યા

ਪ੍ਰਗਟ ਰਾਵ ਜੂ ਤਨ ਯੌ ਭਾਖੀ ॥੧੦॥
pragatt raav joo tan yau bhaakhee |10|

તેણીએ તેના મનમાં રાજા સાથે કેવી રીતે વ્યવહાર કરવો તેની વ્યૂહરચના અંગે ચર્ચા કરી.(10)

ਜਾਨਸਿ ਮਿਤਿ ਪਿਛਵਾਰੇ ਆਵਾ ॥
jaanas mit pichhavaare aavaa |

(જ્યારે તેને) ખબર પડી કે મિત્રા પાછા આવ્યા છે,

ਬਦਿ ਸੰਕੇਤਿ ਯੌ ਬਚਨ ਸੁਨਾਵਾ ॥
bad sanket yau bachan sunaavaa |

'જ્યારે તે ઘરની પાછળ આવ્યો હતો, ત્યારે હું નિખાલસપણે જાહેરાત કરીશ,

ਸਖਿਯਹਿ ਸਹਿਤ ਕਾਲਿ ਮੈ ਜੈਹੋ ॥
sakhiyeh sahit kaal mai jaiho |

કે હું કાલે મારા મિત્રો સાથે જઈશ