શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 613


ਕਲਿ ਤਾਸੁ ਆਗਿਆ ਦੀਨ ॥
kal taas aagiaa deen |

(જ્યારે) કાલ પુરુખે તેને મંજૂરી આપી

ਤਬ ਬੇਦ ਬ੍ਰਹਮਾ ਕੀਨ ॥
tab bed brahamaa keen |

જ્યારે ભગવાને પ્રશંસા કરી, ત્યારે બ્રહ્માએ વેદ તૈયાર કર્યા

ਤਬ ਤਾਸੁ ਬਾਢ੍ਯੋ ਗਰਬ ॥
tab taas baadtayo garab |

પછી તેને ગર્વ થયો (તેથી તે)

ਸਰਿ ਆਪੁ ਜਾਨ ਨ ਸਰਬ ॥੨੨॥
sar aap jaan na sarab |22|

તે સમયે તેનું અભિમાન વધી ગયું હતું અને તેણે બીજા કોઈને પોતાના જેવા ન ગણ્યા.22.

ਸਰਿ ਮੋਹ ਕਬਿ ਨਹਿ ਕੋਇ ॥
sar moh kab neh koe |

મારા જેવો કવિ બીજો કોઈ નથી.

ਇਕ ਆਪ ਹੋਇ ਤ ਹੋਇ ॥
eik aap hoe ta hoe |

તેણે વિચાર્યું કે તેના જેવો બીજો કોઈ નથી અને તેના જેવો બીજો કોઈ કવિ નથી

ਕਛੁ ਕਾਲ ਕੀ ਭੂਅ ਬਕ੍ਰ ॥
kachh kaal kee bhooa bakr |

(આવી મનની સ્થિતિ થતાં) કાલપુરુખની ભ્રમર વાંકાચૂકા થઈ ગઈ

ਛਿਤਿ ਡਾਰੀਆ ਜਿਮ ਸਕ੍ਰ ॥੨੩॥
chhit ddaareea jim sakr |23|

ભગવાન-ભગવાન પર કારણ કે નાખુશ થઈને તેને ઈન્દ્રના વજ્રની જેમ જમીન પર ફેંકી દીધો.23.

ਜਬ ਗਿਰ੍ਯੋ ਭੂ ਤਰਿ ਆਨਿ ॥
jab girayo bhoo tar aan |

જ્યારે તે પૃથ્વી પર પડ્યો,

ਮੁਖ ਚਾਰ ਬੇਦ ਨਿਧਾਨ ॥
mukh chaar bed nidhaan |

જ્યારે બ્રહ્મા, ચાર વેદોનો સાગર પૃથ્વી પર પડ્યો,

ਉਠਿ ਲਾਗਿਆ ਫਿਰ ਸੇਵ ॥
autth laagiaa fir sev |

પછી સેવા શરૂ થઈ

ਜੀਅ ਜਾਨਿ ਦੇਵਿ ਅਭੇਵ ॥੨੪॥
jeea jaan dev abhev |24|

તેણે તેના હૃદયની પૂર્ણતાથી રહસ્યમય ભગવાનની પૂજા કરવાનું શરૂ કર્યું, જે દેવતાઓના કેનથી પર છે.24.

ਦਸ ਲਖ ਬਰਖ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥
das lakh barakh pramaan |

દસ મિલિયન વર્ષો સુધી (તે)

ਕੀਅ ਦੇਵਿ ਸੇਵ ਮਹਾਨ ॥
keea dev sev mahaan |

મહાન દેવ (ભગવાન)ની સેવા કરી.

ਕਿਮਿ ਹੋਇ ਮੋਹਿ ਉਧਾਰ ॥
kim hoe mohi udhaar |

હું કેવી રીતે ઉધાર લઈ શકું

ਅਸ ਦੇਹੁ ਦੇਵ ਬਿਚਾਰ ॥੨੫॥
as dehu dev bichaar |25|

તેણે દસ લાખ વર્ષ સુધી ભગવાનની આરાધના કરી અને તે ભગવાનના ભગવાનને કોઈપણ રીતે તેને છોડાવવા માટે.25.

ਦੇਵੋ ਵਾਚ ਬ੍ਰਹਮਾ ਪ੍ਰਤਿ ॥
devo vaach brahamaa prat |

ભગવાનની વાણી

ਮਨ ਚਿਤ ਕੈ ਕਰਿ ਸੇਵ ॥
man chit kai kar sev |

(હે બ્રહ્મા! તમે) મનથી સેવા કરો.

ਤਬ ਰੀਝਿ ਹੈ ਗੁਰਦੇਵ ॥
tab reejh hai guradev |

ત્યારે ગુરુદેવ તમારા પર પ્રસન્ન થશે.

ਤਬ ਹੋਇ ਨਾਥ ਸਨਾਥ ॥
tab hoe naath sanaath |

પછી (તમે) તે નાથ (સિદ્ધિ) દ્વારા સનાથ (સક્ષમ) બનશો

ਜਗਨਾਥ ਦੀਨਾ ਨਾਥ ॥੨੬॥
jaganaath deenaa naath |26|

(વિષ્ણુએ કહ્યું) "જ્યારે તમે તમારા હૃદયથી ભગવાન-ભગવાનને પૂજશો, ત્યારે ભગવાન જે અસહાયનો આધાર છે, તે તમારી ઇચ્છા પૂર્ણ કરશે."26.

ਸੁਨਿ ਬੈਨ ਯੌ ਮੁਖਚਾਰ ॥
sun bain yau mukhachaar |

બ્રહ્માએ આવા શબ્દો સાંભળ્યા

ਕੀਅ ਚਉਕ ਚਿਤਿ ਬਿਚਾਰ ॥
keea chauk chit bichaar |

અને આઘાતમાં મનમાં વિચાર્યું.

ਉਠਿ ਲਾਗਿਆ ਹਰਿ ਸੇਵ ॥
autth laagiaa har sev |

(પછી) ઊઠીને હરિની સેવામાં લાગી ગયા

ਜਿਹ ਭਾਤਿ ਭਾਖ੍ਯੋ ਦੇਵ ॥੨੭॥
jih bhaat bhaakhayo dev |27|

આ સાંભળીને બ્રહ્મા વિષ્ણુએ સૂચવ્યા મુજબ બરાબર પૂજા અને પ્રસાદ આપવા લાગ્યા.27.

ਪਰਿ ਪਾਇ ਚੰਡਿ ਪ੍ਰਚੰਡ ॥
par paae chandd prachandd |

પ્રચંડ ચંડીના પગે પડ્યો

ਜਿਹ ਮੰਡ ਦੁਸਟ ਅਖੰਡ ॥
jih mandd dusatt akhandd |

જેણે (રાણા) દુષ્ટો સાથે યુદ્ધ કર્યું જે હરાવી શક્યા નહીં

ਜ੍ਵਾਲਾਛ ਲੋਚਨ ਧੂਮ ॥
jvaalaachh lochan dhoom |

અને જ્વાળામુખી અને ધુમાડો કોણે કર્યો

ਹਨਿ ਜਾਸੁ ਡਾਰੇ ਭੂਮਿ ॥੨੮॥
han jaas ddaare bhoom |28|

વિષ્ણુએ એમ પણ કહ્યું કે, અત્યાચારીઓનો નાશ કરનાર શક્તિશાળી ચંડિકાને પણ પૂજવું જોઈએ, જેણે જવલક્ષ અને ધૂમર લોચન જેવા રાક્ષસોનો વધ કર્યો હતો.28

ਤਿਸੁ ਜਾਪਿ ਹੋ ਜਬ ਜਾਪ ॥
tis jaap ho jab jaap |

ચંડીએ કહ્યું, જ્યારે તે જપ કરે છે

ਤਬ ਹੋਇ ਪੂਰਨ ਸ੍ਰਾਪ ॥
tab hoe pooran sraap |

"જ્યારે તમે તે બધાની પૂજા કરશો, ત્યારે તમારા પરનો શ્રાપ સમાપ્ત થઈ જશે

ਉਠਿ ਲਾਗ ਕਾਲ ਜਪੰਨ ॥
autth laag kaal japan |

(આ સાંભળીને બ્રહ્મા) કાલપુરુખનો જપ કરવા લાગ્યા

ਹਠਿ ਤਿਆਗ ਆਵ ਸਰੰਨ ॥੨੯॥
hatth tiaag aav saran |29|

અવ્યક્ત બ્રહ્મની પૂજા કરો અને તમારી દ્રઢતાનો ત્યાગ કરીને તમે તેમના આશ્રયમાં જઈ શકો છો.29.

ਜੇ ਜਾਤ ਤਾਸੁ ਸਰੰਨਿ ॥
je jaat taas saran |

જેઓ તેમનામાં આશ્રય લે છે,

ਤੇ ਹੈ ਧਰਾ ਮੈ ਧਨਿ ॥
te hai dharaa mai dhan |

“ધન્ય છે તેઓ, પૃથ્વી પર, જેઓ તેમના આશ્રય હેઠળ જાય છે

ਤਿਨ ਕਉ ਨ ਕਉਨੈ ਤ੍ਰਾਸ ॥
tin kau na kaunai traas |

તેઓ કોઈથી ડરતા નથી

ਸਬ ਹੋਤ ਕਾਰਜ ਰਾਸ ॥੩੦॥
sab hot kaaraj raas |30|

તેઓ કોઈથી ડરતા નથી અને તેમના તમામ કાર્યો પૂર્ણ થાય છે.30.

ਦਸ ਲਛ ਬਰਖ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥
das lachh barakh pramaan |

દસ મિલિયન વર્ષ સુધી

ਰਹ੍ਯੋ ਠਾਢ ਏਕ ਪਗਾਨ ॥
rahayo tthaadt ek pagaan |

(બ્રહ્મા) એક પગ પર ઊભા હતા.

ਚਿਤ ਲਾਇ ਕੀਨੀ ਸੇਵ ॥
chit laae keenee sev |

(આમ) ભક્તિભાવથી સેવા કરવી,

ਤਬ ਰੀਝਿ ਗੇ ਗੁਰਦੇਵ ॥੩੧॥
tab reejh ge guradev |31|

દસ લાખ વર્ષ સુધી બ્રહ્મા એક પગ પર ઊભા રહ્યા અને જ્યારે તેમણે એકલા હૃદયથી ભગવાનની સેવા કરી, ત્યારે ગુરુ-ભગવાન પ્રસન્ન થયા.31.

ਜਬ ਭੇਤ ਦੇਵੀ ਦੀਨ ॥
jab bhet devee deen |

જ્યારે દેવીએ રહસ્ય (વૃદ્ધ માણસની સેવાનું) કહ્યું,

ਤਬ ਸੇਵ ਬ੍ਰਹਮਾ ਕੀਨ ॥
tab sev brahamaa keen |

પછી બ્રહ્માએ (મીણબત્તી મૂકીને) સેવા આપી.

ਜਬ ਸੇਵ ਕੀ ਚਿਤ ਲਾਇ ॥
jab sev kee chit laae |

જ્યારે સમર્પણ સાથે પીરસવામાં આવે છે,

ਤਬ ਰੀਝਿ ਗੇ ਹਰਿ ਰਾਇ ॥੩੨॥
tab reejh ge har raae |32|

જ્યારે દેવી સાથે મારી જાતને સમજાવી, ત્યારે બ્રહ્માએ તેમના મનની પૂર્ણતાથી સેવા કરી, અને અવ્યક્ત ભરમા તેમનાથી પ્રસન્ન થયા.32.

ਤਬ ਭਯੋ ਸੁ ਐਸ ਉਚਾਰ ॥
tab bhayo su aais uchaar |

પછી આ (શ્લોક) ઉચ્ચારવામાં આવ્યો

ਹਉ ਆਹਿ ਗ੍ਰਬ ਪ੍ਰਹਾਰ ॥
hau aaeh grab prahaar |

(ભવ-આકાશ બની હોઈ) (હે બ્રહ્મા!) હું અભિમાનનો નાશ કરનાર છું.

ਮਮ ਗਰਬ ਕਹੂੰ ਨ ਛੋਰਿ ॥
mam garab kahoon na chhor |

મેં કોઈના અભિમાનને છોડ્યું નથી.

ਸਭ ਕੀਨ ਜੇਰ ਮਰੋਰਿ ॥੩੩॥
sabh keen jer maror |33|

ત્યારે સ્વર્ગમાંથી એવો અવાજ સંભળાયો, “હું અભિમાનનો મુખર છું અને મેં બધાને વશ કરી દીધા છે.33.

ਤੈ ਗਰਬ ਕੀਨ ਸੁ ਕਾਹਿ ॥
tai garab keen su kaeh |

શા માટે તમે અભિમાન કરો છો?

ਨਹਿ ਮੋਹ ਭਾਵਤ ਤਾਹਿ ॥
neh moh bhaavat taeh |

“તમે અભિમાનથી ભરાઈ ગયા હતા, તેથી હું તમને ગમ્યો ન હતો

ਅਬ ਕਹੋ ਏਕ ਬਿਚਾਰ ॥
ab kaho ek bichaar |

હવે હું એક વિચાર કહું (જુગત),

ਜਿਮਿ ਹੋਇ ਤੋਹਿ ਉਧਾਰ ॥੩੪॥
jim hoe tohi udhaar |34|

હવે હું આને સીલ કરું છું અને તમને કહું છું કે તમે કેવી રીતે મુક્તિ પામશો.34.

ਧਰਿ ਸਪਤ ਭੂਮਿ ਵਤਾਰ ॥
dhar sapat bhoom vataar |

(તમે) પૃથ્વી પર જાઓ અને સાત અવતાર ધારણ કરો,

ਤਬ ਹੋਇ ਤੋਹਿ ਉਧਾਰਿ ॥
tab hoe tohi udhaar |

“તમે હવે તમારા ઉદ્ધાર માટે પૃથ્વી પર સાત અવતાર ધારણ કરી શકો છો

ਸੋਈ ਮਾਨ ਬ੍ਰਹਮਾ ਲੀਨ ॥
soee maan brahamaa leen |

તે (આવ્યો) બ્રહ્મા દ્વારા સ્વીકારવામાં આવ્યો

ਧਰਿ ਜਨਮ ਜਗਤਿ ਨਵੀਨ ॥੩੫॥
dhar janam jagat naveen |35|

બ્રહ્માએ આ બધું સ્વીકાર્યું અને વિશ્વમાં નવો જન્મ લીધો.35.

ਮੁਰਿ ਨਿੰਦ ਉਸਤਤਿ ਤੂਲਿ ॥
mur nind usatat tool |

નિંદા અને વખાણ મારા માટે સમાન છે.

ਇਮਿ ਜਾਨਿ ਜੀਯ ਜਿਨਿ ਭੂਲਿ ॥
eim jaan jeey jin bhool |

“મારી નિંદા અને વખાણ તમારા મનમાંથી ક્યારેય ભૂલશો નહિ

ਇਕ ਕਹੋ ਔਰ ਬਿਚਾਰ ॥
eik kaho aauar bichaar |

મને બીજો વિચાર કહેવા દો.

ਸੁਨਿ ਲੇਹੁ ਬ੍ਰਹਮ ਕੁਮਾਰ ॥੩੬॥
sun lehu braham kumaar |36|

હે બ્રહ્મા! એક વાત પણ સાંભળો

ਇਕ ਬਿਸਨੁ ਮੋਹਿ ਧਿਆਨ ॥
eik bisan mohi dhiaan |

એક વિષ્ણુ (નામના દેવ) એ પણ મારું ધ્યાન કર્યું.

ਬਹੁ ਸੇਵਿ ਮੋਹਿ ਰਿਝਾਨ ॥
bahu sev mohi rijhaan |

“વિષ્ણુ નામના દેવે પણ મારું ધ્યાન કર્યું છે અને મને ખૂબ પ્રસન્ન કર્યા છે

ਤਿਨਿ ਮਾਗਿਆ ਬਰ ਐਸ ॥
tin maagiaa bar aais |

તેણે આ પ્રકારનું વરદાન માંગ્યું

ਮਮ ਦੀਨ ਤਾ ਕਹੁ ਤੈਸ ॥੩੭॥
mam deen taa kahu tais |37|

તેણે મારી પાસેથી વરદાન પણ માંગ્યું છે, જે મેં તેને આપ્યું છે.37.

ਮਮ ਤਾਸ ਭੇਦ ਨ ਕੋਇ ॥
mam taas bhed na koe |

મારા અને તેની વચ્ચે કોઈ ફરક નથી.

ਸਬ ਲੋਕ ਜਾਨਤ ਸੋਇ ॥
sab lok jaanat soe |

“મારા અને તેની વચ્ચે કોઈ ફરક નથી, બધા લોકો આ જાણે છે

ਤਿਹ ਜਾਨ ਹੈ ਕਰਤਾਰ ॥
tih jaan hai karataar |

તેને (લોકોને) બધા લોકો-પરલોક

ਸਬ ਲੋਕ ਅਲੋਕ ਪਹਾਰ ॥੩੮॥
sab lok alok pahaar |38|

લોકો તેને આ અને પછીની દુનિયાના સર્જક અને તેમના વિનાશક માને છે.38.

ਜਬ ਜਬ ਧਰੇ ਬਪੁ ਸੋਇ ॥
jab jab dhare bap soe |

જ્યારે પણ તે (વિષ્ણુ) શરીર (અવતાર) ધારણ કરશે.

ਜੋ ਜੋ ਪਰਾਕ੍ਰਮ ਹੋਇ ॥
jo jo paraakram hoe |

અને જે કોઈ પરાક્રમ કરશે,

ਸੋ ਸੋ ਕਥੌ ਅਬਿਚਾਰ ॥
so so kathau abichaar |

(તમે) તે (પરાક્રમ) વિચાર્યા વિના પાઠ કરો.