શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 686


ਬਿਸਨਪਦ ॥ ਕਾਫੀ ॥
bisanapad | kaafee |

વિષ્ણુપદ કાફી

ਚਹੁ ਦਿਸ ਮਾਰੂ ਸਬਦ ਬਜੇ ॥
chahu dis maaroo sabad baje |

ચારેય બાજુ ઘોર શબ્દો રમવા લાગ્યા છે.

ਗਹਿ ਗਹਿ ਗਦਾ ਗੁਰਜ ਗਾਜੀ ਸਬ ਹਠਿ ਰਣਿ ਆਨਿ ਗਜੇ ॥
geh geh gadaa guraj gaajee sab hatth ran aan gaje |

ગર્જના કરતા શિંગડા ચારેય દિશાઓમાં ફૂંકાયા અને યોદ્ધાઓ તેમની ગદાઓ પકડીને મક્કમતાથી અને સતત યુદ્ધના મેદાનમાં ઊભા રહ્યા.

ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਸੈਹਥੀ ਬਾਣ ਪ੍ਰਯੋਘ ਚਲਾਏ ॥
baan kamaan kripaan saihathee baan prayogh chalaae |

તીર, ધનુષ, તલવાર, ભાલા વગેરેનો ઉપયોગ થતો હતો

ਜਾਨੁਕ ਮਹਾ ਮੇਘ ਬੂੰਦਨ ਜ੍ਯੋਂ ਬਿਸਿਖ ਬ੍ਰਯੂਹਿ ਬਰਸਾਏ ॥
jaanuk mahaa megh boondan jayon bisikh brayoohi barasaae |

તીરોનાં ઝુંડ વાદળોમાંથી વરસાદના ટીપાંની જેમ વરસાદમાં છૂટા પડ્યા

ਚਟਪਟ ਚਰਮ ਬਰਮ ਸਬ ਬੇਧੇ ਸਟਪਟ ਪਾਰ ਪਰਾਨੇ ॥
chattapatt charam baram sab bedhe sattapatt paar paraane |

બખ્તર અને ચામડાને વીંધતા તીર સીધા બીજી બાજુ ઘૂસી ગયા

ਖਟਪਟ ਸਰਬ ਭੂਮਿ ਕੇ ਬੇਧੇ ਨਾਗਨ ਲੋਕ ਸਿਧਾਨੇ ॥
khattapatt sarab bhoom ke bedhe naagan lok sidhaane |

અને પૃથ્વીને વીંધીને નેધર-જગતમાં પણ ગયા

ਝਮਕਤ ਖੜਗ ਕਾਢਿ ਨਾਨਾ ਬਿਧਿ ਸੈਹਥੀ ਸੁਭਟ ਚਲਾਵਤ ॥
jhamakat kharrag kaadt naanaa bidh saihathee subhatt chalaavat |

યોદ્ધાઓ તલવારો દોરે છે અને તેને વિવિધ રીતે ચલાવે છે.

ਜਾਨੁਕ ਪ੍ਰਗਟ ਬਾਟ ਸੁਰ ਪੁਰ ਕੀ ਨੀਕੇ ਹਿਰਦੇ ਦਿਖਾਵਤ ॥੧੦੯॥
jaanuk pragatt baatt sur pur kee neeke hirade dikhaavat |109|

યોદ્ધાઓએ ચમકતા ખંજર અને લેન્સ પર પ્રહાર કર્યા અને આ શસ્ત્રો હૃદયને વીંધતા અને તેમને સ્વર્ગનો માર્ગ બતાવતા દેખાતા હતા.35.109.

ਬਿਸਨਪਦ ॥ ਸੋਰਠਿ ॥
bisanapad | soratth |

વિષ્ણુપદ સોરઠ

ਬਾਨਨ ਬੇਧੇ ਅਮਿਤ ਸੰਨਿਆਸੀ ॥
baanan bedhe amit saniaasee |

અસંખ્ય તપસ્વીઓને બાણોથી વીંધવામાં આવ્યા છે.

ਤੇ ਤਜ ਦੇਹ ਨੇਹ ਸੰਪਤਿ ਕੋ ਭਏ ਸੁਰਗ ਕੇ ਬਾਸੀ ॥
te taj deh neh sanpat ko bhe surag ke baasee |

અસંખ્ય સન્યાસીઓને તીરથી વીંધવામાં આવ્યા અને તેઓ બધા ધન અને સંપત્તિની આસક્તિ છોડીને સ્વર્ગના નિવાસી બન્યા.

ਚਰਮ ਬਰਮ ਰਥ ਧੁਜਾ ਪਤਾਕਾ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਕਾਟਿ ਗਿਰਾਏ ॥
charam baram rath dhujaa pataakaa bahu bidh kaatt giraae |

બખ્તરો, બેનરો, રથ અને ધ્વજ વગેરે કાપી નાખવામાં આવ્યા હતા અને પડવાને કારણે

ਸੋਭਤ ਭਏ ਇੰਦ੍ਰ ਪੁਰ ਜਮ ਪੁਰ ਸੁਰ ਪੁਰ ਨਿਰਖ ਲਜਾਏ ॥
sobhat bhe indr pur jam pur sur pur nirakh lajaae |

તેઓ બધાએ સ્વર્ગનો મહિમા અને ઈન્દ્ર અને યમના નિવાસસ્થાનોનો વિસ્તાર કર્યો

ਭੂਖਨ ਬਸਤ੍ਰ ਰੰਗ ਰੰਗਨ ਕੇ ਛੁਟਿ ਛੁਟਿ ਭੂਮਿ ਗਿਰੇ ॥
bhookhan basatr rang rangan ke chhutt chhutt bhoom gire |

તેમના બહુ રંગીન વસ્ત્રો જમીન પર પડ્યા હતા

ਜਨੁਕ ਅਸੋਕ ਬਾਗ ਦਿਵਪਤਿ ਕੇ ਪੁਹਪ ਬਸੰਤਿ ਝਰੇ ॥
januk asok baag divapat ke puhap basant jhare |

તેઓ અશોક વાટિકામાં વસંતઋતુમાં પડતાં ફૂલોની જેમ દેખાયા

ਕਟਿ ਕਟਿ ਗਿਰੇ ਗਜਨ ਕੁੰਭ ਸਥਲ ਮੁਕਤਾ ਬਿਥੁਰਿ ਪਰੇ ॥
katt katt gire gajan kunbh sathal mukataa bithur pare |

હાથીઓના માથા પરના મોતી (ઉપર સુશોભિત) વેરવિખેર છે.

ਜਾਨੁਕ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕੁੰਡ ਮੁਖ ਛੁਟੈ ਜਲ ਕਨ ਸੁਭਗ ਝਰੇ ॥੧੧੦॥
jaanuk amrit kundd mukh chhuttai jal kan subhag jhare |110|

હાથીઓની થડ અને મોતી-હાર પૃથ્વી પર વેરવિખેર પડેલા હતા અને અમૃતના પૂલમાંથી છૂટાછવાયા પાણીના ટીપાં જેવા દેખાતા હતા.36.110.

ਦੇਵ ਗੰਧਾਰੀ ॥
dev gandhaaree |

દેવગંધારી

ਦੂਜੀ ਤਰਹ ॥
doojee tarah |

બીજાની જેમ

ਦੁਹ ਦਿਸ ਪਰੇ ਬੀਰ ਹਕਾਰਿ ॥
duh dis pare beer hakaar |

ઘમંડી યોદ્ધાઓ બંને બાજુથી (એકબીજા પર) આવ્યા છે.

ਕਾਢਿ ਕਾਢਿ ਕ੍ਰਿਪਾਣ ਧਾਵਤ ਮਾਰੁ ਮਾਰੁ ਉਚਾਰਿ ॥
kaadt kaadt kripaan dhaavat maar maar uchaar |

યોદ્ધાઓ બંને દિશામાંથી પડ્યા અને તલવારો લઈને તેઓ "મારી નાખો, મારી નાખો" ના બૂમો સાથે આગળ વધ્યા.

ਪਾਨ ਰੋਕਿ ਸਰੋਖ ਰਾਵਤ ਕ੍ਰੁਧ ਜੁਧ ਫਿਰੇ ॥
paan rok sarokh raavat krudh judh fire |

ક્રોધિત સંન્યાસીઓ ક્રોધથી ભરેલા યુદ્ધના મેદાનમાં કચડી નાખે છે.

ਗਾਹਿ ਗਾਹਿ ਗਜੀ ਰਥੀ ਰਣਿ ਅੰਤਿ ਭੂਮਿ ਗਿਰੇ ॥
gaeh gaeh gajee rathee ran ant bhoom gire |

પોતાનાં શસ્ત્રો હાથમાં પકડીને, ક્રોધિત યોદ્ધાઓ ભટક્યા અને હાથી-ચાલકો અને સારથિઓને મારી નાખ્યા, તેઓ આખરે પૃથ્વી પર પડ્યા.

ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸੰਧਾਨ ਬਾਨ ਪ੍ਰਮਾਨ ਕਾਨ ਸੁਬਾਹਿ ॥
taan taan sandhaan baan pramaan kaan subaeh |

તીર લટકાવવામાં આવે છે અને કાન સુધી બાંધવામાં આવે છે.

ਬਾਹਿ ਬਾਹਿ ਫਿਰੇ ਸੁਬਾਹਨ ਛਤ੍ਰ ਧਰਮ ਨਿਬਾਹਿ ॥
baeh baeh fire subaahan chhatr dharam nibaeh |

ધનુષ્યને કાન સુધી ખેંચીને તેઓએ તીર છોડ્યા અને આ રીતે પોતાના શસ્ત્રો વડે મારામારી કરીને ક્ષત્રિયોની ફરજ પૂરી કરી.

ਬੇਧਿ ਬੇਧਿ ਸੁ ਬਾਨ ਅੰਗ ਜੁਆਨ ਜੁਝੇ ਐਸ ॥
bedh bedh su baan ang juaan jujhe aais |

(યોદ્ધાઓના) અંગો તીરથી વીંધવામાં આવે છે (અને) આમ યુવાનો લડી રહ્યા છે.

ਭੂਰਿ ਭਾਰਥ ਕੇ ਸਮੇ ਸਰ ਸੇਜ ਭੀਖਮ ਜੈਸ ॥੧੧੧॥
bhoor bhaarath ke same sar sej bheekham jais |111|

બાણોથી વીંધાઈને યોદ્ધાઓ અર્જુનના સમયમાં બાણોની શૈયા પર ભીષ્મના પડવાની જેમ પડ્યા.37.111.

ਬਿਸਨਪਦ ॥ ਸਾਰੰਗ ॥
bisanapad | saarang |

વિષ્ણુપદ સારંગ

ਇਹ ਬਿਧਿ ਬਹੁਤੁ ਸੰਨਿਆਸੀ ਮਾਰੇ ॥
eih bidh bahut saniaasee maare |

આ રીતે, ઘણા સન્યાસીઓ માર્યા ગયા

ਕੇਤਿਕ ਬਾਧਿ ਬਾਰਿ ਮੋ ਬੋਰੇ ਕਿਤੇ ਅਗਨਿ ਮੋ ਸਾਰੇ ॥
ketik baadh baar mo bore kite agan mo saare |

ઘણા બાંધેલા અને ડૂબી ગયા અને ઘણા આગમાં બળી ગયા

ਕੇਤਨ ਏਕ ਹਾਥ ਕਟਿ ਡਾਰੇ ਕੇਤਿਨ ਕੇ ਦ੍ਵੈ ਹਾਥ ॥
ketan ek haath katt ddaare ketin ke dvai haath |

ઘણા એવા હતા જેમનો એક હાથ કપાયેલો હતો અને બીજા ઘણા એવા હતા જેમના બે હાથ કપાયેલા હતા

ਤਿਲ ਤਿਲ ਪਾਇ ਰਥੀ ਕਟਿ ਡਾਰੇ ਕਟੇ ਕਿਤਨ ਕੇ ਮਾਥ ॥
til til paae rathee katt ddaare katte kitan ke maath |

ઘણા સારથિઓના ટુકડા કરવામાં આવ્યા હતા અને ઘણાના માથા કાપી નાખવામાં આવ્યા હતા

ਛਤ੍ਰ ਚਮ੍ਰ ਰਥ ਬਾਜ ਕਿਤਨੇ ਕੇ ਕਾਟਿ ਕਾਟਿ ਰਣਿ ਡਾਰੇ ॥
chhatr chamr rath baaj kitane ke kaatt kaatt ran ddaare |

યુદ્ધના મેદાનમાં ઘણા લોકોની છત્રો, માખીઓ, રથ, ઘોડા વગેરે કાપવામાં આવ્યા હતા.

ਕੇਤਨ ਮੁਕਟ ਲਕੁਟ ਲੈ ਤੋਰੇ ਕੇਤਨ ਜੂਟ ਉਪਾਰੇ ॥
ketan mukatt lakutt lai tore ketan joott upaare |

ઘણા લોકોના તાજ સ્ટાફથી તૂટી ગયા હતા અને ઘણાના મેટ તાળાઓની ગાંઠો ઉખડી ગયા હતા

ਭਕਿ ਭਕਿ ਗਿਰੇ ਭਿੰਭਰ ਬਸੁਧਾ ਪਰ ਘਾਇ ਅੰਗ ਭਿਭਰਾਰੇ ॥
bhak bhak gire bhinbhar basudhaa par ghaae ang bhibharaare |

ઘણા ઘાયલ થયા અને પૃથ્વી પર અને તેમના અંગો પરથી પડ્યા,

ਜਾਨੁਕ ਅੰਤ ਬਸੰਤ ਸਮੈ ਮਿਲਿ ਚਾਚਰ ਖੇਲ ਸਿਧਾਰੇ ॥੧੧੨॥
jaanuk ant basant samai mil chaachar khel sidhaare |112|

લોહી વહી ગયું જાણે બધા વસંતઋતુમાં હોળી રમતા હોય.38.112.

ਬਿਸਨਪਦ ॥ ਅਡਾਨ ॥
bisanapad | addaan |

વિષ્ણુપદ અદાન

ਚੁਪਰੇ ਚਾਰੁ ਚਿਕਨੇ ਕੇਸ ॥
chupare chaar chikane kes |

અદલાબદલી કેસ સરસ અને આકર્ષક છે.

ਆਨਿ ਆਨਿ ਫਿਰੀ ਚਹੂੰ ਦਿਸਿ ਨਾਰਿ ਨਾਗਰਿ ਭੇਸ ॥
aan aan firee chahoon dis naar naagar bhes |

સ્વર્ગીય કન્યાઓ તેમના વાળ પહેરીને ચારેય દિશાઓથી યુદ્ધના મેદાનમાં ભેગા થયા.

ਚਿਬਕ ਚਾਰੁ ਸੁ ਧਾਰ ਬੇਸਰ ਡਾਰਿ ਕਾਜਰ ਨੈਨ ॥
chibak chaar su dhaar besar ddaar kaajar nain |

તેઓના ગાલ સુંદર હતા, તેમની આંખોમાં એન્ટિમોની હતી અને નાકમાં રિંગ્સ હતી

ਜੀਵ ਜੰਤਨ ਕਾ ਚਲੀ ਚਿਤ ਲੇਤ ਚੋਰ ਸੁ ਮੈਨ ॥
jeev jantan kaa chalee chit let chor su main |

તેઓ ચોરોની જેમ બધાના હૃદય ચોરી રહ્યા હતા,

ਦੇਖ ਰੀ ਸੁਕੁਮਾਰ ਸੁੰਦਰ ਆਜੁ ਬਰ ਹੈ ਬੀਰ ॥
dekh ree sukumaar sundar aaj bar hai beer |

અને અંગો પર કેસરને લગાડવા બાબતે એકબીજા સાથે વાતચીત કરતા હતા,

ਬੀਨ ਬੀਨ ਧਰੋ ਸਬੰਗਨ ਸੁਧ ਕੇਸਰਿ ਚੀਰ ॥
been been dharo sabangan sudh kesar cheer |

કારણ કે તે દિવસે સુંદર રાજકુમારીના લગ્ન થવાના હતા

ਚੀਨ ਚੀਨ ਬਰਿ ਹੈ ਸੁਬਾਹ ਸੁ ਮਧ ਜੁਧ ਉਛਾਹ ॥
cheen cheen bar hai subaah su madh judh uchhaah |

તેઓ ઉત્સાહપૂર્વક તે યુદ્ધમાંથી યોદ્ધાઓ પસંદ કરી રહ્યા છે.

ਤੇਗ ਤੀਰਨ ਬਾਨ ਬਰਛਨ ਜੀਤ ਕਰਿ ਹੈ ਬਯਾਹ ॥੧੧੩॥
teg teeran baan barachhan jeet kar hai bayaah |113|

ઉત્સાહી સ્વર્ગીય કન્યાઓ યુદ્ધ-અખાડામાં તે યોદ્ધાઓને ઉપાડી રહી હતી જેઓ તલવારો, તીર, ધનુષ, ભાલા વગેરેથી જીતી રહ્યા હતા અને તે સુંદર લડવૈયાઓ સાથે લગ્ન કરી રહ્યા હતા.39.113.

ਬਿਸਨਪਦ ॥ ਸੋਰਠਿ ॥
bisanapad | soratth |

વિષ્ણુપદ સોરઠ

ਕਹਾ ਲੌ ਉਪਮਾ ਇਤੀ ਕਰੌ ॥
kahaa lau upamaa itee karau |

જ્યાં સુધી (I) ઉપમા સમાપ્ત ન કરો.