શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 636

ਬ੍ਰਹਮਾ ਰੁ ਬਿਸਨ ਨਿਜ ਤੇਜ ਕਾਢਿ ॥

brahamaa ru bisan nij tej kaadt |

બ્રહ્મા અને વિષ્ણુએ પણ તેમની શક્તિ બહાર કાઢી

ਆਏ ਸੁ ਮਧਿ ਅਨਿਸੂਆ ਛਾਡਿ ॥੧੩॥

aae su madh anisooaa chhaadd |13|

પાછા ફર્યા પછી, તેમણે અનસૂયા સાથે લગ્ન કર્યા, જેમને શિવ, બ્રહ્મા અને વિષ્ણુએ તેમની ચમકથી આશીર્વાદ આપ્યા હતા.13.

ਭਈ ਕਰਤ ਜੋਗ ਬਹੁ ਦਿਨ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥

bhee karat jog bahu din pramaan |

ઘણા દિવસો સુધી (અન્સુઆ) યોગ કરવાનું ચાલુ રાખ્યું.

ਅਨਸੂਆ ਨਾਮ ਗੁਨ ਗਨ ਮਹਾਨ ॥

anasooaa naam gun gan mahaan |

અનસૂયાએ પણ તેના નામના અનુસંધાનમાં, એક મોહક સ્ત્રી હોવાના કારણે, તપસ્યા કરી

ਅਤਿ ਤੇਜਵੰਤ ਸੋਭਾ ਸੁਰੰਗ ॥

at tejavant sobhaa surang |

(તે) ખૂબ જ તેજસ્વી અને રંગ અને સુંદરતામાં સુંદર હતી.

ਜਨੁ ਧਰਾ ਰੂਪ ਦੂਸਰ ਅਨੰਗ ॥੧੪॥

jan dharaa roop doosar anang |14|

તે અત્યંત તેજસ્વી અને ભવ્ય હતી અને એવું લાગતું હતું કે તે પ્રેમની દેવી (રતિ)નું બીજું સ્વરૂપ હતું.14.

ਸੋਭਾ ਅਪਾਰ ਸੁੰਦਰ ਅਨੰਤ ॥

sobhaa apaar sundar anant |

(તેમની) અપાર સુંદરતા જાણીતી હતી.

ਸਊਹਾਗ ਭਾਗ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਲਸੰਤ ॥

saoohaag bhaag bahu bidh lasant |

(તેનો) સુહાગ ભાગ ચમકતો હતો.

ਜਿਹ ਨਿਰਖਿ ਰੂਪ ਸੋਰਹਿ ਲੁਭਾਇ ॥

jih nirakh roop soreh lubhaae |

જેનું સ્વરૂપ જોઈને સોળ (કળા)ની લાલસા થતી.

ਆਭਾ ਅਪਾਰ ਬਰਨੀ ਨ ਜਾਇ ॥੧੫॥

aabhaa apaar baranee na jaae |15|

તે સુંદર અને પરિણીત ભાગ્યશાળી સ્ત્રી વિવિધ રીતે ગૌરવશાળી હતી જેને જોઈને સૌંદર્યનું અવતાર પણ આકર્ષિત થઈ ગયું તેનો મહિમા અવર્ણનીય છે.15.

ਨਿਸ ਨਾਥ ਦੇਖਿ ਆਨਨ ਰਿਸਾਨ ॥

nis naath dekh aanan risaan |

(તેનો) ચહેરો જોઈને ચંદ્ર ગુસ્સે થતો હતો.

ਜਲਿ ਜਾਇ ਨੈਨ ਲਹਿ ਰੋਸ ਮਾਨ ॥

jal jaae nain leh ros maan |

તેનો ચહેરો જોઈને ચંદ્ર ઈર્ષ્યાથી ભરાઈ ગયો અને સ્નેહથી રડી પડ્યો

ਤਮ ਨਿਰਖਿ ਕੇਸ ਕੀਅ ਨੀਚ ਡੀਠ ॥

tam nirakh kes keea neech ddeetth |

અંધકાર (તેના) કેસોને નીચું જોતો હતો.

ਛਪਿ ਰਹਾ ਜਾਨੁ ਗਿਰ ਹੇਮ ਪੀਠ ॥੧੬॥

chhap rahaa jaan gir hem peetth |16|

તેના વાળ જોઈને, તેણે તેના દેખાવને નમાવી દીધું અને સુમેરુ પર્વત પણ, તેણીની સુંદરતા જોઈને, પોતાને છુપાવી દીધો.16.

ਕੰਠਹਿ ਕਪੋਤਿ ਲਖਿ ਕੋਪ ਕੀਨ ॥

kanttheh kapot lakh kop keen |

(તેની) ગરદન જોઈને કબૂતરે વિરોધ કર્યો.

ਨਾਸਾ ਨਿਹਾਰਿ ਬਨਿ ਕੀਰ ਲੀਨ ॥

naasaa nihaar ban keer leen |

તેની ગરદન જોઈને માદા કબૂતર ગુસ્સે થઈ ગયું અને પોપટે તેનું નસકોરું જોઈને જંગલમાં સંતાઈ ગયો.

ਰੋਮਾਵਲਿ ਹੇਰਿ ਜਮੁਨਾ ਰਿਸਾਨ ॥

romaaval her jamunaa risaan |

(તેની) રોમાવલી જોઈને જમના ગુસ્સે થઈ ગઈ

ਲਜਾ ਮਰੰਤ ਸਾਗਰ ਡੁਬਾਨ ॥੧੭॥

lajaa marant saagar ddubaan |17|

તેના વાળ જોઈને યમુના પણ ગુસ્સાથી ભરાઈ ગઈ અને તેની નિર્મળતા જોઈને સાગર શરમાઈ ગયો.17.

ਬਾਹੂ ਬਿਲੋਕਿ ਲਾਜੈ ਮ੍ਰਿਨਾਲ ॥

baahoo bilok laajai mrinaal |

શસ્ત્રો જોઈને કમળની ડાળીઓ શરમાઈ ગઈ.

ਖਿਸਿਯਾਨ ਹੰਸ ਅਵਿਲੋਕਿ ਚਾਲ ॥

khisiyaan hans avilok chaal |

તેણીના હાથ જોઈને, કમળની દાંડીને લાગ્યું કે તેણી અને હંસ, તેણીની ચાલ જોઈને ગુસ્સે થઈ ગયા.

ਜੰਘਾ ਬਿਲੋਕਿ ਕਦਲੀ ਲਜਾਨ ॥

janghaa bilok kadalee lajaan |

જુનખાનને જોઈને બનાના શરમાવે છે.

ਨਿਸ ਰਾਟ ਆਪ ਘਟਿ ਰੂਪ ਮਾਨ ॥੧੮॥

nis raatt aap ghatt roop maan |18|

તેના પગ જોઈને કડલીના ઝાડ શરમાઈ ગયા અને ચંદ્રે તેની સુંદરતાને તેના કરતા હલકી ગણી.18.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਤਾਸੁ ਬਰਣੋ ਸਿੰਗਾਰ ॥

eih bhaat taas barano singaar |

આ રીતે હું તેના મેકઅપનું વર્ણન કરું છું.

ਕੋ ਸਕੈ ਕਬਿ ਮਹਿਮਾ ਉਚਾਰ ॥

ko sakai kab mahimaa uchaar |

આ રીતે, તેણીના સૌંદર્યના આકર્ષણનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે, અને કોઈ કવિ તેની મહાનતાને ઉચ્ચાર કરી શકશે નહીં

ਐਸੀ ਸਰੂਪ ਅਵਿਲੋਕ ਅਤ੍ਰਿ ॥

aaisee saroop avilok atr |

અત્રિ મુનિએ તેમને આવા રૂપથી જોયા

ਜਨੁ ਲੀਨ ਰੂਪ ਕੋ ਛੀਨ ਛਤ੍ਰ ॥੧੯॥

jan leen roop ko chheen chhatr |19|

આવી સુંદર સ્ત્રીને જોઈને અત્રિ ઋષિ માનતા હતા કે તેમને સુંદરતાનું સામ્રાજ્ય પ્રાપ્ત થયું છે.19.

ਕੀਨੀ ਪ੍ਰਤਗਿ ਤਿਹ ਸਮੇ ਨਾਰਿ ॥

keenee pratag tih same naar |

તે મહિલાએ તે સમયે આ વચન આપ્યું હતું

ਬ੍ਰਯਾਹੈ ਨ ਭੋਗ ਭੋਗੈ ਭਤਾਰ ॥

brayaahai na bhog bhogai bhataar |

કે લગ્ન પછી પતિ મને રીઝવશે નહીં

ਮੈ ਬਰੌ ਤਾਸੁ ਰੁਚਿ ਮਾਨਿ ਚਿਤ ॥

mai barau taas ruch maan chit |

હું તેને ચિત્તમાં વ્યાજ સાથે સેટલ કરીશ અને તેની સાથે લગ્ન કરીશ

ਜੋ ਸਹੈ ਕਸਟ ਐਸੇ ਪਵਿਤ ॥੨੦॥

jo sahai kasatt aaise pavit |20|

તે મહિલાએ પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી કે તે જાતીય આનંદ માટે તેના પતિ સાથે લગ્ન કરશે નહીં, અને તે વ્યક્તિ સાથે લગ્ન કરશે, જેની પાસે તપસ્યાની પવિત્ર વિપત્તિઓ સહન કરવાની શક્તિ હશે.20.

ਰਿਖਿ ਮਾਨਿ ਬੈਨ ਤਬ ਬਰ੍ਰਯੋ ਵਾਹਿ ॥

rikh maan bain tab barrayo vaeh |

ઋષિ (અત્રિ)એ તેની વાત સ્વીકારી લીધી અને લગ્ન કરી લીધા.

ਜਨੁ ਲੀਨ ਲੂਟ ਸੀਗਾਰ ਤਾਹਿ ॥

jan leen loott seegaar taeh |

ઋષિ (આરતી) તેની પ્રતિજ્ઞા સાથે સંમત થયા હતા અને તેની સાથે લગ્ન કર્યા હતા અને તેની સુંદરતાના વશીકરણ પર પોતાને બલિદાન આપ્યું હતું.

ਲੈ ਗਯੋ ਧਾਮਿ ਕਰਿ ਨਾਰਿ ਤਉਨ ॥

lai gayo dhaam kar naar taun |

તેણીને તેની પત્ની બનાવી અને તેણીને ઘરે લઈ ગઈ,

ਪਿਤ ਦਤ ਦੇਵ ਮੁਨਿ ਅਤ੍ਰਿ ਜਉਨ ॥੨੧॥

pit dat dev mun atr jaun |21|

તે, ઋષિ અત્રિ, જે દત્તાત્રેયના પિતા હતા, તેને પોતાની પત્ની બનાવીને તેને ઘરે લઈ આવ્યા.21.

ਅਥ ਰੁਦ੍ਰ ਵਤਾਰ ਦਤ ਕਥਨੰ ॥

ath rudr vataar dat kathanan |

હવે રુદ્ર અવતાર દત્તનું નિવેદન

ਤੋਮਰ ਛੰਦ ॥

tomar chhand |

TOMAR STANZA

ਬਹੁ ਬਰਖ ਬੀਤ ਕਿਨੋ ਬਿਵਾਹਿ ॥

bahu barakh beet kino bivaeh |

લગ્નના ઘણા વર્ષો વીતી ગયા,

ਇਕ ਭਯੋ ਆਨਿ ਅਉਰੈ ਉਛਾਹਿ ॥

eik bhayo aan aaurai uchhaeh |

(તેથી તેમના ઘરે) બીજી ઉત્સહ વર્ધક (મેળવણી) થઈ.

ਤਿਹ ਗਏ ਧਾਮਿ ਬ੍ਰਹਮਾਦਿ ਆਦਿ ॥

tih ge dhaam brahamaad aad |

આદિ દેવ બ્રહ્મા વગેરે તેમના ઘરે ગયા.

ਕਿਨੀ ਸੁ ਸੇਵ ਤ੍ਰੀਯ ਬਹੁ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥੨੨॥

kinee su sev treey bahu prasaad |22|

લગ્ન પછી ઘણા વર્ષો વીતી ગયા અને એક વાર એવો અવસર આવ્યો જ્યારે બ્રહ્મા અને અન્ય દેવો તે ઋષિના ઘરે ગયા ત્યારે ઋષિના સંન્યાસી મહિલાઓએ તેમની ખૂબ જ સેવા કરી.22.