શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 376


ਤਾਹੀ ਕੇ ਬੀਚ ਰਹਿਯੋ ਗਡ ਕੈ ਤਿਹ ਤੇ ਨਹੀ ਛੂਟਨ ਨੈਕੁ ਗਯੋ ਹੈ ॥
taahee ke beech rahiyo gadd kai tih te nahee chhoottan naik gayo hai |

ઓ મિત્રો! જેની સાથે આપણે યમુના કિનારે પ્રેમમાં લીન થઈ ગયા છીએ, તે હવે આપણા મનમાં નિશ્ચિતપણે સ્થાપિત છે અને તેમાંથી બહાર નીકળતો નથી.

ਤਾ ਚਲਬੇ ਕੀ ਸੁਨੀ ਬਤੀਯਾ ਅਤਿ ਹੀ ਮਨ ਭੀਤਰ ਸੋਕ ਛਯੋ ਹੈ ॥
taa chalabe kee sunee bateeyaa at hee man bheetar sok chhayo hai |

તેમની વિદાય વિશેની વાતો સાંભળીને આપણા મનમાં ભારે દુ:ખ છવાઈ જાય છે

ਸੋ ਸੁਨੀਯੈ ਸਜਨੀ ਹਮ ਕਉ ਤਜਿ ਕੈ ਬ੍ਰਿਜ ਕਉ ਮਥਰਾ ਕੋ ਗਯੋ ਹੈ ॥੭੯੯॥
so suneeyai sajanee ham kau taj kai brij kau matharaa ko gayo hai |799|

ઓ મિત્ર! સાંભળો, એ જ કૃષ્ણ હવે આપણને છોડીને મથુરા તરફ જઈ રહ્યા છે.799.

ਅਤਿ ਹੀ ਹਿਤ ਸਿਉ ਸੰਗ ਖੇਲਤ ਜਾ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਕਾਮਨਿ ॥
at hee hit siau sang khelat jaa kab sayaam kahai at sundar kaaman |

કવિ કહે છે કે જેની સાથે બધી સુંદર સ્ત્રીઓ ભારે પ્રેમમાં રમી હતી

ਰਾਸ ਕੀ ਭੀਤਰ ਯੌ ਲਸਕੈ ਰੁਤਿ ਸਾਵਨ ਕੀ ਚਮਕੈ ਜਿਮ ਦਾਮਨਿ ॥
raas kee bheetar yau lasakai rut saavan kee chamakai jim daaman |

સાવનનાં વાદળોમાં વીજળીના ચમકારા જેવા રમૂજી રમતના મેદાનમાં તે ચમકતો હતો

ਚੰਦ ਮੁਖੀ ਤਨ ਕੰਚਨ ਸੇ ਦ੍ਰਿਗ ਕੰਜ ਪ੍ਰਭਾ ਜੁ ਚਲੈ ਗਜਿ ਗਾਮਨਿ ॥
chand mukhee tan kanchan se drig kanj prabhaa ju chalai gaj gaaman |

(જેનું) મુખ ચંદ્ર જેવું છે, જેનું શરીર સોના જેવું છે, જેની સુંદરતા કમળ જેવી છે અને જેની ચાલ હાથી જેવી છે.

ਤ੍ਯਾਗਿ ਤਿਨੈ ਮਥੁਰਾ ਕੋ ਚਲਿਯੋ ਜਦੁਰਾਇ ਸੁਨੋ ਸਜਨੀ ਅਬ ਧਾਮਨਿ ॥੮੦੦॥
tayaag tinai mathuraa ko chaliyo jaduraae suno sajanee ab dhaaman |800|

ચંદ્ર જેવા મુખવાળી, સોના જેવા શરીર અને હાથીઓ જેવી ચાલવાળી સ્ત્રીઓને છોડીને, હે મિત્રો! હવે જુઓ, કે કૃષ્ણ મથુરા જઈ રહ્યા છે.800.

ਕੰਜ ਮੁਖੀ ਤਨ ਕੰਚਨ ਸੇ ਬਿਰਲਾਪ ਕਰੈ ਹਰਿ ਸੋ ਹਿਤ ਲਾਈ ॥
kanj mukhee tan kanchan se biralaap karai har so hit laaee |

સોના જેવા શરીર અને કમળ જેવા મુખવાળી ગોપીઓ કૃષ્ણના પ્રેમમાં વિલાપ કરી રહી છે.

ਸੋਕ ਭਯੋ ਤਿਨ ਕੇ ਮਨ ਬੀਚ ਅਸੋਕ ਗਯੋ ਤਿਨ ਹੂੰ ਤੇ ਨਸਾਈ ॥
sok bhayo tin ke man beech asok gayo tin hoon te nasaaee |

તેઓનું મન દુ:ખમાં ડૂબી ગયું છે અને તેઓનો આરામ દૂર થઈ ગયો છે

ਭਾਖਤ ਹੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੁਨੋ ਸਜਨੀ ਹਮ ਤ੍ਯਾਗਿ ਗਯੋ ਹੈ ਕਨ੍ਰਹਾਈ ॥
bhaakhat hai ih bhaat suno sajanee ham tayaag gayo hai kanrahaaee |

એ બધા કહે છે કે હે મિત્ર! જુઓ, કૃષ્ણ આપણને બધાને પાછળ છોડીને ચાલ્યા ગયા છે

ਆਪ ਗਏ ਮਥੁਰਾ ਪੁਰ ਮੈ ਜਦੁਰਾਇ ਨ ਜਾਨਤ ਪੀਰ ਪਰਾਈ ॥੮੦੧॥
aap ge mathuraa pur mai jaduraae na jaanat peer paraaee |801|

યાદવોના રાજા પોતે મથુરા ગયા છે અને અમારી પીડા એટલે કે બીજાની પીડા અનુભવતા નથી.801.

ਅੰਗ ਬਿਖੈ ਸਜ ਕੈ ਭਗਵੇ ਪਟ ਹਾਥਨ ਮੈ ਚਿਪੀਆ ਹਮ ਲੈ ਹੈਂ ॥
ang bikhai saj kai bhagave patt haathan mai chipeea ham lai hain |

અમે ઓચર-રંગીન વસ્ત્રો પહેરીશું અને ભીખ માંગવાનો વાટકો અમારા હાથમાં લઈશું

ਸੀਸ ਧਰੈ ਗੀ ਜਟਾ ਅਪੁਨੇ ਹਰਿ ਮੂਰਤਿ ਭਿਛ ਕਉ ਮਾਗ ਅਘੈ ਹੈਂ ॥
sees dharai gee jattaa apune har moorat bhichh kau maag aghai hain |

અમે અમારા માથા પર મેટ તાળાઓ ધરાવીશું અને કૃષ્ણની ભીખ માંગવામાં આનંદ અનુભવીશું

ਸ੍ਯਾਮ ਚਲੈ ਜਿਹ ਠਉਰ ਬਿਖੈ ਹਮਹੂੰ ਤਿਹ ਠਉਰ ਬਿਖੈ ਚਲਿ ਜੈ ਹੈ ॥
sayaam chalai jih tthaur bikhai hamahoon tih tthaur bikhai chal jai hai |

જે કૃષ્ણ ગયા છે, આપણે ત્યાં જઈશું

ਤ੍ਯਾਗ ਕਰਿਯੋ ਹਮ ਧਾਮਿਨ ਕੋ ਸਭ ਹੀ ਮਿਲ ਕੈ ਹਮ ਜੋਗਿਨ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥੮੦੨॥
tayaag kariyo ham dhaamin ko sabh hee mil kai ham jogin hvai hai |802|

અમે કહ્યું છે કે અમે યોગી બનીશું અને અમારા ઘર છોડીશું.802.

ਬੋਲਤ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਆਪਸਿ ਮੈ ਸੁਨੀਯੈ ਸਜਨੀ ਹਮ ਕਾਮ ਕਰੈਂਗੀ ॥
bolat gvaaran aapas mai suneeyai sajanee ham kaam karaingee |

ગોપીઓ એકબીજા સાથે વાત કરે છે, હે સખી! સાંભળો, અમે કરીશું (તે).

ਤ੍ਯਾਗ ਕਹਿਯੋ ਹਮ ਧਾਮਨ ਕਉ ਚਿਪੀਆ ਗਹਿ ਸੀਸ ਜਟਾਨ ਧਰੈਂਗੀ ॥
tayaag kahiyo ham dhaaman kau chipeea geh sees jattaan dharaingee |

ગોપીઓ એકબીજામાં કહે છે કે, હે મિત્ર! અમે આ કામ કરીશું કે અમે અમારા ઘર છોડીશું, અને અમારા માથા પર મેટ વાળ અને અમારા હાથમાં ભીખ માંગવા માટે વાટકો છે.

ਕੈ ਬਿਖ ਖਾਇ ਮਰੈਗੀ ਕਹਿਯੋ ਨਹਿ ਬੂਡ ਮਰੈ ਨਹੀ ਜਾਇ ਜਰੈਂਗੀ ॥
kai bikh khaae maraigee kahiyo neh boodd marai nahee jaae jaraingee |

આપણે ઝેર ખાઈશું અને મરી જઈશું, આપણે ડૂબી જઈશું અથવા આપણી જાતને બાળી નાખીશું

ਮਾਨ ਬਯੋਗ ਕਹੈ ਸਭ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੇ ਸਾਥ ਤੇ ਪੈ ਨ ਟਰੇਗੀ ॥੮੦੩॥
maan bayog kahai sabh gvaaran kaanrah ke saath te pai na ttaregee |803|

તેમના અલગ થવાને ધ્યાનમાં લેતા, તે બધાએ કહ્યું કે તેઓ ક્રિષ્નનો સંગાથ ક્યારેય છોડશે નહીં.803.

ਜਿਨ ਹੂੰ ਹਮਰੇ ਸੰਗਿ ਕੇਲ ਕਰੇ ਬਨ ਬੀਚ ਦਏ ਹਮ ਕਉ ਸੁਖ ਭਾਰੇ ॥
jin hoon hamare sang kel kare ban beech de ham kau sukh bhaare |

તે, જે અમારી સાથે પ્રખર પ્રેમમાં લીન હતો અને જેણે અમને જંગલમાં ખૂબ આનંદ આપ્યો

ਜਾ ਹਮਰੇ ਹਿਤ ਹਾਸ ਸਹਯੈ ਹਮਰੇ ਹਿਤ ਕੈ ਜਿਨਿ ਦੈਤ ਪਛਾਰੇ ॥
jaa hamare hit haas sahayai hamare hit kai jin dait pachhaare |

તે, જેણે આપણા માટે ઉપહાસ સહન કર્યું અને રાક્ષસોને પછાડ્યા

ਰਾਸ ਬਿਖੈ ਜਿਨਿ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਕੇ ਮਨ ਕੇ ਸਭ ਸੋਕ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਡਾਰੇ ॥
raas bikhai jin gvaaran ke man ke sabh sok bidaa kar ddaare |

જેણે રસમાં ગોપીઓના મનના તમામ દુ:ખ દૂર કર્યા છે.

ਸੋ ਸੁਨੀਯੈ ਹਮਰੇ ਹਿਤ ਕੋ ਤਜਿ ਕੈ ਸੁ ਅਬੈ ਮਥੁਰਾ ਕੋ ਪਧਾਰੇ ॥੮੦੪॥
so suneeyai hamare hit ko taj kai su abai mathuraa ko padhaare |804|

જેમણે મનોરંજક રમતના અખાડામાં ગોપીઓના તમામ દુ:ખ દૂર કર્યા, તે જ કૃષ્ણ હવે આપણા પ્રેમનો ત્યાગ કરીને મથુરા ગયા છે.804.

ਮੁੰਦ੍ਰਿਕਕਾ ਪਹਰੈ ਹਮ ਕਾਨਨ ਅੰਗ ਬਿਖੈ ਭਗਵੇ ਪਟ ਕੈ ਹੈਂ ॥
mundrikakaa paharai ham kaanan ang bikhai bhagave patt kai hain |

કાનમાં વીંટી પહેરાવીશું અને શરીર પર ભગવા વસ્ત્રો પહેરાવીશું.

ਹਾਥਨ ਮੈ ਚਿਪੀਆ ਧਰਿ ਕੈ ਅਪਨੇ ਤਨ ਬੀਚ ਬਿਭੂਤ ਲਗੈ ਹੈਂ ॥
haathan mai chipeea dhar kai apane tan beech bibhoot lagai hain |

અમે કાનમાં વીંટી પહેરીશું અને ઓચર-રંગીન વસ્ત્રો પહેરીશું. આપણે આપણા હાથમાં શાસ્ત્રીઓનું વાસણ લઈશું અને આપણા શરીર પર રાખ ઘસશું

ਪੈ ਕਸਿ ਕੈ ਸਿੰਙੀਆ ਕਟਿ ਮੈ ਹਰਿ ਕੋ ਸੰਗਿ ਗੋਰਖ ਨਾਥ ਜਗੈ ਹੈਂ ॥
pai kas kai singeea katt mai har ko sang gorakh naath jagai hain |

અમે અમારી કમરે સ્ટેગહોર્નનું રણશિંગુ લટકાવીશું અને ભિક્ષા માટે ગોરખનાથના નામનો પોકાર કરીશું.

ਗ੍ਵਾਰਨੀਆ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹੈਂ ਤਜਿ ਕੈ ਹਮ ਧਾਮਨ ਜੋਗਿਨ ਹ੍ਵੈ ਹੈਂ ॥੮੦੫॥
gvaaraneea ih bhaat kahain taj kai ham dhaaman jogin hvai hain |805|

ગોપીઓએ કહ્યું કે આ રીતે તેઓ યોગી બનશે.805.

ਕੈ ਬਿਖ ਖਾਇ ਮਰੈਂਗੀ ਕਹਿਯੋ ਅਪੁਨੇ ਤਨ ਕੋ ਨਹਿ ਘਾਤ ਕਰੈ ਹੈ ॥
kai bikh khaae maraingee kahiyo apune tan ko neh ghaat karai hai |

કાં તો આપણે ઝેર ખાઈશું અથવા કોઈ બીજી રીતથી આત્મહત્યા કરીશું

ਮਾਰਿ ਛੁਰੀ ਅਪੁਨੇ ਤਨ ਮੈ ਹਰਿ ਕੇ ਹਮ ਊਪਰ ਪਾਪ ਚੜੈ ਹੈ ॥
maar chhuree apune tan mai har ke ham aoopar paap charrai hai |

આપણે આપણા શરીર પર છરીના ઘા મારીને મરી જઈશું અને આપણા પાપનો આરોપ કૃષ્ણ પર લઈશું,

ਨਾਤੁਰ ਬ੍ਰਹਮ ਕੇ ਜਾ ਪੁਰ ਮੈ ਬਿਰਥਾ ਇਹ ਕੀ ਸੁ ਪੁਕਾਰਿ ਕਰੈ ਹੈ ॥
naatur braham ke jaa pur mai birathaa ih kee su pukaar karai hai |

નહિંતર, અમે બ્રહ્માને જગાડશું જેથી અમારી સાથે કોઈ અન્યાય ન થાય

ਗ੍ਵਾਰਨੀਯਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹੈਂ ਬ੍ਰਿਜ ਤੇ ਹਰਿ ਕੋ ਹਮ ਜਾਨਿ ਨ ਦੈ ਹੈ ॥੮੦੬॥
gvaaraneeyaa ih bhaat kahain brij te har ko ham jaan na dai hai |806|

ગોપીઓએ કહ્યું કે તેઓ કૃષ્ણને કોઈપણ રીતે જવા દેશે નહીં.806.

ਸੇਲੀ ਡਰੈਂਗੀ ਗਰੈ ਅਪੁਨੇ ਬਟੂਆ ਅਪੁਨੇ ਕਟਿ ਸਾਥ ਕਸੈ ਹੈ ॥
selee ddaraingee garai apune battooaa apune katt saath kasai hai |

અમે અમારા ગળામાં કાળા લાકડાની માળા પહેરીશું અને અમારી કમર પાસે પર્સ આપીશું

ਲੈ ਕਰਿ ਬੀਚ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਕਿਧੌ ਫਰੂਆ ਤਿਹ ਸਾਮੁਹੇ ਰੂਪ ਜਗੈ ਹੈ ॥
lai kar beech trisool kidhau farooaa tih saamuhe roop jagai hai |

આપણે આપણા હાથમાં ત્રિશૂળ લઈશું અને સૂર્યપ્રકાશમાં મુદ્રામાં બેસીને જાગૃત રહીશું

ਘੋਟ ਕੈ ਤਾਹੀ ਕੇ ਧ੍ਯਾਨ ਕੀ ਭਾਗ ਕਹੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁ ਵਾਹੀ ਚੜੈ ਹੈ ॥
ghott kai taahee ke dhayaan kee bhaag kahai kab sayaam su vaahee charrai hai |

આપણે કૃષ્ણના ધ્યાનનો શણ પીશું અને નશો કરીશું

ਗ੍ਵਾਰਨੀਯਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹੈ ਨ ਰਹੈ ਹਮ ਧਾਮਨ ਜੋਗਿਨ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥੮੦੭॥
gvaaraneeyaa ih bhaat kahai na rahai ham dhaaman jogin hvai hai |807|

આ રીતે, ગોપીઓએ કહ્યું કે તેઓ ત્યાં ઘરોમાં નહીં રહે અને યોગી બનશે.807.

ਧੂਮ ਡਰੈ ਤਿਹ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਸਾਮੁਹੇ ਅਉਰ ਕਛੂ ਨਹਿ ਕਾਰਜ ਕੈ ਹੈ ॥
dhoom ddarai tih ke grih saamuhe aaur kachhoo neh kaaraj kai hai |

અમે કૃષ્ણના ઘરની સામે અગ્નિ પ્રગટાવીશું અને બીજું કંઈ કરીશું નહીં

ਧ੍ਯਾਨ ਧਰੈਂਗੀ ਕਿਧੌ ਤਿਹ ਕੌ ਤਿਹ ਧ੍ਯਾਨ ਕੀ ਭਾਗਹਿ ਸੋ ਮਤਿ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥
dhayaan dharaingee kidhau tih kau tih dhayaan kee bhaageh so mat hvai hai |

આપણે તેનું ધ્યાન કરીશું અને તેના ધ્યાનના શણના નશામાં રહીશું

ਲੈ ਤਿਹ ਕੈ ਫੁਨਿ ਪਾਇਨ ਧੂਰਿ ਕਿਧੌ ਸੁ ਬਿਭੂਤ ਕੀ ਠਉਰ ਚੜੈ ਹੈ ॥
lai tih kai fun paaein dhoor kidhau su bibhoot kee tthaur charrai hai |

આપણે તેના પગની ધૂળ આપણા શરીર પર રાખની જેમ ઘસીશું

ਕੈ ਹਿਤ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਐਸੋ ਕਹੈਂ ਤਜਿ ਕੈ ਗ੍ਰਿਹ ਕਉ ਹਮ ਜੋਗਿਨ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥੮੦੮॥
kai hit gvaaran aaiso kahain taj kai grih kau ham jogin hvai hai |808|

ગોપીઓ કહે છે કે તે કૃષ્ણને ખાતર તેઓ ઘર છોડીને યોગી બની જશે.808.

ਕੈ ਅਪੁਨੇ ਮਨ ਕੀ ਫੁਨਿ ਮਾਲ ਕਹੈ ਕਬਿ ਵਾਹੀ ਕੋ ਨਾਮੁ ਜਪੈ ਹੈ ॥
kai apune man kee fun maal kahai kab vaahee ko naam japai hai |

આપણા મનની માળા બનાવીને, આપણે તેમના નામનું પુનરાવર્તન કરીશું

ਕੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕੀ ਪੈ ਤਪਸਾ ਹਿਤ ਸੋ ਤਿਹ ਤੇ ਜਦੁਰਾਇ ਰਿਝੈ ਹੈ ॥
kai ih bhaat kee pai tapasaa hit so tih te jaduraae rijhai hai |

આ રીતે આપણે તપસ્યા કરીશું અને આ રીતે યાદવોના રાજા કૃષ્ણને પ્રસન્ન કરીશું

ਮਾਗ ਸਭੈ ਤਿਹ ਤੇ ਮਿਲਿ ਕੈ ਬਰੁ ਪਾਇਨ ਪੈ ਤਹਿ ਤੇ ਹਮ ਲਯੈ ਹੈ ॥
maag sabhai tih te mil kai bar paaein pai teh te ham layai hai |

તેમનું વરદાન મેળવ્યા પછી, અમે તેમની પાસે વિનંતી કરીશું કે તેઓ પોતે અમને આપે

ਯਾ ਤੇ ਬਿਚਾਰਿ ਕਹੈ ਗੁਪੀਯਾ ਤਜਿ ਕੈ ਹਮ ਧਾਮਨ ਜੋਗਿਨ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥੮੦੯॥
yaa te bichaar kahai gupeeyaa taj kai ham dhaaman jogin hvai hai |809|

આ રીતે વિચારીને, ગોપીઓ કહે છે કે તેઓ તેમના ઘર છોડીને યોગીન બનશે.809.

ਠਾਢੀ ਹੈ ਹੋਇ ਇਕਤ੍ਰ ਤ੍ਰੀਯਾ ਜਿਮ ਘੰਟਕ ਹੇਰ ਬਜੈ ਮ੍ਰਿਗਾਇਲ ॥
tthaadtee hai hoe ikatr treeyaa jim ghanttak her bajai mrigaaeil |

તે સ્ત્રીઓ એકઠી થઈ અને શિંગડાનો અવાજ સાંભળતા હરણના ટોળાની જેમ ઊભી રહી

ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਕਬਿ ਚਿਤ ਹਰੈ ਹਰਿ ਕੋ ਹਰਿ ਊਪਰਿ ਹ੍ਵੈ ਅਤਿ ਮਾਇਲ ॥
sayaam kahai kab chit harai har ko har aoopar hvai at maaeil |

ગોપીઓના સમૂહના આ તમાશોએ બધી ચિંતાઓ દૂર કરી, આ બધી ગોપીઓ કૃષ્ણથી મોહિત થઈ ગઈ

ਧ੍ਰਯਾਨ ਲਗੈ ਦ੍ਰਿਗ ਮੂੰਦ ਰਹੈ ਉਘਰੈ ਨਿਕਟੈ ਤਿਹ ਜਾਨਿ ਉਤਾਇਲ ॥
dhrayaan lagai drig moond rahai ugharai nikattai tih jaan utaaeil |

તેઓએ આંખો બંધ કરી હોવા છતાં, નજીકમાં કૃષ્ણની હાજરીનો અહેસાસ કરીને, ભ્રમમાં, તેઓ ક્યારેક તેમની આંખો ખૂબ જ ઝડપથી ખોલે છે.

ਯੌ ਉਪਜੀ ਉਪਮਾ ਮਨ ਮੈ ਜਿਮ ਮੀਚਤ ਆਂਖ ਉਘਾਰਤ ਘਾਇਲ ॥੮੧੦॥
yau upajee upamaa man mai jim meechat aankh ughaarat ghaaeil |810|

તેઓ ઘાયલ વ્યક્તિની જેમ આ કરી રહ્યા છે, જે ક્યારેક આંખો બંધ કરે છે અને ક્યારેક ખોલે છે.810.

ਕੰਚਨ ਕੇ ਤਨ ਜੋ ਸਮ ਥੀ ਜੁ ਹੁਤੀ ਸਮ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਚੰਦ ਕਰਾ ਸੀ ॥
kanchan ke tan jo sam thee ju hutee sam gvaaran chand karaa see |

જે ગોપીઓનું શરીર સોના જેવું છે અને જેમની પાસે ચંદ્ર જેવી કળા છે,