શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1217


ਤਬ ਚਲਿ ਬੈਦ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਪਹਿ ਗਯੋ ॥
tab chal baid nripat peh gayo |

પછી વૈદ્ય રાજા પાસે ગયો

ਰੋਗੀ ਬਪੁ ਤਿਹ ਕੋ ਠਹਰਯੋ ॥੬॥
rogee bap tih ko tthaharayo |6|

અને તેના શરીરને બિમાર ગણાવ્યા હતા. 6.

ਜੋ ਤੁਮ ਕਹੋ ਤੁ ਕਰੋ ਉਪਾਈ ॥
jo tum kaho tu karo upaaee |

(અને કહ્યું) જો તમે કહો તો મને કરવા દો.

ਜ੍ਯੋਂ ਤ੍ਯੋਂ ਕਹਿ ਤਿਹ ਬਰੀ ਖਵਾਈ ॥
jayon tayon keh tih baree khavaaee |

જેમ કે તેને કેવી રીતે બત્તી ('બારી') ખવડાવવામાં આવી હતી.

ਰੋਗੀ ਭਯੋ ਅਰੋਗੀ ਤਨ ਸੌ ॥
rogee bhayo arogee tan sau |

(તેની સાથે) રાજાનું સ્વસ્થ શરીર રોગગ્રસ્ત થઈ ગયું.

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਪਾਵਤ ਜੜ ਸੌ ॥੭॥
bhed abhed na paavat jarr sau |7|

પણ એ મૂર્ખ ભેદ સમજી શક્યો નહિ.7.

ਭਛਤ ਬਰੀ ਪੇਟ ਤਿਹ ਛੂਟਾ ॥
bhachhat baree pett tih chhoottaa |

બત્તી ખાતા જ તેનું પેટ નીકળી ગયું.

ਸਾਵਨ ਜਾਨ ਪਨਾਰਾ ਫੂਟਾ ॥
saavan jaan panaaraa foottaa |

જાણે કે પરનાળા (સાવન મહિનામાં) વહેવા લાગી.

ਦੂਸਰਿ ਬਰੀ ਥੰਭ ਕੇ ਕਾਜੈ ॥
doosar baree thanbh ke kaajai |

રાજાને રોકવા માટે (સૈનિકો).

ਜੋਰਾਵਰੀ ਖਵਾਈ ਰਾਜੈ ॥੮॥
joraavaree khavaaee raajai |8|

માલામાલીએ બીજી બત્તી ખવડાવી.8.

ਤਾ ਤੇ ਅਧਿਕ ਪੇਟ ਛੁਟਿ ਗਯੋ ॥
taa te adhik pett chhutt gayo |

તે સાથે પેટ વધુ હલ્યું.

ਜਾ ਤੇ ਬਹੁ ਬਿਹਬਲ ਨ੍ਰਿਪ ਭਯੋ ॥
jaa te bahu bihabal nrip bhayo |

જેના કારણે રાજા ખૂબ જ હતાશ થઈ ગયા.

ਸੰਨ ਭਯੋ ਇਹ ਬੈਦ ਉਚਾਰਾ ॥
san bhayo ih baid uchaaraa |

વૈદ્ય બોલ્યો, રાજાને સનપત (રોગ) થયો છે.

ਇਹ ਬਿਧ ਕਿਯ ਉਪਚਾਰ ਬਿਚਾਰਾ ॥੯॥
eih bidh kiy upachaar bichaaraa |9|

તેથી, આ પદ્ધતિની કાળજીપૂર્વક સારવાર કરવામાં આવી છે. 9.

ਦਸ ਤੋਲੇ ਅਹਿਫੇਨ ਮੰਗਾਈ ॥
das tole ahifen mangaaee |

(તબીબે) દસ તોલા હાફીમ માંગ્યા

ਬਹੁ ਬਿਖਿ ਵਾ ਕੇ ਸੰਗ ਮਿਲਾਈ ॥
bahu bikh vaa ke sang milaaee |

અને તેમાં ઘણો ગુસ્સો ઉમેર્યો.

ਧੂਰਾ ਕੀਯਾ ਤਵਨ ਕੇ ਅੰਗਾ ॥
dhooraa keeyaa tavan ke angaa |

રાજાના શરીર પર (તે દવાની) ધૂળ નાખી.

ਚਾਮ ਗਯੋ ਤਾ ਕੇ ਤਿਹ ਸੰਗਾ ॥੧੦॥
chaam gayo taa ke tih sangaa |10|

તેની સાથે (રાજાની) ચામડી ઉતરી ગઈ. 10.

ਹਾਇ ਹਾਇ ਰਾਜਾ ਜਬ ਕਰੈ ॥
haae haae raajaa jab karai |

જ્યારે રાજા 'હાય હાય' કહે છે,

ਤਿਮਿ ਤਿਮਿ ਬੈਦ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਰੈ ॥
tim tim baid ih bhaat ucharai |

આમ, ચિકિત્સક કહે છે,

ਯਾ ਕਹੁ ਅਧਿਕ ਨ ਬੋਲਨ ਦੇਹੂ ॥
yaa kahu adhik na bolan dehoo |

તેને વધારે બોલવા ન દો

ਮੂੰਦਿ ਬਦਨ ਰਾਜਾ ਕੋ ਲੇਹੂ ॥੧੧॥
moond badan raajaa ko lehoo |11|

અને રાજાનું મોઢું બંધ કરી દીધું. 11.

ਜਿਮਿ ਜਿਮਿ ਧੂਰੋ ਤਿਹ ਤਨ ਪਰੈ ॥
jim jim dhooro tih tan parai |

જેમ રાજાના શરીર પર ધૂળ પડે છે,

ਹਾਇ ਹਾਇ ਤਿਮ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਉਚਰੈ ॥
haae haae tim nripat ucharai |

ત્રણ વાર રાજા 'હાય હાય' કહે છે.

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਕਿਨਹੂੰ ਚੀਨੋ ॥
bhed abhed na kinahoon cheeno |

(આ બાબતનો) ભેદ કોઈને સમજાયું નહીં.

ਇਹ ਛਲ ਪ੍ਰਾਨ ਤਵਨ ਕੋ ਲੀਨੋ ॥੧੨॥
eih chhal praan tavan ko leeno |12|

અને આ યુક્તિથી તેનો જીવ લીધો. 12.

ਇਹ ਛਲ ਸਾਥ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕਹ ਮਾਰਾ ॥
eih chhal saath nripat kah maaraa |

(રાણીએ) આ યુક્તિથી રાજાને મારી નાખ્યો

ਅਪਨੇ ਛਤ੍ਰ ਪੁਤ੍ਰ ਸਿਰ ਢਾਰਾ ॥
apane chhatr putr sir dtaaraa |

અને તેના પુત્રના માથા પર છત્ર ફેરવ્યું.

ਸਭ ਸੌਅਨ ਕਹ ਦੇਤ ਨਿਕਾਰਿਯੋ ॥
sabh sauan kah det nikaariyo |

બધી ગૂંચવણો દૂર કરી,

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨ ਕਿਨੂ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥੧੩॥
bhed abhed na kinoo bichaariyo |13|

પણ કોઈને ભેદ સમજાયો નહીં. 13.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਇਕਾਸੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੮੧॥੫੩੮੯॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade doe sau ikaasee charitr samaapatam sat subham sat |281|5389|afajoon|

શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંબદના 281મા ચરિત્રનું અહીં સમાપન છે, બધું જ શુભ છે. 281.5389. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਅਮੀ ਕਰਨ ਇਕ ਸੁਨਾ ਨ੍ਰਿਪਾਲਾ ॥
amee karan ik sunaa nripaalaa |

અમી કરણ નામના રાજાએ સાંભળ્યું હતું

ਅਮਰ ਕਲਾ ਜਾ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਬਾਲਾ ॥
amar kalaa jaa ke grih baalaa |

જેના ઘરમાં અમર કલા નામની મહિલા રહેતી હતી.

ਗੜ ਸਿਰਾਜ ਕੋ ਰਾਜ ਕਮਾਵੈ ॥
garr siraaj ko raaj kamaavai |

(તે) સિરાજ ગઢ પર શાસન કરતો હતો.

ਸੀਰਾਜੀ ਜਗ ਨਾਮ ਕਹਾਵੈ ॥੧॥
seeraajee jag naam kahaavai |1|

(એટલે જ તેમને) દુનિયામાં 'સિરાજી'ના નામથી બોલાવવામાં આવતા હતા. 1.

ਅਸੁਰ ਕਲਾ ਦੂਸਰਿ ਤਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯ ॥
asur kalaa doosar taa kee triy |

અસુર કલા તેમની બીજી રાણી હતી

ਨਿਸਿ ਦਿਨ ਰਹਤ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਜਾ ਮੈ ਜਿਯ ॥
nis din rahat nripat jaa mai jiy |

જે રાતદિવસ રાજાના હૃદયમાં રહેતો હતો.

ਅਮਰ ਕਲਾ ਜਿਯ ਮਾਝ ਰਿਸਾਵੈ ॥
amar kalaa jiy maajh risaavai |

અમર કલાને મનમાં ખૂબ ગુસ્સો આવતો.

ਅਸੁਰ ਕਲਹਿ ਪਿਯ ਰੋਜ ਬੁਲਾਵੈ ॥੨॥
asur kaleh piy roj bulaavai |2|

અસુર કાલને રાજા દરરોજ બોલાવતા હતા. 2.

ਏਕ ਬਨਿਕ ਕੌ ਲਯੋ ਬੁਲਾਈ ॥
ek banik kau layo bulaaee |

(અમર કલા રાણી)એ એક બાણિયાને બોલાવ્યો

ਮਦਨ ਕ੍ਰੀੜ ਤਿਹ ਸਾਥ ਕਮਾਈ ॥
madan kreerr tih saath kamaaee |

અને તેની સાથે રમ્યા.

ਅਨਦ ਕੁਅਰ ਤਿਹ ਨਰ ਕੋ ਨਾਮਾ ॥
anad kuar tih nar ko naamaa |

એ વ્યક્તિનું નામ હતું આનંદ કુમાર

ਜਾ ਕੌ ਭਜਾ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੀ ਬਾਮਾ ॥੩॥
jaa kau bhajaa nripat kee baamaa |3|

જેની સાથે રાજાની પત્નીએ કાવતરું ઘડ્યું હતું. 3.

ਅਸੁਰ ਕਲਾ ਕੌ ਨਿਜੁ ਕਰ ਘਾਯੋ ॥
asur kalaa kau nij kar ghaayo |

(તેણે) અસુર કલાને પોતાના હાથે મારી નાખ્યો

ਮਰੀ ਨਾਰਿ ਤਵ ਪਤਿਹਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥
maree naar tav patihi sunaayo |

અને પછી પતિને કહ્યું કે તારી પત્ની મરી ગઈ છે.

ਤਰ ਤਖਤਾ ਕੇ ਮਿਤ੍ਰਹਿ ਧਰਾ ॥
tar takhataa ke mitreh dharaa |

તેણે મિત્રાને ફાટેલા (અર્થ) હેઠળ ઢાંકી દીધો.

ਤਾ ਪਰ ਬਡੋ ਅਡੰਬਰ ਕਰਾ ॥੪॥
taa par baddo addanbar karaa |4|

અને તેને સુંદર રીતે શણગાર્યો હતો. 4.