શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1310


ਨਿਤਪ੍ਰਤਿ ਅਪਨੋ ਮੂੰਡ ਮੁੰਡਾਵੈ ॥੧੨॥
nitaprat apano moondd munddaavai |12|

અને દરરોજ તેની સાથે છેતરપિંડી થતી હતી. 12.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਸਤਾਵਨ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੫੭॥੬੫੫੩॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade teen sau sataavan charitr samaapatam sat subham sat |357|6553|afajoon|

અહીં શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંબદના 357મા ચરિત્રનો અંત થાય છે, જે તમામ શુભ છે.357.6553. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਸੁਨੁ ਭੂਪਤਿ ਇਕ ਕਥਾ ਨਵੀਨੀ ॥
sun bhoopat ik kathaa naveenee |

ઓ રાજન! એક નવી વાર્તા સાંભળો.

ਕਿਨਹੂੰ ਲਖੀ ਨ ਆਗੇ ਚੀਨੀ ॥
kinahoon lakhee na aage cheenee |

જે (પહેલાં) કોઈએ જોયું નથી? અને વધુ કોઈ જાણતું નથી.

ਸੁੰਦ੍ਰਾਵਤੀ ਨਗਰ ਇਕ ਸੋਹੈ ॥
sundraavatee nagar ik sohai |

સુન્દ્રાવતી નામનું એક નગર હતું.

ਸੁੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਤਹ ਕੋ ਹੈ ॥੧॥
sundar singh raajaa tah ko hai |1|

ત્યાંનો રાજા સુંદર સિંહ હતો. 1.

ਸੁੰਦਰ ਦੇ ਰਾਜਾ ਕੀ ਨਾਰੀ ॥
sundar de raajaa kee naaree |

(દેઈ) સુંદર રાજાની પત્ની હતી.

ਆਪੁ ਜਨਕੁ ਜਗਦੀਸ ਸਵਾਰੀ ॥
aap janak jagadees savaaree |

જાણે જગદીશે જ તેને બનાવ્યો હોય.

ਤਾ ਕੀ ਜਾਤ ਨ ਪ੍ਰਭਾ ਬਖਾਨੀ ॥
taa kee jaat na prabhaa bakhaanee |

તેની તેજસ્વીતા વર્ણવી શકાતી નથી.

ਐਸੀ ਹੁਤੀ ਰਾਇ ਕੀ ਰਾਨੀ ॥੨॥
aaisee hutee raae kee raanee |2|

આવી હતી રાજાની રાણી. 2.

ਤਹਿਕ ਸਾਹ ਕੋ ਪੂਤ ਅਪਾਰਾ ॥
tahik saah ko poot apaaraa |

ત્યાં તે શાહનો અપાર (સૌંદર્ય) પુત્ર હતો,

ਕਨਕ ਅਵਟਿ ਸਾਚੇ ਜਨੁ ਢਾਰਾ ॥
kanak avatt saache jan dtaaraa |

જાણે કે સોનાને શુદ્ધ કરી ઢગલો કરવામાં આવ્યો હોય.

ਨਿਰਖਿ ਨਾਕ ਜਿਹ ਸੂਆ ਰਿਸਾਨੋ ॥
nirakh naak jih sooaa risaano |

પોપટને તેનું નાક જોઈને ગુસ્સો આવતો હતો.

ਕੰਜ ਜਾਨਿ ਦ੍ਰਿਗ ਭਵਰ ਭੁਲਾਨੋ ॥੩॥
kanj jaan drig bhavar bhulaano |3|

આંખોને કમળ (ફૂલો) સમજીને ભુરો ભુલાઈ ગયો. 3.

ਕਟਿ ਕੇਹਰਿ ਲਖਿ ਅਧਿਕ ਰਿਸਾਵਤ ॥
katt kehar lakh adhik risaavat |

સિંહને કમર જોઈને ગુસ્સો આવતો હતો

ਤਾ ਤੇ ਫਿਰਤ ਮ੍ਰਿਗਨ ਕਹ ਘਾਵਤ ॥
taa te firat mrigan kah ghaavat |

અને આ કારણોસર તે જંગલી પ્રાણીઓ ('Mrigan') ને મારતો હતો.

ਸੁਨਿ ਬਾਨੀ ਕੋਕਿਲ ਕੁਕਰਈ ॥
sun baanee kokil kukaree |

શબ્દો સાંભળીને કોયલ કાગડોળે ચઢતી

ਕ੍ਰੋਧ ਜਰਤ ਕਾਰੀ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥੪॥
krodh jarat kaaree hvai gee |4|

અને તે ગુસ્સાથી બળીને કાળો થઈ ગયો. 4.

ਨੈਨ ਨਿਰਖਿ ਕਰਿ ਜਲਜ ਲਜਾਨਾ ॥
nain nirakh kar jalaj lajaanaa |

જોઈને (તેના) નૈનો કમળ બનાવતા હતા,

ਤਾ ਤੇ ਜਲ ਮਹਿ ਕਿਯਾ ਪਯਾਨਾ ॥
taa te jal meh kiyaa payaanaa |

એટલે (તેઓ) પાણીમાં પ્રવેશ્યા.

ਅਲਕ ਹੇਰਿ ਨਾਗਿਨਿ ਰਿਸਿ ਭਰੀ ॥
alak her naagin ris bharee |

જોયા (તેના) વાવંટોળ ક્રોધથી ભરેલા

ਚਿਤ ਮਹਿ ਲਜਤ ਪਤਾਰਹਿ ਬਰੀ ॥੫॥
chit meh lajat pataareh baree |5|

અને ચિતમાં શરમાઈને અંડરવર્લ્ડમાં ચાલ્યા ગયા છે. 5.

ਸੋ ਆਯੋ ਰਾਜਾ ਕੇ ਪਾਸਾ ॥
so aayo raajaa ke paasaa |

તે રાજા પાસે આવ્યો (રાજકુમાર-પુત્રના વ્યવસાય માટે).

ਸੌਦਾ ਕੀ ਜਿਯ ਮੈ ਧਰਿ ਆਸਾ ॥
sauadaa kee jiy mai dhar aasaa |

(તેના) મનમાં સોદો કરવાની આશા હતી.

ਸੁੰਦਰਿ ਦੇ ਨਿਰਖਤ ਤਿਹ ਭਈ ॥
sundar de nirakhat tih bhee |

સુંદર દેઈએ તેને જોયો

ਸੁਧਿ ਬੁਧਿ ਤਜਿ ਬੌਰੀ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥੬॥
sudh budh taj bauaree hvai gee |6|

તેથી સુધા બુદ્ધને છોડીને પાગલ બની ગઈ. 6.

ਪਠੈ ਸਹਚਰੀ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਵਾ ॥
patthai sahacharee taeh bulaavaa |

મિત્રને મોકલીને બોલાવ્યો

ਕਾਮ ਭੋਗ ਕਿਯ ਜਸ ਮਨ ਭਾਵਾ ॥
kaam bhog kiy jas man bhaavaa |

અને તેની સાથે આનંદપૂર્વક સમાધાન કર્યું.

ਤਹ ਇਕ ਹੁਤੀ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੀ ਚੇਰੀ ॥
tah ik hutee nripat kee cheree |

રાજાની એક દાસી હતી.

ਹੇਰਿ ਗਈ ਜਸ ਹੇਰਿ ਅਹੇਰੀ ॥੭॥
her gee jas her aheree |7|

તેણીએ (આ બધુ) જોયું તેમ એક શિકારી (શિકાર) જુએ છે.7.

ਪਾਵ ਦਾਬਿ ਨ੍ਰਿਪ ਜਾਇ ਜਗਾਯੋ ॥
paav daab nrip jaae jagaayo |

(તેણે) રાજાને પગ દબાવીને જગાડ્યો

ਧਾਮ ਤੋਰ ਤਸਕਰਿ ਇਕ ਆਯੋ ॥
dhaam tor tasakar ik aayo |

(અને કહ્યું કે) તમારા ઘરે ચોર આવ્યો છે.

ਰਾਨੀ ਕੇ ਸੰਗ ਕਰਤ ਬਿਲਾਸਾ ॥
raanee ke sang karat bilaasaa |

(તે) રાણી સાથે વિલાસ કરે છે.

ਚਲਿ ਦੇਖਹੁ ਤਿਹ ਭੂਪ ਤਮਾਸਾ ॥੮॥
chal dekhahu tih bhoop tamaasaa |8|

ઓ રાજન! જાઓ અને જુઓ (આખો તમાશો તમારી પોતાની આંખોથી) 8.

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਨ੍ਰਿਪ ਅਧਿਕ ਰਿਸਾਯੋ ॥
sunat bachan nrip adhik risaayo |

આ વાત સાંભળીને રાજા ખૂબ ગુસ્સે થયો

ਖੜਗ ਹਾਥ ਲੈ ਤਹਾ ਸਿਧਾਯੋ ॥
kharrag haath lai tahaa sidhaayo |

અને હાથમાં તલવાર લઈને ત્યાં પહોંચ્યો.

ਜਬ ਅਬਲਾ ਪਤਿ ਕੀ ਸੁਧਿ ਪਾਈ ॥
jab abalaa pat kee sudh paaee |

જ્યારે રાનીને તેના પતિના આવવાની ખબર પડી

ਅਧਿਕ ਧੂੰਮ ਤਹ ਦਿਯਾ ਜਗਾਈ ॥੯॥
adhik dhoonm tah diyaa jagaaee |9|

(પછી) તેણે ઘણો ધુમાડો ઉડાડ્યો. 9.

ਸਭ ਕੇ ਨੈਨ ਧੂਮ੍ਰ ਸੌ ਭਰੇ ॥
sabh ke nain dhoomr sau bhare |

બધાની આંખો ધુમાડાથી ભરાઈ ગઈ

ਅਸੁਆ ਟੂਟਿ ਬਦਨ ਪਰ ਪਰੇ ॥
asuaa ttoott badan par pare |

અને ચહેરા પર આંસુ પડવા લાગ્યા.

ਜਬ ਰਾਨੀ ਇਹ ਘਾਤ ਪਛਾਨੀ ॥
jab raanee ih ghaat pachhaanee |

જ્યારે રાણીએ આ તક જોઈ,

ਮਿਤ੍ਰ ਲੰਘਾਇ ਹਿਯੇ ਹਰਖਾਨੀ ॥੧੦॥
mitr langhaae hiye harakhaanee |10|

(પછી) મિત્રાને પસાર કરીને (એટલે કે) તે મનમાં ખુશ થઈ ગઈ. 10.

ਆਗੇ ਸੌ ਕਰਿ ਕਾਢਾ ਜਾਰਾ ॥
aage sau kar kaadtaa jaaraa |

તેણે મિત્રને સામેથી (બધાના) દૂર કર્યો.

ਧੂਮ੍ਰ ਭਰੇ ਦ੍ਰਿਗ ਨ੍ਰਿਪਨ ਨਿਹਾਰਾ ॥
dhoomr bhare drig nripan nihaaraa |

અને ધૂમ્રપાનવાળી આંખોથી રાજાએ જોયું.

ਪੌਛ ਨੇਤ੍ਰ ਜਬ ਹੀ ਗਯੋ ਤਹਾ ॥
pauachh netr jab hee gayo tahaa |

જ્યારે રાજા આંખો મીંચીને ત્યાં ગયો,

ਕੋਊ ਨ ਪੁਰਖ ਨਿਹਾਰਾ ਉਹਾ ॥੧੧॥
koaoo na purakh nihaaraa uhaa |11|

તેથી ત્યાં કોઈ માણસ દેખાતો ન હતો. 11.

ਉਲਟਿ ਤਿਸੀ ਚੇਰੀ ਕਹ ਘਾਯੋ ॥
aulatt tisee cheree kah ghaayo |

(રાજા ગુસ્સે થયા) ઊલટું તેણે પેલી દાસીને મારી નાખી

ਇਹ ਰਾਨੀ ਕਹ ਦੋਸ ਲਗਾਯੋ ॥
eih raanee kah dos lagaayo |

(અને કહ્યું) તેણે રાણી પર ખોટો આરોપ લગાવ્યો છે.

ਮੂਰਖ ਭੂਪ ਨ ਭੇਦ ਬਿਚਾਰਾ ॥
moorakh bhoop na bhed bichaaraa |

મૂર્ખ રાજાને રહસ્ય સમજાયું નહીં