શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 188


ਬਿਸਨ ਨਾਰਿ ਕੇ ਧਾਮਿ ਛੁਧਾਤੁਰ ॥
bisan naar ke dhaam chhudhaatur |

તે જ સમયે, મહાન ઋષિ નારદ વિષ્ણુના ઘરે પહોંચ્યા અને તેમને ખૂબ ભૂખ લાગી હતી.

ਬੈਗਨ ਨਿਰਖਿ ਅਧਿਕ ਲਲਚਾਯੋ ॥
baigan nirakh adhik lalachaayo |

રીંગણ જોઈને બહુ લલચાયા. (તે) પૂછતો રહ્યો

ਮਾਗ ਰਹਿਯੋ ਪਰ ਹਾਥਿ ਨ ਆਯੋ ॥੬॥
maag rahiyo par haath na aayo |6|

રીંગણનું રાંધેલું શાક જોઈને તેનું મન લલચાઈ ગયું, પણ માગવા છતાં તે મળ્યું નહિ.6.

ਨਾਥ ਹੇਤੁ ਮੈ ਭੋਜ ਪਕਾਯੋ ॥
naath het mai bhoj pakaayo |

(લક્ષ્મીએ કહ્યું-) મેં ભગવાન માટે ભોજન તૈયાર કર્યું છે

ਮਨੁਛ ਪਠੈ ਕਰ ਬਿਸਨੁ ਬੁਲਾਯੋ ॥
manuchh patthai kar bisan bulaayo |

વિષ્ણુની પત્નીએ કહ્યું કે તેણે તે ખોરાક તેના સ્વામી માટે તૈયાર કર્યો હતો, તેથી તે આપવાનું તેના માટે શક્ય નહોતું, (તેણે એમ પણ કહ્યું:) ���મેં તેમને બોલાવવા માટે એક સંદેશવાહક મોકલ્યો છે અને કદાચ આવનાર છે.� ��

ਨਾਰਦ ਖਾਇ ਜੂਠ ਹੋਇ ਜੈ ਹੈ ॥
naarad khaae jootth hoe jai hai |

હે નારદ! જો તમે તેને ખાશો, તો (ખોરાક) સડી જશે

ਪੀਅ ਕੋਪਿਤ ਹਮਰੇ ਪਰ ਹੁਐ ਹੈ ॥੭॥
peea kopit hamare par huaai hai |7|

વિષ્ણુની પત્નીએ વિચાર્યું કે જો નારદ ભાગ લે તો ભોજન અશુદ્ધ થઈ જશે અને તેના સ્વામી ક્રોધિત થઈ જશે.

ਨਾਰਦ ਬਾਚ ॥
naarad baach |

નારદે કહ્યું:

ਮਾਗ ਥਕਿਯੋ ਮੁਨਿ ਭੋਜ ਨ ਦੀਆ ॥
maag thakiyo mun bhoj na deea |

નારદ મુનિ ભીખ માંગીને થાકી ગયા, પણ લક્ષ્મીએ ભોજન ન આપ્યું.

ਅਧਿਕ ਰੋਸੁ ਮੁਨਿ ਬਰਿ ਤਬ ਕੀਆ ॥
adhik ros mun bar tab keea |

ઋષિ વારંવાર અન્નની માંગણી કરતા હતા, પણ તમે તેને આપ્યું નહિ.

ਬ੍ਰਿੰਦਾ ਨਾਮ ਰਾਛਸੀ ਬਪੁ ਧਰਿ ॥
brindaa naam raachhasee bap dhar |

"હે લક્ષ્મી! તમે) બ્રિન્દા નામના રાક્ષસનું શરીર ધારણ કરો

ਤ੍ਰੀਆ ਹੁਐ ਬਸੋ ਜਲੰਧਰ ਕੇ ਘਰਿ ॥੮॥
treea huaai baso jalandhar ke ghar |8|

ઋષિ ક્રોધે ભરાઈ ગયા અને બોલ્યા : તું જલંધર રાક્ષસના ઘરમાં વરિન્દા નામની પત્ની બનીને તેનો દેહ મેળવીને રહીશ.

ਦੇ ਕਰ ਸ੍ਰਾਪ ਜਾਤ ਭਯੋ ਰਿਖਿ ਬਰ ॥
de kar sraap jaat bhayo rikh bar |

મહર્ષિ નારદ શ્રાપ આપીને ચાલ્યા ગયા.

ਆਵਤ ਭਯੋ ਬਿਸਨ ਤਾ ਕੇ ਘਰਿ ॥
aavat bhayo bisan taa ke ghar |

ઋષિએ તેણીને શ્રાપ આપીને પ્રયાણ કર્યું તેટલું વહેલું, વિષ્ણુ તેના ઘરે પહોંચ્યા:

ਸੁਨਤ ਸ੍ਰਾਪ ਅਤਿ ਹੀ ਦੁਖ ਪਾਯੋ ॥
sunat sraap at hee dukh paayo |

(ઋષિનો) શ્રાપ સાંભળીને (જેને) ખૂબ જ દુઃખ થયું,

ਬਿਹਸ ਬਚਨ ਤ੍ਰੀਯ ਸੰਗਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥੯॥
bihas bachan treey sang sunaayo |9|

શ્રાપ વિશે સાંભળીને, તે ખૂબ જ વ્યથિત થયો અને તેની પત્નીએ હસતાં હસતાં પુષ્ટિ કરી (ઋષિએ શું કહ્યું હતું).9.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਤ੍ਰੀਯ ਕੀ ਛਾਯਾ ਲੈ ਤਬੈ ਬ੍ਰਿਦਾ ਰਚੀ ਬਨਾਇ ॥
treey kee chhaayaa lai tabai bridaa rachee banaae |

ત્યારે વિષ્ણુએ પત્નીની છાયામાંથી વરિંદાની રચના કરી.

ਧੂਮ੍ਰਕੇਸ ਦਾਨਵ ਸਦਨਿ ਜਨਮ ਧਰਤ ਭਈ ਜਾਇ ॥੧੦॥
dhoomrakes daanav sadan janam dharat bhee jaae |10|

તેણીએ પૃથ્વી પર રાક્ષસ ધૂમરેશના ઘરે જન્મ લીધો હતો.10.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਜੈਸਕ ਰਹਤ ਕਮਲ ਜਲ ਭੀਤਰ ॥
jaisak rahat kamal jal bheetar |

જેમ પાણીમાં કમળ રહે છે

ਪੁਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਬਸੀ ਜਲੰਧਰ ਕੇ ਘਰਿ ॥
pun nrip basee jalandhar ke ghar |

જેમ પાણીમાં રહેલા કમળ-પાંદડા પાણીના ટીપાથી અપ્રભાવિત રહે છે, તેવી જ રીતે વરિંદા જલંધરના ઘરમાં પત્ની બનીને રહેતી હતી.

ਤਿਹ ਨਿਮਿਤ ਜਲੰਧਰ ਅਵਤਾਰਾ ॥
tih nimit jalandhar avataaraa |

તેના માટે જલંધરના વિષ્ણુ

ਧਰ ਹੈ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਮੁਰਾਰਾ ॥੧੧॥
dhar hai roop anoop muraaraa |11|

અને તેના માટે વિષ્ણુ જલંધર તરીકે પ્રગટ થયા અને આ રીતે વિષ્ણુએ એક અનોખું રૂપ ધારણ કર્યું.11.

ਕਥਾ ਐਸ ਇਹ ਦਿਸ ਮੋ ਭਈ ॥
kathaa aais ih dis mo bhee |

આવી વાર્તા અહીં બની,

ਅਬ ਚਲਿ ਬਾਤ ਰੁਦ੍ਰ ਪਰ ਗਈ ॥
ab chal baat rudr par gee |

આ રીતે, વાર્તાએ નવો વળાંક લીધો અને હવે તે રુદ્ર પર અટકી ગઈ છે.

ਮਾਗੀ ਨਾਰਿ ਨ ਦੀਨੀ ਰੁਦ੍ਰਾ ॥
maagee naar na deenee rudraa |

(જલંધરે) પત્ની માંગી, પરંતુ શિવે તે આપી નહીં.

ਤਾ ਤੇ ਕੋਪ ਅਸੁਰ ਪਤਿ ਛੁਦ੍ਰਾ ॥੧੨॥
taa te kop asur pat chhudraa |12|

રાક્ષસ જલંધરે રૂડા પાસેથી તેની પત્નીની માંગણી કરી અને રુદ્રએ તેને આગ્રહ કર્યો નહીં, તેથી રાક્ષસનો રાજા તરત જ ક્રોધમાં ઉડી ગયો.12.

ਬਜੇ ਢੋਲ ਨਫੀਰਿ ਨਗਾਰੇ ॥
baje dtol nafeer nagaare |

ડ્રમ, ટ્રમ્પેટ અને ઘંટના અવાજ પર,

ਦੁਹੂੰ ਦਿਸਾ ਡਮਰੂ ਡਮਕਾਰੇ ॥
duhoon disaa ddamaroo ddamakaare |

ચારેય બાજુએ ટ્રમ્પેટ અને ડ્રમ્સ ગૂંજી રહ્યા હતા અને ચારેય દિશાઓમાંથી ટેબરોના કઠણ અવાજ સંભળાતા હતા.

ਮਾਚਤ ਭਯੋ ਲੋਹ ਬਿਕਰਾਰਾ ॥
maachat bhayo loh bikaraaraa |

એક મહાન ભયંકર યુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું,

ਝਮਕਤ ਖਗ ਅਦਗ ਅਪਾਰਾ ॥੧੩॥
jhamakat khag adag apaaraa |13|

સ્ટીલ ભયાનક રીતે સ્ટીલ સાથે અથડાયું અને ખંજર અનંત સુંદરતાથી ચમકી ગયા.13.

ਗਿਰਿ ਗਿਰਿ ਪਰਤ ਸੁਭਟ ਰਣ ਮਾਹੀ ॥
gir gir parat subhatt ran maahee |

નાયકો યુદ્ધમાં પડતા હતા,

ਧੁਕ ਧੁਕ ਉਠਤ ਮਸਾਣ ਤਹਾਹੀ ॥
dhuk dhuk utthat masaan tahaahee |

યુદ્ધના મેદાનમાં યોદ્ધાઓ પડવા લાગ્યા અને ચારેય બાજુ ભૂત-પ્રેત દોડવા લાગ્યા.

ਗਜੀ ਰਥੀ ਬਾਜੀ ਪੈਦਲ ਰਣਿ ॥
gajee rathee baajee paidal ran |

હાથી સવાર, સારથિ, ઘોડેસવાર અને પગ (સૈનિકો) યુદ્ધ (કરતા) છે.

ਜੂਝਿ ਗਿਰੇ ਰਣ ਕੀ ਛਿਤਿ ਅਨਗਣ ॥੧੪॥
joojh gire ran kee chhit anagan |14|

હાથીઓ, રથ અને ઘોડાઓના અસંખ્ય સવારો યુદ્ધના મેદાનમાં શહીદ તરીકે પડવા લાગ્યા.14.

ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥
tottak chhand |

ટોટક સ્ટેન્ઝા

ਬਿਰਚੇ ਰਣਬੀਰ ਸੁਧੀਰ ਕ੍ਰੁਧੰ ॥
birache ranabeer sudheer krudhan |

સહનશીલ યોદ્ધાઓ યુદ્ધના મેદાનમાં ગુસ્સે ભરાયા.

ਮਚਿਯੋ ਤਿਹ ਦਾਰੁਣ ਭੂਮਿ ਜੁਧੰ ॥
machiyo tih daarun bhoom judhan |

યોદ્ધાઓ ભારે ગુસ્સામાં યુદ્ધના મેદાનમાં આગળ વધ્યા અને ભયંકર યુદ્ધ શરૂ થયું.

ਹਹਰੰਤ ਹਯੰ ਗਰਜੰਤ ਗਜੰ ॥
haharant hayan garajant gajan |

ઘોડાઓએ પડોશ નાખ્યો, હાથીઓએ પાડોશી કરી,

ਸੁਣਿ ਕੈ ਧੁਨਿ ਸਾਵਣ ਮੇਘ ਲਜੰ ॥੧੫॥
sun kai dhun saavan megh lajan |15|

ઘોડાઓની પડખે અને હાથીઓના રણશિંગડા સાંભળીને સાવનનાં વાદળો શરમાઈ ગયા.15.

ਬਰਖੈ ਰਣਿ ਬਾਣ ਕਮਾਣ ਖਗੰ ॥
barakhai ran baan kamaan khagan |

યુદ્ધમાં, ધનુષ્યમાંથી તલવારો અને તીરોનો વરસાદ થયો.

ਤਹ ਘੋਰ ਭਯਾਨਕ ਜੁਧ ਜਗੰ ॥
tah ghor bhayaanak judh jagan |

યુદ્ધમાં તીર અને તલવારોનો વરસાદ થયો હતો અને આ મે મહિનામાં આ યુદ્ધ એક ભયાનક અને ભયાનક યુદ્ધ હતું.

ਗਿਰ ਜਾਤ ਭਟੰ ਹਹਰੰਤ ਹਠੀ ॥
gir jaat bhattan haharant hatthee |

નાયકો પડી રહ્યા હતા, હઠીલા સૈનિકો ગભરાઈ રહ્યા હતા.

ਉਮਗੀ ਰਿਪੁ ਸੈਨ ਕੀਏ ਇਕਠੀ ॥੧੬॥
aumagee rip sain kee ikatthee |16|

યોદ્ધાઓ પડી જાય છે, પરંતુ તેમની દ્રઢતામાં તેઓ ભયાનક અવાજ ઉઠાવે છે. આ રીતે, યુદ્ધના મેદાનમાં ચારે બાજુથી દુશ્મનની સેના ઝડપથી એકત્ર થઈ ગઈ.16.

ਚਹੂੰ ਓਰ ਘਿਰਿਯੋ ਸਰ ਸੋਧਿ ਸਿਵੰ ॥
chahoon or ghiriyo sar sodh sivan |

શિવે ચારે બાજુથી બાણો વડે શત્રુને ઘેરી લીધા.

ਕਰਿ ਕੋਪ ਘਨੋ ਅਸੁਰਾਰ ਇਵੰ ॥
kar kop ghano asuraar ivan |

ચારે બાજુથી ઘેરાયેલો હોવાથી, તેણે પોતાનું તીર પકડ્યું અને રાક્ષસો પર ગુસ્સે થઈને ઉડી ગયો.

ਦੁਹੂੰ ਓਰਨ ਤੇ ਇਮ ਬਾਣ ਬਹੇ ॥
duhoon oran te im baan bahe |

બંને તરફથી તીર ચાલી રહ્યા હતા