શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 71


ਮੰਡਿਯੋ ਬੀਰ ਖੇਤ ਮੋ ਜੁਧਾ ॥
manddiyo beer khet mo judhaa |

યુદ્ધ-વીરોએ યુદ્ધના મેદાનમાં યુદ્ધ કર્યું.

ਉਪਜਿਯੋ ਸਮਰ ਸੂਰਮਨ ਕ੍ਰੁਧਾ ॥੪॥
aupajiyo samar sooraman krudhaa |4|

બધા યોદ્ધાઓ ભારે ગુસ્સામાં હતા અને યુદ્ધના મેદાનમાં લડાઈ શરૂ થઈ.4.

ਕੋਪ ਭਰੇ ਦੋਊ ਦਿਸ ਭਟ ਭਾਰੇ ॥
kop bhare doaoo dis bhatt bhaare |

બંને પક્ષોના મહાન યોદ્ધાઓ ગુસ્સે થયા.

ਇਤੈ ਚੰਦੇਲ ਉਤੈ ਜਸਵਾਰੇ ॥
eitai chandel utai jasavaare |

બંને સેનાઓના બહાદુર વીરો ભારે ક્રોધમાં હતા, આ તરફ ચંદેલના યોદ્ધાઓ અને બીજી તરફ જસવરના યોદ્ધાઓ.

ਢੋਲ ਨਗਾਰੇ ਬਜੇ ਅਪਾਰਾ ॥
dtol nagaare baje apaaraa |

ઢોલ અને ઘંટ ઘણાં.

ਭੀਮ ਰੂਪ ਭੈਰੋ ਭਭਕਾਰਾ ॥੫॥
bheem roop bhairo bhabhakaaraa |5|

ઘણા ઢોલ અને ટ્રમ્પેટ ગુંજી ઉઠ્યા, ભયંકર ભૈરો (યુદ્ધના દેવ) પોકાર્યા.5.

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥
rasaaval chhand |

રસાવલ શ્લોક

ਧੁਣੰ ਢੋਲ ਬਜੇ ॥
dhunan dtol baje |

ઢોલ વગાડવાનો અવાજ સાંભળ્યો

ਮਹਾ ਸੂਰ ਗਜੇ ॥
mahaa soor gaje |

ડ્રમ્સના ગૂંજતો અવાજ સાંભળીને, યોદ્ધાઓ ગર્જના કરે છે.

ਕਰੇ ਸਸਤ੍ਰ ਘਾਵੰ ॥
kare sasatr ghaavan |

બખ્તર વડે ઘા કરીને

ਚੜੇ ਚਿਤ ਚਾਵੰ ॥੬॥
charre chit chaavan |6|

તેઓ શસ્ત્રો વડે ઘા કરે છે, તેમનું મન ખૂબ જ ઉત્સાહથી ભરેલું છે.6.

ਨ੍ਰਿਭੈ ਬਾਜ ਡਾਰੈ ॥
nribhai baaj ddaarai |

ઘોડાઓ નિર્ભયપણે દોડી રહ્યા છે.

ਪਰਘੈ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥
paraghai prahaare |

નિર્ભયતાથી, તેઓ તેમના ઘોડાઓને દોડવા અને કુહાડીના પ્રહારો કરે છે.

ਕਰੇ ਤੇਗ ਘਾਯੰ ॥
kare teg ghaayan |

તેઓએ તલવારો વડે ઘા કર્યા

ਚੜੇ ਚਿਤ ਚਾਯੰ ॥੭॥
charre chit chaayan |7|

ઘણા પોતાની તલવારોથી ઘા કરે છે અને બધાના મન ખૂબ જ ઉત્સાહી હોય છે.7.

ਬਕੈ ਮਾਰ ਮਾਰੰ ॥
bakai maar maaran |

(મોઢેથી) મારો-મારો પોકારે છે.

ਨ ਸੰਕਾ ਬਿਚਾਰੰ ॥
n sankaa bichaaran |

તેમના મોંમાંથી, તેઓ કોઈ શંકા વિના, "મારી નાખો, મારી નાખો" એવી બૂમો પાડે છે.

ਰੁਲੈ ਤਛ ਮੁਛੰ ॥
rulai tachh muchhan |

(કેટલાક યોદ્ધાઓ) કતલમાં ઘૂસી રહ્યા છે

ਕਰੈ ਸੁਰਗ ਇਛੰ ॥੮॥
karai surag ichhan |8|

કાપેલા યોદ્ધાઓ ધૂળમાં લપસી રહ્યા છે અને સ્વર્ગમાં જવાની ઇચ્છા રાખે છે.8.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਨੈਕ ਨ ਰਨ ਤੇ ਮੁਰਿ ਚਲੇ ਕਰੈ ਨਿਡਰ ਹ੍ਵੈ ਘਾਇ ॥
naik na ran te mur chale karai niddar hvai ghaae |

તેઓ યુદ્ધના મેદાનમાંથી તેમના પગલાં પાછા ખેંચતા નથી અને નિર્ભયતાથી ઘા કરે છે.

ਗਿਰਿ ਗਿਰਿ ਪਰੈ ਪਵੰਗ ਤੇ ਬਰੇ ਬਰੰਗਨ ਜਾਇ ॥੯॥
gir gir parai pavang te bare barangan jaae |9|

જેઓ તેમના ઘોડા પરથી પડી જાય છે, સ્વર્ગીય કુમારિકાઓ તેમની સાથે લગ્ન કરવા જાય છે.9.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਇਹ ਬਿਧਿ ਹੋਤ ਭਯੋ ਸੰਗ੍ਰਾਮਾ ॥
eih bidh hot bhayo sangraamaa |

આ પદ્ધતિ સામે લડાઈ હતી

ਜੂਝੇ ਚੰਦ ਨਰਾਇਨ ਨਾਮਾ ॥
joojhe chand naraaein naamaa |

આ રીતે, યુદ્ધ બંને પક્ષે (મોટા જોમ સાથે) ચાલુ રહ્યું. ચંદન રાયનું મોત થયું હતું.

ਤਬ ਜੁਝਾਰ ਏਕਲ ਹੀ ਧਯੋ ॥
tab jujhaar ekal hee dhayo |

પછી યોદ્ધા (સિંઘ) એકલા સૂઈ ગયા,

ਬੀਰਨ ਘੇਰਿ ਦਸੋ ਦਿਸਿ ਲਯੋ ॥੧੦॥
beeran gher daso dis layo |10|

પછી ઝઝર સિંહે એકલા હાથે લડાઈ ચાલુ રાખી. તે ચારે બાજુથી ઘેરાયેલો હતો.10.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਧਸ੍ਰਯੋ ਕਟਕ ਮੈ ਝਟਕ ਦੈ ਕਛੂ ਨ ਸੰਕ ਬਿਚਾਰ ॥
dhasrayo kattak mai jhattak dai kachhoo na sank bichaar |

તે કોઈ પણ સંકોચ વિના દુશ્મનની સેનામાં ધસી ગયો.

ਗਾਹਤ ਭਯੋ ਸੁਭਟਨ ਬਡਿ ਬਾਹਤਿ ਭਯੋ ਹਥਿਆਰ ॥੧੧॥
gaahat bhayo subhattan badd baahat bhayo hathiaar |11|

અને ઘણા સૈનિકોને મારી નાખ્યા, તેના હથિયારો ખૂબ કુશળતાથી ચલાવ્યા.11.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਇਹ ਬਿਧਿ ਘਨੇ ਘਰਨ ਕੋ ਗਾਰਾ ॥
eih bidh ghane gharan ko gaaraa |

આમ (તેણે) ઘણા ઘરોનો નાશ કર્યો

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਕਰੇ ਹਥਿਯਾਰਾ ॥
bhaat bhaat ke kare hathiyaaraa |

આ રીતે, તેણે વિવિધ પ્રકારના શસ્ત્રોનો ઉપયોગ કરીને ઘણા ઘરોનો નાશ કર્યો.

ਚੁਨਿ ਚੁਨਿ ਬੀਰ ਪਖਰੀਆ ਮਾਰੇ ॥
chun chun beer pakhareea maare |

ઘોડા પર સવાર યોદ્ધાઓ પસંદગી દ્વારા માર્યા ગયા

ਅੰਤਿ ਦੇਵਪੁਰਿ ਆਪ ਪਧਾਰੇ ॥੧੨॥
ant devapur aap padhaare |12|

તેણે બહાદુર ઘોડેસવારોને નિશાન બનાવ્યા અને મારી નાખ્યા, પરંતુ અંતે તે સ્વર્ગીય નિવાસ માટે રવાના થયો.12.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ ਜੁਧ ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ ਦ੍ਵਾਦਸਮੋ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੨॥੪੩੫॥
eit sree bachitr naattak granthe jujhaar singh judh barananan naam dvaadasamo dhiaae samaapatam sat subham sat |12|435|

બચિત્તર નાટકના બારમા પ્રકરણનો અંત શીર્ષક ધરાવતા જુઝાર સિંહ સાથેના યુદ્ધનું વર્ણન.12.435

ਸਹਜਾਦੇ ਕੋ ਆਗਮਨ ਮਦ੍ਰ ਦੇਸ ॥
sahajaade ko aagaman madr des |

મદ્રા દેશ (પંજાબ) માં શાહજાદા (રાજકુમાર) નું આગમન:

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਇਹ ਬਿਧਿ ਸੋ ਬਧ ਭਯੋ ਜੁਝਾਰਾ ॥
eih bidh so badh bhayo jujhaaraa |

આ રીતે જ્યારે જુઝાર સિંહ માર્યા ગયા

ਆਨ ਬਸੇ ਤਬ ਧਾਮਿ ਲੁਝਾਰਾ ॥
aan base tab dhaam lujhaaraa |

આ રીતે, જ્યારે જુઝાર સિંહ માર્યા ગયા, ત્યારે સૈનિકો તેમના ઘરે પાછા ફર્યા.

ਤਬ ਅਉਰੰਗ ਮਨ ਮਾਹਿ ਰਿਸਾਵਾ ॥
tab aaurang man maeh risaavaa |

ત્યારે ઔરંગઝેબ મનમાં ગુસ્સે થઈ ગયો.

ਮਦ੍ਰ ਦੇਸ ਕੋ ਪੂਤ ਪਠਾਵਾ ॥੧॥
madr des ko poot patthaavaa |1|

પછી ઔરંગઝેબ ખૂબ ગુસ્સે થયો અને તેના પુત્રને મદ્ર દેશ (પંજાબ) મોકલ્યો.1.

ਤਿਹ ਆਵਤ ਸਭ ਲੋਕ ਡਰਾਨੇ ॥
tih aavat sabh lok ddaraane |

તેના આગમનથી તમામ લોકો ગભરાઈ ગયા.

ਬਡੇ ਬਡੇ ਗਿਰਿ ਹੇਰਿ ਲੁਕਾਨੇ ॥
badde badde gir her lukaane |

તેના આગમન પર, બધા ગભરાઈ ગયા અને મોટી ટેકરીઓમાં સંતાઈ ગયા.

ਹਮ ਹੂੰ ਲੋਗਨ ਅਧਿਕ ਡਰਾਯੋ ॥
ham hoon logan adhik ddaraayo |

લોકો અમને પણ ડરતા હતા,

ਕਾਲ ਕਰਮ ਕੋ ਮਰਮ ਨ ਪਾਯੋ ॥੨॥
kaal karam ko maram na paayo |2|

લોકોએ મને પણ ડરાવવાનો પ્રયાસ કર્યો, કારણ કે તેઓ સર્વશક્તિમાનના માર્ગોને સમજી શક્યા ન હતા.2.

ਕਿਤਕ ਲੋਕ ਤਜਿ ਸੰਗਿ ਸਿਧਾਰੇ ॥
kitak lok taj sang sidhaare |

કેટલા લોકો (અમને) છોડીને ચાલ્યા ગયા

ਜਾਇ ਬਸੇ ਗਿਰਿਵਰ ਜਹ ਭਾਰੇ ॥
jaae base girivar jah bhaare |

કેટલાક લોકોએ અમને છોડીને મોટી ટેકરીઓમાં આશરો લીધો.

ਚਿਤ ਮੂਜੀਯਨ ਕੋ ਅਧਿਕ ਡਰਾਨਾ ॥
chit moojeeyan ko adhik ddaraanaa |

(તે) કાયરોનું મન બહુ ગભરાઈ ગયું.

ਤਿਨੈ ਉਬਾਰ ਨ ਅਪਨਾ ਜਾਨਾ ॥੩॥
tinai ubaar na apanaa jaanaa |3|

ડરપોક એટલા ગભરાયેલા હતા કે તેઓએ મારી સાથે તેમની સલામતીનો વિચાર કર્યો ન હતો.3.

ਤਬ ਅਉਰੰਗ ਜੀਅ ਮਾਝ ਰਿਸਾਏ ॥
tab aaurang jeea maajh risaae |

પછી ઔરંગઝેબ (તેના) મનમાં ખૂબ ગુસ્સે થયો

ਏਕ ਅਹਦੀਆ ਈਹਾ ਪਠਾਏ ॥
ek ahadeea eehaa patthaae |

ઔરંગઝેબના પુત્રને ખૂબ જ ગુસ્સો આવ્યો અને તેણે એક તાબેદારને આ દિશામાં મોકલ્યો.

ਹਮ ਤੇ ਭਾਜਿ ਬਿਮੁਖ ਜੇ ਗਏ ॥
ham te bhaaj bimukh je ge |

જે ચહેરા વિના અમારી પાસેથી ભાગી ગયો હતો,

ਤਿਨ ਕੇ ਧਾਮ ਗਿਰਾਵਤ ਭਏ ॥੪॥
tin ke dhaam giraavat bhe |4|

જેમણે મને અવિશ્વાસમાં છોડી દીધો હતો, તેમના ઘરો તેમના દ્વારા તોડી પાડવામાં આવ્યા હતા.4.

ਜੇ ਆਪਨੇ ਗੁਰ ਤੇ ਮੁਖ ਫਿਰ ਹੈ ॥
je aapane gur te mukh fir hai |

જેઓ તેમના ગુરુથી દૂર રહે છે,

ਈਹਾ ਊਹਾ ਤਿਨ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹਿ ਗਿਰਿ ਹੈ ॥
eehaa aoohaa tin ke grihi gir hai |

જેઓ ગુરુથી મોં ફેરવી લે છે, તેમના ઘર આ અને પરલોકમાં તૂટી જાય છે.

ਇਹਾ ਉਪਹਾਸ ਨ ਸੁਰਪੁਰਿ ਬਾਸਾ ॥
eihaa upahaas na surapur baasaa |

અહીં (તેઓ) કલંકિત છે અને તેઓને સ્વર્ગમાં વાસ નથી મળતો.

ਸਭ ਬਾਤਨ ਤੇ ਰਹੇ ਨਿਰਾਸਾ ॥੫॥
sabh baatan te rahe niraasaa |5|

તેઓની અહીં મજાક ઉડાવવામાં આવે છે અને તેઓ સ્વર્ગમાં પણ રહેતા નથી. તેઓ દરેક બાબતમાં નિરાશ પણ રહે છે.5.

ਦੂਖ ਭੂਖ ਤਿਨ ਕੋ ਰਹੈ ਲਾਗੀ ॥
dookh bhookh tin ko rahai laagee |

દુઃખ અને ભૂખ તેમના પર (હંમેશાં) છે

ਸੰਤ ਸੇਵ ਤੇ ਜੋ ਹੈ ਤਿਆਗੀ ॥
sant sev te jo hai tiaagee |

તેઓ હંમેશા ભૂખ અને દુ:ખથી પીડાય છે, જેઓ સંતોની સેવાનો ત્યાગ કરે છે.

ਜਗਤ ਬਿਖੈ ਕੋਈ ਕਾਮ ਨ ਸਰਹੀ ॥
jagat bikhai koee kaam na sarahee |

(તેમને) દુનિયામાં કોઈ કામ નથી.

ਅੰਤਹਿ ਕੁੰਡ ਨਰਕ ਕੀ ਪਰਹੀ ॥੬॥
anteh kundd narak kee parahee |6|

સંસારમાં તેમની કોઈ ઈચ્છા પૂરી થતી નથી અને અંતે તેઓ નરકની અગ્નિમાં રહે છે.6.

ਤਿਨ ਕੋ ਸਦਾ ਜਗਤਿ ਉਪਹਾਸਾ ॥
tin ko sadaa jagat upahaasaa |

તેમની દુનિયા હંમેશા હસતી રહે છે

ਅੰਤਹਿ ਕੁੰਡ ਨਰਕ ਕੀ ਬਾਸਾ ॥
anteh kundd narak kee baasaa |

સંસારમાં તેઓની હંમેશા ઉપહાસ થાય છે અને અંતે તેઓ નરકના પાતાળની આગમાં જ રહે છે.

ਗੁਰ ਪਗ ਤੇ ਜੇ ਬੇਮੁਖ ਸਿਧਾਰੇ ॥
gur pag te je bemukh sidhaare |

જેઓ ગુરુ-ચરણોથી વંચિત છે,

ਈਹਾ ਊਹਾ ਤਿਨ ਕੇ ਮੁਖ ਕਾਰੇ ॥੭॥
eehaa aoohaa tin ke mukh kaare |7|

જેઓ ગુરુના ચરણમાંથી મોં ફેરવી લે છે, તેમના મોં આ અને પરલોકમાં કાળા થઈ જાય છે.7.

ਪੁਤ੍ਰ ਪਉਤ੍ਰ ਤਿਨ ਕੇ ਨਹੀ ਫਰੈ ॥
putr pautr tin ke nahee farai |

તેમના પુત્રો અને પૌત્રો પણ ફળ આપતા નથી

ਦੁਖ ਦੈ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਕੋ ਮਰੈ ॥
dukh dai maat pitaa ko marai |

તેમના પુત્રો અને પૌત્રો સમૃદ્ધ થતા નથી અને તેઓ મૃત્યુ પામે છે, તેમના માતાપિતા માટે ભારે યાતના પેદા કરે છે.

ਗੁਰ ਦੋਖੀ ਸਗ ਕੀ ਮ੍ਰਿਤੁ ਪਾਵੈ ॥
gur dokhee sag kee mrit paavai |

ગુરુનો ડબલ કૂતરો મરી જશે.

ਨਰਕ ਕੁੰਡ ਡਾਰੇ ਪਛੁਤਾਵੈ ॥੮॥
narak kundd ddaare pachhutaavai |8|

જેના હૃદયમાં ગુરુ પ્રત્યે દ્વેષ હોય છે, તે કૂતરાના મૃત્યુથી મૃત્યુ પામે છે. તે પસ્તાવો કરે છે, જ્યારે તેને નરકના પાતાળમાં ફેંકવામાં આવે છે.8.

ਬਾਬੇ ਕੇ ਬਾਬਰ ਕੇ ਦੋਊ ॥
baabe ke baabar ke doaoo |

બાબા (ગુરુ નાનક દેવ)ના (અનુગામી) અને બાબર (રાજા)ના (અનુગામી) બંનેને

ਆਪ ਕਰੈ ਪਰਮੇਸਰ ਸੋਊ ॥
aap karai paramesar soaoo |

બંનેના અનુગામીઓ, બાબા (નાનક) અને બદુર ખુદ ભગવાન દ્વારા બનાવવામાં આવ્યા હતા.