શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 896


ਕਰ ਸੋ ਔਸੀ ਕਾਢਿ ਕੈ ਲਈ ਸਲਾਕ ਉਠਾਇ ॥
kar so aauasee kaadt kai lee salaak utthaae |

આ રીતે રેખાઓ દોરતી વખતે, તેણીએ પાઇપ છીનવી લીધી હતી,

ਹ੍ਯਾਂ ਰੋਦਨ ਕੋਊ ਕਿਨ ਕਰੋ ਕਹਿ ਸਿਰ ਧਰੀ ਬਨਾਇ ॥੧੧॥
hayaan rodan koaoo kin karo keh sir dharee banaae |11|

અને તેને ત્યાં ન રડવા અને તેના ઘરે પાછા જવા કહ્યું.(11)

ਚੋਰ ਸੁਨਾਰੋ ਚੁਪ ਰਹਿਯੋ ਕਛੂ ਨ ਬੋਲਿਯੋ ਜਾਇ ॥
chor sunaaro chup rahiyo kachhoo na boliyo jaae |

સુવર્ણ ચૂપ રહ્યો અને કશું બોલી શક્યો નહિ,

ਪਾਈ ਪਰੀ ਸਲਾਕ ਕਹਿ ਸੋਨਾ ਲਯੋ ਭਰਾਇ ॥੧੨॥
paaee paree salaak keh sonaa layo bharaae |12|

અને મહિલાએ સોનાથી ભરેલી પાઈપ લઈ લીધી.(12)

ਹਰੀ ਸਲਾਕ ਹਰੀ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਸ੍ਵਰਨ ਤੋਲਿ ਭਰਿ ਲੀਨ ॥
haree salaak haree triyeh svaran tol bhar leen |

આ રીતે મહિલાએ સોનાની પાઈપ છીનવી લીધી

ਚਲ੍ਯੋ ਦਰਬੁ ਦੈ ਗਾਠਿ ਕੋ ਦੁਖਿਤ ਸੁਨਾਰੋ ਦੀਨ ॥੧੩॥
chalayo darab dai gaatth ko dukhit sunaaro deen |13|

અને સુવર્ણકાર પોતાનો સામાન લઈને દુ:ખી થઈને ચાલ્યો ગયો.(l3)

ਛਲ ਰੂਪ ਛੈਲੀ ਸਦਾ ਛਕੀ ਰਹਤ ਛਿਤ ਮਾਹਿ ॥
chhal roop chhailee sadaa chhakee rahat chhit maeh |

અધમ ચરિત્રોથી ભરેલી સ્ત્રી અધમ સાબિતી રહે છે.

ਅਛਲ ਛਲਤ ਛਿਤਪਤਿਨ ਕੋ ਛਲੀ ਕੌਨ ਤੇ ਜਾਹਿ ॥੧੪॥
achhal chhalat chhitapatin ko chhalee kauan te jaeh |14|

જે શાસકોને છેતરી શકે છે, તેને છેતરી શકાતો નથી.(l4)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਪੁਰਖ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਸਤਰੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੭੦॥੧੨੪੮॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane purakh charitre mantree bhoop sanbaade sataro charitr samaapatam sat subham sat |70|1248|afajoon|

રાજા અને મંત્રીની શુભ ચરિત્રની વાતચીતની સિત્તેરમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (70)(1246)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਨਗਰ ਪਾਵਟਾ ਬਹੁ ਬਸੈ ਸਾਰਮੌਰ ਕੇ ਦੇਸ ॥
nagar paavattaa bahu basai saaramauar ke des |

સિરમૌર દેશમાં પાઓંટા શહેરની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી,

ਜਮੁਨਾ ਨਦੀ ਨਿਕਟਿ ਬਹੈ ਜਨੁਕ ਪੁਰੀ ਅਲਿਕੇਸ ॥੧॥
jamunaa nadee nikatt bahai januk puree alikes |1|

તે જમુના નદીના કિનારે હતું અને દેવોની ભૂમિ જેવું હતું.(1)

ਨਦੀ ਜਮੁਨ ਕੇ ਤੀਰ ਮੈ ਤੀਰਥ ਮੁਚਨ ਕਪਾਲ ॥
nadee jamun ke teer mai teerath muchan kapaal |

કપાલ મોચનનું તીર્થસ્થાન જમુના કિનારે હતું.

ਨਗਰ ਪਾਵਟਾ ਛੋਰਿ ਹਮ ਆਏ ਤਹਾ ਉਤਾਲ ॥੨॥
nagar paavattaa chhor ham aae tahaa utaal |2|

પાઓંટા શહેર છોડીને અમે આ સ્થળે આવ્યા છીએ.(2)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਖਿਲਤ ਅਖੇਟਕ ਸੂਕਰ ਮਾਰੇ ॥
khilat akhettak sookar maare |

(રસ્તામાં) શિકાર રમતી વખતે ભૂંડને માર્યા

ਬਹੁਤੇ ਮ੍ਰਿਗ ਔਰੈ ਹਨਿ ਡਾਰੇ ॥
bahute mrig aauarai han ddaare |

શિકાર કરતી વખતે, અમે ઘણા હરણ અને ભૂંડને મારી નાખ્યા હતા,

ਪੁਨਿ ਤਿਹ ਠਾ ਕੌ ਹਮ ਮਗੁ ਲੀਨੌ ॥
pun tih tthaa kau ham mag leenau |

પછી અમે એ જગ્યાએ જવાનો રસ્તો કાઢ્યો

ਵਾ ਤੀਰਥ ਕੇ ਦਰਸਨ ਕੀਨੌ ॥੩॥
vaa teerath ke darasan keenau |3|

પછી અમે તે સ્થાનનો રસ્તો લીધો અને તે તીર્થસ્થાનને પ્રણામ કર્યા.(3)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਤਹਾ ਹਮਾਰੇ ਸਿਖ੍ਯ ਸਭ ਅਮਿਤ ਪਹੂੰਚੇ ਆਇ ॥
tahaa hamaare sikhay sabh amit pahoonche aae |

તે સ્થળે અમારા સંખ્યાબંધ શીખ સ્વયંસેવકો પહોંચ્યા.

ਤਿਨੈ ਦੈਨ ਕੋ ਚਾਹਿਯੈ ਜੋਰਿ ਭਲੋ ਸਿਰਪਾਇ ॥੪॥
tinai dain ko chaahiyai jor bhalo sirapaae |4|

તેમને સન્માનનો ઝભ્ભો આપવાની જરૂરિયાત ઊભી થઈ.(4)

ਨਗਰ ਪਾਵਟੇ ਬੂਰਿਯੈ ਪਠਏ ਲੋਕ ਬੁਲਾਇ ॥
nagar paavatte booriyai patthe lok bulaae |

કેટલાક લોકોને પાઓંટા શહેરમાં મોકલવામાં આવ્યા હતા.

ਏਕ ਪਾਗ ਪਾਈ ਨਹੀ ਨਿਹਫਲ ਪਹੁਚੇ ਆਇ ॥੫॥
ek paag paaee nahee nihafal pahuche aae |5|

પરંતુ એક પણ પાઘડી ન મળી અને તેઓ નિરાશ થઈને પાછા ફર્યા.(5)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਮੋਲਹਿ ਏਕ ਪਾਗ ਨਹਿ ਪਾਈ ॥
moleh ek paag neh paaee |

ખર્ચ (ખર્ચ)માં એક પણ પાઘડી ન મળી.

ਤਬ ਮਸਲਤਿ ਹਮ ਜਿਯਹਿ ਬਨਾਈ ॥
tab masalat ham jiyeh banaaee |

પાઘડી ખરીદવા માટે ઉપલબ્ધ ન હોવાથી અમે એક યોજના વિચારી,

ਜਾਹਿ ਇਹਾ ਮੂਤਤਿ ਲਖਿ ਪਾਵੋ ॥
jaeh ihaa mootat lakh paavo |

કે જે પણ અહીં મરતો જોવા મળે છે,

ਤਾ ਕੀ ਛੀਨ ਪਗਰਿਯਾ ਲ੍ਯਾਵੋ ॥੬॥
taa kee chheen pagariyaa layaavo |6|

'જેને તમે ત્યાં પેશાબ કરતા જુઓ, તેની પાઘડી છીનવી લો.'(6)

ਜਬ ਪਯਾਦਨ ਐਸੇ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥
jab payaadan aaise sun paayo |

જ્યારે પ્યાદાઓએ (સૈનિકો) આ સાંભળ્યું

ਤਿਹੀ ਭਾਤਿ ਮਿਲਿ ਸਭਨ ਕਮਾਯੋ ॥
tihee bhaat mil sabhan kamaayo |

જ્યારે પોલીસકર્મીઓએ આ સાંભળ્યું, ત્યારે તેઓ બધા આ યોજના પર સંમત થયા.

ਜੋ ਮਨਮੁਖ ਤੀਰਥ ਤਿਹ ਆਯੋ ॥
jo manamukh teerath tih aayo |

જે મન લઈને તે તીર્થમાં આવ્યો હતો,

ਪਾਗ ਬਿਨਾ ਕਰਿ ਤਾਹਿ ਪਠਾਯੋ ॥੭॥
paag binaa kar taeh patthaayo |7|

કોઈપણ ધર્મત્યાગી જે તીર્થયાત્રા પર આવ્યો હતો, તેને પાઘડી વગર પરત મોકલી દેવામાં આવ્યો હતો.(7)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਰਾਤਿ ਬੀਚ ਕਰਿ ਆਠ ਸੈ ਪਗਰੀ ਲਈ ਉਤਾਰਿ ॥
raat beech kar aatth sai pagaree lee utaar |

એક જ રાતમાં આઠસો પાઘડીઓ છીનવાઈ ગઈ.

ਆਨਿ ਤਿਨੈ ਹਮ ਦੀਹ ਮੈ ਧੋਵਨਿ ਦਈ ਸੁਧਾਰਿ ॥੮॥
aan tinai ham deeh mai dhovan dee sudhaar |8|

તેઓ લાવ્યા અને મને આપ્યા અને મેં ધોવા, સાફ અને સીધા કરવા માટે સોંપી દીધા.(8)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਪ੍ਰਾਤ ਲੇਤ ਸਭ ਧੋਇ ਮਗਾਈ ॥
praat let sabh dhoe magaaee |

તેમને ધોઈ નાખ્યા અને સવારે ઓર્ડર આપ્યો

ਸਭ ਹੀ ਸਿਖ੍ਯਨ ਕੋ ਬੰਧਵਾਈ ॥
sabh hee sikhayan ko bandhavaaee |

સવારે બધા ધોયેલા અને સાફ કરેલા લાવ્યા અને શીખો પહેરાવ્યા.

ਬਚੀ ਸੁ ਬੇਚਿ ਤੁਰਤ ਤਹ ਲਈ ॥
bachee su bech turat tah lee |

જે બચ્યું હતું તે તરત જ વેચી દેવામાં આવ્યું હતું

ਬਾਕੀ ਬਚੀ ਸਿਪਾਹਿਨ ਦਈ ॥੯॥
baakee bachee sipaahin dee |9|

બાકીનું વેચાણ કરવામાં આવ્યું હતું અને બાકીનું પોલીસકર્મીઓને આપવામાં આવ્યું હતું.(9)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਬਟਿ ਕੈ ਪਗਰੀ ਨਗਰ ਕੋ ਜਾਤ ਭਏ ਸੁਖ ਪਾਇ ॥
batt kai pagaree nagar ko jaat bhe sukh paae |

પાઘડીઓ વેચ્યા પછી, યોગ્ય આનંદ પ્રાપ્ત કરીને, તેમના નગરો તરફ પ્રયાણ કર્યું.

ਭੇਦ ਮੂਰਖਨ ਨ ਲਹਿਯੋ ਕਹਾ ਗਯੋ ਕਰਿ ਰਾਇ ॥੧੦॥
bhed moorakhan na lahiyo kahaa gayo kar raae |10|

રાજાએ કઈ રમત રમી હતી તે મૂર્ખ લોકો સમજી શકતા નથી.(10)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਪੁਰਖ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕਹਤਰੌ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੭੧॥੧੨੫੮॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane purakh charitre mantree bhoop sanbaade ikahatarau charitr samaapatam sat subham sat |71|1258|afajoon|

રાજા અને મંત્રીના શુભ ચરિત્ર સંવાદની સિત્તેરમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (71)(1256)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਰਾਜਾ ਏਕ ਪਹਾਰ ਕੋ ਚਿਤ੍ਰਨਾਥ ਤਿਹ ਨਾਮ ॥
raajaa ek pahaar ko chitranaath tih naam |

ડુંગરમાં એક રાજા રહેતા હતા જેનું નામ ચિત્રનાથ હતું.

ਤਾ ਕੋ ਜਨ ਸਭ ਦੇਸ ਕੇ ਜਪਤ ਆਠਹੂੰ ਜਾਮ ॥੧॥
taa ko jan sabh des ke japat aatthahoon jaam |1|

ભૂમિના તમામ લોકો હંમેશા તેમનો આદર કરતા હતા.(1)

ਇੰਦ੍ਰ ਮੁਖੀ ਰਾਨੀ ਰਹੈ ਤਾ ਕੇ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ॥
eindr mukhee raanee rahai taa ke roop anoop |

તેમની રાણી ઈન્દ્ર મુખી અદ્ભુત રીતે સુંદર હતી.

ਸਚੀ ਜਾਨਿ ਕਰਿ ਜਕ ਰਹੈ ਜਾਹਿ ਆਪੁ ਪੁਰਹੂਤ ॥੨॥
sachee jaan kar jak rahai jaeh aap purahoot |2|

તે શચી (ઈન્દ્રની પત્ની) જેવી સુંદર હતી, (2)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਨ੍ਰਿਪ ਪੁਰ ਤਰੈ ਨਦੀ ਇਕ ਬਹੈ ॥
nrip pur tarai nadee ik bahai |

એક નદી (તે) રાજાના નગરની નીચે વહેતી હતી.

ਚੰਦ੍ਰਭਗਾ ਤਾ ਕੋ ਜਗ ਕਹੈ ॥
chandrabhagaa taa ko jag kahai |

રાજાના દેશમાં એક નદી વહેતી હતી જે ચંદ્ર ભગા તરીકે ઓળખાતી હતી.

ਤਟ ਟੀਲਾ ਪੈ ਮਹਲ ਉਸਾਰੇ ॥
tatt tteelaa pai mahal usaare |

તેના કાંઠે આવેલા ટેકરાઓ પર મહેલો બાંધવામાં આવ્યા હતા,

ਜਨੁ ਬਿਸਕਰਮੈ ਕਰਨ ਸੁਧਾਰੇ ॥੩॥
jan bisakaramai karan sudhaare |3|

તેના કિનારે, તેણે એક મહેલ બાંધ્યો હતો, જે એવું લાગતું હતું કે જાણે વિશ કરમ એ (એન્જિનિયરિંગના દેવ) પોતે બાંધ્યો હોય.(3)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਗਹਿਰੋ ਜਾ ਕੋ ਜਲ ਰਹੈ ਜਾ ਸਮ ਨਦੀ ਨ ਆਨ ॥
gahiro jaa ko jal rahai jaa sam nadee na aan |

તેનું પાણી ઘણું ઊંડું હતું અને તેના જેવી બીજી કોઈ નદી નહોતી.

ਡਰਤ ਤੈਰਿ ਕੋਊ ਨ ਸਕੈ ਲਾਗਤ ਸਿੰਧੁ ਸਮਾਨ ॥੪॥
ddarat tair koaoo na sakai laagat sindh samaan |4|

ભયભીત, કોઈએ તરવાની હિંમત નહોતી કરી, કારણ કે તે સમુદ્ર જેવો દેખાતો હતો.(4)

ਸਾਹੁ ਏਕ ਗੁਜਰਾਤ ਕੋ ਘੋਰਾ ਬੇਚਨ ਕਾਜ ॥
saahu ek gujaraat ko ghoraa bechan kaaj |

ગુજરાતના એક શાહ હતા જે ઘોડાનો વેપાર કરતા હતા.

ਚਲਿ ਆਯੋ ਤਿਹ ਠਾ ਜਹਾ ਚਿਤ੍ਰਨਾਥ ਮਹਾਰਾਜ ॥੫॥
chal aayo tih tthaa jahaa chitranaath mahaaraaj |5|

તે પ્રવાસ કરીને ચિત્રનાથના સ્થાને આવ્યો.(5)

ਰੂਪ ਅਨੂਪਮ ਸਾਹੁ ਕੋ ਜੌਨ ਲਖੈ ਨਰ ਨਾਰਿ ॥
roop anoopam saahu ko jauan lakhai nar naar |

હેન્ડસમ શાહને જોઈને મહિલા પોતાનું ગ્લેમર ભૂલી ગઈ.

ਧਨ ਆਪਨ ਕੀ ਕ੍ਯਾ ਚਲੀ ਤਨ ਮਨ ਡਾਰਹਿ ਵਾਰ ॥੬॥
dhan aapan kee kayaa chalee tan man ddaareh vaar |6|

(તેણીને લાગ્યું) જાણે કે માત્ર તેણીની સંપત્તિ જ નહીં, પણ તેણીએ તેણીની યુવાનીની ઇચ્છાઓ પણ ગુમાવી દીધી છે.(6)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਏਕ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਵਹੁ ਸਾਹਿ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥
ek triyeh vahu saeh nihaariyo |

એક સ્ત્રીએ એ શાહને જોયો

ਇੰਦ੍ਰ ਮੁਖੀ ਕੇ ਨਿਕਟ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
eindr mukhee ke nikatt uchaariyo |

જ્યારે તે સુંદર સ્ત્રી શાહ માટે પડી હતી, ત્યારે તેણે બૂમ પાડી, 'હે ભગવાન ઇન્દ્ર મુખી,

ਐਸੋ ਪੁਰਖੁ ਭੋਗ ਕੋ ਪੈਯੈ ॥
aaiso purakh bhog ko paiyai |

જો એવો માણસ આનંદ માટે મળે

ਪ੍ਰਾਨ ਸਹਿਤ ਤਾ ਕੇ ਬਲਿ ਜੈਯੈ ॥੭॥
praan sahit taa ke bal jaiyai |7|

'જો મને પ્રેમ કરવા માટે આવી વ્યક્તિ મળે, તો હું તેના પર મારું જીવન બલિદાન આપી શકું.'(7)

ਸੁਨੁ ਰਾਨੀ ਤਿਹ ਬੋਲਿ ਪਠੈਯੈ ॥
sun raanee tih bol patthaiyai |

ઓ રાણી! સાંભળો, તેને આમંત્રણ મોકલો

ਮੈਨ ਭੋਗ ਤਿਹ ਸਾਥ ਕਮੈਯੈ ॥
main bhog tih saath kamaiyai |

(તેણે એકાંતમાં કહ્યું,) 'સાંભળો રાની, તમે તેને આમંત્રણ આપો અને તેની સાથે પ્રેમ કરો.

ਤੁਮ ਤੇ ਤਾ ਕੋ ਜੋ ਸੁਤ ਹੌ ਹੈ ॥
tum te taa ko jo sut hau hai |

તેની પાસેથી જે તમારો પુત્ર હશે

ਤਾ ਕੇ ਰੂਪ ਤੁਲਿ ਕਹ ਕੋ ਹੈ ॥੮॥
taa ke roop tul kah ko hai |8|

'એક પુત્રનો જન્મ થશે અને તેના જેવો સુંદર ક્યારેય નહીં હોય.(8)

ਤਾ ਕੋ ਜੋ ਇਸਤ੍ਰੀ ਲਖਿ ਪੈਹੈ ॥
taa ko jo isatree lakh paihai |

તેને જોનાર સ્ત્રી પણ,