શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 674


ਤਿਨਿ ਚਉਬਿਸੈ ਫਲ ਹੀਨ ॥
tin chaubisai fal heen |

જેણે એક ભગવાનને ઓળખ્યો નથી, ચોવીસ તેના માટે નિરર્થક છે

ਜਿਨ ਏਕ ਕੋ ਪਹਿਚਾਨ ॥
jin ek ko pahichaan |

જેણે એકને ઓળખી છે,

ਤਿਨਿ ਚਉਬਿਸੈ ਰਸ ਮਾਨ ॥੪੮੧॥
tin chaubisai ras maan |481|

જે એકની હાજરી અનુભવે છે અને તેને ઓળખે છે, તે ચોવીસનું સુખ અનુભવી શકે છે.481.

ਬਚਿਤ੍ਰ ਪਦ ਛੰਦ ॥
bachitr pad chhand |

વિચિત્ર પદ શ્લોક

ਏਕਹਿ ਜਉ ਮਨਿ ਆਨਾ ॥
ekeh jau man aanaa |

(જેમણે) એકને ધ્યાનમાં લીધું

ਦੂਸਰ ਭਾਵ ਨ ਜਾਨਾ ॥
doosar bhaav na jaanaa |

અને દ્વૈતનો અર્થ ઓળખ્યો નથી,

ਦੁੰਦਭਿ ਦਉਰ ਬਜਾਏ ॥
dundabh daur bajaae |

(તેઓએ) યુગમાં ('દૌર') ઘંટ વગાડ્યો છે.

ਫੂਲ ਸੁਰਨ ਬਰਖਾਏ ॥੪੮੨॥
fool suran barakhaae |482|

ઋષિએ તેમના મનને એક ભગવાનમાં લીન કરી લીધું અને અન્ય કોઈ વિચારને તેમના મનમાં પ્રવેશવા દીધો નહીં, પછી દેવતાઓએ તેમના ઢોલ વગાડતા ફૂલોની વર્ષા કરી.482.

ਹਰਖੇ ਸਬ ਜਟ ਧਾਰੀ ॥
harakhe sab jatt dhaaree |

બધા જટાધારીઓ (યોગીઓ) આનંદ માણી રહ્યા છે

ਗਾਵਤ ਦੇ ਦੇ ਤਾਰੀ ॥
gaavat de de taaree |

ઋષિઓ આનંદિત થઈને તાળીઓ પાડી અને ગાવા લાગ્યા

ਜਿਤ ਤਿਤ ਡੋਲਤ ਫੂਲੇ ॥
jit tith ddolat foole |

જ્યાં ફૂલો (ખુશીથી) ફરે છે

ਗ੍ਰਿਹ ਕੇ ਸਬ ਦੁਖ ਭੂਲੇ ॥੪੮੩॥
grih ke sab dukh bhoole |483|

તેઓ તેમની ઘરેલું ચિંતાઓ ભૂલીને અહીં અને ત્યાં ખુશીથી રહેવા લાગ્યા.483.

ਤਾਰਕ ਛੰਦ ॥
taarak chhand |

તારક સ્ટેન્ઝા

ਬਹੁ ਬਰਖ ਜਬੈ ਤਪਸਾ ਤਿਹ ਕੀਨੀ ॥
bahu barakh jabai tapasaa tih keenee |

જ્યારે તેણે ઘણા વર્ષો સુધી તપસ્યા કરી

ਗੁਰਦੇਵ ਕ੍ਰਿਆ ਜੁ ਕਹੀ ਧਰ ਲੀਨੀ ॥
guradev kriaa ju kahee dhar leenee |

આ રીતે, જ્યારે ઋષિમુનિઓએ વર્ષો સુધી તપસ્યા કરી અને તેમના ગુરુની આજ્ઞા અનુસાર બધું કર્યું.

ਤਬ ਨਾਥ ਸਨਾਥ ਹੁਐ ਬ੍ਯੋਤ ਬਤਾਈ ॥
tab naath sanaath huaai bayot bataaee |

પછી નાથે યુક્તિ કહી અને ગુજરી ગયા

ਤਬ ਹੀ ਦਸਓ ਦਿਸਿ ਸੂਝ ਬਨਾਈ ॥੪੮੪॥
tab hee daso dis soojh banaaee |484|

મહાન ઋષિએ તેમને ઘણી પદ્ધતિઓ કહી અને આ રીતે, તેઓએ તમામ દસ દિશાઓના જ્ઞાનની બુદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી.484.

ਦਿਜ ਦੇਵ ਤਬੈ ਗੁਰ ਚਉਬਿਸ ਕੈ ਕੈ ॥
dij dev tabai gur chaubis kai kai |

પછી (તેણે) બ્રાહ્મણ દેવ (દત્ત)એ ચોવીસ ગુરુ બનાવ્યા

ਗਿਰਿ ਮੇਰ ਗਏ ਸਭ ਹੀ ਮੁਨਿ ਲੈ ਕੈ ॥
gir mer ge sabh hee mun lai kai |

આ રીતે ચોવીસ ગુરુઓને અપનાવી ઋષિ અન્ય ઋષિઓ સાથે સુમેરુ પર્વત પર ગયા.

ਤਪਸਾ ਜਬ ਘੋਰ ਤਹਾ ਤਿਨ ਕੀਨੀ ॥
tapasaa jab ghor tahaa tin keenee |

જ્યારે તેણે ત્યાં ઉગ્ર તપશ્ચર્યા કરી,

ਗੁਰਦੇਵ ਤਬੈ ਤਿਹ ਯਾ ਸਿਖ ਦੀਨੀ ॥੪੮੫॥
guradev tabai tih yaa sikh deenee |485|

ત્યાં તેણે ગંભીર તપસ્યા કરી અને પછી ગુરુ દત્તે, તે બધાને આ સૂચનાઓ આપી. 485.

ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥
tottak chhand |

ટોટક સ્ટેન્ઝા

ਗਿਰਿ ਮੇਰੁ ਗਏ ਰਿਖਿ ਬਾਲਕ ਲੈ ॥
gir mer ge rikh baalak lai |

ઋષિ (દત્ત) બધા શિષ્યો સાથે સુમેર પર્વત પર ગયા.

ਧਰ ਸੀਸ ਜਟਾ ਭਗਵੇ ਪਟ ਕੈ ॥
dhar sees jattaa bhagave patt kai |

ઋષિએ માથા પર તાળાં બાંધ્યા હતા અને શરીર પર રંગના વસ્ત્રો પહેર્યા હતા અને તેમના શિષ્યો સાથે સુમેરુ પર્વત પર ગયા હતા.

ਤਪ ਘੋਰ ਕਰਾ ਬਹੁ ਬਰਖ ਦਿਨਾ ॥
tap ghor karaa bahu barakh dinaa |

ઘણા વર્ષો સુધી (ત્યાં) તેમણે કઠોર તપસ્યા કરી

ਹਰਿ ਜਾਪ ਨ ਛੋਰਸ ਏਕ ਛਿਨਾ ॥੪੮੬॥
har jaap na chhoras ek chhinaa |486|

ત્યાં તેમણે ઘણા વર્ષો સુધી વિવિધ તપસ્યા કરી અને એક ક્ષણ માટે પણ ભગવાનને ભૂલ્યા નહિ.486.

ਦਸ ਲਛ ਸੁ ਬੀਸ ਸਹੰਸ੍ਰ ਬ੍ਰਖੰ ॥
das lachh su bees sahansr brakhan |

દસ લાખ વીસ હજાર વર્ષ સુધી ઋષિ

ਤਪ ਕੀਨ ਤਹਾ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਰਿਖੰ ॥
tap keen tahaa bahu bhaat rikhan |

ત્યાં ઋષિઓએ દસ લાખ વીસ હજાર વર્ષ સુધી વિવિધ રીતે તપસ્યા કરી

ਸਬ ਦੇਸਨ ਦੇਸ ਚਲਾਇ ਮਤੰ ॥
sab desan des chalaae matan |

તેણે તમામ દેશોમાં પોતાનો અભિપ્રાય આપ્યો.

ਮੁਨਿ ਦੇਵ ਮਹਾ ਮਤਿ ਗੂੜ ਗਤੰ ॥੪੮੭॥
mun dev mahaa mat goorr gatan |487|

પછી તેઓએ તે મહાન ઋષિના ગુપ્ત સિદ્ધાંતોને દૂર અને નજીકના તમામ દેશોમાં પ્રચાર કર્યો.487.

ਰਿਖਿ ਰਾਜ ਦਸਾ ਜਬ ਅੰਤ ਭਈ ॥
rikh raaj dasaa jab ant bhee |

જ્યારે ઋષિના શાસનનો અંત આવ્યો,

ਬਲ ਜੋਗ ਹੁਤੇ ਮੁਨਿ ਜਾਨ ਲਈ ॥
bal jog hute mun jaan lee |

જ્યારે તે મહાન ઋષિની અંતિમ ઘડી આવી ત્યારે મહાન ઋષિને યોગની શક્તિથી તેની જાણ થઈ.

ਧੂਅਰੋ ਜਗ ਧਉਲੁਰ ਜਾਨਿ ਜਟੀ ॥
dhooaro jag dhaulur jaan jattee |

મુનિ યોગી ('જાતિ') વિશ્વને ધુમાડાના ઘર તરીકે જાણતા હતા.

ਕਛੁ ਅਉਰ ਕ੍ਰਿਆ ਇਹ ਭਾਤਿ ਠਟੀ ॥੪੮੮॥
kachh aaur kriaa ih bhaat tthattee |488|

પછી મેટ તાળાઓવાળા તે ઋષિએ, આ વિશ્વને ધુમાડાના વાદળની જેમ ધ્યાનમાં રાખીને, બીજી પ્રવૃત્તિની યોજના ઘડી.488.

ਸਧਿ ਕੈ ਪਵਨੈ ਰਿਖ ਜੋਗ ਬਲੰ ॥
sadh kai pavanai rikh jog balan |

ઋષિએ યોગની શક્તિથી સાધ્ય પ્રાપ્ત કર્યું

ਤਜਿ ਚਾਲ ਕਲੇਵਰ ਭੂਮਿ ਤਲੰ ॥
taj chaal kalevar bhoom talan |

યોગના બળથી પવનને કાબૂમાં રાખીને, પોતાના શરીરનો ત્યાગ કરીને પૃથ્વીનો ત્યાગ કર્યો

ਕਲ ਫੋਰਿ ਉਤਾਲ ਕਪਾਲ ਕਲੀ ॥
kal for utaal kapaal kalee |

દશમ દ્વારની સુંદર ખોપરીની કળીને તોડીને

ਤਿਹ ਜੋਤਿ ਸੁ ਜੋਤਿਹ ਮਧ ਮਿਲੀ ॥੪੮੯॥
tih jot su jotih madh milee |489|

ખોપરી તોડીને, તેનો આત્માનો પ્રકાશ ભગવાનના પરમ પ્રકાશમાં ભળી ગયો.489.

ਕਲ ਕਾਲ ਕ੍ਰਵਾਲ ਕਰਾਲ ਲਸੈ ॥
kal kaal kravaal karaal lasai |

કાલના હાથમાં સુંદર ('કાલ') ભીષણ તલવાર ચમકે છે.

ਜਗ ਜੰਗਮ ਥਾਵਰ ਸਰਬ ਕਸੈ ॥
jag jangam thaavar sarab kasai |

કાલ (મૃત્યુ) તેની ભયાનક તલવાર હંમેશા તમામ વર્ગના જીવો પર ખેંચે છે

ਜਗ ਕਾਲਹਿ ਜਾਲ ਬਿਸਾਲ ਰਚਾ ॥
jag kaaleh jaal bisaal rachaa |

સમયએ વિશ્વમાં એક વિશાળ જાળ ઉભી કરી છે

ਜਿਹ ਬੀਚ ਫਸੇ ਬਿਨ ਕੋ ਨ ਬਚਾ ॥੪੯੦॥
jih beech fase bin ko na bachaa |490|

તેણે આ વિશ્વની વિશાળ જાળ બનાવી છે, જેમાંથી કોઈ છટકી શક્યું ન હતું.490.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਦੇਸ ਬਿਦੇਸ ਨਰੇਸਨ ਜੀਤਿ ਅਨੇਸ ਬਡੇ ਅਵਨੇਸ ਸੰਘਾਰੇ ॥
des bides naresan jeet anes badde avanes sanghaare |

(જેમણે) વિદેશી રાજાઓ પર વિજય મેળવ્યો અને મહાન સેનાપતિઓ ('એનેસ') અને રાજાઓ ('એવેન્સ') ને મારી નાખ્યા.

ਆਠੋ ਈ ਸਿਧ ਸਬੈ ਨਵ ਨਿਧਿ ਸਮ੍ਰਿਧਨ ਸਰਬ ਭਰੇ ਗ੍ਰਿਹ ਸਾਰੇ ॥
aattho ee sidh sabai nav nidh samridhan sarab bhare grih saare |

આ કાલ (મૃત્યુ) એ તમામ દેશો અને પૃથ્વીના મહાન સાર્વભૌમીઓને મારી નાખ્યા છે, જેમની પાસે આઠ શક્તિઓ, નવ ખજાનાઓ, તમામ પ્રકારની સિદ્ધિઓ હતી.

ਚੰਦ੍ਰਮੁਖੀ ਬਨਿਤਾ ਬਹੁਤੈ ਘਰਿ ਮਾਲ ਭਰੇ ਨਹੀ ਜਾਤ ਸੰਭਾਰੇ ॥
chandramukhee banitaa bahutai ghar maal bhare nahee jaat sanbhaare |

ચંદ્રમુખી સ્ત્રીઓ અને અમર્યાદિત સંપત્તિ

ਨਾਮ ਬਿਹੀਨ ਅਧੀਨ ਭਏ ਜਮ ਅੰਤਿ ਕੋ ਨਾਗੇ ਹੀ ਪਾਇ ਸਿਧਾਰੇ ॥੪੯੧॥
naam biheen adheen bhe jam ant ko naage hee paae sidhaare |491|

તેઓ બધા ભગવાનના નામનું સ્મરણ કર્યા વિના, યમના નિયંત્રણ હેઠળ નગ્ન પગ સાથે આ સંસાર છોડી ગયા.491.

ਰਾਵਨ ਕੇ ਮਹਿਰਾਵਨ ਕੇ ਮਨੁ ਕੇ ਨਲ ਕੇ ਚਲਤੇ ਨ ਚਲੀ ਗਉ ॥
raavan ke mahiraavan ke man ke nal ke chalate na chalee gau |

રાવણ અને મેહરવન પણ તેની આગળ લાચાર હતા