શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 508

ਭੂਪਤਿ ਅਉਰ ਬਡੇ ਬਲਵੰਡ ਸੁ ਵਾਹ ਬਿਯਾਹ ਕਉ ਦੇਖਨ ਧਾਏ ॥

bhoopat aaur badde balavandd su vaah biyaah kau dekhan dhaae |

બીજા ઘણા મહાન રાજાઓ લગ્ન જોવા આવ્યા,

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਿਹ ਕੀ ਭਗਨੀ ਤਿਹ ਆਨੰਦ ਦੁੰਦਭਿ ਕੋਟਿ ਬਜਾਏ ॥

sayaam bhanai tih kee bhaganee tih aanand dundabh kott bajaae |

અને રાજાની પુત્રીના લગ્નના સન્માનમાં તેમના ઢોલ વગાડવામાં આવ્યા હતા

ਤਉ ਹੀ ਲਉ ਸ੍ਯਾਮ ਜੀ ਬ੍ਯਾਹ ਕੈ ਤਾਹ ਕੋ ਪਾਰਥ ਲੈ ਸੰਗਿ ਅਉਧਿ ਸਿਧਾਏ ॥੨੦੯੯॥

tau hee lau sayaam jee bayaah kai taah ko paarath lai sang aaudh sidhaae |2099|

પછી રાજાની પુત્રી સાથે લગ્ન કર્યા પછી કૃષ્ણ અર્જુન સાથે અયોધ્યા પાછા આવ્યા.2099.

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચૌપાઈ

ਜਬ ਜਦੁਬੀਰ ਅਜੁਧਿਆ ਆਯੋ ॥

jab jadubeer ajudhiaa aayo |

જ્યારે શ્રી કૃષ્ણ અયોધ્યા આવ્યા,

ਸੁਨਿ ਭੂਪਤਿ ਲੈਬੇ ਕਹੁ ਧਾਯੋ ॥

sun bhoopat laibe kahu dhaayo |

જ્યારે કૃષ્ણ અયોધ્યા આવ્યા, ત્યારે રાજા પોતે તેમને આવકારવા અને લાવવા ગયા

ਸਿੰਘਾਸਨ ਅਪਨੇ ਬੈਠਾਰਿਯੋ ॥

singhaasan apane baitthaariyo |

તેમના સિંહાસન પર બેઠેલા (તેમને).

ਚਿਤ ਕੋ ਸੋਕ ਦੂਰ ਕਰਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥੨੧੦੦॥

chit ko sok door kar ddaariyo |2100|

તેણે તેને તેના સિંહાસન પર બેસાડ્યો અને તેના દુ:ખોનો નાશ કર્યો.2100.

ਚਰਨ ਪ੍ਰਭੂ ਕੇ ਗਹਿ ਕਰ ਰਹਿਯੋ ॥

charan prabhoo ke geh kar rahiyo |

(તેણે) શ્રી કૃષ્ણના પગ પકડી લીધા

ਤੁਮ ਦਰਸਨ ਪਾਵਤ ਦੁਖ ਬਹਿਯੋ ॥

tum darasan paavat dukh bahiyo |

તેણે સ્વામીના ચરણ પકડીને કહ્યું, “તમારા દર્શનથી મારી વેદનાનો અંત આવ્યો.

ਅਰੁ ਨ੍ਰਿਪ ਚਿਤ ਮੈ ਪ੍ਰੇਮ ਬਢਾਯੋ ॥

ar nrip chit mai prem badtaayo |

રાજાએ (તેના) હૃદયમાં પ્રેમ વધાર્યો

ਮਨ ਅਪਨੋ ਸੰਗਿ ਸ੍ਯਾਮ ਮਿਲਾਯੋ ॥੨੧੦੧॥

man apano sang sayaam milaayo |2101|

” તેણે તેનું મન કૃષ્ણમાં સમાઈ લીધું, આમ તેના પ્રત્યેનો તેમનો પ્રેમ વધ્યો.2101.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਬਾਚ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ॥

kaanrah joo baach nrip so |

રાજાને સંબોધિત કૃષ્ણનું ભાષણ:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਦੇਖ ਕੈ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨ੍ਰਿਪੋਤਮ ਕੀ ਹਸਿ ਕੈ ਤਿਹ ਸੋ ਇਮ ਸ੍ਯਾਮ ਉਚਾਰੋ ॥

dekh kai preet nripotam kee has kai tih so im sayaam uchaaro |

રાજાનો પ્રેમ જોઈને કૃષ્ણે હસતાં હસતાં કહ્યું

ਹੋ ਤੁਮ ਰਾਘਵ ਕੇ ਕੁਲ ਤੇ ਜਿਨਿ ਰਾਵਨ ਸੋ ਰਿਸਿ ਸਤ੍ਰ ਪਛਾਰੋ ॥

ho tum raaghav ke kul te jin raavan so ris satr pachhaaro |

“હે રાજા! તમે રામના કુળના છો, જેમણે ક્રોધિત થઈને રાવણ જેવા દુશ્મનોને મારી નાખ્યા હતા

ਮਾਗਵੋ ਛਤ੍ਰਨ ਕੋ ਨ ਕਹਿਯੋ ਤਊ ਮਾਗਤਿ ਹੋ ਨਹਿ ਸੰਕ ਬਿਚਾਰੋ ॥

maagavo chhatran ko na kahiyo taoo maagat ho neh sank bichaaro |

છત્રી માંગવાનું કહેવામાં આવ્યું ન હતું, (પણ) તેમ છતાં (હું પૂછું છું) વિચાર્યા વિના (કોઈપણ પ્રકારની) શંકા.

ਅਪਨੀ ਦੈ ਦੁਹਿਤਾ ਹਮ ਕਉ ਤਿਹ ਕਉ ਚਿਤ ਚਾਹਤ ਹੈ ਸੁ ਹਮਾਰੋ ॥੨੧੦੨॥

apanee dai duhitaa ham kau tih kau chit chaahat hai su hamaaro |2102|

“ક્ષત્રિયો ભીખ માગતા નથી, પરંતુ તેમ છતાં હું નિઃસંકોચ પૂછું છું અને વિનંતી કરું છું કે મારી ઈચ્છા પ્રમાણે તમારી પુત્રીના લગ્ન મારી સાથે કરો.” 2102.

ਨ੍ਰਿਪੋ ਬਾਚ ਕਾਨ੍ਰਹ ਸੋ ॥

nripo baach kaanrah so |

કૃષ્ણને સંબોધિત રાજાનું ભાષણ:

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચૌપાઈ

ਤਬ ਯੌ ਭੂਪ ਸ੍ਯਾਮ ਸੋ ਭਾਖੀ ॥

tab yau bhoop sayaam so bhaakhee |

પછી રાજાએ શ્રીકૃષ્ણ સાથે આ રીતે વાત કરી

ਏਕ ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਯਾ ਮੈ ਕਰ ਰਾਖੀ ॥

ek pratigrayaa mai kar raakhee |

ત્યારે રાજાએ કહ્યું, “મેં એક વાતની પ્રતિજ્ઞા લીધી છે

ਜੋ ਇਨ ਸਤ ਬ੍ਰਿਖਭਨ ਕੋ ਨਾਥੈ ॥

jo in sat brikhabhan ko naathai |

આ સાત બળદોને કોણ મારશે (એકસાથે),

ਸੋ ਇਹ ਕੋ ਲੈ ਜਾ ਕਰਿ ਸਾਥੈ ॥੨੧੦੩॥

so ih ko lai jaa kar saathai |2103|

જે કોઈ આ સાત બળદને તાણશે, હું મારી પુત્રીને તેની સાથે મોકલીશ.”2103.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਕਟਿ ਸੋ ਕਸਿ ਸ੍ਯਾਮ ਪਿਤੰਬਰ ਕੋ ਅਪੁਨੋ ਪੁਨਿ ਸਾਤਊ ਬੇਖ ਬਨਾਏ ॥

katt so kas sayaam pitanbar ko apuno pun saataoo bekh banaae |

શ્રી કૃષ્ણએ તેમના પીળા દુપટ્ટાને લાખ સાથે બાંધ્યા અને પછી તેમના સાત ભીખા (સ્વરૂપ) લીધા.

ਦੇਖਬੇ ਭੀਤਰ ਏਕ ਹੀ ਸ੍ਯਾਮ ਲਗੈ ਕਿਨ ਹੂ ਲਖਿ ਭੇਦ ਨ ਪਾਏ ॥

dekhabe bheetar ek hee sayaam lagai kin hoo lakh bhed na paae |

તેના પીળા વસ્ત્રોને તેની કમરની આસપાસ બાંધીને, કૃષ્ણએ સાત જુદા જુદા વેશ બનાવ્યા, જે જોવામાં આવે ત્યારે તદ્દન સમાન દેખાતા હતા.

ਪਾਗਹਿ ਦਾਬਿ ਨਚਾਇ ਕੈ ਭਉਹਨ ਸੂਰ ਸਭੋ ਮਹਿ ਸੂਰ ਕਹਾਏ ॥

paageh daab nachaae kai bhauhan soor sabho meh soor kahaae |

તેની પાઘડીને સજ્જડ કરવા પર, તેણે તેની ભમરને યોદ્ધાઓની જેમ નૃત્ય કરવાનું કારણ આપ્યું

ਧੰਨਿ ਹੀ ਧੰਨਿ ਕਹਿਯੋ ਸਭ ਹੀ ਜਬ ਸਾਤ ਹੀ ਬੈਲਨ ਕੋ ਨਥਿ ਆਏ ॥੨੧੦੪॥

dhan hee dhan kahiyo sabh hee jab saat hee bailan ko nath aae |2104|

જ્યારે કૃષ્ણએ સાતેય બળદોને તાંતણા માર્યા, ત્યારે બધા દર્શકોએ તેને વધાવ્યો.2104.

ਜਬ ਨਾਥਤ ਭਯੋ ਪ੍ਰਭ ਸਾਤ ਬ੍ਰਿਖਭ ਤਬ ਭਾਖਤ ਭੇ ਭਟਵਾ ਇਹ ਸਾਥੇ ॥

jab naathat bhayo prabh saat brikhabh tab bhaakhat bhe bhattavaa ih saathe |

જ્યારે શ્રી કૃષ્ણએ સાત બળદોને મારી નાખ્યા, ત્યારે બધા યોદ્ધાઓ તેમને બોલાવવા લાગ્યા

ਆਵਤ ਜੋ ਬਲਵੰਤ ਇਹੀ ਹਿਤ ਸੋ ਪੁਰਏ ਇਨ ਸਿੰਗਨ ਸਾਥੇ ॥

aavat jo balavant ihee hit so pure in singan saathe |

જ્યારે કૃષ્ણ બળદોને તાંતણે બાંધી રહ્યા હતા, ત્યારે તેની સાથે આવેલા યોદ્ધાઓ વાત કરતા હતા કે આ બળદના શિંગડા વડે લડી શકે તેવો પરાક્રમી વીર નથી.

ਕਉਨ ਬਲੀ ਪ੍ਰਗਟਿਯੋ ਜਗ ਮੈ ਇਨ ਸਾਤਨ ਕੇ ਜੋਊ ਨਾਕਹਿ ਨਾਥੇ ॥

kaun balee pragattiyo jag mai in saatan ke joaoo naakeh naathe |

આ દુનિયામાં કેવો મજબૂત યોદ્ધા દેખાયો છે જે આ સાતને મારી શકે છે.

ਬੀਰ ਕਹੈ ਹਸ ਕੈ ਰਨਧੀਰ ਬਿਨਾ ਰਿਪੁ ਚੀਰ ਸੁ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥੇ ॥੨੧੦੫॥

beer kahai has kai ranadheer binaa rip cheer su sree brijanaathe |2105|

એવો વીર કોણ છે, જે સાતેય બળદને તાણી શકે? ત્યારે પેલા યોદ્ધાઓએ હસતાં હસતાં કહ્યું કે આ પરાક્રમ માત્ર કૃષ્ણ જ કરી શકે છે.2105.

ਸਾਧ ਕਹੈ ਇਕ ਯੌ ਹਸਿ ਕੈ ਸਮ ਸ੍ਯਾਮ ਕੀ ਜੋ ਜਗ ਬੀਰ ਬਿਯੋ ਹੈ ॥

saadh kahai ik yau has kai sam sayaam kee jo jag beer biyo hai |

સંતોએ હસતાં હસતાં કહ્યું, “દુનિયામાં કૃષ્ણ જેવો કોઈ વીર નથી

ਜਾ ਮਘਵਾਜਿਤ ਜੀਤ ਲਯੋ ਸਿਰ ਰਾਵਣ ਕਾਟਿ ਕਬੰਧ ਕਿਯੋ ਹੈ ॥

jaa maghavaajit jeet layo sir raavan kaatt kabandh kiyo hai |

તેણે ઈન્દ્રના વિજેતા રાવણનું માથું કાપી નાખ્યું અને તેને મસ્તક વિનાનું થડ બનાવી દીધું

ਗਾੜ ਪਰੀ ਗਜ ਪੈ ਜਬ ਹੀ ਤਿਹ ਨਾਕਹਿ ਤੇ ਪ੍ਰਭੁ ਰਾਖਿ ਲਿਯੋ ਹੈ ॥

gaarr paree gaj pai jab hee tih naakeh te prabh raakh liyo hai |

જ્યારે ગજરાજ પર ભીડ હતી, ત્યારે ભગવાને (તેને) દીપડાથી બચાવ્યો હતો.

ਭੀਰ ਪਰੇ ਰਨਧੀਰ ਭਯੋ ਜਨ ਪੀਰ ਨਿਹਾਰਿ ਅਧੀਰ ਭਯੋ ਹੈ ॥੨੧੦੬॥

bheer pare ranadheer bhayo jan peer nihaar adheer bhayo hai |2106|

તેણે હાથીને બચાવ્યો, જ્યારે તે દુઃખમાં હતો અને જ્યારે પણ સામાન્ય માનવીઓ પર આફત આવી ત્યારે તે તેને રાહત આપવા માટે અધીર થઈ ગયો. ”2106.

ਜੋ ਬਿਧਿ ਬੇਦ ਕੇ ਬੀਚ ਲਿਖੀ ਬਿਧਿ ਤਾਹੀ ਸੋ ਬ੍ਯਾਹ ਸਿਆਮ ਕੋ ਕੀਨੋ ॥

jo bidh bed ke beech likhee bidh taahee so bayaah siaam ko keeno |

વેદોમાં લખેલી પદ્ધતિથી શ્રી કૃષ્ણના લગ્ન થયા હતા.

ਆਨੰਦ ਕੈ ਅਤਿ ਹੀ ਚਿਤ ਮੈ ਸਭ ਦੀਨ ਸੁ ਬਿਪ੍ਰਨ ਸਾਜ ਨਵੀਨੋ ॥

aanand kai at hee chit mai sabh deen su bipran saaj naveeno |

કૃષ્ણના લગ્ન વૈદિક વિધિ પ્રમાણે કરવામાં આવ્યા હતા, અને અસહાય બ્રાહ્મણોને નવા વસ્ત્રો વગેરે આપવામાં આવ્યા હતા.

ਅਉ ਗਜਰਾਜ ਬਡੇ ਅਰੁ ਬਾਜ ਘਨੇ ਧਨ ਲੈ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕੋ ਦੀਨੋ ॥

aau gajaraaj badde ar baaj ghane dhan lai brijanaath ko deeno |

અને મોટા હાથી, ઘોડા અને પુષ્કળ ધન લઈને શ્રીકૃષ્ણને આપ્યા.

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੋ ਭੂਪਤਿ ਲੋਕ ਬਿਖੈ ਅਤਿ ਹੀ ਜਸੁ ਲੀਨੋ ॥੨੧੦੭॥

sayaam bhane ih bhaat so bhoopat lok bikhai at hee jas leeno |2107|

કૃષ્ણને વિશાળ હાથી અને ઘોડા આપવામાં આવ્યા અને આ રીતે રાજાની પ્રશંસા આખી દુનિયામાં ફેલાઈ ગઈ.2107.

ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਚ ਸਭਾ ਸੋ ॥

nrip baach sabhaa so |

દરબારને સંબોધિત રાજાનું ભાષણ:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਭੂਪ ਸਿੰਘਾਸਨ ਊਪਰਿ ਬੈਠ ਕੈ ਮਧਿ ਸਭਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਖਾਨਿਯੋ ॥

bhoop singhaasan aoopar baitth kai madh sabhaa ih bhaat bakhaaniyo |

સિંહાસન પર બેઠેલા રાજાએ સભામાં આમ કહ્યું,

ਤੈਸੋ ਈ ਕਾਮੁ ਕੀਯੋ ਜਦੁਨੰਦਨ ਜਿਉ ਧਨੁ ਸ੍ਰੀ ਰਘੁਨੰਦਨ ਤਾਨਿਯੋ ॥

taiso ee kaam keeyo jadunandan jiau dhan sree raghunandan taaniyo |

રાજાએ પોતાના દરબારમાં બેસીને કહ્યું, “શિવનું ધનુષ્ય ખેંચીને જે કાર્ય રામે કર્યું હતું તે જ કાર્ય કૃષ્ણે કર્યું છે.

ਜੀਤਿ ਉਜੈਨ ਕੇ ਭੂਪ ਕੀ ਭੈਨ ਪੁਰੀ ਇਹ ਅਉਧ ਜਬੈ ਪਗੁ ਠਾਨਿਯੋ ॥

jeet ujain ke bhoop kee bhain puree ih aaudh jabai pag tthaaniyo |

ઉજ્જૈનના રાજાની બહેન જીત્યા પછી, જ્યારે તેણે આ અયોધ્યા શહેરમાં પગ મૂક્યો,

ਦੇਖਤ ਹੀ ਸਭ ਹੀ ਮਨ ਮੈ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਸੂਰ ਸਹੀ ਕਰਿ ਜਾਨਿਯੋ ॥੨੧੦੮॥

dekhat hee sabh hee man mai brij naaeik soor sahee kar jaaniyo |2108|

જ્યારે તે (કૃષ્ણ) ઉજ્જૈનના રાજાની બહેનને જીતીને અવધ શહેરમાં આવ્યા હતા, ત્યારે તે જ સમયે તેમને નાયક તરીકે સ્વીકારવામાં આવ્યા હતા.2108.

ਭੂਪ ਜਬੈ ਅਪਨੇ ਮਨ ਮੈ ਜਦੁਬੀਰ ਕੋ ਬੀਰ ਸਹੀ ਕਰਿ ਜਾਨਿਯੋ ॥

bhoop jabai apane man mai jadubeer ko beer sahee kar jaaniyo |

કૃષ્ણએ યુદ્ધમાં કોઈપણ દુશ્મન રાજાને તેમની સામે લાંબો સમય રહેવા દીધો ન હતો

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428