શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 684


ਤਬ ਯਹ ਮੋਨ ਸਾਧਿ ਮਨਿ ਬੈਠੇ ਅਨਤ ਨ ਖੋਜਨ ਧਾਵੈ ॥
tab yah mon saadh man baitthe anat na khojan dhaavai |

તે એક જગ્યાએ ચુપચાપ બેસી રહે છે અને બીજી કોઈ જગ્યાએ તેની શોધમાં નથી જતો

ਜਾ ਕੀ ਰੂਪ ਰੇਖ ਨਹੀ ਜਾਨੀਐ ਸਦਾ ਅਦ੍ਵੈਖ ਕਹਾਯੋ ॥
jaa kee roop rekh nahee jaaneeai sadaa advaikh kahaayo |

તે, જે કોઈપણ સ્વરૂપ અથવા આકૃતિ વિનાનો છે અને જે અદ્વિતીય અને ગારબલ્સ છે,

ਜਉਨ ਅਭੇਖ ਰੇਖ ਨਹੀ ਸੋ ਕਹੁ ਭੇਖ ਬਿਖੈ ਕਿਉ ਆਯੋ ॥੯੫॥
jaun abhekh rekh nahee so kahu bhekh bikhai kiau aayo |95|

તો પછી તેને કોઈપણ વસ્ત્રોના માધ્યમથી કેવી રીતે સમજી શકાય?21.95.

ਬਿਸਨਪਦ ॥ ਸਾਰੰਗ ॥ ਤ੍ਵਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
bisanapad | saarang | tvaprasaad |

તારી કૃપાથી સારંગ

ਜੇ ਜੇ ਤਿਨ ਮੈ ਹੁਤੇ ਸਯਾਨੇ ॥
je je tin mai hute sayaane |

તેઓએ પારસનાથને પરમ તત્ત્વના જ્ઞાતા તરીકે સ્વીકાર્યા

ਪਾਰਸ ਪਰਮ ਤਤ ਕੇ ਬੇਤਾ ਮਹਾ ਪਰਮ ਕਰ ਮਾਨੇ ॥
paaras param tat ke betaa mahaa param kar maane |

મેટ તાળાઓવાળા તે સંન્યાસીઓમાં જેઓ ખૂબ જ જ્ઞાની હતા,

ਸਬਹਨਿ ਸੀਸ ਨ੍ਯਾਇ ਕਰਿ ਜੋਰੇ ਇਹ ਬਿਧਿ ਸੰਗਿ ਬਖਾਨੇ ॥
sabahan sees nayaae kar jore ih bidh sang bakhaane |

બધાએ માથું નમાવ્યું અને હાથ જોડી દીધા

ਜੋ ਜੋ ਗੁਰੂ ਕਹਾ ਸੋ ਕੀਨਾ ਅਉਰ ਹਮ ਕਛੂ ਨ ਜਾਨੇ ॥
jo jo guroo kahaa so keenaa aaur ham kachhoo na jaane |

તેઓએ કહ્યું, “તમે અમારા ગુરુ તરીકે અમને જે કહ્યું, અમે તે જ કરીશું

ਸੁਨਹੋ ਮਹਾਰਾਜ ਰਾਜਨ ਕੇ ਜੋ ਤੁਮ ਬਚਨ ਬਖਾਨੇ ॥
sunaho mahaaraaj raajan ke jo tum bachan bakhaane |

હે રાજાઓના રાજા! તમે જે શબ્દો બોલ્યા છે તે (અમે બધાએ) સાંભળ્યા છે.

ਸੋ ਹਮ ਦਤ ਬਕਤ੍ਰ ਤੇ ਸੁਨ ਕਰਿ ਸਾਚ ਹੀਐ ਅਨੁਮਾਨੇ ॥
so ham dat bakatr te sun kar saach heeai anumaane |

ઓ સાહેબ! તમે જે પણ કહ્યું છે, તે જ વાત અમે ઋષિ દત્ત પાસેથી સાંભળી છે અને સત્યને અનુભવ્યું છે

ਜਾਨੁਕ ਪਰਮ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਤੇ ਨਿਕਸੇ ਮਹਾ ਰਸਨ ਰਸ ਸਾਨੇ ॥
jaanuk param amrit te nikase mahaa rasan ras saane |

(તે શબ્દો) રસથી એટલા તરબોળ હતા, જાણે કે પરમ અમૃત વહી ગયા હોય.

ਜੋ ਜੋ ਬਚਨ ਭਏ ਇਹ ਮੁਖਿ ਤੇ ਸੋ ਸੋ ਸਬ ਹਮ ਮਾਨੇ ॥੯੬॥
jo jo bachan bhe ih mukh te so so sab ham maane |96|

તમે તમારી જીભમાંથી મધુર અમૃતની જેમ આ શબ્દો ઉચ્ચાર્યા છે અને તમે તમારા મુખમાંથી જે કંઈ બોલ્યા છો, તે બધા અમે સ્વીકારીએ છીએ.22.96.

ਬਿਸਨਪਦ ॥ ਸੋਰਠਿ ॥
bisanapad | soratth |

વિષ્ણુપદ સોરઠ

ਜੋਗੀ ਜੋਗੁ ਜਟਨ ਮੋ ਨਾਹੀ ॥
jogee jog jattan mo naahee |

હે યોગીઓ! મેટેડ તાળાઓમાં યોગનો સમાવેશ થતો નથી

ਭ੍ਰਮ ਭ੍ਰਮ ਮਰਤ ਕਹਾ ਪਚਿ ਪਚਿ ਕਰਿ ਦੇਖਿ ਸਮਝ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥
bhram bhram marat kahaa pach pach kar dekh samajh man maahee |

તમે તમારા મનમાં પ્રતિબિંબિત કરી શકો છો અને ભ્રમણાઓમાં ગૂંચવશો નહીં

ਜੋ ਜਨ ਮਹਾ ਤਤ ਕਹੁ ਜਾਨੈ ਪਰਮ ਗ੍ਯਾਨ ਕਹੁ ਪਾਵੈ ॥
jo jan mahaa tat kahu jaanai param gayaan kahu paavai |

જે મહા તત્વને જાણે છે તે પરમ જ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરે છે.

ਤਬ ਯਹ ਏਕ ਠਉਰ ਮਨੁ ਰਾਖੈ ਦਰਿ ਦਰਿ ਭ੍ਰਮਤ ਨ ਧਾਵੈ ॥
tab yah ek tthaur man raakhai dar dar bhramat na dhaavai |

જ્યારે મન, પરમ તત્ત્વને સમજીને, પરમ જ્ઞાનની અનુભૂતિ કરે છે, ત્યારે તે એક જગ્યાએ સ્થિર થાય છે અને ભટકતું નથી અને ત્યાં-ત્યાં દોડતું નથી.

ਕਹਾ ਭਯੋ ਗ੍ਰਿਹ ਤਜਿ ਉਠਿ ਭਾਗੇ ਬਨ ਮੈ ਕੀਨ ਨਿਵਾਸਾ ॥
kahaa bhayo grih taj utth bhaage ban mai keen nivaasaa |

જો તે ઘર છોડીને ભાગી ગયો હોય (બહાર) અને ઝૂંપડીમાં પોતાનું રહેઠાણ લીધું હોય તો?

ਮਨ ਤੋ ਰਹਾ ਸਦਾ ਘਰ ਹੀ ਮੋ ਸੋ ਨਹੀ ਭਯੋ ਉਦਾਸਾ ॥
man to rahaa sadaa ghar hee mo so nahee bhayo udaasaa |

ઘરેલું જીવન છોડવાથી તમને જંગલમાં શું ફાયદો થશે, કારણ કે મન હંમેશા ઘર વિશે જ વિચારશે અને દુનિયાથી અલગ થઈ શકશે નહીં.

ਅਧਿਕ ਪ੍ਰਪੰਚ ਦਿਖਾਇਆ ਠਗਾ ਜਗ ਜਾਨਿ ਜੋਗ ਕੋ ਜੋਰਾ ॥
adhik prapanch dikhaaeaa tthagaa jag jaan jog ko joraa |

તમે લોકોએ યોગના માધ્યમથી વિશેષ કપટ બતાવીને જગતને છેતર્યું છે

ਤੁਮ ਜੀਅ ਲਖਾ ਤਜੀ ਹਮ ਮਾਯਾ ਮਾਯਾ ਤੁਮੈ ਨ ਛੋਰਾ ॥੯੭॥
tum jeea lakhaa tajee ham maayaa maayaa tumai na chhoraa |97|

તમે માનો છો કે તમે માયા છોડી દીધી છે, પણ વાસ્તવમાં માયા તમને છોડી નથી.23.97.

ਬਿਸਨਪਦ ॥ ਸੋਰਠਿ ॥
bisanapad | soratth |

વિષ્ણુપદ સોરઠ

ਭੇਖੀ ਜੋਗ ਨ ਭੇਖ ਦਿਖਾਏ ॥
bhekhee jog na bhekh dikhaae |

ઓહ, ભિક્ષાધારકો! યોગ એ દેખાડો કરવાનો નથી.

ਨਾਹਨ ਜਟਾ ਬਿਭੂਤ ਨਖਨ ਮੈ ਨਾਹਿਨ ਬਸਤ੍ਰ ਰੰਗਾਏ ॥
naahan jattaa bibhoot nakhan mai naahin basatr rangaae |

હે યોગીઓ, વિવિધ વેશ ધારણ કરનારાઓ! તમે ફક્ત બાહ્ય વસ્ત્રો જ પ્રદર્શિત કરો છો, પરંતુ તે ભગવાનને મેટ તાળાઓ ઉગાડવાથી, રાખને ગંધવાથી, નખ ઉગાડવાથી અને રંગીન વસ્ત્રો પહેરવાથી પ્રાપ્ત થઈ શકતા નથી.

ਜੋ ਬਨਿ ਬਸੈ ਜੋਗ ਕਹੁ ਪਈਐ ਪੰਛੀ ਸਦਾ ਬਸਤ ਬਨਿ ॥
jo ban basai jog kahu peeai panchhee sadaa basat ban |

જો વનમાં રહેવાથી યોગ સિદ્ધ થયો હોત તો પક્ષીઓ હંમેશા જંગલમાં રહે છે.

ਕੁੰਚਰ ਸਦਾ ਧੂਰਿ ਸਿਰਿ ਮੇਲਤ ਦੇਖਹੁ ਸਮਝ ਤੁਮ ਹੀ ਮਨਿ ॥
kunchar sadaa dhoor sir melat dekhahu samajh tum hee man |

એ જ રીતે હાથી હંમેશા પોતાના શરીર પર ધૂળ નાખે છે, તમે તમારા મનમાં કેમ નથી સમજતા?

ਦਾਦੁਰ ਮੀਨ ਸਦਾ ਤੀਰਥ ਮੋ ਕਰ੍ਯੋ ਕਰਤ ਇਸਨਾਨਾ ॥
daadur meen sadaa teerath mo karayo karat isanaanaa |

દેડકા અને માછલી હંમેશા યાત્રાધામો પર સ્નાન કરે છે.

ਧ੍ਰਯਾਨ ਬਿੜਾਲ ਬਕੀ ਬਕ ਲਾਵਤ ਤਿਨ ਕਿਆ ਜੋਗੁ ਪਛਾਨਾ ॥
dhrayaan birraal bakee bak laavat tin kiaa jog pachhaanaa |

બિલાડીઓ અને ક્રેન્સ હંમેશા ધ્યાન કરતા જોવા મળે છે, પરંતુ તેમ છતાં તેઓ યોગને ઓળખી શક્યા ન હતા

ਜੈਸੇ ਕਸਟ ਠਗਨ ਕਰ ਠਾਟਤ ਐਸੇ ਹਰਿ ਹਿਤ ਕੀਜੈ ॥
jaise kasatt tthagan kar tthaattat aaise har hit keejai |

લોકોને છેતરવા માટે તમે જે રીતે યાતના સહન કરો છો, તે જ રીતે તમે તમારા મનને ભગવાનમાં સમાવવાનો પ્રયત્ન કરો.

ਤਬ ਹੀ ਮਹਾ ਗ੍ਯਾਨ ਕੋ ਜਾਨੈ ਪਰਮ ਪਯੂਖਹਿ ਪੀਜੈ ॥੯੮॥
tab hee mahaa gayaan ko jaanai param payookheh peejai |98|

ત્યારે જ તમે પરમ તત્ત્વનો અહેસાસ કરશો અને અમૃતને ચકિત કરી શકશો.24.98.

ਬਿਸਨਪਦ ॥ ਸਾਰੰਗ ॥
bisanapad | saarang |

વિષ્ણુપદ સારંગ

ਸੁਨਿ ਸੁਨਿ ਐਸੇ ਬਚਨ ਸਿਯਾਨੇ ॥
sun sun aaise bachan siyaane |

આવા જ્ઞાની શબ્દો સાંભળીને

ਉਠਿ ਉਠਿ ਮਹਾ ਬੀਰ ਪਾਰਸ ਕੇ ਪਾਇਨ ਸੋ ਲਪਟਾਨੇ ॥
autth utth mahaa beer paaras ke paaein so lapattaane |

આવા બુદ્ધિમાન શબ્દો સાંભળીને તમામ મહાન સંન્યાસીઓ મેટ તાળાઓ સાથે પારસનાથના પગને વળગી પડ્યા.

ਜੇ ਜੇ ਹੁਤੇ ਮੂੜ ਅਗਿਆਨੀ ਤਿਨ ਤਿਨ ਬੈਨ ਨ ਮਾਨੇ ॥
je je hute moorr agiaanee tin tin bain na maane |

જેઓ મૂર્ખ અને અજ્ઞાની હતા તેઓએ તેમના શબ્દોનું પાલન કર્યું નહિ.

ਉਠਿ ਉਠਿ ਲਗੇ ਕਰਨ ਬਕਬਾਦਹ ਮੂਰਖ ਮੁਗਧ ਇਆਨੇ ॥
autth utth lage karan bakabaadah moorakh mugadh eaane |

જેઓ મૂર્ખ અને અજ્ઞાની હતા, તેઓએ પારસનાથની વાત ન સ્વીકારી અને તે મૂર્ખ ઉભા થઈને પારસનાથ સાથે દલીલ કરવા લાગ્યા.

ਉਠਿ ਉਠਿ ਭਜੇ ਕਿਤੇ ਕਾਨਨ ਕੋ ਕੇਤਕਿ ਜਲਹਿ ਸਮਾਨੇ ॥
autth utth bhaje kite kaanan ko ketak jaleh samaane |

તેમાંથી કેટલાક ઉભા થયા અને જંગલ તરફ ભાગ્યા અને કેટલાક પાણીમાં ભળી ગયા

ਕੇਤਕ ਭਏ ਜੁਧ ਕਹਿ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਸੁਨਤ ਸਬਦੁ ਘਹਰਾਨੇ ॥
ketak bhe judh keh praapat sunat sabad ghaharaane |

તેમાંથી કેટલાકે પોતાને લડવા માટે તૈયાર કર્યા

ਕੇਤਕ ਆਨਿ ਆਨਿ ਸਨਮੁਖਿ ਭਏ ਕੇਤਕ ਛੋਰਿ ਪਰਾਨੇ ॥
ketak aan aan sanamukh bhe ketak chhor paraane |

તેમાંથી કેટલાક રાજાની સામે આવ્યા અને કેટલાક તે જગ્યાએથી ભાગી ગયા

ਕੇਤਕ ਜੂਝਿ ਸੋਭੇ ਰਣ ਮੰਡਲ ਬਾਸਵ ਲੋਕਿ ਸਿਧਾਨੇ ॥੯੯॥
ketak joojh sobhe ran manddal baasav lok sidhaane |99|

તેમાંથી ઘણા યુદ્ધના મેદાનમાં લડીને સ્વર્ગમાં ગયા.25.99.

ਬਿਸਨਪਦ ॥ ਤਿਲੰਗ ॥ ਤ੍ਵਪ੍ਰਸਾਦਿ ਕਥਤਾ ॥
bisanapad | tilang | tvaprasaad kathataa |

તારી કૃપાથી વિષ્ણુપદ તિલંગ

ਜਬ ਹੀ ਸੰਖ ਸਬਦ ਘਹਰਾਏ ॥
jab hee sankh sabad ghaharaae |

જલદી નંબરોના શબ્દો પડઘાયા (રણમાં),

ਜੇ ਜੇ ਹੁਤੇ ਸੂਰ ਜਟਧਾਰੀ ਤਿਨ ਤਿਨ ਤੁਰੰਗ ਨਚਾਏ ॥
je je hute soor jattadhaaree tin tin turang nachaae |

જ્યારે યુદ્ધનો શંખ ફૂંકાયો, ત્યારે બધા યોદ્ધાઓ મેટ તાળાઓ સાથે તેમના ઘોડાઓ નાચવા લાગ્યા.

ਚਕ੍ਰਤ ਭਈ ਗਗਨ ਕੀ ਤਰੁਨੀ ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਤ੍ਰਸਾਏ ॥
chakrat bhee gagan kee tarunee dev adev trasaae |

સ્વર્ગીય કુમારિકાઓ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગઈ

ਨਿਰਖਤ ਭਯੋ ਸੂਰ ਰਥ ਥੰਭਤ ਨੈਨ ਨਿਮੇਖ ਨ ਲਾਏ ॥
nirakhat bhayo soor rath thanbhat nain nimekh na laae |

દેવતાઓ અને દાનવો ઉશ્કેરાઈ ગયા અને તે યુદ્ધ જોવા માટે સૂર્યદેવે પોતાનો રથ રોકી દીધો.

ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਨਾਨਾ ਬਿਧਿ ਛਾਡੇ ਬਾਣ ਪ੍ਰਯੋਘ ਚਲਾਏ ॥
sasatr asatr naanaa bidh chhaadde baan prayogh chalaae |

તેણે જોયું કે તે લડાઈમાં વિવિધ પ્રકારના શસ્ત્રો અને શસ્ત્રોનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો હતો

ਮਾਨਹੁ ਮਾਹ ਮੇਘ ਬੂੰਦਨ ਜ੍ਯੋਂ ਬਾਣ ਬ੍ਰਯੂਹ ਬਰਸਾਏ ॥
maanahu maah megh boondan jayon baan brayooh barasaae |

વરસાદના ટીપાંની જેમ તીર વરસી રહ્યા હતા

ਚਟਪਟ ਚਰਮ ਬਰਮ ਪਰ ਚਟਕੇ ਦਾਝਤ ਤ੍ਰਿਣਾ ਲਜਾਏ ॥
chattapatt charam baram par chattake daajhat trinaa lajaae |

બખ્તરો પર અથડાતા તીરો કર્કશ અવાજ ઉત્પન્ન કરી રહ્યા હતા અને એવું લાગે છે કે સ્ટ્રો સળગાવીને તણખા ફૂટી રહ્યા છે.

ਸ੍ਰੋਣਤ ਭਰੇ ਬਸਤ੍ਰ ਸੋਭਿਤ ਜਨੁ ਚਾਚਰ ਖੇਲਿ ਸਿਧਾਏ ॥੧੦੦॥
sronat bhare basatr sobhit jan chaachar khel sidhaae |100|

લોહીથી લથપથ વસ્ત્રો હોળી રમવાની ઝલક આપતા હતા.26.100.