શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1103


ਨ੍ਰਿਪ ਪ੍ਰਤਿ ਕਹਿਯੋ ਅਦੇਸੁ ਸੁ ਨਾਦ ਬਜਾਇ ਕੈ ॥
nrip prat kahiyo ades su naad bajaae kai |

(તેણે) હોર્ન વગાડ્યું અને રાજાને 'આદેશ' આપ્યો.

ਰਾਨੀ ਦਈ ਜਿਵਾਇ ਸਰੂਪ ਅਨੇਕ ਧਰਿ ॥
raanee dee jivaae saroop anek dhar |

(ગોરખનાથ) અનેક રૂપ ધારણ કરીને રાણીને જીવિત કરી.

ਹੋ ਸੁਨਹੋ ਭਰਥਰਿ ਰਾਵ ਲੇਹੁ ਗਹਿ ਏਕ ਕਰੁ ॥੧੫॥
ho sunaho bharathar raav lehu geh ek kar |15|

હે ભરથરી રાજા! સાંભળો, (આમાંથી) તમારા હાથથી પકડો. 15.

ਭਰਥਰਿ ਬਾਚ ॥
bharathar baach |

ભરથરીએ કહ્યું:

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਕਾਹ ਗਹੌ ਕੌਨੇ ਤਜੌ ਚਿਤ ਮੈ ਕਰੈ ਬਿਬੇਕ ॥
kaah gahau kauane tajau chit mai karai bibek |

કોને પકડી રાખવું અને કોને છોડવું, (હું) મનમાં વિચારી રહ્યો છું.

ਸਭੈ ਪਿੰਗੁਲਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਰਾਨੀ ਭਈ ਅਨੇਕ ॥੧੬॥
sabhai pingulaa kee prabhaa raanee bhee anek |16|

તે બધા પિંગુલાની સુંદરતા જેવી અનેક રાણીઓ બની ગયા છે. 16.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਯੌ ਕਹਿ ਗੋਰਖ ਨਾਥ ਤਹਾ ਤੇ ਜਾਤ ਭਯੋ ॥
yau keh gorakh naath tahaa te jaat bhayo |

એમ કહીને ગોરખનાથ ત્યાંથી ચાલ્યા ગયા.

ਭਾਨ ਮਤੀ ਕੋ ਚਿਤ ਚੰਡਾਰ ਇਕ ਹਰ ਲਿਯੋ ॥
bhaan matee ko chit chanddaar ik har liyo |

(અહીં) ભાણ મતિનું ચિત્ત એક ચાંડાલે લીધું.

ਤਾ ਦਿਨ ਤੇ ਰਾਜਾ ਕੌ ਦਿਯੋ ਭੁਲਾਇ ਕੈ ॥
taa din te raajaa kau diyo bhulaae kai |

તે દિવસથી (રાણી) રાજાને ભૂલી ગઈ.

ਹੋ ਰਾਨੀ ਨੀਚ ਕੇ ਰੂਪ ਰਹੀ ਉਰਝਾਇ ਕੈ ॥੧੭॥
ho raanee neech ke roop rahee urajhaae kai |17|

રાણી (તેણી) નીચ વ્યક્તિ તરીકે મૂંઝવણમાં હતી. 17.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਦੂਤਮਤੀ ਦਾਸੀ ਹੁਤੀ ਤਬ ਹੀ ਲਈ ਬੁਲਾਇ ॥
dootamatee daasee hutee tab hee lee bulaae |

(તેની) ધૂતમતી નામની દાસી હતી. તરત જ (તેને) બોલાવ્યો.

ਪਠੈ ਦੇਤ ਭੀ ਨੀਚ ਸੌ ਪਰਮ ਪ੍ਰੀਤਿ ਉਪਜਾਇ ॥੧੮॥
patthai det bhee neech sau param preet upajaae |18|

તે નીચ માણસ માટે ઘણો પ્રેમ ઉત્પન્ન કરીને, તેણે તેને (બોલવા) મોકલ્યો. 18.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਜਬ ਦੂਤੀ ਤਹ ਤੇ ਫਿਰਿ ਆਈ ॥
jab dootee tah te fir aaee |

જ્યારે સંદેશવાહક ત્યાંથી પાછો આવ્યો,

ਯੌ ਪੂਛੌ ਰਾਨੀ ਤਿਹ ਜਾਈ ॥
yau poochhau raanee tih jaaee |

તેથી રાણીએ જઈને તેને પૂછ્યું,

ਕਹੁ ਅਲਿ ਮੀਤ ਕਬੈ ਹ੍ਯਾਂ ਐ ਹੈ ॥
kahu al meet kabai hayaan aai hai |

ઓ સખી! દસ, (મારો) મિત્ર અહીં ક્યારે આવશે

ਹਮਰੇ ਚਿਤ ਕੋ ਤਾਪ ਮਿਟੈ ਹੈ ॥੧੯॥
hamare chit ko taap mittai hai |19|

અને મારા મનની ગરમી ગાયબ થઈ જશે. 19.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਕਹੁ ਨ ਸਹਚਰੀ ਸਾਚੁ ਸਜਨੁ ਕਬ ਆਇ ਹੈ ॥
kahu na sahacharee saach sajan kab aae hai |

ઓ સખી! સાચું કહો, સજ્જન ક્યારે આવશે?

ਜੋਰ ਨੈਨ ਸੌ ਨੈਨ ਕਬੈ ਮੁਸਕਾਇ ਹੈ ॥
jor nain sau nain kabai musakaae hai |

(મારી) નૈન સાથે ભળે ત્યારે નૈન હસશે.

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਕਰਿ ਜਾਉ ਲਲਾ ਸੌ ਤੌਨ ਛਿਨ ॥
lapatt lapatt kar jaau lalaa sau tauan chhin |

તે સમયે હું પ્રીતમ સાથે લિપ્ટ લિપ્ટ (કે આનંદિત હો)માં જઈશ.

ਹੋ ਕਹੋ ਸਖੀ ਮੁਹਿ ਮੀਤ ਕਬੈਹੈ ਕਵਨ ਦਿਨ ॥੨੦॥
ho kaho sakhee muhi meet kabaihai kavan din |20|

ઓ સખી! દસ, મારો મિત્ર ક્યારે આવશે અને કયા દિવસે. 20.

ਬਾਰ ਬਾਰ ਗਜ ਮੁਤਿਯਨ ਗੁਹੌ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥
baar baar gaj mutiyan guhau banaae kai |

(હું) મારા વાળમાં કાળજીપૂર્વક મોતી (હાથીના માથામાંથી કાલ્પનિક મોતી) વણાવીશ.

ਅਪਨੇ ਲਲਾ ਕੋ ਛਿਨ ਮੈ ਲੇਉ ਰਿਝਾਇ ਕੈ ॥
apane lalaa ko chhin mai leo rijhaae kai |

(હું) મારા પ્રિયતમને ચપટીમાં લઈશ.

ਟੂਕ ਟੂਕ ਤਨ ਹੋਇ ਨ ਮੇਰੋ ਨੈਕ ਮਨ ॥
ttook ttook tan hoe na mero naik man |

ભલે મારું શરીર તૂટી જાય, હું મારો વિચાર બદલીશ નહીં.

ਹੋ ਕਾਸੀ ਕਰਵਤ ਲਿਯੋ ਪ੍ਰਿਯਾ ਕੀ ਪ੍ਰੀਤ ਤਨ ॥੨੧॥
ho kaasee karavat liyo priyaa kee preet tan |21|

મારા પ્રિયતમના પ્રેમ માટે, હું કાશીની કાલવત્ર મારા શરીર પર સહન કરીશ. 21.

ਬਿਹਸਿ ਬਿਹਸਿ ਕਬ ਗਰੇ ਹਮਾਰੇ ਲਾਗਿ ਹੈ ॥
bihas bihas kab gare hamaare laag hai |

સખી! તે ક્યારે હસીને મારી ગરદનને ગળે લગાડશે?

ਤਬ ਹੀ ਸਭ ਹੀ ਸੋਕ ਹਮਾਰੇ ਭਾਗਿ ਹੈ ॥
tab hee sabh hee sok hamaare bhaag hai |

તો જ મારા બધા દુ:ખ દૂર થશે.

ਚਟਕ ਚਟਕ ਦੈ ਬਾਤੈ ਮਟਕਿ ਬਤਾਇ ਹੈ ॥
chattak chattak dai baatai mattak bataae hai |

(મારી સાથે જ્યારે તે) બકબક કરશે અને બકબક કરશે.

ਹੋ ਤਾ ਦਿਨ ਸਖੀ ਸਹਿਤ ਹਮ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਇ ਹੈ ॥੨੨॥
ho taa din sakhee sahit ham bal bal jaae hai |22|

તે દિવસે હું તેની પાસેથી બલિહારથી બલિહાર જઈશ. 22.

ਜੌ ਐਸੇ ਝਰਿ ਮਿਲੈ ਸਜਨ ਸਖਿ ਆਇ ਕੈ ॥
jau aaise jhar milai sajan sakh aae kai |

ઓ સખી! (જ્યારે હું) સાજનને આ રીતે મળવા માટે ટેપ કરવું પડશે

ਮੋ ਮਨ ਕੌ ਲੈ ਤਬ ਹੀ ਜਾਇ ਚੁਰਾਇ ਕੈ ॥
mo man kau lai tab hee jaae churaae kai |

તે મારું હૃદય ચોરી લેશે.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਰਤਿ ਕਰੌ ਨ ਛੋਰੋ ਏਕ ਛਿਨ ॥
bhaat bhaat rat karau na chhoro ek chhin |

(હું) તેની સાથે દરેક રીતે રમીશ અને એક ચાટ પણ છોડશે નહીં.

ਹੋ ਬੀਤੈ ਮਾਸ ਪਚਾਸਨ ਜਾਨੌ ਏਕ ਦਿਨ ॥੨੩॥
ho beetai maas pachaasan jaanau ek din |23|

પચાસ મહિના પછી હું એક દિવસ વીતી ગયો ગણીશ. 23.

ਮਚਕਿ ਮਚਕਿ ਕਬ ਕਹਿ ਹੈ ਬਚਨ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥
machak machak kab keh hai bachan banaae kai |

(તે મને કહેશે) જ્યારે તે શબ્દોનો પાઠ કરશે

ਲਚਕਿ ਲਚਕਿ ਉਰ ਸਾਥ ਚਿਮਟਿ ਹੈ ਆਇ ਕੈ ॥
lachak lachak ur saath chimatt hai aae kai |

અને લવચીક આવશે અને મારા હૃદયને ચપટી કરશે.

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਮੈ ਜਾਉ ਪ੍ਰਿਯ ਕੈ ਅੰਗ ਤਨ ॥
lapatt lapatt mai jaau priy kai ang tan |

હું પણ મારા પ્રિયતમના શરીરને વળગી રહીશ.

ਹੋ ਮੇਲ ਮੇਲ ਕਰਿ ਰਾਖੋ ਭੀਤਰ ਤਾਹਿ ਮਨ ॥੨੪॥
ho mel mel kar raakho bheetar taeh man |24|

(હું મારું) મન તેનામાં એકરૂપ રાખીશ. 24.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વ:

ਖੰਜਨ ਹੂੰ ਨ ਬਦ੍ਯੋ ਕਛੁ ਕੈ ਕਰਿ ਕੰਜੁ ਕੁਰੰਗ ਕਹਾ ਕਰਿ ਡਾਰੇ ॥
khanjan hoon na badayo kachh kai kar kanj kurang kahaa kar ddaare |

(હવે હું) કોમળ પક્ષી, કમળ અને હરણને પણ ક્યાંયથી કંઈપણ માનતો નથી.

ਚਾਰੁ ਚਕੋਰ ਨ ਆਨੇ ਹ੍ਰਿਦੈ ਪਰ ਝੁੰਡ ਝਖੀਨਹੁ ਕੋ ਝਝਕਾਰੇ ॥
chaar chakor na aane hridai par jhundd jhakheenahu ko jhajhakaare |

(હવે) હું સુંદર ચકોર હૃદયમાં લાવતો નથી અને માછલીઓના ટોળાએ પણ ઠપકો આપ્યો છે (એટલે કે માલ સ્વીકાર્યો નથી).

ਮੈਨ ਰਹਿਯੋ ਮੁਰਛਾਇ ਪ੍ਰਭਾ ਲਖਿ ਸਾਰਸ ਭੇ ਸਭ ਦਾਸ ਬਿਚਾਰੇ ॥
main rahiyo murachhaae prabhaa lakh saaras bhe sabh daas bichaare |

(તેમનો) પ્રકાશ જોઈને કામદેવ બેભાન થઈ ગયા અને બધા સારસ ગુલામ થઈ ગયા.

ਅੰਤਕ ਸੋਚਨ ਧੀਰਜ ਮੋਚਨ ਲਾਲਚੀ ਲੋਚਨ ਲਾਲ ਤਿਹਾਰੇ ॥੨੫॥
antak sochan dheeraj mochan laalachee lochan laal tihaare |25|

હે લાલ! તમારી લોભી આંખો ચિંતાનો નાશ કરનાર અને ધૈર્યનો નાશ કરનાર છે. 25.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਸੁਨਤ ਸਹਚਰੀ ਬਚਨ ਤਹਾ ਤੇ ਤਹ ਗਈ ॥
sunat sahacharee bachan tahaa te tah gee |

સખી એ શબ્દો સાંભળી ત્યાંથી એ જગ્યાએ ગઈ.