શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 536

ਪੁਤ੍ਰ ਲਉ ਪੌਤ੍ਰ ਲਉ ਪੈ ਤਿਨ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਕੇ ਅਨਤੈ ਨਹਿ ਮਾਗਨ ਧਾਏ ॥

putr lau pauatr lau pai tin ke grih ke anatai neh maagan dhaae |

તેઓને એટલી બધી દાન આપવામાં આવી હતી કે તેમના પુત્રો અને પૌત્રોએ ક્યારેય ભીખ માંગી ન હતી

ਪੂਰਨ ਜਗਿ ਕਰਾਇ ਕੈ ਯੌ ਸੁਖੁ ਪਾਇ ਸਭੈ ਮਿਲਿ ਡੇਰਨ ਆਏ ॥੨੩੫੪॥

pooran jag karaae kai yau sukh paae sabhai mil dderan aae |2354|

આ રીતે, યજ્ઞ પૂર્ણ કરીને, તે બધા પોતપોતાના ઘરે પાછા ફર્યા.2354.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਜਬੈ ਆਪਨੇ ਗ੍ਰਹਿ ਬਿਖੈ ਆਏ ਭੂਪ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥

jabai aapane greh bikhai aae bhoop prabeen |

જ્યારે મહાન રાજા (યુધિષ્ઠર) તેમના ઘરે આવ્યા,

ਜਗ੍ਯ ਕਾਜ ਬੋਲੇ ਜਿਤੇ ਸਭੈ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਦੀਨ ॥੨੩੫੫॥

jagay kaaj bole jite sabhai bidaa kar deen |2355|

જ્યારે આ કુશળ રાજાઓ તેમના ઘરે આવ્યા, ત્યારે તેઓએ યજ્ઞ માટેના બધા આમંત્રિતોને વિદાય આપી.2355.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਕਾਨ੍ਰਹ ਰਹੇ ਬਹੁ ਦਿਵਸ ਤਹਾ ਸੁ ਬਧੂ ਅਪਨੀ ਸਭ ਹੀ ਸੰਗ ਲੈ ਕੈ ॥

kaanrah rahe bahu divas tahaa su badhoo apanee sabh hee sang lai kai |

કૃષ્ણ તેમની પત્ની સાથે લાંબા સમય સુધી ત્યાં રહ્યા

ਕੰਚਨ ਦੇਹ ਦਿਪੈ ਜਿਨ ਕੀ ਤਿਨ ਮੈਨ ਰਹੇ ਪਿਖਿ ਲਜਤ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ॥

kanchan deh dipai jin kee tin main rahe pikh lajat hvai kai |

તેનું સોના જેવું શરીર જોઈને પ્રેમના દેવતા શરમાઈ ગયા

ਭੂਖਨ ਅੰਗ ਸਜੇ ਅਪਨੇ ਸਭ ਆਵਤ ਭੀ ਦ੍ਰੁਪਤੀ ਸਿਰਿ ਨਿਐ ਕੈ ॥

bhookhan ang saje apane sabh aavat bhee drupatee sir niaai kai |

દ્રોપતિ, જે તેના તમામ અંગો પર રત્નોથી શોભિત છે, તે માથું નમાવીને (ત્યાં) આવી છે.

ਕੈਸੇ ਬਿਵਾਹਿਓ ਹੈ ਸ੍ਯਾਮ ਤੁਮੈ ਸਭ ਮੋਹ ਕਹੋ ਤੁਮੈ ਆਨੰਦ ਕੈ ਕੈ ॥੨੩੫੬॥

kaise bivaahio hai sayaam tumai sabh moh kaho tumai aanand kai kai |2356|

દ્રૌપદી પણ પોતાના અંગો પર ઘરેણાં પહેરીને ત્યાં આવીને રહી અને તેણે કૃષ્ણ અને રુકમણિને તેમના લગ્ન વિશે પૂછ્યું.2356.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਜਬ ਤਿਨ ਕਉ ਯੌ ਦ੍ਰੋਪਤੀ ਪੂਛਿਯੋ ਪ੍ਰੇਮ ਬਢਾਇ ॥

jab tin kau yau dropatee poochhiyo prem badtaae |

જ્યારે દ્રૌપદીએ તેમનો પ્રેમ વધાર્યો અને તેમને આ રીતે પૂછ્યું

ਅਪਨੀ ਅਪਨੀ ਤਿਹ ਬ੍ਰਿਥਾ ਸਭ ਹੂ ਕਹੀ ਸੁਨਾਇ ॥੨੩੫੭॥

apanee apanee tih brithaa sabh hoo kahee sunaae |2357|

જ્યારે દ્રૌપદીએ આ બધું પ્રેમથી પૂછ્યું, ત્યારે બધાએ પોતાની વાર્તા કહી.2357.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਜਗਿ ਨਿਹਾਰਿ ਜੁਧਿਸਟਰ ਕੋ ਮਨ ਭੀਤਰ ਕਉਰਨ ਕੋਪ ਬਸਾਯੋ ॥

jag nihaar judhisattar ko man bheetar kauran kop basaayo |

યુધિષ્ઠરનો યજ્ઞ જોઈને કૌરવોના હૃદયમાં ક્રોધની લાગણી થઈ.

ਪੰਡੁ ਕੈ ਪੁਤ੍ਰਨ ਜਗ ਕੀਯੋ ਤਿਹ ਤੇ ਇਨ ਕੋ ਜਗ ਮੈ ਜਸੁ ਛਾਯੋ ॥

pandd kai putran jag keeyo tih te in ko jag mai jas chhaayo |

યુધિષ્ઠરનો યજ્ઞ જોઈને કૌરવોના મનમાં ગુસ્સો આવી ગયો અને કહ્યું, “પાંડવોના યજ્ઞને કારણે તેમની કીર્તિ આખી દુનિયામાં ફેલાઈ ગઈ છે.

ਐਸੋ ਨ ਲੋਕ ਬਿਖੈ ਹਮਰੋ ਜਸੁ ਹੋਤ ਭਯੋ ਕਹਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁਨਾਯੋ ॥

aaiso na lok bikhai hamaro jas hot bhayo keh sayaam sunaayo |

દુનિયામાં આ પ્રકારની સફળતા આપણને મળી નથી. (કવિ) શ્યામનો પાઠ કરે છે (કહીને).

ਭੀਖਮ ਤੇ ਸੁਤ ਸੂਰਜ ਤੇ ਸੁ ਨਹੀ ਹਮ ਤੇ ਐਸੋ ਜਗ ਹ੍ਵੈ ਆਯੋ ॥੨੩੫੮॥

bheekham te sut sooraj te su nahee ham te aaiso jag hvai aayo |2358|

આપણી સાથે ભીષ્મ અને કરણ જેવા પરાક્રમી વીર છે, તો પણ આપણે આવો યજ્ઞ ન કરી શક્યા અને વિશ્વમાં નામના પામી શક્યા નહિ.” 2358.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਿਕੰਧ ਪੁਰਾਣੇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਰਾਜਾ ਜੁਧਿਸਟਰ ਰਾਜਸੂਇ ਜਗ ਸੰਪੂਰਨੰ ॥

eit sree dasam sikandh puraane bachitr naattak granthe krisanaavataare raajaa judhisattar raajasooe jag sanpooranan |

બચિત્તર નાટકમાં કૃષ્ણાવતાર (દશમ સ્કંધ પુરાણ પર આધારિત)માં રાજસુઈ યજ્ઞના વર્ણનનો અંત.

ਜੁਧਿਸਟਰ ਕੋ ਸਭਾ ਬਨਾਇ ਕਥਨੰ ॥

judhisattar ko sabhaa banaae kathanan |

યુધિષ્ઠર દ્વારા કોર્ટ-બિલ્ડીંગના બાંધકામનું વર્ણન

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਮੈ ਇਕ ਦੈਤ ਹੁਤੋ ਤਿਨ ਆਇ ਕੈ ਸੁੰਦਰ ਏਕ ਸਭਾ ਸੁ ਬਨਾਈ ॥

mai ik dait huto tin aae kai sundar ek sabhaa su banaaee |

માઈ નામનો એક રાક્ષસ હતો

ਲਜਤ ਹੋਇ ਰਹੇ ਅਮਰਾਵਤਿ ਐਸੀ ਪ੍ਰਭਾ ਇਹ ਭੂਮਹਿ ਆਈ ॥

lajat hoe rahe amaraavat aaisee prabhaa ih bhoomeh aaee |

ત્યાં પહોંચીને તેણે એવી કોર્ટ-બિલ્ડીંગ બનાવી, જેને જોઈને દેવતાઓનો વાસ શરમાઈ ગયો.

ਬੈਠਿ ਬਿਰਾਜਤ ਭੂਪ ਤਹਾ ਜਦੁਬੀਰ ਲੀਏ ਸੰਗ ਚਾਰੋ ਈ ਭਾਈ ॥

baitth biraajat bhoop tahaa jadubeer lee sang chaaro ee bhaaee |

યુધિષ્ઠર તેના ચાર ભાઈઓ અને કૃષ્ણ સાથે ત્યાં બેઠા હતા.

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਿਹ ਆਭਹਿ ਕੀ ਉਪਮਾ ਮੁਖ ਤੇ ਬਰਨੀ ਨਹੀ ਜਾਈ ॥੨੩੫੯॥

sayaam bhanai tih aabheh kee upamaa mukh te baranee nahee jaaee |2359|

કવિ શ્યામ કહે છે કે એ લાવણ્ય અવર્ણનીય હતું.2359

ਨੀਰ ਢਰੇ ਕਹੂ ਚਾਦਰ ਛਤਨ ਛੂਟਤ ਹੈ ਕਹੂ ਠਉਰ ਫੁਹਾਰੇ ॥

neer dtare kahoo chaadar chhatan chhoottat hai kahoo tthaur fuhaare |

કોર્ટ-કન્સ્ટ્રક્શનમાં ક્યાંક છત પર પાણીના ફુવારા હતા તો ક્યાંક પાણી વહેતું હતું.

ਮਲ ਭਿਰੈ ਕਹੂ ਮਤ ਕਰੀ ਕਹੂ ਨਾਚਤ ਬੇਸਯਨ ਕੇ ਸੁ ਅਖਾਰੇ ॥

mal bhirai kahoo mat karee kahoo naachat besayan ke su akhaare |

ક્યાંક કુસ્તીબાજો લડી રહ્યા હતા, તો ક્યાંક નશામાં ધૂત હાથીઓ એકબીજામાં અથડાતા હતા, તો ક્યાંક સ્ત્રી નર્તકો નાચતા હતા.

ਬਾਜ ਲਰੈ ਕਹੂ ਸਾਜ ਸਜੈ ਭਟ ਛਾਜਤ ਹੈ ਅਤਿ ਡੀਲ ਡਿਲਾਰੇ ॥

baaj larai kahoo saaj sajai bhatt chhaajat hai at ddeel ddilaare |

ક્યાંક ઘોડાઓ અથડાતા હતા તો ક્યાંક મજબૂત અને સુડોળ યોદ્ધાઓ ભવ્ય દેખાતા હતા.

ਰਾਜਤ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਤਹਾ ਜਿਮ ਤਾਰਨ ਮੈ ਸਸਿ ਸ੍ਯਾਮ ਉਚਾਰੇ ॥੨੩੬੦॥

raajat sree brijanaath tahaa jim taaran mai sas sayaam uchaare |2360|

કૃષ્ણ તારાઓમાં ચંદ્ર જેવા હતા.2360.

ਜੋਤਿ ਲਸੈ ਕਹੂ ਬਜ੍ਰਨ ਕੀ ਕਹੂ ਲਾਲ ਲਗੇ ਛਬਿ ਮੰਦਿਰ ਪਾਵੈ ॥

jot lasai kahoo bajran kee kahoo laal lage chhab mandir paavai |

ક્યાંક પથ્થરો અને ક્યાંક ઝવેરાતનો વૈભવ જોવા મળ્યો

ਨਾਗਨ ਕੋ ਪੁਰ ਲੋਕ ਪੁਰੀ ਸੁਰ ਦੇਖਿ ਪ੍ਰਭਾ ਜਿਹ ਸੀਸ ਨਿਵਾਵੈ ॥

naagan ko pur lok puree sur dekh prabhaa jih sees nivaavai |

કિંમતી પત્થરોની લાવણ્ય જોઈને દેવતાઓના નિવાસસ્થાને ત્યાં માથું નમાવ્યું

ਰੀਝਿ ਰਹੇ ਜਿਹ ਦੇਖਿ ਚਤੁਰਮੁਖ ਹੇਰਿ ਪ੍ਰਭਾ ਸਿਵ ਸੋ ਲਲਚਾਵੈ ॥

reejh rahe jih dekh chaturamukh her prabhaa siv so lalachaavai |

એ દરબાર-ભવનની ભવ્યતા જોઈને બ્રહ્મા પ્રસન્ન થઈ રહ્યા હતા અને શિવજીને પણ મનમાં મોહ થયો.

ਭੂਮਿ ਜਹਾ ਤਹਾ ਨੀਰ ਸੋ ਲਾਗਤ ਨੀਰ ਜਹਾ ਨਹੀ ਚੀਨਬੋ ਆਵੈ ॥੨੩੬੧॥

bhoom jahaa tahaa neer so laagat neer jahaa nahee cheenabo aavai |2361|

જ્યાં ધરતી હતી ત્યાં પાણીની છેતરપિંડી હતી અને ક્યાંક પાણી હતું તે જાણી શકાયું નથી.2361.

ਜੁਧਿਸਟਰ ਬਾਚ ਦ੍ਰਜੋਧਨ ਸੋ ॥

judhisattar baach drajodhan so |

દુર્યોધનને સંબોધિત યુધિષ્ઠરનું ભાષણઃ

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਐਸੀ ਸਭਾ ਰਚਿ ਕੈ ਸੁ ਜੁਧਿਸਟਰ ਅੰਧ ਕੋ ਬਾਲਕੁ ਬੋਲਿ ਪਠਾਯੋ ॥

aaisee sabhaa rach kai su judhisattar andh ko baalak bol patthaayo |

આ કોર્ટ-બિલ્ડીંગના નિર્માણ પછી યુધિસ્તારે દુર્યોધનને આમંત્રણ આપ્યું

ਸੂਰਜ ਕੋ ਸੁਤ ਸੰਗ ਲੀਏ ਅਰੁ ਭੀਖਮ ਮਾਨ ਭਰਿਯੋ ਸੋਊ ਆਯੋ ॥

sooraj ko sut sang lee ar bheekham maan bhariyo soaoo aayo |

તે ભીષ્મ અને કરણ સાથે ગર્વથી ત્યાં પહોંચ્યો.

ਭੂਮਿ ਜਹਾ ਹੁਤੀ ਤਾਹਿ ਲਖਿਯੋ ਜਲ ਬਾਰਿ ਹੁਤੋ ਜਹ ਭੂਮਿ ਜਨਾਯੋ ॥

bhoom jahaa hutee taeh lakhiyo jal baar huto jah bhoom janaayo |

અને તેણે પાણી જોયું, જ્યાં પૃથ્વી હતી અને જ્યાં પાણી હતું, તેણે તેને પૃથ્વી માન્યું

ਜਾਇ ਨਿਸੰਕ ਪਰਿਯੋ ਜਲ ਮੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਕਛੁ ਭੇਦ ਨ ਪਾਯੋ ॥੨੩੬੨॥

jaae nisank pariyo jal mai kab sayaam kahai kachh bhed na paayo |2362|

આ રીતે, રહસ્ય સમજ્યા વિના, તે પાણીમાં પડી ગયો.2362.

ਜਾਇ ਪਰਿਯੋ ਤਬ ਹੀ ਸਰ ਮੈ ਤਨ ਬਸਤ੍ਰ ਧਰੇ ਪੁਨਿ ਬੂਡ ਗਯੋ ਹੈ ॥

jaae pariyo tab hee sar mai tan basatr dhare pun boodd gayo hai |

તે ટાંકીમાં પડી ગયો અને તેના તમામ કપડાં સાથે તે ભીંજાઈ ગયો

ਬੂਡਤ ਜੋ ਨਿਕਸਿਯੋ ਸੋਊ ਭੂਪਤਿ ਚਿਤ ਬਿਖੈ ਅਤਿ ਕੋਪ ਕਯੋ ਹੈ ॥

booddat jo nikasiyo soaoo bhoopat chit bikhai at kop kayo hai |

પાણીમાં ડૂબીને જ્યારે તે બહાર આવ્યો ત્યારે તે મનમાં અત્યંત ગુસ્સે થઈ ગયો

ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਭਾਰ ਉਤਾਰਨ ਕੇ ਹਿਤ ਆਂਖ ਸੋ ਭੀਮਹਿ ਭੇਦ ਦਯੋ ਹੈ ॥

kaanrah joo bhaar utaaran ke hit aankh so bheemeh bhed dayo hai |

શ્રી કૃષ્ણે ભીમને પોતાની આંખથી (અગાઉ ઉપાડેલી વારીનો) ભાર દૂર કરવા ઈશારો કર્યો.

ਸੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੋ ਬੋਲਿ ਉਠਿਓ ਅਰੇ ਅੰਧ ਕੇ ਅੰਧ ਹੀ ਪੁਤ੍ਰ ਭਯੋ ਹੈ ॥੨੩੬੩॥

so ih bhaat so bol utthio are andh ke andh hee putr bhayo hai |2363|

પછી કૃષ્ણે ભીમને આંખથી ઈશારો કર્યો, જેણે તરત જ કહ્યું, “આંધળાના પુત્રો પણ આંધળા હોય છે.”2363.

ਯੌ ਜਬ ਭੀਮ ਹਸਿਯੋ ਤਿਹ ਕਉ ਤੁ ਘਨੋ ਚਿਤ ਭੀਤਰ ਭੂਪ ਰਿਸਾਯੋ ॥

yau jab bheem hasiyo tih kau tu ghano chit bheetar bhoop risaayo |

આ વાત કહીને ભીમ હસી પડ્યા ત્યારે રાજા (દુર્યોધન) મનમાં ખૂબ જ ગુસ્સે થયા.

ਮੋ ਕਹੁ ਪੰਡੁ ਕੇ ਪੁਤ੍ਰ ਹਸੈ ਅਬ ਹੀ ਬਧ ਯਾ ਕੋ ਕਰੋ ਜੀਅ ਆਯੋ ॥

mo kahu pandd ke putr hasai ab hee badh yaa ko karo jeea aayo |

"પાંડુના પુત્રો મારા પર હસી રહ્યા છે, હું હમણાં જ ભીમને મારી નાખીશ."

ਭੀਖਮ ਦ੍ਰੋਣ ਰਿਸੇ ਮਨ ਮੈ ਜੜ ਭੀਮ ਭਯੋ ਕਹ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁਨਾਯੋ ॥

bheekham dron rise man mai jarr bheem bhayo kah sayaam sunaayo |

ભીષ્મ અને દ્રોણાચાર્ય તેમના હૃદયમાં ગુસ્સે હતા, (પરંતુ) શ્રી કૃષ્ણએ તેમને કહ્યું કે ભીમ મૂર્ખ બની ગયો છે.

ਧਾਮਿ ਗਯੋ ਅਪੁਨੇ ਫਿਰ ਕੈ ਸੁ ਸਭਾ ਇਹ ਭੀਤਰ ਫੇਰਿ ਨ ਆਯੋ ॥੨੩੬੪॥

dhaam gayo apune fir kai su sabhaa ih bheetar fer na aayo |2364|

જ્યારે ભીષ્મ અને કરણ પણ ગુસ્સે થયા, ત્યારે ભીમ ભયભીત થઈને પોતાના ઘરે ભાગી ગયો અને પાછો ફર્યો નહિ.2364.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਦੁਰਜੋਧਨ ਸਭਾ ਦੇਖਿ ਧਾਮਿ ਗਏ ਧਯਾਇ ਸਮਾਪਤੰ ॥

eit sree bachitr naattak granthe krisanaavataare durajodhan sabhaa dekh dhaam ge dhayaae samaapatan |

બચિત્તર નાટકમાં કૃષ્ણાવતારમાં “કોર્ટ-બિલ્ડીંગ જોઈને દુર્યોધન પોતાના ઘરે પાછો ગયો” શીર્ષકવાળા પ્રકરણનો અંત.

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428