શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 230


ਲਖੇ ਨੈਨ ਬਾਕੇ ਮਨੈ ਮੀਨ ਮੋਹੈ ਲਖੇ ਜਾਤ ਕੇ ਸੂਰ ਕੀ ਜੋਤਿ ਛਾਈ ॥
lakhe nain baake manai meen mohai lakhe jaat ke soor kee jot chhaaee |

માછલી તેની આંખો જોઈને આકર્ષાય છે અને તેની સુંદરતા સૂર્યપ્રકાશના વિસ્તરણ જેવી લાગે છે.

ਮਨੋ ਫੂਲ ਫੂਲੇ ਲਗੇ ਨੈਨ ਝੂਲੇ ਲਖੇ ਲੋਗ ਭੂਲੇ ਬਨੇ ਜੋਰ ਐਸੇ ॥
mano fool foole lage nain jhoole lakhe log bhoole bane jor aaise |

તેની આંખો જોઈને તેઓ ખીલેલા કમળ જેવા દેખાય છે અને જંગલના તમામ લોકો તેની સુંદરતાથી ખૂબ જ મોહિત થઈ જાય છે.

ਲਖੇ ਨੈਨ ਥਾਰੇ ਬਿਧੇ ਰਾਮ ਪਿਆਰੇ ਰੰਗੇ ਰੰਗ ਸਾਰਾਬ ਸੁਹਾਬ ਜੈਸੇ ॥੨੯੮॥
lakhe nain thaare bidhe raam piaare range rang saaraab suhaab jaise |298|

ઓ સીતા! તારી માદક આંખો જોઈને રામ પોતે જ તેમને વીંધેલા લાગે છે.298.

ਰੰਗੇ ਰੰਗ ਰਾਤੇ ਮਯੰ ਮਤ ਮਾਤੇ ਮਕਬੂਲਿ ਗੁਲਾਬ ਕੇ ਫੂਲ ਸੋਹੈਂ ॥
range rang raate mayan mat maate makabool gulaab ke fool sohain |

તારી આંખો નશામાં છે, તારા પ્રેમમાં રંગાઈ ગઈ છે અને લાગે છે કે તે સુંદર ગુલાબ છે.

ਨਰਗਸ ਨੇ ਦੇਖ ਕੈ ਨਾਕ ਐਂਠਾ ਮ੍ਰਿਗੀਰਾਜ ਕੇ ਦੇਖਤੈਂ ਮਾਨ ਮੋਹੈਂ ॥
naragas ne dekh kai naak aaintthaa mrigeeraaj ke dekhatain maan mohain |

નાર્સિસસ ફૂલો ઈર્ષ્યા સાથે તિરસ્કાર વ્યક્ત કરી રહ્યા છે અને તેણીને જોઈને તેમના સ્વાભિમાન પર ફટકો અનુભવે છે,

ਸਬੋ ਰੋਜ ਸਰਾਬ ਨੇ ਸੋਰ ਲਾਇਆ ਪ੍ਰਜਾ ਆਮ ਜਾਹਾਨ ਕੇ ਪੇਖ ਵਾਰੇ ॥
sabo roj saraab ne sor laaeaa prajaa aam jaahaan ke pekh vaare |

શરાબ તેની તમામ શક્તિ હોવા છતાં પણ આખી દુનિયામાં સીતાના પ્રખર જુસ્સાની સમકક્ષ નથી લાગતો,

ਭਵਾ ਤਾਨ ਕਮਾਨ ਕੀ ਭਾਤ ਪਿਆਰੀਨਿ ਕਮਾਨ ਹੀ ਨੈਨ ਕੇ ਬਾਨ ਮਾਰੇ ॥੨੯੯॥
bhavaa taan kamaan kee bhaat piaareen kamaan hee nain ke baan maare |299|

તેણીની ભ્રમર ધનુષ્ય જેવી સુંદર છે અને તે ભમરમાંથી તે તેની આંખોના તીરો કાઢી રહી છે.299.

ਕਬਿਤ ॥
kabit |

કબિટ

ਊਚੇ ਦ੍ਰੁਮ ਸਾਲ ਜਹਾ ਲਾਬੇ ਬਟ ਤਾਲ ਤਹਾ ਐਸੀ ਠਉਰ ਤਪ ਕਉ ਪਧਾਰੈ ਐਸੋ ਕਉਨ ਹੈ ॥
aooche drum saal jahaa laabe batt taal tahaa aaisee tthaur tap kau padhaarai aaiso kaun hai |

જ્યાં ઉંચા સાલના વૃક્ષો અને વડના વૃક્ષો અને મોટા કુંડ છે ત્યાં તપસ્યા કરનાર વ્યક્તિ કોણ છે?

ਜਾ ਕੀ ਛਬ ਦੇਖ ਦੁਤ ਖਾਡਵ ਕੀ ਫੀਕੀ ਲਾਗੈ ਆਭਾ ਤਕੀ ਨੰਦਨ ਬਿਲੋਕ ਭਜੇ ਮੌਨ ਹੈ ॥
jaa kee chhab dekh dut khaaddav kee feekee laagai aabhaa takee nandan bilok bhaje mauan hai |

અને કોનું સૌંદર્ય જોઈને પાંડવોનું સૌન્દર્ય તેજવિહીન લાગે અને સ્વર્ગના જંગલો તેના સૌંદર્યને નિહાળવા મૌન રહેવું સારું લાગે?

ਤਾਰਨ ਕੀ ਕਹਾ ਨੈਕ ਨਭ ਨ ਨਿਹਰਾਯੋ ਜਾਇ ਸੂਰਜ ਕੀ ਜੋਤ ਤਹਾ ਚੰਦ੍ਰਕੀ ਨ ਜਉਨ ਹੈ ॥
taaran kee kahaa naik nabh na niharaayo jaae sooraj kee jot tahaa chandrakee na jaun hai |

ત્યાં એટલો ગાઢ છાંયો છે કે તારાઓની તો વાત જ નથી, ત્યાં આકાશ પણ દેખાતું નથી, સૂર્ય-ચંદ્રનો પ્રકાશ ત્યાં પહોંચતો નથી.

ਦੇਵ ਨ ਨਿਹਾਰਯੋ ਕੋਊ ਦੈਤ ਨ ਬਿਹਾਰਯੋ ਤਹਾ ਪੰਛੀ ਕੀ ਨ ਗੰਮ ਜਹਾ ਚੀਟੀ ਕੋ ਨ ਗਉਨ ਹੈ ॥੩੦੦॥
dev na nihaarayo koaoo dait na bihaarayo tahaa panchhee kee na gam jahaa cheettee ko na gaun hai |300|

કોઈ દેવ કે રાક્ષસ જીવતા નથી અને પક્ષીઓ અને કીડીને પણ ત્યાં પ્રવેશ નથી.300.

ਅਪੂਰਬ ਛੰਦ ॥
apoorab chhand |

અપૂર્વ સ્ટેન્ઝા

ਲਖੀਏ ਅਲਖ ॥
lakhee alakh |

(તે ઝૂંપડીમાં તેમના આગમન પર શ્રી રામ, સીતા અને લક્ષ્મણ)

ਤਕੀਏ ਸੁਭਛ ॥
takee subhachh |

તેને ગ્રાન્ટેડ લઈને

ਧਾਯੋ ਬਿਰਾਧ ॥
dhaayo biraadh |

અને (તેનો) ખોરાક જાણીને, વિશાળ દોડી આવ્યો

ਬੰਕੜਯੋ ਬਿਬਾਦ ॥੩੦੧॥
bankarrayo bibaad |301|

અજ્ઞાની વ્યક્તિઓ (રામ-લક્ષ્મણ)ને સારા ખોરાક તરીકે જોઈને વિરાધ નામનો રાક્ષસ આગળ આવ્યો અને આ રીતે તેમના શાંતિપૂર્ણ જીવનમાં આપત્તિજનક પરિસ્થિતિ આવી.301.

ਲਖੀਅੰ ਅਵਧ ॥
lakheean avadh |

રામ સમજી ગયો

ਸੰਬਹਯੋ ਸਨਧ ॥
sanbahayo sanadh |

કે (આગળનો) બખ્તરર સંપૂર્ણપણે તૈયાર છે.

ਸੰਮਲੇ ਹਥਿਆਰ ॥
samale hathiaar |

(તેથી તેઓએ પણ) શસ્ત્રો ઉપાડ્યા

ਉਰੜੇ ਲੁਝਾਰ ॥੩੦੨॥
aurarre lujhaar |302|

રામે તેને જોયો અને પોતાના શસ્ત્રો પકડીને તે તેની તરફ ગયો અને બંને યોદ્ધાઓએ યુદ્ધ શરૂ કર્યું.302.

ਚਿਕੜੀ ਚਾਵੰਡ ॥
chikarree chaavandd |

(જ્યારે) યોદ્ધાઓ સામસામે આવ્યા

ਸੰਮੁਹੇ ਸਾਵੰਤ ॥
samuhe saavant |

(તેથી) તેઓએ બૂમ પાડી.

ਸਜੀਏ ਸੁਬਾਹ ॥
sajee subaah |

સુંદર સશસ્ત્ર (યોદ્ધાઓ) શણગારેલા હતા,