શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 547


ਸੁਨਿ ਭੂਪਤਿ ਯਾ ਜਗਤ ਮੈ ਦੁਖੀ ਰਹਤ ਹਰਿ ਸੰਤ ॥
sun bhoopat yaa jagat mai dukhee rahat har sant |

રાજન! સાંભળો, આ જગતમાં હરિ (હરિ-જન)ના સંતો હંમેશા દુઃખી રહે છે.

ਅੰਤਿ ਲਹਤ ਹੈ ਮੁਕਤਿ ਫਲ ਪਾਵਤ ਹੈ ਭਗਵੰਤ ॥੨੪੫੫॥
ant lahat hai mukat fal paavat hai bhagavant |2455|

“હે રાજા! સાંભળો, ભગવાનના સંતો આ જગતમાં યાતનામાં જીવે છે, પરંતુ અંતે તેઓ મોક્ષ મેળવે છે અને પ્રભુનો સાક્ષાત્કાર કરે છે.2455.

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

સોર્થા

ਰੁਦ੍ਰ ਭਗਤ ਜਗ ਮਾਹਿ ਸੁਖ ਕੇ ਦਿਵਸ ਸਦਾ ਭਰੈ ॥
rudr bhagat jag maeh sukh ke divas sadaa bharai |

રુદ્રના ભક્તો સંસારમાં હંમેશા સુખી દિવસો ભોગવે છે. (પરંતુ તેઓ) મૃત્યુ પામે છે,

ਮਰੈ ਫਿਰਿ ਆਵਹਿ ਜਾਹਿ ਫਲੁ ਕਛੁ ਲਹੈ ਨ ਮੁਕਤਿ ਕੋ ॥੨੪੫੬॥
marai fir aaveh jaeh fal kachh lahai na mukat ko |2456|

"રુદ્રના ભક્તો હંમેશા સંસારમાં આરામથી જીવન પસાર કરે છે, પરંતુ તેઓ મોક્ષ પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી અને હંમેશા સ્થળાંતરમાં રહે છે."2456.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਸੁਨ ਲੈ ਭਸਮਾਗਦ ਦੈਤ ਹੁਤੋ ਤਿਹ ਨਾਰਦ ਤੇ ਜਬ ਹੀ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥
sun lai bhasamaagad dait huto tih naarad te jab hee sun paayo |

(હે રાજા!) સાંભળો, નારદ પાસેથી આ વાત સાંભળીને ભસ્મંગદ નામનો એક દૈત્ય રહેતો હતો.

ਰੁਦ੍ਰ ਕੀ ਸੇਵ ਕਰੀ ਰੁਚਿ ਸੋ ਬਹੁਤੇ ਦਿਨ ਰੁਦ੍ਰਹਿ ਕੋ ਰਿਝਵਾਯੋ ॥
rudr kee sev karee ruch so bahute din rudreh ko rijhavaayo |

જ્યારે ભસ્માનગદ નામના રાક્ષસે નારદ પાસેથી રુદ્રની કૃપાની વાત સાંભળી ત્યારે તેણે એકલા હાથે રુદ્રની સેવા કરી અને તેને પ્રસન્ન કર્યા.

ਆਪਨੇ ਮਾਸਹਿ ਕਾਟਿ ਕੈ ਆਗ ਮੈ ਹੋਮ ਕਰਿਯੋ ਨ ਰਤੀ ਕੁ ਡਰਾਯੋ ॥
aapane maaseh kaatt kai aag mai hom kariyo na ratee ku ddaraayo |

(તેણે) તેનું માંસ કાપીને અગ્નિમાં અર્પણ કર્યું અને તે રતિ જેવો ડર્યો નહિ.

ਹਾਥ ਧਰੋ ਜਿਹ ਕੇ ਸਿਰ ਪੈ ਤਿਹ ਛਾਰ ਉਡੈ ਸੁ ਇਹੈ ਬਰੁ ਪਾਯੋ ॥੨੪੫੭॥
haath dharo jih ke sir pai tih chhaar uddai su ihai bar paayo |2457|

તેણે કોઈ પણ જાતના ડર વિના, તેનું માંસ કાપી નાખ્યું અને અગ્નિમાં હોમ કર્યો, તેને આ વરદાન આપવામાં આવ્યું હતું કે તે જેના માથા પર હાથ મૂકશે, તે રાખ થઈ જશે.2457.

ਹਾਥ ਧਰੋ ਜਿਹ ਕੈ ਸਿਰ ਪੈ ਤਿਹ ਛਾਰ ਉਡੈ ਜਬ ਹੀ ਬਰੁ ਪਾਯੋ ॥
haath dharo jih kai sir pai tih chhaar uddai jab hee bar paayo |

જેના માથા પર હું મારા હાથ મૂકું છું, તેને રાખમાં ઉડી દો', જ્યારે તેને (આ) વરદાન મળ્યું છે.

ਰੁਦ੍ਰ ਹੀ ਕਉ ਪ੍ਰਥਮੈ ਹਤਿ ਕੈ ਜੜ ਚਾਹਤ ਤਿਉ ਤਿਹ ਤ੍ਰੀਅ ਛਿਨਾਯੋ ॥
rudr hee kau prathamai hat kai jarr chaahat tiau tih treea chhinaayo |

જ્યારે તેણે પોતાનો હાથ મૂકીને વ્યક્તિની રાખમાં ઘટાડો કરવાનું વરદાન મેળવ્યું, ત્યારે તે મૂર્ખ પ્રથમ સ્થાને રુદ્રને રાખમાં ઘટાડવા અને પાર્વતીને પકડવા માંગતો હતો.

ਰੁਦ੍ਰ ਭਜਿਯੋ ਤਬ ਆਏ ਹੈ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਆਇ ਕੈ ਸੋ ਛਲ ਸੋ ਜਰਵਾਯੋ ॥
rudr bhajiyo tab aae hai sayaam joo aae kai so chhal so jaravaayo |

પછી રુદ્ર દોડ્યો અને છેતરપિંડીથી તેણે ભૂમાસુરનો ઘટાડો કર્યો

ਭੂਪ ਕਹੋ ਬਡੋ ਸੋ ਤੁਮ ਹੀ ਕਿ ਬਡੋ ਹਰ ਹੈ ਜਿਹ ਤਾਹਿ ਬਚਾਯੋ ॥੨੪੫੮॥
bhoop kaho baddo so tum hee ki baddo har hai jih taeh bachaayo |2458|

માટે હે રાજા! તમે મને હવે કહો કે તમે મહાન છો કે ભગવાન મહાન છે, જેણે તમારું રક્ષણ કર્યું છે.2458.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਭਸਮਾਗਦ ਦੈਤ ਬਧਹ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤੰ ॥
eit sree bachitr naattak granthe krisanaavataare bhasamaagad dait badhah dhiaae samaapatan |

બચિત્તર નાટકમાં કૃષ્ણાવતારમાં ભસ્માનગદ રાક્ષસના સંહારના વર્ણનનો અંત.

ਅਥ ਭ੍ਰਿਗਲਤਾ ਕੋ ਪ੍ਰਸੰਗ ਕਥਨੰ ॥
ath bhrigalataa ko prasang kathanan |

હવે ભૃગુ દ્વારા પગના પ્રહારનું વર્ણન શરૂ થાય છે

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਬੈਠੇ ਹੁਤੇ ਰਿਖਿ ਸਾਤ ਤਹਾ ਇਕਠੇ ਤਿਨ ਕੇ ਜੀਅ ਮੈ ਅਸ ਆਯੋ ॥
baitthe hute rikh saat tahaa ikatthe tin ke jeea mai as aayo |

એકવાર સાત ઋષિ એક સાથે બેઠા, મનમાં વિચાર્યું કે રુદ્ર સારો છે.

ਰੁਦ੍ਰ ਭਲੋ ਬ੍ਰਹਮਾ ਕਿਧੋ ਬਿਸਨੁ ਜੂ ਪੈ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਜਿਹ ਕੋ ਠਹਰਾਯੋ ॥
rudr bhalo brahamaa kidho bisan joo pai prithamai jih ko tthaharaayo |

બ્રહ્મા સારા હતા અને વિષ્ણુ બધામાં શ્રેષ્ઠ હતા

ਤੀਨੋ ਅਨੰਤ ਹੈ ਅੰਤਿ ਕਛੂ ਨਹਿ ਹੈ ਇਨ ਕੋ ਕਿਨ ਹੂ ਨਹੀ ਪਾਯੋ ॥
teeno anant hai ant kachhoo neh hai in ko kin hoo nahee paayo |

ત્રણેયની રમત અનંત છે, તેમના રહસ્યને કોઈ સમજી શક્યું નથી

ਭੇਦ ਲਹੋ ਇਨ ਕੋ ਤਿਨ ਮੈ ਭ੍ਰਿਗ ਬੈਠੋ ਹੁਤੋ ਸੋਊ ਦੇਖਨ ਧਾਯੋ ॥੨੪੫੯॥
bhed laho in ko tin mai bhrig baittho huto soaoo dekhan dhaayo |2459|

તેમનો સ્વર સમજવા માટે, ભૃગુ, ત્યાં બેઠેલા એક ઋષિ, ગયા, 2459.

ਰੁਦ੍ਰ ਕੇ ਧਾਮ ਗਯੋ ਕਹਿਓ ਤੁਮ ਜੀਵ ਹਨੋ ਤਿਹ ਸੂਲ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥
rudr ke dhaam gayo kahio tum jeev hano tih sool sanbhaariyo |

તે રુદ્રના ઘરે ગયો, ઋષિએ રુદ્રને કહ્યું, "તમે જીવોનો નાશ કરો," આ સાંભળીને રુદ્રએ પોતાનું ત્રિશૂળ હાથમાં લીધું.

ਗਯੋ ਚਤੁਰਾਨਨ ਕੇ ਚਲਿ ਕੈ ਇਹ ਬੇਦ ਰਰੈ ਇਹ ਜਾਨ ਨ ਪਾਰਿਯੋ ॥
gayo chaturaanan ke chal kai ih bed rarai ih jaan na paariyo |

પછી તે ઋષિ બ્રહ્મા પાસે ગયા અને કહ્યું, "તમે નકામું વેદ વાંચો છો," બ્રહ્માને પણ આ શબ્દો ગમ્યા નહીં.

ਬਿਸਨ ਕੇ ਲੋਕ ਗਯੋ ਸੁਖ ਸੋਵਤ ਕੋਪ ਭਰਿਯੋ ਰਿਖਿ ਲਾਤਹਿ ਮਾਰਿਯੋ ॥
bisan ke lok gayo sukh sovat kop bhariyo rikh laateh maariyo |

જ્યારે તે વિષ્ણુની પાસે પહોંચ્યો અને તેને સૂતો જોઈને ઋષિએ તેના પગ પર પ્રહાર કર્યો