શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 893


ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਸਭੈ ਚਮਰੁ ਤੂ ਮੈ ਬਿਨਾ ਯਾ ਪੁਰ ਮੈ ਹ੍ਵੈ ਜਾਹਿ ॥
sabhai chamar too mai binaa yaa pur mai hvai jaeh |

તેણે ઉચ્ચાર કર્યો, 'મારા સિવાય દરેક શરીર અટકી જાય છે.'

ਜਹ ਤਹ ਨਰ ਨਾਰੀ ਹੁਤੀ ਲਗੀ ਰਹੀ ਛਿਤ ਮਾਹਿ ॥੨੦॥
jah tah nar naaree hutee lagee rahee chhit maeh |20|

પછી બધા પુરુષો અને સ્ત્રીઓ, તેઓ જ્યાં પણ હતા, તેઓ જમીન પર ડૂબી ગયા.(20)

ਸੋਤ ਜਗਤ ਬੈਠਤ ਉਠਤ ਚਿਮਟ ਗਏ ਛਿਨ ਮਾਹਿ ॥
sot jagat baitthat utthat chimatt ge chhin maeh |

જેઓ સૂતા હતા, જાગતા હતા, ઉભા હતા કે બેઠા હતા તે બધા જમીન સાથે અટવાઈ ગયા હતા.

ਕੂਕ ਉਠੀ ਪੁਰ ਮੈ ਘਨੀ ਨੈਕ ਰਹੀ ਸੁਧਿ ਨਾਹਿ ॥੨੧॥
kook utthee pur mai ghanee naik rahee sudh naeh |21|

કોઈ તેની હોશમાં ન રહ્યું અને વિલાપ સર્વત્ર પ્રવર્તી રહ્યો હતો.(21)

ਪਤਿ ਧੋਤੀ ਬਾਧਿਤ ਫਸਿਯੋ ਪਾਕ ਪਕਾਵਤ ਤ੍ਰੀਯ ॥
pat dhotee baadhit fasiyo paak pakaavat treey |

સિંહનું કપડું બાંધતી વખતે પતિ અટવાઈ ગયો હતો અને મહિલા રસોઈ બનાવતી વખતે ફસાઈ ગઈ હતી.

ਨੌਆ ਤ੍ਰਿਯ ਸੋਵਤ ਫਸਿਯੋ ਕਛੁ ਨ ਰਹੀ ਸੁਧਿ ਜੀਯ ॥੨੨॥
nauaa triy sovat fasiyo kachh na rahee sudh jeey |22|

નવા પરણેલા સાથે સૂતો પતિ અટકી ગયો અને કોઈ તર્કસંગત ન રહ્યું.(22)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਤਬਹ ਤਾ ਕੇ ਆਯੋ ॥
saahu putr tabah taa ke aayo |

પછી શાહનો દીકરો તેની પાસે (વાજાનો દીકરો) આવ્યો.

ਕਹਾ ਭਯੋ ਕਹਿ ਤਿਸੈ ਸੁਨਾਯੋ ॥
kahaa bhayo keh tisai sunaayo |

શાહનો દીકરો ત્યાં આવ્યો અને તેને શું થયું તે કહ્યું.

ਜੁ ਕਛੁ ਕਹੋ ਮੁਹਿ ਕਾਜ ਕਮਾਊ ॥
ju kachh kaho muhi kaaj kamaaoo |

(રાજાના દીકરાએ વાળંદના દીકરાને કહ્યું, તું) તું મને જે કહેશે તે હું કરીશ.

ਬੈਦਹਿ ਢੂਢਿ ਤਿਹਾਰੇ ਲ੍ਯਾਊ ॥੨੩॥
baideh dtoodt tihaare layaaoo |23|

(તેણે કહ્યું,) 'તમે મને કહેશો તે પ્રમાણે હું કામ કરીશ અને હું જઈને એક હકીમ (લેય ડૉક્ટર)ને લઈ જઈશ.'(23)

ਲੈ ਘੋਰੀ ਸੁਤ ਸਾਹੁ ਸਿਧਾਯੋ ॥
lai ghoree sut saahu sidhaayo |

શાહનો દીકરો ઘોડા સાથે ગયો

ਖੋਜਿ ਬੈਦ ਕੋ ਸੰਗ ਲੈ ਆਯੋ ॥
khoj baid ko sang lai aayo |

શાહનો પુત્ર શોધમાં જવા માટે ઘોડી પર સવાર થયો અને હકીમને આવવા વિનંતી કરવા ગયો.

ਤਹ ਜੰਗਲ ਕੀ ਹਾਜਤਿ ਭਈ ॥
tah jangal kee haajat bhee |

તે ડૉક્ટરને જંગલમાં જવું પડ્યું

ਘੋਰੀ ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਕੋ ਦਈ ॥੨੪॥
ghoree saahu putr ko dee |24|

શાહના પુત્રને ઘોડી સોંપીને તેને (વાજાનો પુત્ર) પ્રકૃતિના આહ્વાનને મળવા જવાનું મન થયું.(24)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਜਾਇ ਬੂਟੈ ਤਬ ਬੈਠਿਯੋ ਲਈ ਕੁਪੀਨ ਉਠਾਇ ॥
jaae boottai tab baitthiyo lee kupeen utthaae |

પોતાના સિંહ-કપડાને પૂર્વવત્ કરીને તેણે પોતાને રાહત આપવાની મુદ્રામાં.

ਡਲਾ ਭਏ ਪੌਛਨ ਲਗਿਯੋ ਕਹਿਯੋ ਚਮਰੁ ਤੂ ਤਾਹਿ ॥੨੫॥
ddalaa bhe pauachhan lagiyo kahiyo chamar too taeh |25|

તરત જ તેણે એક પથ્થર ઉપાડ્યો અને તેનો ઉપયોગ કર્યો (લૂછવા માટે), તેણે (શાહના પુત્ર) ઉચ્ચાર કર્યો, 'અટકી જાવ.'

ਹਾਥ ਲਗੋਟੀ ਰਹਿ ਗਈ ਡਲਾ ਫਸਿਯੋ ਬੁਰਿ ਮਾਹਿ ॥
haath lagottee reh gee ddalaa fasiyo bur maeh |

સિંહ-કપડાનો ખૂણો તેના (વાજાના પુત્રના) હાથમાં રહ્યો

ਚਰਨ ਝਾਰ ਕੇ ਸੰਗ ਰਸੇ ਤਾਹਿ ਰਹੀ ਸੁਧਿ ਨਾਹਿ ॥੨੬॥
charan jhaar ke sang rase taeh rahee sudh naeh |26|

અને પથ્થર તેના ગુદામાર્ગમાં અટવાઈ ગયો હતો અને તેના પગ દોરડામાં ચોંટી ગયા હતા અને તેણે તેની બધી ચેતના ગુમાવી દીધી હતી.(26)

ਲਏ ਅਸ੍ਵਨੀ ਸਾਹੁ ਕੋ ਪੂਤ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਆਇ ॥
le asvanee saahu ko poot pahoonchayo aae |

જ્યારે શાહનો પુત્ર હકીમને ઘોડી પર લાવ્યો,

ਕਹਿਯੋ ਬੈਦ ਮੈ ਕ੍ਯਾ ਕਰੋਂ ਇਹ ਦੁਖ ਕੋ ਸੁ ਉਪਾਇ ॥੨੭॥
kahiyo baid mai kayaa karon ih dukh ko su upaae |27|

તેણે પૂછ્યું, 'ઓહ, હકીમ, હું આ પ્રતિકૂળતાને કેવી રીતે દૂર કરી શકું.' (27)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਸਾਹੁ ਪੁਤ੍ਰ ਤਬ ਬਚਨ ਉਚਾਰੋ ॥
saahu putr tab bachan uchaaro |

ત્યારે શાહના પુત્રે કહ્યું,

ਸੁਨੋ ਬੈਦ ਉਪਚਾਰ ਹਮਾਰੋ ॥
suno baid upachaar hamaaro |

શાહના પુત્રએ સૂચવ્યું, 'પ્રિય હકીમ, મારી વાત સાંભળો, મારો ઉપાય.

ਹਮਰੋ ਇਹ ਆਗੇ ਦੁਖ ਭਯੋ ॥
hamaro ih aage dukh bhayo |

મને પણ આ પહેલા (એકવાર) દુખાવો થયો હતો

ਇਹ ਉਪਚਾਰ ਦੂਰਿ ਹ੍ਵੈ ਗਯੋ ॥੨੮॥
eih upachaar door hvai gayo |28|

'પહેલાં મેં પણ દુઃખ સહન કર્યું હતું અને તેના દ્વારા તેનો ઉપાય કરવામાં આવ્યો હતો.'(28)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਯਾ ਘੋਰੀ ਕੇ ਭਗ ਬਿਖੈ ਜੀਭ ਦਈ ਸੌ ਬਾਰ ॥
yaa ghoree ke bhag bikhai jeebh dee sau baar |

'મેં મારી જીભને ઘોડીની યોનિમાં સો વખત ધક્કો મારી હતી,

ਤੁਰਤ ਰੋਗ ਹਮਰੋ ਕਟਿਯੋ ਸੁਨਹੁ ਬੈਦ ਉਪਚਾਰ ॥੨੯॥
turat rog hamaro kattiyo sunahu baid upachaar |29|

'તો, સાંભળો હકીમ, મારો શ્રાપ તરત જ દૂર થઈ ગયો.'(29)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਤਬੈ ਬੈਦ ਸੋਊ ਕ੍ਰਿਆ ਕਮਾਈ ॥
tabai baid soaoo kriaa kamaaee |

પછી દાક્તરે પણ એવું જ કર્યું

ਤਾ ਕੇ ਭਗ ਮੈ ਜੀਭ ਧਸਾਈ ॥
taa ke bhag mai jeebh dhasaaee |

હકીમ જાતે જ પ્રયાસ કરવા માંગતો હતો, અને ઘોડીના વાગ્મામાં તેની જીભ નાખતો હતો.

ਕਹਿਯੋ ਚਮਰੁ ਤੂ ਸੋ ਲਗਿ ਗਈ ॥
kahiyo chamar too so lag gee |

(શાહના પુત્ર)એ કહ્યું, "તમારી જાતને ઝટકો" અને તે જોડાયો.

ਅਤਿ ਹਾਸੀ ਗਦਹਾ ਕੋ ਭਈ ॥੩੦॥
at haasee gadahaa ko bhee |30|

તેણે (શાહના પુત્ર)એ જાહેરાત કરી કે, અટકી જાવ, તે ત્યાં જ પકડાઈ ગયો અને ખૂબ જ મજા આવી.(30)

ਲਏ ਲਏ ਤਾ ਕੋ ਪੁਰ ਆਯੋ ॥
le le taa ko pur aayo |

તેની સાથે તે ગામમાં આવ્યો

ਸਗਲ ਗਾਵ ਕੋ ਦਰਸ ਦਿਖਾਯੋ ॥
sagal gaav ko daras dikhaayo |

તે (શાહનો પુત્ર) તેમને ગામમાં પ્રદર્શિત કરવા માટે લાવ્યો (જ્યાં બધા લોકો પહેલેથી જ અટવાયા હતા).

ਬੈਦ ਕਛੂ ਉਪਚਾਰਹਿ ਕਰੌ ॥
baid kachhoo upachaareh karau |

(ગામડાના ડૉક્ટરને કહ્યું-) ઓ ડૉક્ટર! તેના વિશે કંઈક કરો

ਇਨ ਕੇ ਪ੍ਰਾਨ ਛੁਟਨ ਤੇ ਡਰੌ ॥੩੧॥
ein ke praan chhuttan te ddarau |31|

દરેક સંસ્થાએ હકીમને વિનંતી કરી, 'કૃપા કરીને અમને મુક્ત કરવા માટે કોઈ મારણ સૂચવો.'(31)

ਪੁਰ ਜਨ ਬਾਚ ॥
pur jan baach |

ગ્રામજનોએ કહ્યું:

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਅਧਿਕ ਦੁਖੀ ਪੁਰ ਜਨ ਭਏ ਕਛੂ ਨ ਚਲਿਯੋ ਉਪਾਇ ॥
adhik dukhee pur jan bhe kachhoo na chaliyo upaae |

આખી પ્રજા અશાંતિમાં હતી પરંતુ તેઓ કંઈ કરવા માટે લાચાર હતા.

ਚਲਤ ਫਿਰਤ ਯਾ ਕੋ ਨਿਰਖਿ ਰਹੇ ਚਰਨ ਲਪਟਾਇ ॥੩੨॥
chalat firat yaa ko nirakh rahe charan lapattaae |32|

તેઓને અંદર જતા જોઈને તેઓ તેમના પગ પર પડ્યા (અને વિનંતી કરવા લાગ્યા), (32)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਹਮਰੇ ਨਾਥ ਉਪਾਇਹਿ ਕੀਜੈ ॥
hamare naath upaaeihi keejai |

હે નાથ! અમારા (કોઈપણ) માપ કરો

ਅਪਨੇ ਜਾਨਿ ਰਾਖਿ ਕਰਿ ਲੀਜੈ ॥
apane jaan raakh kar leejai |

'કૃપા કરીને કેટલાક સંકલ્પને પ્રોત્સાહન આપો, અને અમને બધાને તમારો પોતાનો વિષય માનીને, અમને બચાવો.

ਇਨੈ ਕਰੀ ਕਛੁ ਚੂਕ ਤਿਹਾਰੀ ॥
einai karee kachh chook tihaaree |

તેઓએ તમારી સાથે કંઈક ખોટું કર્યું હશે.